Το μεγαλύτερο πρόβλημα με όσους σκίζουν τα πουκάμισα τους στο άκουσμα της φράσης «woke agenda» είναι πως αντιμάχονται την έννοια του «ξύπνιου». Οι διάφοροι antiwoke vigilante στην πραγματικότητα φαντασιώνονται μια εντελώς και απολύτως κοιμισμένη κοινωνία. Κι επειδή το ξύπνημα είναι ένδειξη κοινωνικής εγρήγορσης που επιτυγχάνεται με την συνέργεια της μνήμης, αποφασίσαμε να διαχειριστούμε την καθιερωμένη ετήσια κουήρ ανασκόπησή μας ως καταγραφή κοινωνικών και πολιτικών γεγονότων, ως προσπάθεια επαναφοράς της μνήμης, ως καρά-woke agenda.
Ιανουάριος: Ο μήνας του όχι και τόσο δημοκρατικού διαλόγου γύρω από το ζήτημα της ισότητας στον γάμο και την τεκνοθεσία
Ο Νίκος Οικονομόπουλος κάνει ποδαρικό τη δεύτερη μέρα του νέου έτους με μια ομοφοβική δήλωση. Ακολουθούν δεκάδες τηλεπερσόνες, τηλεμαϊντανοί, τηλεδικαστές, τηλεπιστήμονες, τηλεκδικητές, τηλεειδικοί, που δεν θα αναφέρουμε. Την ίδια μέρα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, σπεύδει υπογραμμίσει ότι στην Ελλάδα «δεν νομοθετεί η Εκκλησία», δήλωση που ξέχασε σχεδόν όσες φορές τοποθετήθηκε για ΛΟΑΤΚΙ ζητήματα από εκείνη την μέρα κι έπειτα. Την επομένη, ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων, σύγχρονος εκπρόσωπος της χριστιανικής αγάπης, καλεί πιστούς και εκφραστές μιας αγάπης μάλλον μονόχνοτης να προσευχηθούν προκειμένου να μην κατοχυρωθεί θεσμικά η αγάπη κάποιων άλλων. Σικ!
Στις 5 Ιανουαρίου, διαρρέει η είδηση πως η κυβέρνηση αναστέλλει το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο. Την επόμενη μέρα, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κηρύσσεται ανεπιθύμητος στο Άγιο Όρος γιατί βάφτισε τα παιδιά ενός γκέι ζευγαριού. Στις 12 Ιανουαρίου, η δημόσια συζήτηση για την ισότητα στον γάμο αναζωπυρώνεται με τις δηλώσεις των Χρήστου Γιαννούλη από τον ΣΥΡΙΖΑ και Αλέξη Χαρίτση από τη Νέα Αριστερά, οι οποίοι εκφράζουν την πλήρη υποστήριξή τους στο νομοσχέδιο.
Στις 15 Ιανουαρίου, ο Στέφανος Κασσελάκης από τον ΣΥΡΙΖΑ υπερασπίζεται την ανάγκη κοινωνικής προόδου. Την ίδια ώρα ο Θάνος Πλεύρης οξύνει ομοφοβικά τις πολιτικές διαιρέσεις γύρω από το θέμα. Μια μέρα μετά, στις 16 Ιανουαρίου, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, δηλώνει ξεκάθαρα την υποστήριξή της στην ισότητα στον γάμο, επισημαίνοντας τη δέσμευση της ελληνικής Πολιτείας στα ανθρώπινα δικαιώματα. Στις 17 Ιανουαρίου, ο βουλευτής Μακάριος Λαζαρίδης από τη Νέα Δημοκρατία αλλάζει στάση και τάσσεται υπέρ του νομοσχεδίου.
Στις 18 Ιανουαρίου, η Ιερά Σύνοδος συνεδριάζει για ένα θέμα που δεν την αφορά. Αντικείμενο του κλειστού δαλόγου των μελών της αποτέλεσε το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο και την τεκνοθεσία. Στις 19 Ιανουαρίου, η Νέα Αριστερά καταδικάζει τις ομοφοβικές δηλώσεις του Δημήτρη Κουτσούμπα. Στις 25 Ιανουαρίου, η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρία απορρίπτει κατηγορηματικά την ιδέα της «θεραπείας» της ομοφυλοφιλίας, τονίζοντας ότι η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί ψυχική ασθένεια. Για τα αξιακώς αναπτυγμένα κράτη βέβαια το θέμα θεωρείται λήξαν κοντά μισό αιώνα. Την ίδια μέρα, η Ιερά Μητρόπολη Κατερίνης διοργανώνει εκδήλωση κατά του νομοσχεδίου, ενισχύοντας το κλίμα ομοφοβίας, που πλέον δεν είναι σαφές αν προϋπάρχει των ομοφοβικών δηλώσεων ή αν είναι προϊόν τους. Στις 26 Ιανουαρίου, ο υφυπουργός Δικαιοσύνης, Γιάννης Μπούγας, δηλώνει την πρόθεσή του να απέχει από την ψηφοφορία για το νομοσχέδιο, διατυπώνοντας ανοιχτά την αντίθεσή του.
Στις 29 Ιανουαρίου, ο Μητροπολίτης Λαρίσης, Ιερώνυμος, δημοσιεύει άρθρο, χαρακτηρίζοντας το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο ως «το χειρότερο μνημόσυνο για τα 50 χρόνια Δημοκρατίας στην Ελλάδα». Οι περισσότερες μείναμε να απορούμε: πώς εννοεί την Δημοκρατία ο πάτερ; Ο μήνας κλείνει όσο παράδοξα άνοιξε, με τις δηλώσεις ορισμένων φαινομενικά στρέητ ανδρών για ένα θέμα που αφορά την ΛΟΑΤΚΙ+ πραγματικότητα.
Στις 30 Ιανουαρίου, η Εκκλησία καλεί τους ομοφυλόφιλους να «θεραπευτούν» μέσω μετάνοιας, ενώ ο Μητροπολίτης Πειραιώς, Σεραφείμ, ενισχύει την ομοφοβική ρητορική, επισημαίνοντας την αντίθεση του στο νομοσχέδιο.
Φεβρουάριος: Αυτός το μήνας ήταν δικός μας (και δικός τους)
Ο Φλεβάρης ξεκινά με τον Ιερό Σύνδεσμο Κληρικών Ελλάδος να δημοσιεύει μια ομοφοβική ανακοίνωση, χαρακτηρίζοντας την ισότητα στον γάμο ως «επανάληψη του προπατορικού αμαρτήματος». Την ίδια μέρα με διαφορά λίγων ωρών, ο πρόεδρος της Βουλής ανακοινώνει την κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή.
Την επομένη, στις 2 Φεβρουαρίου, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν τονίζει την ενότητα των Ευρωπαϊκών χωρών για την αναγνώριση των γονέων ανεξαρτήτως χώρας, δηλώνοντας: «Όταν είσαι γονέας σε μια χώρα στην Ευρώπη, είσαι γονέας σε όλη την Ευρώπη». Η Διεθνής Αμνηστία δημοσιεύει ανακοίνωση που, ενώ χαιρετίζει την πρόοδο του νομοσχεδίου, επισημαίνει ελλείψεις που χρήζουν προσοχής.
Η θεσμική συζήτηση για το νομοσχέδιο ξεκινά στις 5 Φεβρουαρίου στις επιτροπές της Βουλής. Στις 7 Φεβρουαρίου πραγματοποιούνται οι τοποθετήσεις 22 φορέων, μεταξύ των οποίων και ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις, που ζητούν βελτιώσεις αναφορικά με το νομοσχέδιο. Την επόμενη μέρα, στις 8 Φεβρουαρίου, η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) καταθέτει υπόμνημα για την ισότητα στον γάμο, ενώ η ΓΣΕΕ δηλώνει την υποστήριξή της, τονίζοντας την ανάγκη για ίση μεταχείριση. Η συζήτηση για την ισότητα στον γάμο κορυφώνεται στις 9 Φεβρουαρίου, με ακαδημαϊκούς να ζητούν νομική κάλυψη για τα παιδιά με ΛΟΑΤΚΙ+ γονείς, την ώρα που το Άγιο Όρος εκφράζει ακραίες ομοφοβικές θέσεις, χαρακτηρίζοντας τον γάμο για όλα τα άτομα «μεγάλο έγκλημα».
Στις 12 Φεβρουαρίου, ο Αχιλλέας Μπέος επιτίθεται ομοφοβικά στον Στέφανο Κασσελάκη. Την ίδια μέρα, η ΕΛ.ΑΣ. επιτρέπει ρατσιστική συγκέντρωση κατά του νομοσχεδίου στο Σύνταγμα, ενώ απαγορεύει αντισυγκέντρωση της «Καμία Ανοχή». Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, στις 14 Φεβρουαρίου, ζητά ονομαστική ψηφοφορία, εντείνοντας τις συντηρητικές πιέσεις. Την ίδια η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, χαρακτηρίζει το ντοκιμαντέρ του Netflix για τον Μέγα Αλέξανδρο «ιστορικά ανακριβές» και δίνει τόπο στην παράνοια απαντώντας σε ερώτηση ακροδεξιού βουλευτή για θέμα που δεν αφορά το Κοινοβούλιο.
Η 14η Φλεβάρη του 2024 όμως είναι μέρα δική μας. Μπορεί να μην εισακούσθηκαν όλοι οι έρωτές μας. Την συγκεκριμένη μέρα του Αγίου Βαλεντίου όμως υπερψηφίστηκε, αν και κουτσουρεμένο το νομοσχέδιο για την ισότητα στον θεσμικά αναγνωρισμένο έρωτα, στον γάμο και τη τεκνοθεσία. Την ίδια μέρα επίσης ασκείται δίωξη στον Αχιλλέα Μπέο για ρατσιστική επίθεση κατά τη διάρκεια ποδοσφαιρικού αγώνα, ενώ συνεχίζεται η δίκη για τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου.
Η 15η Φεβρουαρίου με την ανακοίνωση μιας ομοφοβικής αγρυπνίας στη Λάρισα. Συνεχίζεται με την ομιλία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, να κάνει λόγο για «μέρα χαράς». Στις 16 Φεβρουαρίου, οι αντιδράσεις μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου είναι έντονες, ενώ η κοινωνία συγκλονίζεται από μια νέα γυναικοκτονία στην Κρήτη. Την ίδια μέρα, η πρόεδρος του ΣΥΔ καταγγέλλει τον αποκλεισμό των τρανς ατόμων από οικονομικό βοήθημα της ΔΥΠΑ. Στις 19 Φεβρουαρίου, η ισότητα στον γάμο γίνεται επίσημα νόμος του κράτους, με τη δημοσίευση του σχετικού ΦΕΚ. Στις 21 Φεβρουαρίου σημειώνεται επίθεση σε δημοσιογράφο κατά τη διάρκεια της δίκης για τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου.
Η 22 Φεβρουαρίου φέρνει πρόστιμο 15.000 ευρώ στον Αχιλλέα Μπέο για τη ρατσιστική του επίθεση, ενώ βουλευτές που ψήφισαν το νομοσχέδιο αποκλείονται από ναούς στα Τρίκαλα. Δημοσιεύεται το Ετήσιο Σχέδιο Δράσης του Υπουργείου Παιδείας για την προώθηση της ισότητας, ενώ καταγράφεται μια ομοφοβική επίθεση στο κέντρο της Αθήνας με αφορμή την ψήφιση του νόμου. Στις 23 Φεβρουαρίου, ο ανοιχτά γκέι βουλευτής Σπύρος Μπιμπίλας αποκαλύπτει ότι δέχτηκε ομοφοβική επίθεση για τον ίδιο λόγο.
Στις 26 Φεβρουαρίου, ξεκινούν οι διαδικασίες προσαρμογής στις ληξιαρχικές πράξεις λόγω της ισότητας στον γάμο. Στις 28 Φλεβάρη συμπληρώνεται ένας χρόνος από την εθνική τραγωδία των Τεμπών με το έγκλημα να εξακολουθεί να συγκαλύπτεται. Την ίδια μέρα ένα ομοφοβικό πανό εμφανίζεται στο γήπεδο της ΑΕΚ. Στις 29/02/2024 τελείται ο πρώτος γάμος ομόφυλου ζευγαριού μετά τη νομοθετική διόρθωση.
Μάρτης, όχι και τόσο γδάρτης (;)
Ο Μάρτιος ξεκινά με αισιοδοξία, όταν στις 3/03/2024, καταγράφεται η πρώτη ληξιαρχική εγγραφή παιδιού ομόφυλου ζευγαριού. Πρόκειται για μια σημαντική καμπή στην αναγνώριση των ΛΟΑΤΚΙ+ οικογενειών.
Στις 4 Μαρτίου, η ηθοποιός Κατερίνα Παπουτσάκη δηλώνει πως «οι οικογένειες έχουν διάφορες μορφές». Ο Φανής Μουρατίδης και η Κατερίνα Διδασκάλου εκφράζουν επίσης παρόμοια στήριξη. Την επόμενη μέρα, στις 5 Μαρτίου, η Πάολα Ρεβενιώτη γίνεται το πρόσωπο μιας πρωτοποριακής καμπάνιας, καθώς η φωτογραφία της κοσμεί τον σταθμό του Μετρό στο Σύνταγμα. Είναι η πρώτη φορά που τρανς άτομο αποκτά τέτοια ορατότητα στην Ελλάδα.
Την ίδια μέρα, στη Νέα Σμύρνη, τελείται η γαμήλια τελετή ομόφυλου ζευγαριού υπό αυστηρή αστυνομική επιτήρηση λόγω απειλών. Την ίδια μέρα ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος εκφράζει ξανά την αντίθεσή του στην ισότητα στον γάμο. Παράλληλα, η Χρυσή Αυγή, που καθόλου δεν διαλύθηκε παρά τον χαρακτηρισμό της ως εγκληματική οργάνωση, αποστέλλει επιστολή διαμαρτυρίας σε βουλευτή της ΝΔ για τη στήριξή του στο σχετικό νομοσχέδιο.
Στις 6 Μαρτίου, η Μητρόπολη Κέρκυρας ανακοινώνει πως θέτει εκτός Εκκλησίας δύο βουλευτές που ψήφισαν υπέρ της ισότητας στον γάμο, προκαλώντας αντιδράσεις. Δύο μέρες αργότερα, στις 8 Μαρτίου, την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, πραγματοποιείται ο πρώτος λεσβιακός γάμος στην Ελλάδα, με το ζευγάρι να δηλώνει «Η αγάπη νικάει».
Στις 10 Μαρτίου, η Θεσσαλονίκη συγκλονίζεται από επίθεση σε δύο νεαρά κουήρ άτομα στην πλατεία Αριστοτέλους. Η επόμενη ημέρα φέρνει την παρέμβαση της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου για την υπόθεση, ενώ σημειώνεται συγκέντρωση αλληλεγγύης. Πραγματοποιούνται νέες επιθέσεις και προσαγωγές. Στις 11 Μαρτίου, μια παίκτρια του «My Style Rocks» κάνει coming out ως τρανς γυναίκα, προκαλώντας κύμα υποστήριξης.
Η 12η Μαρτίου βρίσκει την υπόθεση της ομοτρανσφοβικής επίθεσης στην πλατεία Αριστοτέλους να φτάνει στο Ευρωκοινοβούλιο, με την ILGA-Europe να εκφράζει την αλληλεγγύη της. Η εκκλησία, την ίδια μέρα, αρνείται να τελέσει μνημόσυνο για τη μητέρα βουλευτή που ψήφισε υπέρ της ισότητας στον γάμο. Κάπως μικρόψυχο αυτό. Στις 13 Μαρτίου, συλλαμβάνεται δράστης αντί-ΛΟΑΤΚΙ+ επίθεσης στη Θεσσαλονίκη, ενώ στις 14 Μαρτίου το Ευρωκοινοβούλιο χαρακτηρίζει τις επιθέσεις τέτοιου «ευθεία απειλή για την κοινωνία».
Στις 15 Μαρτίου, η δημοσιογράφος Νατάσα Γιάμαλη δέχεται εξώδικο από το κόμμα «Σπαρτιάτες» για δηλώσεις της σχετικά με την ισότητα στο γάμο, ενώ ο ΣΚΑΪ καλείται να απολογηθεί στο ΕΣΡ για ομοφοβικά σχόλια για τον ίδιο λόγο.
Τέσσερεις μέρες αργότερα η πρόεδρος του Συλλόγου «Τέμπη 2023», Μαρία Καρυστιανού, ζητά δικαίωση για τα θύματα της τραγωδίας, μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο. Στις 22 Μαρτίου, η δίκη των συλληφθέντων για τις επιθέσεις στη Θεσσαλονίκη αναβάλλεται, αφήνοντας αναπάντητα ερωτήματα.
Στις 26 Μαρτίου 2024, η νεολαία της Χρυσής Αυγής επιτίθεται στα γραφεία της Colour Youth στην Αθήνα, βανδαλίζοντας τον χώρο μετά την ακύρωση του φεστιβάλ τους. Η κοινωνία αντιδρά έντονα, εκφράζοντας αλληλεγγύη στη ΛΟΑΤΚΙ+ οργάνωση. Την επόμενη ημέρα, 27 Μαρτίου 2024, ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ κάνει νέες ομοφοβικές δηλώσεις, καταδικάζοντας τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Οι δηλώσεις προκαλούν οργή στις ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητες και όσους στηρίζουν τα δικαιώματά τους. Στις 29 Μαρτίου 2024, οι συντελεστές της ταινίας «Avant-Drag» γίνονται στόχος ομοτρανσφοβικών επιθέσεων μετά τη δημοσίευση μιας φωτογραφίας τους. Την ίδια ημέρα, ο Ηλίας Μίχος κρίνεται ένοχος από το δικαστήριο για τον βιασμό και την εκμετάλλευση της 12χρονης στον Κολωνό, μια απόφαση που συγκλονίζει την κοινωνία.
Απρίλιος, μήνας κατά τον οποίο «το περιπολικό δεν είναι ταξί»
Την 1η Απριλίου 2024, η δίκη του Ζακ Κωστόπουλου συνεχίζεται με την κατάθεση αυτόπτη μάρτυρα, που περιγράφει τη βίαιη συμπεριφορά των κατηγορουμένων, λέγοντας πως «τον χτυπάγανε εναλλάξ». Η μέρα εξελίσσεται σε κακό ανέκδοτο με έναν αστυνομικό να απαντά πως «το περιπολικό δεν είναι ταξί, κυρία μου»σε γυναίκα που καταγγέλει την πρόθεση του πρώην συντρόφου της να της κάνει κακό και πως χρειάζεται αστυνομική συνοδεία για να γυρίσει σπίτι της. Λίγα λεπτά αργότερα η γυναίκα κείτεται έξω από το ΑΤ Αγίων Αναργύρων. Πρόκειται για την γυναικοκτονία της Κυριακής Γρίβα. Στις 2 Απριλίου 2024, η γυναικοκτονία έξω από το αστυνομικό τμήμα των Αγίων Αναργύρων οδηγεί σε ΕΔΕ για τις ευθύνες των αρχών. Παράλληλα, η ομοτρανσφοβική επίθεση στη Θεσσαλονίκη φτάνει στη Βουλή μέσω ερώτησης του βουλευτή Αλέξανδρου Καζαμία.
Στις 18 Απριλίου 2024, η Σοφία Μπεκατώρου αντιδρά δημόσια στις σεξιστικές δηλώσεις του Δημήτρη Παπανώτα, ζητώντας από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να τις αποδοκιμάσει. Ο Στέφανος Κασσελάκης ανακοινώνει την απομάκρυνση του Παπανώτα από το ευρωψηφοδέλτιο του κόμματος. Την ίδια ημέρα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης καταδικάζει το πρόσφατο ομοφοβικό σχόλιο του Στέφανου Κυριαζίδη, υπογραμμίζοντας τη δέσμευση της κυβέρνησης για σεβασμό των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων, τουλάχιστον μέχρι την διαγραφή του Αντώνη Σαμαρά.
Στις 24 Απριλίου 2024, η νέα δικάσιμος για τη δίκη του Ζακ Κωστόπουλου ορίζεται μετά από αναβολή. Την ίδια ημέρα, η έκθεση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας για το 2023 αποκαλύπτει ότι τα περιστατικά ομοτρανσφοβικής βίας διπλασιάστηκαν σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Παράλληλα, η Διεθνής Αμνηστία δημοσιεύει την ετήσια έκθεσή της, καταγγέλλοντας σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στις 25 Απριλίου 2024, η κοινότητα θυμάται την πρώτη δημόσια εκδήλωση για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα στην Ελλάδα, που πραγματοποιήθηκε πριν 47 χρόνια στο θέατρο Λουζιτάνια από το ΑΚΟΕ. Στις 30 Απριλίου 2024, ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος προκαλεί έντονες αντιδράσεις με σεξιστικές δηλώσεις του, υποστηρίζοντας ότι η γυναικοκτονία έχει «βιολογική βάση». Οι δηλώσεις του καταδικάζονται από την κοινωνία και τα πολιτικά κόμματα, αναδεικνύοντας την ανάγκη για σοβαρότερη αντιμετώπιση του φαινομένου.
Μάης και η Ελλάδα ακόμα να απωλέσει την εθνική της λοατικιφοβία
Στις 13 Μαΐου, το Nemo γίνεται το πρώτο non-binary άτομο που κερδίζει τη Eurovision. Ταυτόχρονα γίνεται στόχος προσβολών και κριτικής στην Ελλάδα. Δημόσια πρόσωπα και τηλεοπτικοί παρουσιαστές εκφράζουν ομοφοβικά σχόλια, ενώ ο Κυριάκος Βελόπουλος προσθέτει τρανσφοβικές αναρτήσεις που εντείνουν το κλίμα μίσους.
Την επόμενη ημέρα, η FRA αποκαλύπτει ότι το 63% των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην Ελλάδα αποφεύγουν να κρατούν το χέρι του συντρόφου τους σε δημόσιο χώρο από φόβο, ενώ το 36% δεν είναι ανοιχτό σε σχέση με τη σεξουαλική του ταυτότητα. Παρά τις προκλήσεις, στις 15 Μαΐου, η Ελλάδα κατακτά την 6η θέση στον Rainbow Map της ILGA-Europe, δείχνοντας πρόοδο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κάπως ύποπτα μετά την «ευρωπαϊκή αξιολόγηση» της χώρας. Η κυβέρνηση σταματά να κόπτεται για τις ΛΟΑΤΚΙ+ ζωές.
Στις 17 Μαΐου, η Διεθνής Ημέρα κατά της ΛΟΑΤΚΙ+ φοβίας υπενθυμίζει την ανάγκη για συνεχιζόμενη δράση. Ο ΟΗΕ τονίζει ότι η ισότητα παραμένει μακριά, ενώ ομοφοβικά περιστατικά σε πάρτι για το Athens Pride αποδεικνύουν πόσο σημαντική είναι η προστασία των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.
Στις 20 Μαΐου, η Ελένη Κωστοπούλου, μητέρα του Ζακ Κωστόπουλου, δηλώνει ότι οι απολογίες των κατηγορουμένων στη δίκη για τη δολοφονία του γιου της είναι γεμάτες ψέματα. Η δικαστική διαδικασία συνεχίζεται με την πρόταση του εισαγγελέα στις 30 Μαΐου να κηρυχθούν ένοχοι οι κατηγορούμενοι. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με φορμή την υπόθεση του Ζακ, στις 31 Μαΐου, ζητά να συμπεριληφθούν τα εγκλήματα μίσους κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων σε ευρωπαϊκό κατάλογο, τονίζοντας την ανάγκη αυστηρότερων μέτρων.
Περήφανος Ιούνης
Στις 3 Ιουνίου 2024, η κοινότητα θυμάται τους γάμους της Τήλου και τιμά τα 16 χρόνια από την μέρα που δύο ομόφυλα ζευγάρια ενώθηκαν με τα δεσμά του γάμου, ανοίγοντας δρόμους για την προάσπιση των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Η ιστορία άλλωστε γράφεται απ’ τους ανθρώπους που τολμούν ν’ αγαπούν ανοιχτά.
Στις 4 Ιουνίου, η γυναικοκτονία της Άννας Ιβάνκοβα παραμένει ανοιχτή πληγή. Στη δίκη, το ANTIVIRUS παρακολουθεί την υπόθεση. Μόλις μία μέρα μετά, στις 5 Ιουνίου,ο δράστης καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη. Η δικαιοσύνη αποδίδεται, αλλά το τραύμα παραμένει. Στις 6 Ιουνίου, η εφημερίδα ΕΣΤΙΑ προκαλεί θύελλα αντιδράσεων. Με πρωτοσέλιδο που στοχοποιεί τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, χαρακτηρίζοντας τα «προνόμια», η ομοφοβία βγαίνει στην επιφάνεια, θυμίζοντας πόσο σημαντικοί είναι οι αγώνες για ισότητα.
Μερικές μέρες αργότερα, στις 10 Ιουνίου, το κόμμα ΝΙΚΗ καταθέτει εξώδικο διαμαρτυρίας κατά του Thessaloniki Pride, ενώ στις 11 Ιουνίου ακυρώνεται η παράσταση «Κατάματα» του Athens Pride στον Πειραιά λόγω γραφειοκρατίας. Οι δυσκολίες είναι παρούσες, αλλά η κοινότητα δεν πτοείται.
Στις 12 Ιουνίου, η Νικολίνα Νικολούζου, γίνεται η πρώτη τρανς γυναίκα που κερδίζει τον διαγωνισμό My Style Rocks.
Στις 15 Ιουνίου, το Athens Pride του 2024 ζωντανεύει στους δρόμους της Αθήνας. Λίγες μέρες μετά, στις 17 Ιουνίου, ο Μιχάλης Οικονόμου και ο Γιώργος Μακρής παντρεύονται, γιορτάζοντας τον έρωτα που έγινε νόμιμος μετά την ψήφιση του γάμου για όλους.
Στις 18 Ιουνίου, ο Αλέξης Κούγιας εξαπολύει ομοφοβική επίθεση κατά του Στέφανου Κασσελάκη. Στις 19 Ιουνίου, ο Άρειος Πάγος παρεμβαίνει, ενώ στις 21 Ιουνίου, ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών ξεκινά πειθαρχική έρευνα σε βάρος του Κούγια. Στις 20 Ιουνίου, ένα βιβλιοπωλείο στη Σίνδο ακυρώνει την παρουσίαση βιβλίου λόγω του ΛΟΑΤΚΙ+ περιεχομένου.
Στις 21 Ιουνίου, η Θεσσαλονίκη υποδέχεται περήφανα το EuroPride 2024. H πιο συγκινητική στιγμή, ωστόσο, ήταν ο φόρος τιμής και η ενός λεπτού σιγή για την Diona Dallas, η οποία έφυγε από κοντά μας.
Στις 25 Ιουνίου, o Νίκος Παπαδόπουλος, βουλευτής του κόμματος ΝΙΚΗ, εκφράζει ακραίες ομοφοβικές και αντιεπιστημονικές απόψεις σε εκπομπή του ΑΝΤ1. Στις 29 Ιουνίου, η αστυνομία συλλαμβάνει έναν 34χρονο άνδρα που καλούσε σε διαδήλωση κατά του EuroPride. Η σύλληψη αυτή υπογραμμίζει τις προκλήσεις που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει το κίνημα, παρά την πρόοδο.
Ιούλιος γεμάτος εξελίξεις
Στην 1η Ιουλίου 2024, ο Δημήτρης Νατσιός, πρόεδρος του κόμματος ΝΙΚΗ, βρίσκεται στα Δικαστήρια της Θεσσαλονίκης για να συμπαρασταθεί στον 34χρονο που διώκεται επειδή καλούσε σε διαδήλωση κατά του EuroPride. Την ίδια ημέρα, στη Σύρο, γράφεται ιστορία: για πρώτη φορά, παντρεμένο ομόφυλο ζευγάρι ανδρών καταθέτει αίτηση τεκνοθεσίας.
Στις 2 Ιουλίου, οι Οικογένειες Ουράνιο Τόξο ζητούν συνάντηση με την ΕΣΗΕΑ, εκφράζοντας την ανησυχία τους για την έξαρση του κακοποιητικού λόγου στα ΜΜΕ τους τελευταίους μήνες. Παράλληλα, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς επιμένει στα ομοφοβικά του σχόλια για τον νόμο περί ισότητας στον γάμο, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις.
Στις 3 Ιουλίου, στα Χανιά, μία ομοφοβική διαδήλωση πραγματοποιείται ως απάντηση στη δεύτερη αυτοοργανωμένη Πορεία Ορατότητας, γνωστή ως «Family Pride». Στις 8 Ιουλίου, ένας 40χρονος συλλαμβάνεται στα Χανιά για υποκίνηση βίας κατά της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, λίγες ημέρες πριν τη δεύτερη Πορεία Ορατότητας, η οποία παρά τις δυσκολίες πραγματοποιείται με επιτυχία. Στη Θεσσαλονίκη, την ίδια ημέρα, ακροδεξιά συνθήματα και θρησκευτικές εικόνες κυριαρχούν σε μια ακόμη ομοφοβική διαδήλωση, μία εβδομάδα μετά το EuroPride.
Στις 9 Ιουλίου, η Άννα Απέργη, πρώην πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), καταγγέλλει απόπειρες προσέλκυσης τρανς γυναικών για «θεραπείες μεταστροφής». Παράλληλα, ανακοινώνεται η απαγόρευση ανταπόκρισης από τις δικαστικές αίθουσες, με αφορμή τη δίκη σε β’ βαθμό για τον φονικό ξυλοδαρμό του Ζακ Κωστόπουλου / Zackie Oh.
Στις 10 Ιουλίου, το Μικτό Ορκωτό Εφετείο ανακοινώνει την ενοχή των δύο κατηγορουμένων για τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, οι ποινές τους όμως μοιάζουν περισσότερο με «χάδι». Στις 11 Ιουλίου, ο Νάσος Ηλιόπουλος επαναφέρει το αίτημα για τη μετονομασία της οδού Γλάδστωνος σε «Ζακ Κωστόπουλος / Zackie Oh», κλείνοντας έναν κύκλο εξελίξεων γεμάτο συγκίνηση και αντίσταση.
Στις 13 Ιουλίου φτάνουν στο Antivirus καταγγελίες για «θεραπείες μεταστροφής» από χριστιανική ΜΚΟ σε τρανς σεξεργάτριες στη Συγγρού.
Στις 15 Ιουλίου, η Κως φιλοξενεί έναν ακόμη πολιτικό γάμο ομόφυλου ζευγαριού, ενώ την ίδια μέρα η Ελλάδα συγκλονίζεται από μια γυναικοκτονία στην Αμφιλοχία. Παράλληλα, το Μονομελές Εφετείο Αθηνών επικυρώνει την τεκνοθεσία από ζευγάρι γυναικών, σηματοδοτώντας μια σημαντική εξέλιξη για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ οικογενειών.
Στις 16 Ιουλίου, η επικαιρότητα περιλαμβάνει την επίθεση του Παύλου Πολάκη με σεξιστικά σχόλια στη Μαρία Συρεγγέλα, ενώ στα Ανώγεια της Κρήτης ένας 16χρονος δέχεται επίθεση λόγω της εμφάνισής του, συγκεκριμένα επειδή φορούσε βερμούδα και σκουλαρίκι.
Στις 19 Ιουλίου, ο Βασίλης Στίγκας, βουλευτής των Σπαρτιατών, ξεσπά σε ομοφοβικό παραλήρημα στη Βουλή, το οποίο γίνεται ανεκτό από το προεδρείο. Το συμβάν εγείρει ερωτήματα για τη στάση της πολιτείας απέναντι στη ρητορική μίσους.
Στις 24 Ιουλίου, η υπόθεση του Αλέξη Γεωργούλη λαμβάνει νέα τροπή, καθώς ο ευρωβουλευτής αντιμετωπίζει ποινική δίωξη για βιασμό και επικίνδυνη σωματική βλάβη. Την επόμενη μέρα, στις 25 Ιουλίου, το κόμμα της ΝΙΚΗΣ καταθέτει μήνυση κατά συμμετέχοντος του EuroPride για χρήση θρησκευτικής εικόνας, ενώ στην Καβάλα συλλαμβάνεται ένας 17χρονος για λεκτική ομοφοβική επίθεση. Στις 29 Ιουλίου, ο μήνας κλείνει με ομοφοβικά σχόλια του ευρωβουλευτή της ΝΙΚΗΣ, Νίκου Αναδιώτη, για την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων.
Αύγουστος πιο καυτός απ’ τους άλλους
Στις 5 Αυγούστου, η Ιμανί Χελίφ γίνεται στόχος διαδικτυακής κακοποίησης, με την κοινωνία να απαιτεί συγγνώμες και ευαισθητοποίηση. Λίγες μέρες αργότερα, στις 7 Αυγούστου, ο Δημήτρης Αποστόλου προκαλεί αντιδράσεις με τρανσφοβικά σχόλια για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Στις 13 Αυγούστου, η κοινωνία συγκλονίζεται από μια νέα γυναικοκτονία στη Λαμία, όταν ένας άνδρας σκοτώνει τη σύζυγό του και στη συνέχεια αυτοκτονεί. Στις 29 Αυγούστου, η Ιερά Σύνοδος εκφράζει την αντίθεσή της στη συμπερίληψη και τον δικαιωματισμό των Ολυμπιακών Αγώνων.
Λεσβιακός Σεπτέμβρης
Ο Σεπτέμβριος ξεκινά με το 3ο Λεσβιακό Φεμινιστικό Φεστιβάλ της Αθήνας στις 7 του μήνα. Μια μέρα μετά, στις 8 Σεπτεμβρίου, η πρόταση μομφής κατά του Στέφανου Κασσελάκη υπερψηφίζεται, ενώ ο Παύλος Πολάκης επιδίδεται σε ομοφοβικές δηλώσεις.
Στις 11 Σεπτεμβρίου, οι Υπερήφανοι Γονείς καταγγέλλουν κακοποίηση και τραυματισμό ανήλικου παιδιού λόγω της φυλοδιαφορετικής του ταυτότητας.
Στις 13 Σεπτεμβρίου, το ακροδεξιό κόμμα ΝΙΚΗ καταθέτει πειθαρχική αναφορά κατά του διοικητή του Τμήματος Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας της ΕΛ.ΑΣ., Μιχάλη Λώλη. Τρεις μέρες μετά, στις 16 Σεπτεμβρίου, η Κατερίνα Καινούργιου φιλοξενεί τον Αχιλλέα Μπέο στην εκπομπή της, όπου ο τελευταίος κάνει ομοφοβικές δηλώσεις. Στις 18 Σεπτεμβρίου, οδηγός ταξί καταδικάζεται για κακοποιητικό σχόλιο σε βάρος ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμου. Την ίδια μέρα, ο Σταύρος Νικολαΐδης προκαλεί αντιδράσεις με τρανσφοβικές δηλώσεις για τα non-binary άτομα.
Στις 19 Σεπτεμβρίου, αναδεικνύεται το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά των έγγαμων ομόφυλων ζευγαριών με την έκδοση αστυνομικών ταυτοτήτων. Στις 25 Σεπτεμβρίου, δύο 17χρονοι επιτίθενται με φαλτσέτα σε 12χρονο στην Ερμιόνη Αργολίδας. Στις 27 Σεπτεμβρίου, γίνεται γνωστή η αίτηση αποφυλάκισης του μεσίτη που καταδικάστηκε για τη δολοφονία του Ζακ, ενώ στις 30 Σεπτεμβρίου, το 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τιμά τον Πάνο Κούτρα, την ίδια μέρα που μια τρανς γυναίκα δέχεται επίθεση από οδηγό ταξί στην Αθήνα.
Οκτώβρης και τρανσφοβία
Στις 3 Οκτωβρίου, τοΣωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ) και το Orlando LGBT εκφράζει την έντονη ανησυχία του για το αντιεπιστημονικό συνέδριο του SEGM, το οποίο υποστηρίχθηκε από την Ιατρική Σχολή Αθηνών. Λίγες μέρες αργότερα, στις 7 Οκτωβρίου, ο Θάνος Πλεύρης υπερασπίζεται τους αστυνομικούς που εμπλέκονται στη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, προκαλώντας την αγανάκτηση της μητέρας του θύματος.
Στις 8 Οκτωβρίου, μια τρανς σεξεργάτρια πέφτει θύμα βίαιου ξυλοδαρμού και ληστείας στην προσπάθειά της να επιστρέψει στο σπίτι της. Στις 16 Οκτωβρίου, το ΣΥΔ καταγγέλλει εγκληματική επίθεση σε τρανς γυναίκα στην Καλλιθέα, ενώ την ίδια μέρα, το ερευνητικό πρόγραμμα RESIST δημοσιεύει έκθεση για τις επιπτώσεις κινητοποιήσεων «ενάντια-στο-φύλο» στην Ευρώπη.
Στις 17 Οκτωβρίου, μια τρανς γυναίκα πεθαίνει μετά από χειρουργική επέμβαση, με το ΣΥΔ να καταγγέλλει την ανεπαρκή υποστήριξη στον τρανς πληθυσμό. Στις 18 Οκτωβρίου, ο Φώτης Σεργουλόπουλος παντρεύεται τον σύντροφό του στο Δημαρχείο Αθηνών, ενώ η συζήτηση για την αιμοδοσία από ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα φτάνει στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Στις 29 και 30 Οκτωβρίου, σάλος ξεσπά σε γυμνάσιο στο Λαύριο, όταν καθηγητής μοιράζει ομοφοβικό φυλλάδιο. Τελικά, τίθεται σε αναστολή.
Antiwoke Νοέμβρης
Στις 6 Νοεμβρίου, Έλληνες πολιτικοί, όπως οι Νότης Μηταράκης, Θάνος Πλεύρης και Κυριάκος Βελόπουλος, συγχαίρουν τον Ντόναλντ Τραμπ για τη νίκη του, ενώ στις 7 Νοεμβρίου, η Άννα Διαμαντοπούλου σχολιάζει την «υπερβολή» της woke ατζέντας. Στις 8 Νοεμβρίου, ο Άδωνις Γεωργιάδης δηλώνει την αντίθεσή του σε αυτή την «ατζέντα», ενώ το ΣΥΔ καταγράφει αύξηση 87% στην έμφυλη βία.
Η βία συνεχίζεται στις 12 και 13 Νοεμβρίου, με γυναικοκτονίες στο Αγρίνιο και τον θάνατο της Γαρυφαλλιάς που μέχρι τότε νοσηλευόταν μετά τον άγριο ξυλοδαρμό της από τον πρώην σύντροφό της. Στις 15 Νοεμβρίου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης καταφέρεται κατά της «woke κουλτούρας», ενώ το ΠΑΣΟΚ εκφράζει ανησυχίες για την επιβολή «προτύπων». Στις 20 Νοεμβρίου, διοργανώνεται πορεία για τη Διεθνή Ημέρα Τρανς Μνήμης.
Στις 21 Νοεμβρίου, το υπουργείο Εξωτερικών ανακοινώνει Σχέδιο Δράσης για την ισότητα, ενώ η συζήτηση για την ισότητα στον γάμο προγραμματίζεται στο ΣτΕ.
Στις 22 Νοεμβρίου, η Ελληνική Λύση καταθέτει πρόταση για την κατάργηση των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων, ενώ ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης μιλά για την «woke ατζέντα». Στις 27 και 28 Νοεμβρίου, καταγράφονται ομοφοβική επίθεση στον Κεραμεικό και τρανσφοβικό παραλήρημα της Αφροδίτης Λατινοπούλου στο Ευρωκοινοβούλιο. Τέλος, στις 29 Νοεμβρίου, ομάδα νεαρών επιτίθεται ομοφοβικά σε άνδρες στους κήπους του Ζαππείου, αναδεικνύοντας την ένταση της βίας στην κοινωνία μας.
Δεκέμβρης σαν να μην πέρασε μια μέρα
Στις 2 Δεκεμβρίου 2024, η Θεσσαλονίκη συγκλονίζεται από μια ακόμη γυναικοκτονία. Ένας 46χρονος άνδρας επιτίθεται στη σύζυγό του με δύο μαχαίρια, αφήνοντάς την νεκρή. Μόλις τέσσερις μέρες αργότερα, στους Αμπελόκηπους, ένας 39χρονος άνδρας δολοφονεί τη σύζυγό του και την κρύβει στο πατάρι.
Στις 9 Δεκεμβρίου, το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι να δικάσει αιτήσεις που έχουν σκοπό να κηρύξουν αντισυνταγματική την ισότητα στον γάμο. Η συζήτηση αναβάλλεται. Παράλληλα, μια νέα έρευνα της ΓΣΕΕ, στις 10 Δεκεμβρίου, αποκαλύπτει ότι το 33% των εργαζομένων έχει δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση ή βία στους χώρους εργασίας, φέρνοντας στο προσκήνιο ένα σοβαρό ζήτημα που παραμένει συχνά στη σκιά.
Στις 12 Δεκεμβρίου, το κόμμα ΝΙΚΗ ρίχνει λάδι στη φωτιά με μια ακραία ομοτρανσφοβική πρόταση νόμου για την «προστασία των δύο φύλων και της ανηλικότητας». Η πρόταση προκαλεί οργή, αλλά και αντιδράσεις από την κοινωνία των πολιτών. Μόλις μια μέρα μετά, οι σκηνοθέτες Θανάσης Νεοφώτιστος και Γιώργος Ζώης ανακοινώνουν την αποχώρησή τους από το Φεστιβάλ Δράμας, με αφορμή την απομάκρυνση του Γιάννη Σακαρίδη από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή καταγγέλλοντας ομοφοβία μετά από πιέσεις εκκλησιαστικών και πολιτικών παραγόντων Η τέχνη, που συχνά λειτουργεί ως καταφύγιο ελευθερίας, φαίνεται να ασφυκτιά.
Στις 14 Δεκεμβρίου έγιναν τα εγκαίνιατης Μαρίας Κατσικαδάκου (Maria Cyber) στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης γεμίζοντας με δυνατές εικόνες… λεσβιακής ορατότητας. Πιο συγκεκριμένα, τα πορτρέτα της Maria Cyber απαθανατίζουν προσωπικές στιγμές ανάμεσα σε φίλες και ερωτικές συντρόφους, εικόνες που διαφορετικά θα παρέμεναν φευγαλέες.
Στις 18 Δεκεμβρίου, η συλλογικότητα Καμία Ανοχή παρεμβαίνει σε μια αντι-φεμινιστική ομιλία στο ΕΚΠΑ, όπου προωθούνται θέσεις κατά των γυναικών και της ισότητας των φύλων. Η δράση τους υπογραμμίζει πως η αντίσταση παραμένει ζωντανή, ακόμη κι όταν η αδικία φαντάζει αμείλικτη.
Από όλ@ εμάς… Καλή (κουήρ) χρονιά!
