Mετά την μαστεκτομή… Αυτό είναι το 3 μέρος του άρθρου μου για την μαστεκτομή μου και καλύπτει την επόμενη μέρα της εγχείρησης, το μετεγχειρητικό ραντεβού με τον χειρούργο και την εβδομάδα μεταξύ τους.
Το πρώτο μέρος μπορείτε να το βρείτε ΕΔΩ , το δεύτερο ΕΔΩ, όπως και AYTO με τις γενικές πληροφορίες σχετικά με τις διαφορετικές τεχνικές μαστεκτομής για τρανς άνδρες (και γενικά τρανς άτομα που η ταυτότητά τους βρίσκεται στο αρσενικό κομμάτι του φάσματος του φύλου – μεγάλη συζήτηση για άλλη ώρα όμως ;) ).
Όπως είχα πει και τις προηγούμενες φορές, αν και δεν περιέχει φωτογραφίες από την εγχείρηση αυτή καθαυτή, οφείλω να σας προειδοποιήσω ότι η στήλη έχει φωτογραφίες με ουλές και γενικά φωτογραφίες με επιδέσμους και μελανιές.
Επίσης ΔΕΝ περιέχει φωτογραφίες με το πώς ήταν το στέρνο μου πριν την εγχείρηση και θα ήθελα να μπορούσα να πω ότι λυπάμαι γι αυτό αλλά δεν πήρα ούτε μια φωτογραφία, είναι κάτι που δεν θέλω να μοιραστώ με κανέναν, πόσο μάλλον δημόσια.
Ζητώ συγνώμη γι αυτό και ελπίζω να το σεβαστείτε.
Ευχαριστώ.
Το πρώτο βράδυ μετα την επέμβαση, αφού ο νοσοκόμος μου είπε πως μπορώ να σπρώξω με τα χέρια μου για να σηκωθώ, πήγα μερικές φορές στο μπάνιο χωρίς καμία βοήθεια (success!) ήπια τσάι και πολύ νερό και κοιμήθηκα και ξύπνησα αρκετές φορές. Έρχονταν αρκετά συχνά νοσοκόμες για να δουν πώς είμαι και να μου πάρουν την πίεση και την θερμοκρασία. Επίσης μου έδιναν παυσίπονα. Δεν ένιωσα ότι πονάω σχεδόν καθόλου και, όσο πονούσα, ήταν από την πίεση του επιδέσμου.
Φρόντισα να κάνω και βόλτες στο δωμάτιο κάθε φορά που σηκωνόμουν, γιατί βοηθάει στην αποφυγή θρόμβων και γενικά δεν είναι και ό,τι καλύτερο το να είσαι συνέχεια στο κρεβάτι. Ήμουν άνετα και δεν πονούσα, μόνο λιγάκι, μόλις είχα κάνει εγχείρηση, οπότε ήταν λογικό. Αλλά ο πόνος ήταν καθαρά πόνος που σε έκανε να σκεφτείς «αααα, ναι, μόλις έκανα εγχείρηση», αλλά όχι πόνος που σε κάνει να πέφτεις κάτω και να φωνάζεις ότι πονάς. Το μόνο άβολο ήταν – όπως προανέφερα – ο επίδεσμος. Ήταν αρκετά σφικτός και στην αριστερή μεριά ήταν πιο ψηλά από ότι στην δεξιά, με αποτέλεσμα να τρίβεται λίγο κάτω από την μασχάλη μου και να με πιέζει όταν κοιμάμαι.
Το πρωί μου έκαναν τις εξετάσεις που έκαναν και το βράδυ, θερμοκρασία, πίεση. Πάντα με ρωτούσαν εάν πονάω και πώς νιώθω. Πέρασε και ο αναισθησιολόγος για να με ρωτήσει πώς νιώθω, εάν ζαλίζομαι, εάν ανακατεύτηκα. Πολλοί γνωστοί μου μου είχα πει ότι μετα την εγχείρηση ένιωθαν χάλια, ότι ζαλίζονταν, ότι έκαναν εμετούς συχνά, ότι δεν μπορούσαν να φάνε, ούτε να πάνε στην τουαλέτα μόνοι τους (άλλο πολύ κοινό, ότι λόγω της αναισθησίας και των παυσίπονων είχαν τρομερή δυσκοιλιότητα). Ομολογώ ότι το είχα πάρει λίγο από φόβο, μιας και δεν μου είχαν ξανακάνει αναισθησία ποτέ, οπότε δεν ήξερα τι να περιμένω (και πριν 3 χρόνια που αναγκάστηκα να πάρω κάτι παυσίπονα κωδεΐνης που δεν είχα ξαναπάρει, είχα το χειρότερο επεισόδιο δυσκοιλιότητας στη ζωή μου). Αντιθέτως, δεν είχα τίποτα από αυτά, η όρεξη μου ήταν παραπάνω από καλή, δεν είχα ζαλιστεί ούτε μια φορά, ούτε καν παραπατήσει. Πάντως, είναι κάτι που μπορεί να συμβεί σε εσάς, οπότε να το έχετε στο νου σας.
Ήρθε η Φωτεινή κατά τις 7-7:30, μου έφεραν και πρωινό (το οποίο ήταν και αυτό υπέροχο και το έφαγα με όρεξη). Με επισκέφτηκε φυσικοθεραπευτής και μιλήσαμε λίγο. Μου είπε ότι είναι πολύ σημαντικό να κουνιέμαι γιατί δεν πρέπει να ατροφήσουν οι μυς. Αυτό είναι άλλο ένα πράγμα που μου είπαν πολλά άτομα που έχουν κάνει αυτή την εγχείρηση, συγκεκριμένα θυμάμαι κάποιον να λέει «πρέπει να τα έχεις όλα σε απόσταση Τ-Rex”, να μην τεντώνομαι και να μην κουνιέμαι. Φυσικά και αυτό είναι λάθος γιατί ΠΡΕΠΕΙ να κουνάς τα χέρια σου. Οι ώμοι μπορεί να αρχίσουν να πονούν και τελικά να «παγώσουν». Είναι σημαντικό να σταματάς όταν πονάς και για κάποιο διάστημα δεν μπορείς να σηκώσεις τα χέρια σου πολύ, για αυτό και χρειάζεται η άσκηση για να συνηθίσουν. Μου έδωσε ασκήσεις φυσικοθεραπείας να κάνω κάθε μέρα 6 φορές – 2 φορές το πρωί, 2 το απόγευμα και 2 το βράδυ. Γενικότερα, μου είπε να μην κουράζομαι και να κάνω ασκήσεις συχνά ώστε να δυναμώσω.
Αργότερα πέρασε και ο χειρουργός για να δει πώς τα πάω. Κάθισε κάπου 3 λεπτά και μετα έφυγε. Μετα ήρθε ο νοσοκόμος να ελέγξει τις γάζες. Μου είχαν αυτοκόλλητους επιδέσμους στις ρώγες και ταινία. Είναι σημαντικό να είναι καλυμμένη η περιοχή συνεχώς για να αποφεύγονται μολύνσεις, οπότε έβαλαν από πάνω έξτρα επιδέσμους και μου έδωσαν μερικούς για να πάρω μαζί μου. Μου είπαν ότι δεν κάνει να κάνω μπάνιο, ή γενικότερα δεν κάνει να βραχεί η περιοχή του στήθους. Μου έβγαλαν τον ελαστικό επίδεσμο που ήδη με πονούσε κάπως και μου έδειξαν πώς να βάλω έναν από τους δικούς μου. Αυτό έπρεπε να το φοράω όλη μέρα και να το βγάζω μέχρι 2 φορές τη μέρα για κάνα μισάωρο. Μου έδωσαν τα φάρμακα που είχα φέρει μαζί μου σε μια ειδική σακουλίτσα και μου έδωσαν παυσίπονα ένα κουτί παρακεταμόλης κι ένα κωδεΐνης (για όταν πονάω πολύ). Μου είπαν να τα παίρνω για μια βδομάδα τουλάχιστον (οι προμήθειες ήταν για μια βδομάδα).
Συμπλήρωσα ένα ερωτηματολόγιο για να κάνω αξιολόγηση στις υπηρεσίες του νοσοκομείου και να πω εάν η εμπειρία μου ήταν καλή. Δεν είχα κανένα απολύτως πρόβλημα με το νοσοκομείο, αντιθέτως ήταν μια πολύ καλή εμπειρία χωρίς έξτρα στρες και όλοι μου φέρθηκαν με τον καλύτερο τρόπο. Εάν κάποιος θα ήθελε να κάνει εγχείρηση εκεί, το προτείνω ανεπιφύλακτα και μπορώ να σας δώσω και τα στοιχεία του χειρούργου μου (όχι, δεν με πλήρωσε για να κάνω διαφήμιση, είναι καθαρά επειδή οι πάντες έκαναν καλή δουλειά).
Είχα κλείσει ήδη το μετεγχειρητικό ραντεβού μου για τις 19 Νοέμβρη, οπότε δεν χρειαζόταν ρύθμιση αυτό. Πήρα εξιτήριο πριν τις 10 το πρωί και γυρίσαμε στο ξενοδοχείο με ταξί. Μου είχε φέρει η Φωτεινή και μαξιλάρι και το έβαλα στο στήθος μου για να μην με ενοχλήσει η ζώνη ασφαλείας. Μόλις φτάσαμε, πέσαμε για ύπνο και κοιμηθήκαμε αρκετά.
Ξέχασα να πω ότι μετα την επέμβαση έπρεπε να κοιμάμαι καθιστός ή σχεδόν καθιστός και ποτέ τελείως ξαπλωμένος. Πήρα τους δικούς μου στο Skype να μιλήσουμε και το βράδυ πήγαμε να φάμε στο εστιατόριο του ξενοδοχείου για να μην κουραστώ.
Τις επόμενες μέρες έκανα πάνω κάτω τα ίδια πράγματα. Κυρίως ξεκουραζόμουν, κοιμόμουν αρκετά, έτρωγα αρκετά και έκανα ασκήσεις. Είχα πολύ καλή όρεξη γενικότερα. Σχεδόν συνέχεια πεινούσα και γι’ αυτό έπρεπε να τρώω καλά, μιας και το σώμα μου χρειαζόταν πολλή ενέργεια. Όταν ξυπνούσα έπαιρνα βαθιές ανάσες και έβηχα επίτηδες για να φύγει τυχόν υγρό που μπορεί να είχε μαζευτεί στα πνευμόνια μου το βράδυ. Μετα το πρωινό, έβγαζα για λίγο τον ελαστικό επίδεσμο, έκανα τις φυσικοθεραπείες μου και μετα ξεκουραζόμουν για λίγο, έπειτα βγαίναμε έξω για βόλτα.
Μετα το μεσημεριανό φαγητό μπορεί να κοιμόμουν ή να ξεκουραζόμουν βλέποντας κάτι, έπειτα έκανα φυσικοθεραπείες πάλι. Το βράδυ έκανα τις ασκήσεις και είτε βγαίναμε έξω πάλι για φαγητό, είτε πηγαίναμε στο εστιατόριο του ξενοδοχείου, αναλόγως του πόσο κουρασμένος ένιωθα.
Έπινα πολύ νερό. Κοιμόμουν πολύ εύκολα – δεδομένου του ότι έχω μεγάλο πρόβλημα με τον ύπνο αυτό ήταν ευτύχημα – και το μόνο πράγμα που με ενοχλούσε ήταν το σημείο κοντά στην αριστερή μασχάλη που είχε ερεθίσει ο επίδεσμος. Με ενοχλούσε αρκετά και μετα είδα ότι είχε κάνει πληγή, πράγμα λογικό μιας και υπήρχε συνέχεια κάτι που το πίεζε και τριβόταν πάνω του. Επίσης είχα μελανιές, το οποίο ήταν φυσιολογικό μετά από εγχείρηση.
Γκρίνιαζα πολύ, πάντως, γιατί δεν μπορούσα να κάθομαι και να αφήνω την Φωτεινή να με βοηθάει συνέχεια, πχ προσπαθούσα συνεχώς να βάλω μόνος μου τα ρούχα μου και το παλτό, όπως και να δέσω τα κορδόνια μου, άνοιγα πόρτες μόνος μου, έβαζα νερό. Ξέρω ότι της είχα σπάσει τα νεύρα, δεν μπορώ να με βοηθούν όταν μπορώ να κάνω κάτι μόνος μου. Αυτό που ήταν σίγουρο, πάντως, είναι ότι δεν χρησιμοποίησα ΟΥΤΕ ΕΝΑ καλαμάκι. Έπινα νερό μόνος μου μια χαρά, και το έβαζα μόνος μου στο ποτήρι και το έπινα χωρίς προβλήματα. Καλαμάκι μόνο στο νοσοκομείο μου είχαν και δεν χρειάστηκα κανένα άλλο. Ούτε το κύπελο μου χρειάστηκα και γι’ αυτό και καταλήξαμε να το ξεχάσουμε στο ξενοδοχείο. Από τα πακέτα με τα μωρομάντηλα πρέπει να ανοίξαμε μόνο το 1ο και δεν το τελειώσαμε καν. Ήταν κυρίως για να καθαρίζουμε την περιοχή του στέρνου και τις μασχάλες γιατί δεν έκανε να πέσει νερό εκεί και βραχούν οι επίδεσμοι. Όταν πλενόμουν, το νερό το έριχνα από τον αφαλό και κάτω. Φοβόμουν ότι θα ένιωθα πολύ άσχημα και θα βρωμούσα κυριολεκτικά για μια βδομάδα και (γιατί έτσι μου είχαν πει πολλά άτομα) και δεν μου άρεσε η προοπτική του να με βοηθάει κάποιος να πλυθώ, ακόμα και αν αυτός ο κάποιος ήταν η κοπέλα μου. Ε, τελικά ούτε βρώμησα, ούτε μύριζα άσχημα, ούτε καν χρειάστηκαν όλα τα ρούχα που είχα φέρει μαζί μου. Έχω την εντύπωση ότι τα πιο πολλά άτομα που μου είχαν δώσει συμβουλές σχετικά με την επέμβαση υπερέβαλλαν, δεν ξέρω γιατί. Εκτός εάν στάθηκα εγώ πολύ τυχερός, τι να πω. Μου φαίνεται υπερβολικό το να σου λέει κάποιος «θα μυρίζεις άσχημα και θα είσαι αηδιαστικός» επειδή δεν μπορείς να κάνεις μπάνιο σε όλο του το σώμα για μια βδομάδα. Προσωπικά, κάνω ντους 3-4 φορές τη βδομάδα, οπότε, ναι, εάν μύριζα άσχημα θα το καταλάβαινα. Και την προσωπική μου υγιεινή πρόσεχα και δεν είναι να πεις ότι δεν ήμουν καθαρός, απλώς έπρεπε να προσέχω να μην βρέξω τους επιδέσμους μου και αυτό ήταν όλο. Από την άλλη, δεν έσκαβα όλη μέρα, κυρίως ξεκουραζόμουν κι έκανα περιπάτους, οπότε δεν ίδρωνα και ιδιαίτερα (αλλά και να ίδρωνα είχα ένα σωρό μωρομάντηλα).
Πάντως, μέχρι στιγμής δεν είχα προσέξει κάτι που να είχε να κάνει με την αναισθησία. Δεν ζαλιζόμουν, δεν ένιωθα υπνηλία.
Ήμουν γενικά πρησμένος, όπως συμβαίνει μετα από μια εγχείρηση, και το στέρνο μου ήταν αρκετά πρησμένο. Επίσης, δεν μπορούσα να δω τι ακριβώς είχε γίνει, μιας και είχα επιδέσμους. Ήξερα ότι είχα στις ρώγες μου συνδετήρες, τους οποίους θα αφαιρούσε ο χειρούργος στο μετεγχειρητικό ραντεβού, και οι τομές μου είχαν ράμματα που θα απορροφούσε το σώμα μου και θα έλιωναν από μόνα τους.
Κάτι που πρόσεξα, το οποίο δεν έβλεπα πριν την εγχείρηση, είναι ένα συνεχές καμπούριασμα που έκανα. Τα τρανς άτομα που έχουν μαστούς που δεν θέλουν, έχουν την τάση να κάνουν ένα καμπούριασμα, σπρώχνοντας τον θώρακα προς τα κάτω και πίσω, σηκώνοντας τους ώμους, έτσι ώστε να κρύβεται η περιοχή. Μετα την εγχείρηση είναι κάτι το οποίο το σώμα πρέπει να ξεσυνηθίσει. Φαίνεται σαν να είσαι κρεμασμένος σε κρεμάστρα και δεν κάνει καλό στους ώμους, τον λαιμό και την πλάτη, γιατί η στάση είναι αφύσικη και κουράζει.
Όταν ήρθε η ώρα για το μετεγχειρητικό ραντεβού, πήραμε το λεωφορείο και πήγαμε στο νοσοκομείο. Ο χειρούργος με ρώτησε πώς είμαι και βγάλαμε τον ελαστικό επίδεσμο. Μετα μου έβγαλε τα τσιρότα (αφαιρώντας, παράλληλα, ό,τι τρίχες είχα, πράγμα που πόνεσε πιο πολύ από τα τσιρότα τα ίδια) και τους συνδετήρες από τις ρώγες με μια μικρή πένσα (αυτό πόνεσε κάπως αλλά όχι και τόσο).
Εγώ αυτό το ήξερα, αλλά πρέπει να το πω: για κάποιο λόγο το πιο ευαίσθητο σημείο σε μια μαστεκτομή είναι οι ρώγες. Τους παίρνει αρκετό καιρό να επουλωθούν. Όταν αφαιρέσαμε τους επιδέσμους και οι 2 ρώγες μου ήταν μια στρογγυλή πληγή με ένα «καπάκι» πηγμένου αίματος. Όταν βγάλαμε τους συνδετήρες μάτωσε. Δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας όμως, είναι απολύτως φυσικό. Θα επουλωθούν όταν επουλωθούν, έχουν τους δικούς τους χρόνους. Don’t panic!
Ο Dr Yelland έβγαλε μερικές φωτογραφίες για το αρχείο του και μετα βάλαμε ταινία πάνω από τις τομές και τετράγωνα τσιρότα πάνω από τις ρώγες. Μου έδωσε ένα ρολάκι ταινίας (micropore). Μου είπε να την χρησιμοποιήσω για 3 βδομάδες ή όσο κρατήσει το ρολό, μέχρι να επουλωθεί η πληγή. Είπε όταν κάνω μπάνιο να μην πέφτει το νερό με πίεση πάνω στις τομές, να το ρίχνω πιο πολύ στην πλάτη μου. Δεν είναι απαραίτητο, είπε να κάνω μπάνιο με την ταινία, αλλά έτσι βγαίνει πιο εύκολα για να την αλλάξω. Μου έδωσε 2 δείγματα με μαντηλάκια ειδικά για την αφαίρεση της ταινίας, αυτή η ταινία έχει ειδική κόλλα και δεν βγαίνει πολύ εύκολα, αυτά τα μαντηλάκια είχαν ένα διάλυμα που την έλιωνε. (αργότερα βρήκα σπρέι και το πήρα γιατί είχα σιχαθεί την κόλλα αφού κολλούσα ολόκληρος, έκανε 16 λίρες αλλά το πήρα σαν καλός βλάκας). Μου έδωσε και γάζες ειδικές για τις ρώγες.
Μου είπε ότι όταν επουλωθούν οι πληγές στις τομές μπορώ σιγά σιγά να αρχίσω να κάνω μασάζ στις ουλές με ένα ειδικό λάδι το bio oil (purcellin oil) που είναι μείγμα διαφορετικών ελαίων και χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση ραγάδων, ουλών και γενικά ανομοιομορφίες του δέρματος . Αυτό εγώ στην Ελλάδα δεν το είχα ξαναδεί αλλά βλέπω ότι μπορεί να το βρει κανείς εύκολα. Πρέπει να κρατάς την ουλή μαλακή και το μασάζ βοηθάει στην σωστή αιμάτωση. Έτσι θα επουλωθεί σωστά. Είναι πολύ σημαντικό να θυμάστε πως μπορεί το εξωτερικό των ουλών να φαίνεται εντάξει και επουλωμένο, όμως το εσωτερικό δεν είναι. Παίρνει τουλάχιστον 3 μήνες για να δέσει όπως πρέπει, μιας και οι τομές είναι βαθιές. Γι’ αυτό, μετά από μια μαστεκτομή, δεν κάνει να τεντώνεστε, να σηκώνετε βάρη και να κάνετε γυμναστική – εκτός από περπάτημα και φυσικοθεραπείες.
Μετα το ραντεβού πήγαμε στο ξενοδοχείο και την επόμενη μέρα γυρίσαμε στο σπίτι. Ήταν αρκετά κουραστική η μετακίνηση γιατί εγώ δεν είχα αντοχή και η Φωτεινή έπρεπε να κουβαλήσει το σακίδιο μου και την βαλίτσα.
Την επόμενη φορά θα μιλήσω για την ανάρρωση και τις ψυχολογικές επιπτώσεις που είχε η εγχείρηση αλλά και η ανάρρωση. Μέχρι τότε, να’στε καλά και να μου στέλνετε μηνύματα με τις ερωτήσεις σας, τις οποίες θα αρχίσω να απαντάω πολύ σύντομα.
