Η μείωση της βλάβης από το chemsex, όπως έχουμε περιγράψει και σε άλλα τεύχη, είναι στενά συνδεδεμένη με την αυτοφροντίδα. Η αυτοφροντίδα αυτή ξεκινάει από την κατανόηση τόσο του εαυτού μας όσο και των άλλων.
από τον Αντώνη Πούλιο & Γιώργο Παπαδοπετράκη*
Πολύ συχνά, υπό μια φιλελεύθερη – ναι, όλα είναι πολιτικά – οπτική, η μείωση της βλάβης γίνεται αντιληπτή ως μια ατομική ευθύνη, ως μια υποχρέωση που έχουμε απέναντι στον εαυτό μας. Αν δεν την αναλάβουμε και δεν είμαστε όπως οφείλουμε, θα πάθουμε ένα σωρό άσχημα πράγματα για τα οποία στο τέλος θα φταίμε εμείς, επειδή δε δείξαμε δύναμη χαρακτήρα, σύνεση, προσπάθεια ή ό,τι άλλο.
Όμως πόσα άσχημα πράγματα παθαίνουμε ακριβώς εξαιτίας των ευθυνών και των υποχρεώσεων που έχουμε;
Ας σκεφτούμε, για παράδειγμα, ότι μεγαλώνουμε όπως μεγαλώνουμε. Συνήθως καταλαβαίνουμε από όσα βλέπουμε γύρω μας ότι κάπως δεν κολλάμε σε αυτά που περιμένουν από το φύλο που μας έχει αποδοθεί, κάπως δεν ταιριάζουμε στις προσδοκίες τόσο των οικείων μας τους οποίους έχουμε ανάγκη και αγαπάμε, και οι οποίοι επίσης μας φροντίζουν και μας αγαπάνε, όπως τα εννοεί ο κάθε άνθρωπος αυτά, τουλάχιστον.
Ας μην ξεχνάμε ότι οι περισσότερες κακοποιήσεις ξεκινούν με φράσεις τύπου «το κάνω επειδή σε αγαπάω», «το κάνω για το καλό σου».
Και στα υπόλοιπα περιβάλλοντα μπορούμε να καταλάβουμε ότι κάπου δεν κολλάμε. Συχνά αυτό θα μας το επισημάνουν και τα άλλα άτομα γύρω μας συνήθως, στην καλλίτερη περίπτωση, με σχόλια που θα μας φέρουν σε αμηχανία, και στη χειρότερη περίπτωση, με λόγια που θα μας πληγώσουν, θα μας ντροπιάσουν ή άλλες μορφές βίας, λεκτικής και σωματικής.
Μέχρι, και εάν, βρεθεί κάποιο άτομο να μας πει πως όλα αυτά που συμβαίνουν δεν είναι δικό μας φταίξιμο, έχουμε ήδη αισθανθεί ντροπή και ενοχή για αυτό μου είμαστε, αυτά μου μας αρέσουν, αυτά που κάνουμε, κάτι «λεπτομέρειες» επίσης του τύπου ένα σπασιματάκι στη φωνή η στον καρπό που τραβάνε στραβά βλέμματα ή σχόλια. Ταυτόχρονα, έχουμε την υποχρέωση να μην απογοητεύσουμε τα οικεία μας πρόσωπα, την ευθύνη να αποδείξουμε την αξία μας και να κερδίσουμε το δικαίωμα να είμαστε αποδεκτ@, την ανάγκη να αισθανθούμε ασφάλεια.
Γιατί συνήθως, αν δεν αισθανόμαστε ασφάλεια, δεν έχουμε περιθώρια να κατανοήσουμε τι γίνεται σε εμάς και γύρω μας, οπότε η κατανόηση ως προϋπόθεση αυτοφροντίδας έχει καεί μέχρι εδώ.
Και κάποια στιγμή ερχόμαστε σε επαφή με την κοινότητά μας. Αυτό μπορεί να συμβεί μέσα από τη συνάντησή μας ή και τη διαδικτυακή ή άμεση συμμετοχή μας σε συλλογικότητες και οργανώσεις αλλά μάλλον πιο συχνά, μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες, dating apps, γνωρίζοντας κάποια άτομα που μας φέρνουν σε επαφή με τον κύκλο τους. Και ενώ χαιρόμαστε που μπορούμε να είμαστε πια σε επαφή με την κοινότητά μας, ξεχνάμε ότι όλ@ μας μπαίνουμε σε αυτή κουβαλώντας τα τραύματά μας και έχοντας υφανθεί από μια κοινωνία της οποίας το ίδιο το υφάδι είναι, για παράδειγμα, σεξιστικό, ομοφοβικό, τρανφοβικό, και ό,τι άλλο έχουμε ζήσει και μπορούμε κάλλιστα να φανταστούμε.
Μπαίνοντας στην κοινότητα, γνωρίζοντας κόσμο και ξεκινώντας τη σεξουαλική μας ζωή με αυτά τα μπαγκάζια, αντιμετωπίζοντας κόσμο που κουβαλάει τα δικά του, αυτό που θα συμβεί είναι πάλι να πρέπει να αναλάβουμε μια σειρά από υποχρεώσεις και ευθύνες, να αποδείξουμε, σε εμάς αλλά και τον υπόλοιπο διαδικτυακό ή πραγματικό κόσμο, ότι κάτι αξίζουμε. Να είμαστε όμορφ@, επιτυχημέν@, γραμμωμέν@, όσο αρρενωπ@ χρειάζεται, όσο σέξυ οφείλουμε, όσο υγι@ υποχρεούμαστε…
Ναι, είναι πολλά όλα αυτά. Και δεν τα δραματοποιούμε: ας σκεφτούμε λίγο τις ζωές μας ή, αν είχαμε την τύχη και τα προνόμια να πάνε καλλίτερα τα πράγματα, τις ζωές των γύρω μας.
Ωστόσο, μέσα σε αφιλόξενα περιβάλλοντα πολλές φορές δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να το πολεμήσουμε, να επινοήσουμε, να πειραματιστούμε.
Τέτοιοι πειραματισμοί μπορεί να γίνουν και με τα chems, όπως ξέρουμε. Αν τα συναντήσουμε σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι πολύ πιθανό να αισθανθούμε ότι μας επιτρέπουν ένα διάλειμμα, μας απελευθερώνουν, μας δυναμώνουν, ενίοτε ότι μας θεραπεύουν από ό,τι μας βαραίνει, δίνοντας, μεταξύ άλλων την αίσθηση ότι επιτέλους βρίσκουμε αυτά που μας στέρησαν: αυτοπεποίθηση, αντοχή, άνεση, καύλα χωρίς ντροπή και ενοχές. Αν συμβεί το τελευταίο, είναι τότε πιο πιθανό να χάσουμε και τον έλεγχο. Να μην κάνουμε χρήση τόσο για ψυχαγωγία αλλά για να βρούμε ένα καταφύγιο από αυτά που οφείλουμε να κάνουμε εκεί έξω ή ανακούφιση από τα συμπτώματα απόσυρσης της επίδρασης των ουσιών, όπως για παράδειγμα από το πώς μας φαίνεται πλέον ο κόσμος και η ζωή μας όταν δεν είμαστε high χωρίς ουσίες – να τα λέμε και αυτά.
Θα μας πείτε, τι το βαραίνουμε έτσι καλοκαιριάτικο; Ο κόσμος μιλάει για διακοπές, αν είναι σε θέση να πάει, ή για το πώς θα κάνει ένα διάλειμμα, τέλος πάντων. Στην πραγματικότητα είπαμε να τα πούμε τώρα αυτά για να λάβουμε υπόψιν τα μπαγκάζια που ήδη κουβαλάμε. Είναι ήδη πολλά και η μείωση βλάβης προϋποθέτει, όπως είπαμε, αυτοφροντίδα. Και η αυτοφροντίδα κατανόηση.
Ας δείξουμε, λοιπόν την κατανόηση που δικαιούμαστε να δείξουμε σε εμάς αλλά και στους ανθρώπους γύρω μας.
Αυτοφροντίδα είναι και η αναγνώριση ότι μέχρι εδώ αυτά μπορούσαμε, αυτά κάναμε και μπορούμε να είμαστε και υπερήφαν@ για αυτά. Δεν έχουμε περάσει λίγα και για να κρίνουμε πώς τα έχουμε πάει πρέπει πάντα να θυμόμαστε από πού ξεκινήσαμε. Και κατανόηση είναι και η αναγνώριση ότι δεν έχουμε περάσει μόνο εμείς κάτι τέτοιο, ότι – με διαφορετική ίσως έκφανση και μορφή – παρόμοιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν και τα άλλα μέλη της κοινότητάς μας.
Δε σταματάμε εδώ, βεβαίως. Αντιθέτως: αφού φτάσαμε μέχρι εδώ, δικαιούμαστε να ταξιδέψουμε με λιγότερα μπαγκάζια, αυτά που θέλουμε, χρειαζόμαστε ή δεν έχουμε τι να τα κάνουμε… ακόμα – ενοχές, ντροπή, και ουσίες. Καλά και ελαφρύτερα ταξείδια μας λοιπόν, μοναχικά και συλλογικά, στην εξερεύνηση, στην καύλα, στη χαλάρωση, στην ευγένεια, στην κατανόηση!
Να προσέχουμε ο ένας τον άλλον!
Το ChemSex Support είναι η υπηρεσία συμβουλευτικής και μείωσης βλάβης από το ChemSex.
Η υπηρεσία παρέχεται και σε άτομα της περιφέρειας. Τηλεφώνησε στο 2103310400 και κλείσε το ραντεβού σου.
Αντώνης Πούλιος, Κλινικός ψυχολόγος, M.S., Ph.D. και ψυχαναλυτής. Επιστημονικός συνεργάτης του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή».
Γιώργος Παπαδοπετράκης, Σύμβουλος εξαρτήσεων, Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή»
