Ο δήμος Νεάπολης-Συκεών αποφάσισε να εξεταστούν άμεσα όλα τα διοικητικά έγγραφα του δήμου. Στόχος είναι να εντοπιστούν και να μετατραπούν όλες οι γλωσσικές διατυπώσεις που υποκρύπτουν ή εμπεριέχουν έμφυλες διακρίσεις.
Αυτό ανακοίνωσε στις 2 Απριλίου ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης, στο πλαίσιο διαδικτυακής ημερίδας. Το θέμα ήταν «Η υπέρβαση του γλωσσικού σεξισμού στη δημόσια διοίκηση» και τη διοργάνωσε η Διεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής του δήμου.
Ο δήμος Νεάπολης-Συκεών είναι ο πρώτος που προχωρά στην κατάργηση των έμφυλων διακρίσεων στη γλώσσα των διοικητικών εγγράφων. Το παράδειγμά του, σύμφωνα με πληροφορίες του avmag.gr, ακολούθησε ο δήμος Ρεθύμνου. Ο κ. Δανιηλίδης ανέφερε ότι θα προτείνει ο ίδιος στην ΠΕΔ-ΚΜ την επανάληψη της Ημερίδας υπό την αιγίδα της. Ώστε να υπάρξει παρόμοια ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση και από άλλους δήμους. Καθώς παρά το γεγονός ότι με βαση το νόμο «απαγορεύεται η χρήση διατυπώσεων που υποκρύπτουν ή εμπεριέχουν έμφυλη διάκριση, κατά τη σύνταξη των διοικητικών εγγράφων», αυτό δεν εφαρμόζεται σε ικανοποιητικό βαθμό.
«Απώτερος στόχος δεν είναι η τυπική και επιφανειακή βελτίωση του δημόσιου λόγου, αλλά η προσπάθεια να προωθηθεί η ουσιαστική ισότητα. Άμεσος στόχος μας είναι η υπέρβαση των αναχρονιστικών έμφυλων στερεοτύπων και πρακτικών. Μέσα από την αναβάθμιση της γλώσσας των διοικητικών μας εγγράφων και την επαναδιατύπωση. Αναιρώντας κάθε υπόνοια φανερού ή υφέρποντα γλωσσικού σεξισμού, ώστε η γλώσσα να πάψει να αποτελεί κακέκτυπο αυταρχικότητας. Αλλά να αποτελεί παράδειγμα ισότιμης σχέσης των φύλων, όπως προστάζουν οι θέσεις της ελληνικής κοινωνίας και ολόκληρου του πολιτισμένου κόσμου» υπογραμμίζει ο δήμαρχος, επισημαίνοντας ότι «η μετατροπή των διοικητικών εγγράφων του δήμου θα πραγματοποιηθεί με επιστημονικούς συμβούλους-μέλη της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του Α.Π.Θ.».
Οι γλωσσικές στάσεις είναι κοινωνικές στάσεις
«Η γλώσσα δεν αντικατοπτρίζει απλώς τον κόσμο αλλά επηρεάζει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο. Επομένως, μια γλώσσα που καθιστά τις γυναίκες αόρατες, σηματοδοτεί μια κοινωνία στην οποία παίζουν δευτερεύοντα ρόλο.» Αυτό υπογράμμισαν στην εισήγησή τους η Δήμητρα Κογκίδου, Καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης και Πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του Α.Π.Θ., και η Αναστασία Στάμου, Αναπλ.. Καθηγήτρια Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας- Κοινωνιογλωσσολογίας-Ανάλυσης Λόγου στο Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Μέλος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του Α.Π.Θ.
Όπως σημείωσαν οι εισηγήτριες, «η χρήση της γλώσσας είναι μια πολιτική πράξη. Καθώς δεν αποτυπώνει μόνο την κοινωνική πραγματικότητα, αλλά επηρεάζει και τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε αυτήν την πραγματικότητα. Οπότε μια προκατειλημμένη ως προς το φύλο γλώσσα συμβάλλει και στη διαμόρφωση μιας προκατειλημμένης ως προς το φύλο σκέψης και οπτικής για τον κόσμο».
Όπως, μάλιστα, επισήμαναν «η υπέρβαση του γλωσσικού σεξισμού είναι πολύ περισσότερο εφικτό να γίνει στο ελεγχόμενο και σχετικά τυποποιημένο γλωσσικό περιβάλλον των δημόσιων εγγράφων και έχει περισσότερες πιθανότητες επιρροής, λόγω της θεσμικής τους εμβέλειας».
Στην τελευταία θέση της Ε.Ε. η Ελλάδα με βάση το Δείκτη Ισότητας των Φύλων
Παρουσιάζοντας την ιδιαίτερα αποθαρρυντική εικόνα και τελευταία θέση της χώρας μας στην Ε.Ε. με βάση το Δείκτη Ισότητας των Φύλων 2020, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), οι ομιλήτριες σημείωσαν ότι «απέχουμε ακόμη πολύ από μια ευρωπαϊκή κοινωνία όπου θα επικρατεί ισότητα των φύλων, με την πορεία της Ελλάδας προς την επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας των φύλων να είναι μεν μακρά και αργή, δεν είναι όμως μη αναστρέψιμη», καταλήγοντας ότι «χρειάζεται μια νέα ώθηση για την προσέγγιση του στόχου της ισότητας των φύλων, με συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου σε όλες τις πολιτικές και υλοποίηση στοχευμένων μέτρων σε όλους τους τομείς – μεταξύ αυτών είναι και η γλώσσα».
Οδηγός χρήσης μη σεξιστικής γλώσσας
Τον «Οδηγό χρήσης μη σεξιστικής γλώσσας στα διοικητικά έγγραφα» (Εθνικό Τυπογραφείο, Μάρτιος 2018), που αποτελεί ένα εύχρηστο και εξειδικευμένο εργαλείο για την αναγνώριση, κατανόηση και απάλειψη του γλωσσικού σεξισμού που διέπει όλα τα διοικητικά έγγραφα, παρουσίασε μια εκ των συγγραφέων, η Μαρία Γκασούκα, ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού, επίτιμο μέλος της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Όπως, μάλιστα, επισήμανε, «η καταγραφή των σεξιστικών γλωσσικών χρήσεων στο πλαίσιο των εγγράφων της δημόσιας διοίκησης και η υπόδειξη εναλλακτικών γλωσσικών επιλογών μπορεί να λειτουργήσει διαπαιδαγωγητικά και μακροπρόθεσμα να συνεισφέρει στην αλλαγή των σεξιστικών προτύπων και τρόπων αναφοράς και αντιμετώπισης των γυναικών στο δημόσιο λόγο και χώρο».
Άμεσα εφαρμόσιμες οι προτάσεις
Σχολιάζοντας το «πολύ θετικό feedback» του επιμορφωτικού διαδικτυακού σεμιναρίου με τους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες, η Αναπλ. Προϊσταμένη του Τμήματος Κοινωνικής Προστασίας Μάρω Βασσάρα, που συντόνιζε τη συζήτηση, επισήμανε ότι «συμμετείχε μεγάλος αριθμός υπαλλήλων και προϊσταμένων από όλα τα τμήματα του δήμου που συντάσσουν έγγραφα οποιασδήποτε μορφής και εξυπηρετούν πολίτες, και βρήκαμε τις προτάσεις και τις ιδέες πολύ χρήσιμες και άμεσα εφαρμόσιμες, ενώ έγινε απολύτως κατανοητή η αναγκαιότητα των αλλαγών αυτών, όχι μόνο γιατί οφείλουμε να εναρμονιστούμε άμεσα με την κείμενη νομοθεσία (Νόμος υπ’ αριθμ, 4604 /2019 περί Προώθησης της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας), αλλά καθώς πρόκειται για θέμα ουσίας και όχι μόνο τύπων».
Περισσότερα για όσα προτίθεται να κάνει ο δήμος Νεάπολης-Συκεών εδώ
