«Καταλαβαίνω ότι είναι αναγκαίο το coming out, γιατί όταν βλέπεις να το κάνει ένα γνωστό πρόσωπο, όπως ένας αθλητής, ένας καλλιτέχνης, ένας επιστήμονας ή ένας σύμβουλος από το γραφείο του Πρωθυπουργού, μπορεί να επηρεάσει και να προσφέρει περισσότερη ορατότητα στα νέα παιδιά και όχι μόνο», είχε δηλώσει στο ANTIVIRUS το 2021 ο χρυσός ολυμπιονίκης, Ιωάννης Μελισσανίδης. Ταυτόχρονα, έδωσε και έναν πρακτικό ορισμό του τι είναι «επιδραστικό coming out».
Η αποκάλυψη της ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητας ενός ατόμου (από το ίδιο το άτομο) είναι, κυρίως, μια πράξη χειραφέτησης. Σε δεύτερο επίπεδο, είναι μία πράξη ενθάρρυνσης. Στην περίπτωση των διασημοτήτων, η ενθάρρυνση λαμβάνει μεγαλύτερη έκταση, πανελλήνιες διαστάσεις, θα λέγαμε. Το coming out του Γιώργου Καπουτζίδη το έμαθε μέχρι και ο τελευταίος κάτοικος της Ελλάδας, σε όποιο απομακρυσμένο χωριό κι αν βρίσκεται. Τα coming out των Ιωάννη Μελισσανίδη και – πιο πρόσφατα – Γιώργου Περρή τα έμαθε όλη η ελληνική ομογένεια. Από το πρώτο δημόσιο coming out στην Ελλάδα (όλη αυτή η φράση επιδέχεται αμφισβήτησης) μέχρι το πιο πρόσφατο, το αναμφισβήτητο γεγονός είναι ότι για κάθε δημόσιο coming out ακολούθησαν πολλά ιδιωτικά coming out, που επηρέασαν, άλλα λιγότερο κι άλλα περισσότερο, την πορεία της ελληνικής ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
Οι πρώτοι ήταν ποιητές
Ο πρώτος οικουμενικά επιδραστικός ομοφυλόφιλος, με ελληνική καταγωγή, στη νεότερη ιστορία, ήταν ο Κωνσταντίνος Καβάφης. Ήδη από το 1905 μιλούσε είτε μέσα από την ποίησή του είτε μέσα από τοποθετήσεις του για «όσους είναι σαν κ’ εμένα καμωμένοι». Μέχρι τον θάνατό του, το 1933, έμελλε να γίνει ο πιο επιτυχημένος και επιδραστικός ανοιχτά γκέι ποιητής σε παγκόσμιο επίπεδο. Εντός ελληνικών συνόρων, ο τομέας της ποίησης ήταν πάλι το πιο πρόσφορο πεδίο για να μιλήσει κάποιος ανοιχτά για τον σεξουαλικό προσανατολισμό του. Άλλοτε κρυφά άλλοτε φανερά. Για παράδειγμα, ο Ναπολέων Λαπαθιώτης έζησε ανοιχτά ως ομοφυλόφιλος το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, αλλά τα ποιήματά του άρχισαν να εκδίδονται μετά τον θάνατό του, από το 1964 και μετά (εκτός από μία πρώτη ποιητική συλλογή που πρόλαβε να εκδώσει εν ζωή το 1939). Τότε άρχισε να ασχολείται και ο περισσότερος κόσμος και οι εφημερίδες με την ομολογουμένως γεμάτη περιπέτειες ζωή του, με επίκεντρο τα Εξάρχεια. Την ίδια χρονιά, το 1964, με «Το κορμί και το σαράκι» κάνει δημόσια coming out και ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενος.
«Αλλά ποιος ακούει τους ποιητές;»
Αν και τα coming out αυτά είναι εξαιρετικά σημαντικά, αφού έγιναν σε μια περίοδο κατά την οποία η ενημέρωση για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα ήταν αρκετά περιορισμένη, δεν υπήρξαν τόσο επιδραστικά για την ελληνική κοινωνία. Χαρακτηριστική είναι ανάρτηση (Απρίλιος, 2022) της ποιήτριας και μεταφράστριας λογοτεχνίας Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη, η οποία απαντώντας στο Facebook σε ερώτημα (του Γρ. Βαλλιανάτου) σχετικά με «ποια δημόσια πρόσωπα που είναι λεσβίες, γνωρίζετε;», έγραψε: «Δεν έχει άδικο (σ.σ. ο κ. Βαλλιανάτος) – εγώ προσπαθώ να το φωνάζω όσο μπορώ καθημερινά, αλλά ποιος ακούει τους ποιητές; Ορίστε, λοιπόν, Γρηγόρη, με αφορμή την ανάρτησή σου, και για το λιγοστό κοινό που ενδιαφέρεται για όσους είναι δημόσια πρόσωπα λόγω της λογοτεχνικής τους παραγωγής: Ναι, ως αποδέκτης του Κρατικού Βραβείου Λογοτεχνίας 2018 στην Ποίηση, είμαι λεσβία, το χαίρομαι και το φωνάζω, κι εύχομαι κι άλλα κορίτσια σαν κι εμένα να χαρούν τη ζωή και να τύχουν της αποδοχής που μου επεφύλαξαν ανέκαθεν η οικογένεια, οι φίλοι και οι συνάδελφοί μου».
Στο Youtube είναι καλύτερα…
Με το κομμάτι της λεσβιακής ορατότητας ασχολήθηκε και λίγους μήνες μετά η εκπομπή τηςΖοe Pre στο YouTube. Σε εκείνο το βίντεο, γνωρίστηκαν η Zoe Pre και η Αθηνά Τσαγκαράκη (athinoid), οπότε και κατά τη διάρκεια της σχέσης τους, αποκάλυψε και η Zoe Pre ότι της αρέσουν και οι γυναίκες. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε και ένα σχόλιο που έγινε από μια νεαρή κοπέλα που παρακολούθησε τη εν λόγω εκπομπή: «Μπορώ να σου ονομάσω 20+ γνωστούς γκέι Έλληνες άνδρες και κυριολεκτικά καμιά Ελληνίδα λεσβία. Είμαι 17 χρονών και έχω κάνει come out μόνο σε φίλους-γνωστούς εδώ και 2 χρόνια και κυριολεκτικά νιώθω τόσο μόνη, γιατί ναι μεν ξέρω λεσβίες και κάνω παρέα με ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, αλλά γενικότερα στην τηλεόραση και στα ελληνικά media οι γυναίκες λεσβίες είναι ανύπαρκτες».
Γιατί δε γνωρίζουμε διάσημες λεσβίες στην Ελλάδα
Εξαιρώντας τις ακτιβίστριες της κοινότητας που έγιναν γνωστές υπερασπιζόμενες την λεσβιακή τους ταυτότητα (με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της Μαρίας -Cyber- Κατσικαδάκου), τα δημόσια coming out που αναφέρονται στη λεσβιακή κοινότητα είναι περιορισμένα έως ανύπαρκτα, σε αντίθεση σε αυτά που αναφέρονται στην γκέι ανδρική. Τι εμποδίζει, όμως, τις γυναίκες να κάνουν coming out; Τη δική τους απάντηση στο ερώτημα αυτό είχαν δώσει στο λεσβιακό τεύχος του ANTIVIRUS (#106 Δεκέμβριος 2022) η stand-up κωμικός Χριστίνα Βούλγαρη και η επιστημονικά συνυπεύθυνη του επιστημονικόυ φορέα, Orlando LGBT+, Νάνσυ Παπαθανασίου.«Οι λεσβίες δεν κρύβονται», είναι η απάντηση της Χριστίνας Βούλγαρη. «Είναι οι εργαζόμενες που συναντάς κάθε μέρα, είναι οι συνάδελφοι σου, είναι στο μετρό το πρωί, στην ουρά στην τράπεζα, είναι η παλιά σου συμμαθήτρια ή η αγαπημένη σου θεία! Αν δεν ξέρεις καμία, μην αναρωτιέσαι γιατί. Είναι μάλλον γιατί δεν νιώθουν ασφαλείς να στο πουν! Οι λεσβίες – οι θηλυκές, οι αρρενωπές, οι ανδρόγυνες, οι τρανς, οι μη-δυαδικές κλπ – δεν χρωστάμε σε κανέναν coming out. Οι λεσβίες δεν χρωστάμε σε κανένα ορατότητα ή αορατότητα».
Για τις δυσκολίες του coming out μίλησε και η Νάνσυ Παπαθανασίου:«Η ορατότητα προϋποθέτει coming out, αλλά η αποκάλυψη της λεσβιακής (ή όποιας άλλης ταυτότητας) δε συμβαίνει σε κοινωνικό κενό, ούτε είναι άμεση και μόνο απόρροια προσωπικών χαρακτηριστικών, ούτε αφορά μόνο κάθε άτομο προσωπικά. Κάθε coming out είναι και πολιτική δήλωση, δημιουργεί ορατότητα, δημιουργεί την πιθανότητα κοινότητας, δημιουργεί και απειλή. Το να μιλάμε για τις ταυτότητές μας ακόμη έχει (πιθανό και πραγματικό) κόστος, προσωπικό, οικογενειακό, επαγγελματικό. Ερχόμαστε σε αυτή τη συζήτηση από διαφορετικές θέσεις, με διαφορετικούς πόρους, από διαφορετικές ευκαιρίες. Στη δημόσια σφαίρα είναι συγκεκριμένες οι θέσεις των γυναικών, συγκεκριμένοι οι ρόλοι που γίνονται ανεκτοί, όλοι ρόλοι που επιβεβαιώνουν τους έμφυλους διαχωρισμούς». Ουσιαστικά, οι out λεσβίες έχουν να πολεμήσουν δύο ειδών διακρίσεις, το γεγονός ότι είναι γυναίκες και το γεγονός ότι είναι λεσβίες. Αντίθετα, οι ανοιχτά γκέι άνδρες, όταν κάνουν coming out, έρχονται αντιμέτωποι μόνο με το στερεότυπο του straight άνδρα-πατέρα.
Τη δική της άποψη για το θέμα είχε μοιραστεί και η Μαρία Κατσικαδάκου (Cyber)σε μια κουβέντα με το περιοδικό μας. «Θα λέγαμε ότι σε μια πατριαρχική κοινωνία οι γυναίκες έχουν λιγότερα λεφτά, άρα λιγότερη οικονομική δύναμη και άρα λιγότερα προνόμια. Αλλά, ρε γαμώτο, το έχω βαρεθεί αυτό το αφήγημα. Πραγματικά το έχω βαρεθεί. Πάντως, στο κομμάτι των επωνύμων έχει σημασία να δούμε και τι ηλικία έχουν αυτές οι γυναίκες, σε ποια γενιά ανήκουν. Γιατί ενώ ο κόσμος το έχει τούμπανο, εκείνες κουβαλούν μέσα τους το στίγμα. Είναι δηλαδή θέμα εσωτερικευμένης ομοφοβίας. Να σου πω ότι έχω τσακωθεί πολύ με κάποιες από αυτές. Θυμάμαι όταν έκανα το “Αthens Gay & Lesbian Radio Show” στον “94 Επικοινωνία” είχα ζητήσει από μια πολύ επώνυμη να βγει και μου απάντησε ότι δεν καταλαβαίνει την ανάγκη ενός Gay & Lesbian Radio Show. Γίναμε κώλος!».
Coming out και ταυτότητα φύλου
Συντριπτικά πιο δύσκολα είναι τα πράγματα για τα coming out που σχετίζονται με τις τρανς/non binary και γενικότερα queer ταυτότητες, φανερώνοντας τον ξεκάθαρο το τρανσφοβικό υπόβαθρο της ελληνικής κοινωνίας και αφήνοντας όλο το βάρος στις τρανς/non binary/queer συλλογικότητες και ατομικότητες για να διαλύσουν το στίγμα.
Ο «πρώτος» Γιώργος Μαρίνος
Ίσως ένα από τα πιο επιδραστικά coming out στη χώρα μας είναι αυτό του Γιώργου Μαρίνου. Και μάλιστα, δεν έγινε σε κάποιο μέσο μαζικής ενημέρωσης, αλλά επί σκηνής. Στα μέσα της δεκαετίας του ’60, όπως έχει διηγηθεί ο ίδιος, τραγουδούσε σε μια από τις μπουάτ στην Πλάκα, τα «Ταβάνια». Το μαγαζί ήταν κάθε βράδυ γεμάτο. Μία φορά άκουσε ο ίδιος ο κ. Μαρίνος έναν από το κοινό να τον ξεφωνίζει με χαρακτηρισμούς. Αφού εξήγησε, μιλώντας στο μικρόφωνο, ότι δεν έκρυψε ποτέ την ομοφυλοφιλία του, έδειξε προς το μέρος του θεατή, που του έκανε με το ζόρι outing και το κοινό ανέλαβε τα υπόλοιπα. Τον πέταξε έξω από το μαγαζί σηκωτό. Από τότε ο κ. Μαρίνος θα θεωρείται ο πρώτος διάσημος, που έκανε coming out στην Ελλάδα, παρόλο που την ίδια περίοδο είχαμε ήδη τον Ντίνο Χριστιανόπουλο να υμνεί τον έρωτα μεταξύ ανδρών στα ποιήματά του και τον Γιάννη Τσαρούχη να υμνεί το ανδρικό σώμα με τη ζωγραφική του. Αυτή η ετερόκλιτη καλλιτεχνική τριάδα συμπληρώθηκε με έμμεσο τρόπο το 1970.
Αρνητική δημοσιότητα
Το «Τρίτο Στεφάνι», ένα από τα πιο εμβληματικά ομοερωτικά μυθιστορήματα της ελληνικής λογοτεχνίας, εκδόθηκε πρώτη φορά το 1962, με έξοδα του συγγραφέα, Κώστα Ταχτσή, αλλά λέγεται ότι πούλησε τότε μόνο 10 αντίτυπα. Επανεκδόθηκε, όμως, το 1970 από τις εκδόσεις Ερμής στην Αθήνα και γνώρισε μεγάλη επιτυχία, οπότε και έγιναν στο ευρύ κοινό, με έμμεσο τρόπο, γνωστά ο προσανατολισμός και ο τρόπος ζωής του Ταχτσή. Ο ίδιος μίλησε αργότερα για την «ερωτική ανορθοδοξία» του. Βέβαια, μετά την άγρια δολοφονία του το 1988, μέσα στο ίδιο του το σπίτι, ασχολήθηκαν με τρόπο σχεδόν κανιβαλιστικό τα τότε media με την ερωτική του ζωή, υπονοώντας, όπως στις περιπτώσεις Σεργιανόπουλου και Κουμανταρέα, «μην γίνετε γκέι, γιατί έτσι θα καταλήξετε».
Αν και είχε μιλήσει ο ίδιος ο Τσαρούχης ανοιχτά για τη σεξουαλικότητά του τόσο μέσα από τα έργα του όσο και με δηλώσεις του, ένα πολύ «όμορφο outing» για τον παρενδυτισμό του έκανε ο Οδυσσέας Ελύτης στο βιβλίο «Ανοιχτά Χαρτιά» (1974), περιγράφοντας τις ποιητικές βραδιές στο σπίτι του Ανδρέα Εμπειρίκου, κατά τη διάρκεια της Κατοχής: «Ο Γιάννης Τσαρούχης, αρχίζοντας από απομιμήσεις του Ιταλικού και Γερμανικού κινηματογράφου, έφτασε να δίνει σωστές παραστάσεις, μεταμφιεσμένος πότε σε “Καλόγρια του Μιστρά”, πότε σε μπαλαρίνα της Ταραντέλας του Νέου Φαλήρου, και πότε σε “Τραβιάτα” μεγαλοπρεπή, με ντεκολτέ και ριπίδια, που τραγουδούσε στην άψογη καθαρεύουσα των παλαιών μεταφράσεων.»
«Είμαι ελεύθερος. Άρα και ομοφυλόφιλος»
Στο ίδιο βιβλίο περιγράφει ο Ελύτης και την πρώτη εμφάνιση, την πρεμιέρα στον καλλιτεχνικό κόσμο, του Μάνου Χατζιδάκι. Τη δεκαετία του ’80, δυστυχώς, η επικαιρότητα κυριαρχήθηκε από το εκβιαστικό «ξεφώνημα» του Χατζιδάκι μέσα από τα πρωτοσέλιδα της «Αυριανής». Ο ίδιος ο συνθέτης μίλαγε ανοιχτά για την ομοφυλοφιλία του, είτε με υπονοούμενα είτε ξεκάθαρα από το 1986. Η πρώτη φορά που είπε τη φράση «Είμαι ελεύθερος. Άρα και ομοφυλόφιλος», ήταν σε συνέντευξή του στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Playboy το 1986. Και μάλιστα, είχε προσθέσει ο ίδιος ο Χατζηδάκις την ερώτηση «Είστε ομοφυλόφιλος;» για να την απαντήσει.
Έτσι, έχουμε για δεκαετίες ολόκληρες κάποια δημόσια coming out, η σημασία των οποίων, ωστόσο, περιορίστηκε σημαντικά λόγω του προβληματικού τρόπου που τα ΜΜΕ της εποχής αποφάσισαν να διαχειριστούν. Παρ’ όλα αυτά, με τον ακτιβισμό και τις διεκδικήσεις της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν. Ενώ στο πεδίο των celebrities υπήρχε ένα είδος «ομερτά», οι τηλεοπτικές εμφανίσεις των ακτιβιστών, οι πρώτες οργανώσεις του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος, τα πρώτα Pride και, τελικά, «οι γάμοι της Τήλου» το 2008 δημιουργούν ένα τελείως διαφορετικό τοπίο για την γκέι, τη λεσβιακή και την τρανς κοινότητα.
Από το σκοτάδι στο φως
Έτσι, ήρθε και το πρώτο θετικά επιδραστικό δημόσιο coming out Έλληνα διάσημου παρουσιαστή, τουΦώτη Σεργουλόπουλου. Στο τεύχος αρ. 111 του ΑΝΤΙVIRUS γράφαμε: «Όταν το 2011 μίλησε ανοιχτά για τη σεξουαλικότητά του, κανείς δεν περίμενε ότι θα συντελούσε ένα από τα πιο επιδραστικά coming out των τελευταίων δεκαετιών, ανοίγοντας τη συζήτηση γύρω από τη ΛΟΑΤΚΙ+ γονεϊκότητα και το δικαίωμα όλων των ατόμων να γίνουν γονείς». Κι αυτό γιατί το 2013 είπε δημόσια ότι έγινε πατέρας. Κι από τότε υποστηρίζει σθεναρά με δημόσιες δηλώσεις του την απόφασή του να μιλά ανοιχτά ως γκέι γονιός.
Είχε προηγηθεί του κ. Σεργουλόπουλου, ο ηθοποιός Χρήστος Σιμαρδάνης, το 2010 σε συνέντευξη στο περιοδικό «ΕΓΩ Weekly». Δυστυχώς, όμως, οι μετέπειτα δηλώσεις του, ειδικά η δήλωσή του για το γεγονός ότι δεν ήταν περήφανος που ήταν γκέι, απογοήτευσαν όχι μόνο τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, αλλά και ένα μεγάλο μέρος του τηλεοπτικού κοινού.
Το επόμενο θαρραλέο δημόσιο coming out ήρθε από τον δημοσιογράφο Θεόδωρο Ανδρεάδη-Συγγελάκη, ο οποίος μίλησε για τη σεξουαλικότητά του σε μία επιστολή που δημοσιεύτηκε στην «Εφημερίδα των Συντακτών» τον Νοέμβριο του 2013. Ακολούθησε το 2014 η δημόσια αποκάλυψη από τον Νικόλα Γιατρομανωλάκη, υποψήφιο ευρωβουλευτή τότε του «Ποταμιού», ότι είναι ομοφυλόφιλος. Και τον Οκτώβριο του 2015, με αφορμή την ανάρτηση του ANTIVIRUS για την Παγκόσμια Ημέρα Coming Out, μίλησε ανοιχτά για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό ο ηθοποιός Μιχάλης Οικονόμου, ο οποίος έκτοτε μας παρουσίασε και ένα πρότυπο ομογονεϊκής οικογένειας, μαζί με τον σύντροφό του, επίσης ηθοποιό, Γιώργο Μακρή.
Ίσως το πιο επιδραστικό coming out
Ξεχωριστή θέση στα μεταθανάτια coming out διάσημων καλλιτεχνών έχει για την ελληνική κοινωνία ο από καρδιάς επικήδειος λόγος του ηθοποιού, Κώστα Φαλελάκη, στην κηδεία του επί 25ετίας συντρόφου του, Μηνά Χατζησάββα. Η κηδεία έγινε στις αρχές του Δεκεμβρίου του 2015 και κατά γενική ομολογία ήταν ίσως η βασική αιτία που η κοινή γνώμη αποδέχτηκε την ψήφιση του Συμφώνου Συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια από τη Βουλή, τρεις εβδομάδες μετά.
Ο κ. Φαλελάκης είχε πει τότε: «Τον Μηνά δεν θα τον θάψουμε, θα τον θυμόμαστε για πάντα. Ήταν απίστευτο, πάντως, αυτό που έζησα στο νοσοκομείο όταν πήγα για να πάρω τη σορό του και αυτό είναι ένα μήνυμα στον πρωθυπουργό για το σύμφωνο συμβίωσης. Ήμουν ο άνθρωπός του τα τελευταία 25 χρόνια και, όμως, δεν ήταν αυτονόητο ότι μπορούσα να πάρω εγώ τη σορό του… Προσδοκούσε αυτό το γαμημένο σύμφωνο συμβίωσης που δεν έρχεται και αντί για συλλυπητήρια θα έλεγα ότι υπάρχουν και διαφορετικοί άνθρωποι και στην κοινωνία το λέω, που είναι ομοφυλοφιλοι. Δεν το έκρυψε ο Μηνάς ποτέ αυτό. Δεν ντράπηκε ποτέ γι’ αυτό. Θέλουμε να ζήσουμε με αξιοπρέπεια και να πεθαίνουμε με αξιοπρέπεια. Δώστε μας αυτή τη δυνατότητα επιτέλους».
Το φαινόμενο «Γκλέτσος»
Στα επόμενα χρόνια, υπήρξε μία σιωπή. Με μία φωτεινή εξαίρεση της δημόσιας παραδοχής του ηθοποιού, πρώην δημάρχου και υποψηφίου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Απόστολου Γκλέτσου, ότι έχει «πάει και με άνδρες» στην τότε τηλεοπτική εκπομπή του Πέτρου Κωστόπουλου το 2016. Στο τεύχος αρ. 67 του ANTIVIRUS είπε ακόμη περισσότερα στον Βασίλη Θανόπουλο για την απόφασή του να μιλήσει ανοιχτά. Από τα λόγια του, ξεχωρίσαμε τα εξής: «Εμένα με νοιάζει το παιδί. Που μπορεί να είναι 16χρονο και να το τρελαίνουν, να το φοβίζουν και να του δημιουργούν bullying μέσα στην ίδια του την οικογένεια. Θέλω να δει εμένα που όλοι λένε “να ο άνδρας ο έτσι κλπ”, ότι να δεν φοβάμαι να το πω. Και να τελειώνουμε. Νομίζω ότι ήταν ιερό αυτό που έκανα και να σου πω, νομίζω ότι είναι ότι καλύτερο πράγμα που έχω κάνει στη ζωή μου».
Ο τυφώνας «Καπουτζίδης»
Τον Δεκέμβριο, όμως, του 2019, ένα άλλο coming out έμελλε να αλλάξει τη ρότα των κρυμμένων στην ντουλάπα διάσημων Ελλήνων καλλιτεχνών. Και μάλιστα να προκαλέσει και μία «χιονοστιβάδα», θα τη χαρακτήριζε κανείς, αποκαλύψεων από άλλους καλλιτέχνες και προσωπικότητες της δημόσιας ζωής, τουλάχιστον για τα επόμενα 2-3 χρόνια.
Ο Γιώργος Καπουτζίδης, ηθοποιός και σεναριογράφος, μιλώντας πρώτα στο τεύχος Δεκεμβρίου, αρ. 89, του ANTIVRUS είπε: «Νομίζω ότι είμαι πολύ ξεκάθαρος… Δε ζω μέσα στην ντουλάπα, δε ζω κρυφά. Ζω φανερά, κυκλοφορώ και δεν φοβάμαι να μιλήσω μέσα από τα έργα μου και τις δηλώσεις μου. Όλοι μαζί είμαστε, δεν κρύβομαι. Νομίζω ότι το καταλαβαίνετε και αυτό μετρά περισσότερο».
Και λίγους μήνες μετά, στην τηλεοπτική εκπομπή «Φλερτ» ξεκαθάρισε ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Από τότε, τοποθετείται συνεχώς ανοιχτά σε σχέση με τη ζωή του και υποστηρίζει σθεναρά τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Δεν είναι τυχαίο ότι σε κάθε σχετική δήλωσή του, εκείνου και του κ. Σεργουλόπουλου, τα ομοφοβικά σχόλια τύπου «κούρασες», πέφτουν βροχή. Ανεξάρτητα από τα σχόλια, είναι καλό που οι δύο αυτοί διάσημοι Έλληνες γκέι καταφέρνουν και έχουν φωνή και μιλούν ανοιχτά για τη ζωή τους, από όποιο βήμα τους δοθεί.
Αυτό όμως που ακολούθησε μετά το coming out του κ. Καπουτζίδη, δεν το είχε προβλέψει κανείς. Χωρίς να μπορούμε να πούμε ακριβώς τον λόγο για τον οποίο συνέβη, διότι μπορεί να έπαιξε ρόλο και η πανδημία και ο εγκλεισμός του 2020, μετά από τον σεναριογράφο του «Παρά Πέντε» και του «Εθνική Ελλάδος» ακολούθησαν πολλές ανάλογες εξομολογητικές συνεντεύξεις.
Τον Ιανουάριο του 2020, ο σχεδιαστής μόδας Άγγελος Μπράτης, μίλησε στην τηλεοπτική εκπομπή “the dot” για τη σεξουαλικότητά του. Μην ξεχνάμε ότι εκείνη την περίοδο ήταν παράλληλα και κριτής στο “Greece’s Next Top Model”. Τον Ιούνιο του 2020 είχαμε το αναπάντεχο coming out του Αλέξη Πατέλη, οικονομικού συμβούλου του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Καθημερινή». Λίγο μετά το Athens Pride του 2020 ο ηθοποιός, Μίνως Θεοχάρης, δημοσιοποίησε ένα ομοφοβικό περιστατικό μέσα από τα social media και στη συνέχεια μίλησε ανοιχτά για αυτό στο ΑΝΤΙVIRUS.
Διπλό coming out
Στο τεύχος του Αυγούστου του 2020, είχαν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες, για ένα διπλό coming out. Με δύο ξεχωριστές συνεντεύξεις τους στο περιοδικό μας, οι Σταμάτης Κραουνάκης, συνθέτης, καιΘανάσης Αλευράς, ηθοποιός, είπαν ξεκάθαρα ότι είναι μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Μάλιστα ο κ. Κραουνάκης το πήγε κι ένα βήμα παραπέρα λέγοντας ότι είναι «panerotic». Τον Απρίλιο του 2021, πάλι στο περιοδικό ΑΝΤΙVIRUS, μίλησε ανοιχτά για τη σεξουαλικότητά του, ο ηθοποιός, Σπύρος Μπιμπίλας, ο οποίος τότε ήταν πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, την εποχή που στη δημόσια σφαίρα κυριαρχούσε το σκάνδαλο #metoo στο ελληνικό θέατρο. Τον Δεκέμβριο του 2021 έκανε coming out στην εκπομπή “lovit” ο τραγουδιστής, Ιάσονας Μανδηλάς.
Τον Φεβρουάριο του 2022, μίλησε στο ANTIVIRUS ο τραγουδιστής Νότης Χριστοδούλου κι εξήγησε τους λόγους για τους οποίους είχε κρύψει την ομοφυλοφιλία του κατά τη διάρκεια της συμμετοχής του στο Fame Story, από το οποίο και βγήκε νικητής 20 χρόνια πριν.
Διεθνούς εμβέλειας
Ακολούθησαν δύο τρανταχτά coming out. Πρώτα του τραγουδιστή, Γιώργου Περρή, στην αμερικανική ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού “People”, τον Μάρτιο του 2022. Εκείνη η συνέντευξη έδωσε μία διεθνή διάσταση στο τι σημαίνει να είναι Έλληνας γκέι καλλιτέχνης σήμερα. Ο ίδιος είχε πει: «Αισθάνομαι την ευθύνη, ως καλλιτέχνης, να είμαι όσο πιο ειλικρινής και αληθινός μπορώ και να το μοιραστώ αυτό με το κοινό μου… Υπάρχει διαφορά μεταξύ ιδιωτικότητας. Δεν είμαι μυστικοπαθής. Ποτέ δεν έχω κρυφτεί ή προσποιηθεί ότι είμαι κάποιος άλλος, ποτέ. Έτσι, είμαι σίγουρος ότι (το ότι είμαι γκέι) δεν θα τους σοκάρει ή κάτι τέτοιο. Αλλά νιώθω ότι η σχέση μου με τους θαυμαστές μου βελτιώθηκε, ήρθαμε ένα βήμα πιο κοντά. Αυτό αισθάνομαι ότι θα είναι αυτό, γιατί θα έχουν την πλήρη εικόνα του ποιος είμαι, ελεύθερος και εντελώς ανοιχτός».
Το άλλο τρανταχτό coming out που το περιμέναμε καιρό και τελικά ήρθε με ένα εξώφυλλο στο ANTIVIRUS, την εβδομάδα του Athens Pride του 2022, ήταν αυτό του παρουσιαστή και ηθοποιού, Νίκου Μουτσινά.
Ο Οκτώβριος του 2022 μας επιφύλαξε κι άλλο ένα αναπάντεχο και με αρκετή σημειολογία coming out, αυτό του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Γιάννη Μόσχου, στην εφημερίδα «Καθημερινή».
Στέφανος Κασσελάκης
Και βέβαια, η περίπτωση του πολιτικού,Στέφανου Κασσελάκη, είναι αυτή που έχει μονοπωλήσει τη δημόσια σφαίρα με τις λεπτομέρειες της προσωπικής του ζωής. Από τον Ιούνιο του 2023, που έκανε «στον αέρα» coming out σε μια τηλεοπτική εκπομπή, όπου είχε πάει καλεσμένος ως υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, μέχρι σήμερα, με τον γάμο του με τον Τάιλερ Μάκμπεθ, τις εσωκομματικές τριβές που έχει προκαλέσει και τώρα το θρίλερ των εκλογών για την προεδρία του κόμματος. Αρκετοί είναι, πάντως, οι πολιτικοί αναλυτές που έχουν εντοπίσει μία θετική επίδραση της δημοσιότητας που έτυχε η προσωπική ζωή του κ. Κασσελάκη. Πρόκειται για την ψήφιση από την ελληνική Βουλή του νόμου για την ισότητα στον πολιτικό γάμο. Αν και από άλλους αποδίδεται στις πιέσεις προς τον κ. Μητσοτάκη κυρίως από το στενό του περιβάλλον και ειδικά από τον κ. Πατέλη, καθώς και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιθανότατα, όμως, να είναι και όλα αυτά μαζί.
σημείωση: Tο αφιέρωμα αναφέρεται σε μια επιλογή coming out που αναγνωρίσαμε ως επιδραστικά και όχι στο σύνολο των coming out που έχουν γίνει από ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στη δημόσια σφαίρα. Γράφοντας αυτό, αισθανόμαστε την ανάγκη να τονίσουμε ότι κάθε coming out είναι σημαντικό.
