Vasilis Thanopoulos
Ο Μίνως Θεοχάρης γίνεται η γοητευτικά απόκοσμη Hedwig, δίνοντας τη δυνατότητα στο αθηναϊκό κοινό να μάθει την ιστορία της πιο εμβληματικής gender queer περσόνας του σύγχρονου μουσικού θεάτρου παγκοσμίως. Αυτό είναι όμως η μισή αλήθεια, γιατί ο Μίνως με αυτή την παράσταση καταφέρνει να δημιουργήσει ένα safe space για όλα εμάς που δεν καταφέρνουμε να ταιριάξουμε απόλυτα σε αυτόν εδώ τον κόσμο. Ακριβώς, όπως συμβαίνει και με τον ίδιο!
Ο Μίνως Θεοχάρης και το «HEDWIG and the angry inch». Μίλα μου γι΄αυτή τη σχέση.
Μιλάμε για ένα όνειρο ζωής, Πολεμούσα σχεδόν 10 χρόνια να ανέβει αυτή η παράσταση, χτυπώντας πόρτες και παίρνοντας απαντήσεις τύπου: «το έργο είναι δύσκολο», «δεν αφορά πολύ κόσμο» και άλλες τέτοιες σαχλαμάρες. Ευτυχώς, κάποιοι πλανήτες ευθυγραμμίστηκαν και τα κατάφερα. Ήταν ένας διακαής μου πόθος να το κάνω, ίσως γιατί νιώθω ότι με αυτή την παράσταση δημιουργείται ένα κουκούλι για όλον εκείνον τον κόσμο που θέλει να νιώσει ασφαλής. Ίσως πάλι και γιατί νιώθω πως πρόκειται και για μια λύτρωση δικών μου – παλιότερων- τραυμάτων που δημιουργήθηκαν επειδή δεν μπορούσα να κάνω fit in σε μία νόρμα.
Μιλάμε για έναν ρόλο με πολλές και διαφορετικές προκλήσεις. Ήταν δύσκολη για σένα αυτή η διαδικασία;
Ναι, αλλά όταν κάτι σε παθιάζει και σε ιντριγκάρει, το να μπεις στη διαδικασία να το πραγματώσεις μόνο σε εξελίσσει. Επίσης, ένα μεγάλο κομμάτι της χαράς και της ηδονής όταν καταπιάνεσαι με τέτοιου τύπου έργα είναι το κομμάτι της έρευνας. Γιατί μέσα από αυτή καταλαβαίνεις πολλά πράγματα. Εμένα με διάβασε αυτό το έργο, με έκανε φύλο και φτερό και μου θύμισε για ποιον λόγο έγινα ηθοποιός. Γιατί δε βγαίνω και λέω απλά τα λόγια μου. Βγαίνω και δημιουργώ μια εμπειρία που τη βιώνω και εγώ και όσοι βρίσκονται στην αίθουσα.
Υπήρξαν στιγμές που φοβήθηκες την ανταπόκριση του κόσμου;
Γνώριζα, από την έρευνα που είχα κάνει, ότι υπάρχουν σημεία στο έργο στα οποία κάποιος κόσμος (που δεν καταλαβαίνει) σηκώνεται και φεύγει. Στη δική μας την παράσταση δεν έφυγε κανένας και αυτό το θεώρησα μεγάλο κέρδος. Πιστεύω πώς όποιο άτομο την παρακολουθήσει θα πάρει από κάτι. Ο πιο ανοιχτός θα περάσει ωραία. Ο λίγο πιο επιφυλακτικός θα προβληματιστεί και ίσως αρχίζει να σκέφτεται και λίγο διαφορετικά. Το σίγουρο είναι πως όλοι θα ακούσουν μια ιστορία πολύ σημαντική και θα γνωρίσουν μια πολύ εκρηκτική και προβοκατόρικη προσωπικότητα, η οποία σου ασκεί μια γοητεία και τη συμπαθείς. Και έτσι ξεκινά ο προβληματισμός. Το σημαντικό, επίσης, είναι ότι το έργο – αν και διαχειρίζεται ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες – δεν προσπαθεί να σου απαντήσει κάτι. Απλώς σου δίνει μια αλήθεια και εσύ την παίρνεις και την επεξεργάζεσαι βάσει του ποιος και τι είσαι.
Μπήκες στη διαδικασία να προσαρμόσεις την παράσταση, ώστε να αποφύγεις πιθανές συντηρητικές αντιδράσεις; Δυστυχώς, το έχουμε δει να γίνεται πολλές φορές.
Δεν υπήρχε η πιθανότητα να το κάνω αυτό, γιατί το έργο θα έχανε την ουσία του. Γιατί μιλάμε για έναν χαρακτήρα που είναι θυμωμένος και θέλει να βγάλει προς τα έξω αυτόν το θυμό. Παίρνει λοιπόν ό,τι την έχει θυμώσει και την έχει πληγώσει και κάνει ένα live και τα πετά στη μούρη των άλλων, γιορτάζοντας. Και είναι και μια καλή αφορμή να βγάλω και εγώ όλο αυτό το πράγμα που με έχει θυμώσει, που με έχει καταπιέσει και με έχει κάνει να αισθανθώ περιθωριοποιημένος. Έχει συναντηθεί, δηλαδή, και μια ανάγκη δική μου, πολύ προσωπική. Επομένως, δε θα είχε κανένα νόημα να προσπαθήσω να κάνω το έργο κάπως πιο comme il faut. Άσε που δε θα είχε και κανένα νόημα καλλιτεχνικά.
Δεν οφείλει, εξάλλου, η τέχνη να ανοίγει τη συζήτηση γύρω από σημαντικά κοινωνικά ζητήματα, χωρίς να μας χαϊδεύει τα αυτιά;
Η τέχνη ναι. Έτσι κι αλλιώς το θέατρο είναι κατεξοχήν μια πολιτική πράξη που μπορεί να σε προβληματίσει και να σε πάει πιο μπροστά. Δεν μπορώ να σου πω, όμως, ότι όλοι οι καλλιτέχνες οφείλουν να λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο συνέχεια, γιατί υπάρχουν και θεάματα που υπάρχουν για καθαρά ψυχαγωγικούς λόγους. Ωστόσο, το σύνολο αυτών που κάνουμε δίνουν και ένα στίγμα για το ποιοι είμαστε και τι πιστεύουμε. Αν δηλαδή προσφέρεις με συνέπεια κάτι που πάει την κοινωνία πιο μπροστά, αυτό σίγουρα δείχνει κάτι για σένα. Όπως και το ανάποδο. Γιατί και το να μην παίρνεις θέση, θέση είναι. Δεν μπορείς, όμως, να μπεις στη διαδικασία να κατηγορήσεις κάποιον, γιατί ένας καλλιτέχνης δεν έχει πάντα τη δυνατότητα να φτιάξει αυτό που οραματίζεται. Δυστυχώς, αυτό θέλει πολύ κόπο, πείνα και φτώχεια και είναι λογικό να μην μπορούν όλοι να ανταπεξέλθουν.
Αρκεί βέβαια να μην αναλώνονται σε στερεότυπα, δημιουργώντας καρικατούρες.
Πιστεύω πως η εποχή έχει πλέον αλλάξει, όπως έχει αλλάξει η κοινωνική συνείδηση και ο τρόπος που αποτυπώνονται όλα αυτά στο θέατρο και την τέχνη. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν σταματήσει να γίνονται πολλά πράγματα με λάθος τρόπο, όπως η εκπροσώπηση διάφορων κοινωνικών ομάδων. Τώρα, όμως, έχουμε μια επίγνωση του μέτρου και μπορούμε εύκολα να τα αναγνωρίσουμε. Παλιά δεν υπήρχε αυτό. Γι΄αυτό και θεωρώ λάθος να κρίνουμε το παρελθόν με τα γυαλιά του παρόντος. Σημασία έχει τι γίνεται από εδώ και πέρα. Δεν σου κρύβω, πως μετά τον ρόλο του Μανώλη στο Κάτω Παρτάλι, μου ζήτησαν αρκετές φορές να παίξω γκέι ρόλους που θα λειτουργούσαν κάπως ως comic relief. Και εμένα, όμως, με κούρασε αυτή η επανάληψη. Γι΄αυτό και έκανα τη Hedwig και γι΄αυτό το χαίρομαι τόσο πολύ.
Φοβήθηκες ότι θα τυποποιηθείς μετά τον ρόλο σου στο Κάτω Παρτάλι;
Απλώς, δεν ήθελα να κάνω έναν γκέι ρόλο μόνο και μόνο για να γελάσει ο κόσμος. Να πω βέβαια πως ο Μανώλης στη σειρά δεν ήταν ένα τέτοιο παράδειγμα. Το δηλώνω και το διαχωρίζω. Ήταν συνεπής σε σχέση με όλο το σενάριο και με όλους τους χαρακτήρες. Φυσικά ήταν καλό που ακόμη και σε αυτή την περίπτωση άνοιξε αυτός ο διάλογος, αλλά μην δαιμονοποιούμε και τις άλλες πτυχές μιας έκφρασης φύλου που μπορεί να έχει ένα άτομο. Γιατί μπαίνουμε σε μονοπάτια μισογυνισμού και εσωτερικευμένης ομοφοβίας.
Θες να μου μιλήσεις λίγο περισσότερο γι΄αυτό;
Πιστεύω ότι το θέμα με τον ρόλο του Μανώλη ήταν ότι είχε αρκετά θηλυκά χαρακτηριστικά και όχι ότι ήταν καρικατούρα. Η θηλυπρέπειά του ήταν το σημείο που προκάλεσε και πυροδότησε τον σχολιασμό. Αυτό είναι όμως πολύ προβληματικό και ξέρουμε ότι αποτελεί και ένα τεράστιο ζήτημα και μέσα στη γκέι κοινότητα. Ότι οι ανδροπρεπείς ομοφυλόφιλοι είναι περισσότερο αποδεκτοί από τους θηλυπρεπείς. Πρέπει να σταματήσει πια αυτή η αηδία.
Χαίρομαι πολύ που το λες αυτό.
Είναι κάτι που πρέπει να ειπωθεί και να απομονωθεί.
Ας μιλήσουμε λίγο και για την παρουσίαση του Dot.
Eίναι κάτι που μου αρέσει πάρα πολύ, μου δίνει χαρά και μου επιτρέπει να κάνω τα πράγματα που θέλω θεατρικά, με μία μεγαλύτερη ευκαιρία να πω ένα όχι σε όλους αυτούς τους χαρακτήρες που σου ανέφερα και πριν. Είναι, επίσης, μια πρόταση που ξαναήρθε στο τραπέζι με μία συνθήκη στην οποία θα ήμουν με την κολλητή μου. Το ιδανικό δηλαδή.
Σε μια παλιότερή σου συνέντευξή μου είχες πει ότι η τηλεόραση είναι ένα μέσο που μπορεί να δώσει ορατότητα στην κοινότητα, αρκεί να χρησιμοποιηθεί έξυπνα. Πώς μπορεί να γίνει αυτό;
Μέσα από τη μυθοπλασία, αλλά και μέσα από τα ανοιχτά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα που συμμετέχουν σ΄αυτή.
Όπως ακριβώς συμβαίνει και με σένα…
Ναι, μέσα σε όλο τον κόσμο που υπάρχει σ΄αυτή θα δεις και μένα κάπου και ίσως μάθεις και κάτι.
Ως ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο σε δυσκόλεψε αυτός ο συντηρητισμός που υπάρχει στην τηλεόραση;
Εμένα όχι, τους άλλους δυσκόλεψε. Ξέρω για παράδειγμα ότι το πόσο θηλυπρεπής είμαι, έχει προβληματίσει ανθρώπους για το πώς θα βγει αυτό τηλεοπτικά. Και δεν το έχω περάσει μόνο εγώ.
Πώς το διαχειρίστηκες;
Δεν το διαχειρίστηκα, έφυγα. Δεν ήταν δικό μου το πρόβλημα. Αυτός που θέτει το ζήτημα για το «πόσο γκέι φαίνομαι», πρέπει να το διαχειριστεί. Έχει καταντήσει κουραστικό αυτό το πράγμα. Είναι ντροπή να συζητάμε γύρω από το πόσο γκέι φαίνεται κάποιος. Είτε μιλάμε για μια δουλειά σε ένα κανάλι είτε για έναν υποψήφιο σύντροφο ή φίλο ή θεία ή μάνα. Κρύβει πολύ μισογυνισμό αυτή η κουβέντα. Εγώ, από πολύ νωρίς έχω αποφασίσει να ζήσω και να εκφράζομαι όπως θέλω. Τώρα αν κάποιος έχει πρόβλημα με αυτό, ας το λύσει. Εγώ προσπαθώ να είμαι ευτυχισμένος έχοντας γύρω μου ανθρώπους που με απολαμβάνουν όπως, τους απολαμβάνω και εγώ. Όποιος δεν μπορεί να απολαύσει αυτό που είμαι, φιλιά πολλά και αντίο.
Ας κλείσουμε με τα όνειρά σου.
Η αλήθεια είναι πως με αυτή την παράσταση ένα μεγάλο μου όνειρο εκπληρώθηκε. Θα ήθελα πάντως να δημιουργήσω τις κατάλληλες συνθήκες στη ζωή μου, ώστε να μπορώ να αποφασίζω δουλειές που με εμπνέουν.
Πληροφορίες παράστασης
Τοποθεσία: Θέατρο ΑΛΚΥΟΝΙΣ, Ιουλιανού 42-46, Αθήνα 104 33
Ημερομηνίες: Από Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2022 κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 20:45.
Τηλέφωνο: 210 8828100
Τιμή εισιτηρίων: Από 15€
Προπώληση: Στο ταμείο του θεάτρου και στο VIVA.gr
