Chemsex και σεξουαλική υγεία

Όπως έχουμε συζητήσει σε προηγούμενα τεύχη, το chemsex αφορά σε chems (συγκεκριμένες ουσίες) αλλά και sex.

από τον Αντώνη Πούλιο & Γιώργο Παπαδοπετράκη*

Άρα η μείωση της βλάβης από την εμπλοκή με το chemsex πρέπει να περιλαμβάνει και τη σεξουαλική μας υγεία. H σεξουαλική διέγερση και επίδραση των ουσιών του chemsex μπορεί να θολώσουν την κρίση μας. Μαζί με την πολύωρη εμπλοκή με σεξουαλικές δραστηριότητες και τους πιθανώς πολλαπλούς συντρόφους που παίζει να βρεθούμε στα πλαίσια του chemsex, αυξάνεται η πιθανότητα έκθεσης σε λοιμώξεις που μεταδίδονται σεξουαλικά ή μέσω αίματος. Αυτά τα ευρήματα, ωστόσο, μπορεί να δημιουργούν τη λανθασμένη αίσθηση ότι τα άτομα που εμπλέκονται με το chemsex είναι επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία ή ανεύθυνα, στιγματίζοντάς τα. Ακόμα και από την ίδια τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα.

Στην πραγματικότητα, έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα που έχουν εμπειρία chemsex τείνουν να έχουν περισσότερες γνώσεις ασφαλέστερων πρακτικών στο σεξ και εξετάζονται συχνότερα για σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις (ΣΜΛ). Μαζί με τη διάθεση της Προφύλαξης πριν την Έκθεση (Pre-Exposure Prophylaxis-PrEP) πολλές από τις κατευθυντήριες σε σχέση με τη φροντίδα της σεξουαλικής υγείας στα πλαίσια του chemsex προέρχονται ακριβώς από άτομα με βιωμένη σε αυτό εμπειρία. Ο φόβος των συνεπειών της επιθυμίας μας, ειδικά για εμάς, τα queer άτομα, έχει στιγματίσει τη ζωή μας, συχνά με τραυματικές συνέπειες, οδηγώντας σε άστοχες επιλογές, αναδίπλωση αλλά και παθιασμένη λαχτάρα να ξεπεράσουμε τα όρια του φόβου. Με άλλα λόγια, μιλώντας για φροντίδα και πρόληψη στα πλαίσια του συχνά τόσο στιγματισμένου για εμάς σεξ, ο φόβος για τους κινδύνους μας επανατραυματίζει ή καθιστά δύσκολη την πρόσβαση στη φροντίδα που χρειαζόμαστε. Ο φόβος δεν επιτρέπει να σκεφτούμε νηφάλια (pun intended) τι μας δυσκολεύει ή τι θέλουμε για να αισθανθούμε ασφαλείς και να ευχαριστηθούμε αυτό που κάνουμε.

Οπότε, τι μπορούμε να έχουμε κατά νου αν εμπλεκόμαστε με δραστηριότητες chemsex;

Πάμε στα γνωστά: προφυλακτικό και λιπαντικό.

Το προφυλακτικό παραμένει το κυριότερο μέσο προστασίας από τη μετάδοση του HIV καθώς, σε κάποιο βαθμό, και άλλων ΣΜΛ. Εφόσον χρησιμοποιούμε προφυλακτικό, λοιπόν, καλό θα ήταν να το έχουμε προμηθευτεί πριν το chemsex αφού δεν είναι δεδομένο ότι οι σύντροφοί μας θα έχουν, ο αριθμός που θα έχουν θα είναι επαρκής ή ακόμα και ο τύπος προφυλακτικού που επιλέγουν θα είναι του γούστου μας. Αν κάνουμε σεξ με μεγάλη διάρκεια, καλό θα ήταν να ανανεώνουμε το προφυλακτικό (πχ ανά μισάωρο) καθώς ενδέχεται να σπάσει. Παρομοίως, αλλάζουμε προφυλακτικό μεταξύ διαφορετικών συντρόφων.

Το δε λιπαντικό θα κάνει το σεξ πιο απολαυστικό και θα προστατεύσει από μικροτραυματισμούς που αυξάνουν την πιθανότητα μετάδοσης λοιμώξεων. Προτιμάμε λιπαντικό με βάση το νερό, το οποίο είναι συμβατό με τα περισσότερα προφυλακτικά καθώς και να χρησιμοποιούμε το δικό μας λιπαντικό, ειδικά σε σεξ ή πάρτι με αγνώστους για να αποφύγουμε περιστατικά όπου το λιπαντικό δεν είναι κατάλληλο ή και περιέχει κάποια ουσία, όπως το G (το φαινόμενο του spiking). Αν δε χρησιμοποιούμε λιπαντικό με βάση το νερό, καλό είναι να ελέγχουμε το προφυλακτικό και να το αλλάζουμε συχνότερα. Παρεμπιπτόντως, λιπαντικά που δεν έχουν βάση το νερό χρησιμοποιούνται συχνά στο fisting. Στα πλαίσια του fisting, λοιπόν, είναι καλή ιδέα να χρησιμοποιούμε γάντια μιας χρήσης (πχ βινιλίου), να έχουμε κομμένα νύχια και να μη φοράμε δαχτυλίδια και άλλα αξεσουάρ που μπορεί αν προκαλέσουν τραυματισμούς αυξάνοντας την πιθανότητα μετάδοσης λοιμώξεων όπως η ηπατίτιδα. Αν πάλι χρησιμοποιούμε σεξουαλικά παιχνίδια (dildos, butt plugs κ.λπ.), καλό θα ήταν να τα απολυμαίνουμε πριν τη χρήση ή τη χρήση μεταξύ διαφορετικών συντρόφων. Ένας τρόπος που συστήνεται είναι αφού τα σκουπίσουμε, να τα αφήσουμε για τουλάχιστον πέντε λεπτά σε νερό με λίγη χλωρίνη (αναλογία 9 προς 1). Ναι, μπορεί να θυμίζει δουλειές σπιτιού και να μην είναι τόσο πικάντικο όλο αυτό… εμείς απλά ενημερώνουμε.

Αν δε χρησιμοποιούμε προφυλακτικό, προκειμένου να προστατευτούμε από την έκθεση στον HIV, ίσως έχει νόημα να σκεφτούμε την PrEP. Αναμένεται ακόμα η εφαρμογή της διάθεσής της στην Ελλάδα από το ΕΣΥ καθώς ψηφίστηκε από τη Βουλή, αλλά μπορούμε να τη λάβουμε και ιδιωτικά, πάντα όμως υπό την παρακολούθηση μιας/ενός εξειδικευμένης/ου και ενήμερης/ου λοιμωξιολόγου. Παρομοίως, καλό είναι να είμαστε ενήμεροι για την Προφύλαξη μετά την Έκθεση (Post-Exposure Prophylaxis-ΡΕΡ). Μπορεί να μας προστατεύσει από μετάδοση του HIV μετά από πιθανή έκθεση σε αυτόν. Πρέπει να ληφθεί το αργότερο εντός 72 ωρών μετά την πιθανή έκθεση από κάποιο τμήμα επειγόντων εφημερεύοντος νοσοκομείου.

Καλό θα ήταν επίσης να κάνουμε τις εξετάσεις για ΣΜΛ ρουτίνα μας – κάτι που προτείνεται σε κάθε σεξουαλικά ενεργό άτομο, άλλωστε. Συστήνεται για τα άτομα που συμμετέχουν συστηματικά σε δραστηριότητες chemsex να εξετάζονται κάθε τρίμηνο. Με αυτό τον τρόπο, αν υπάρχει κάποια λοίμωξη, μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε άμεσα και ταυτόχρονα προστατεύουμε και τους συντρόφους μας. Τον εαυτό μας και τους συντρόφους μας, εξάλλου, προστατεύουμε και μέσω εμβολιασμών ηπατίτιδας Α και Β και κονδυλωμάτων. Σε κάποιες χώρες συστήνεται και εμβολιασμός για μηνιγγίτιδα και ευλογιά των πιθήκων.

Αν ζούμε με τον HIV, καλό θα ήταν να έχουμε κατά νου πιθανές ανεπιθύμητες αλληλεπιδράσεις της αντιρετροϊκής αγωγής με διάφορες ψυχοδραστικές ουσίες. Έχει βρεθεί ότι κάποιες δραστικές ουσίες αντιρετροϊκών (μεταξύ άλλων cobisistat, ritonavir, atazanavir, nevirapine, efavirenz) εμποδίζουν το μεταβολισμό των ψυχοδραστικών ουσιών στο συκώτι οδηγώντας σε μεγαλύτερη συγκέντρωσή τους στον οργανισμό και συνεπώς αυξάνοντας τον κίνδυνο δηλητηρίασης από υπερβολική δόση. Σε αυτό το πλαίσιο συστήνεται η λήψη μικρότερης ποσότητας ουσίας και με πιο αραιή συχνότητα. Μια συζήτηση με την/τον λοιμωξιολόγο μας σχετικά με τις πιθανές αλληλεπιδράσεις που μπορεί να έχει η αγωγή με άλλες ουσίες είναι πολύ χρήσιμη. Επίσης, καλό είναι να δίνουμε λίγη βάση στην τήρηση της αγωγής μας. Δεν είναι απίθανο, στα πλαίσια πολύωρης εμπλοκής με το chemsex ή πάνω στην ένταση των δραστηριοτήτων, να ξεχαστούμε. Η εφαρμογή υπενθυμίσεων σε κινητά ή smart watches μπορεί να είναι χρήσιμη ενώ η ενημέρωση από την/το λοιμωξιολόγο μας για το πώς χειριζόμαστε την περίπτωση που ξεχάσουμε κάποια δόση επίσης σημαντική.

Πρέπει βέβαια να έχουμε κατά νου ότι σεξουαλική υγεία δεν είναι απλώς η απουσία ασθενειών και προβλημάτων αλλά και η δυνατότητα να έχουμε μια ικανοποιητική σεξουαλική ζωή, όπως εμείς την ορίζουμε, δεδομένης πάντα της συναίνεσης.

Ελπίζουμε όμως ότι αυτά τα απλά και πρακτικά θα βοηθήσουν να ευχαριστηθούμε πιο άνετα αυτά που θέλουμε, χωρίς να χαλάσει η εμπειρία από ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες εκ των υστέρων. Γιατί το πώς πετυχαίνουμε να έχουμε μια πραγματικά ικανοποιητική σεξουαλική ζωή – αν υπάρχει κάτι τέτοιο – θέλει πολλή περισσότερη συζήτηση….αλλά τι είναι η σεξουαλική απόλαυση πέρα από έναν ορίζοντα που ζητά να τον ταξιδέψουμε ακόμα και αν δεν έχει τέλος;

Να προσέχουμε ο ένας τον άλλον!

Το ChemSex Support είναι η υπηρεσία συμβουλευτικής και μείωσης βλάβης από το ChemSex. Η υπηρεσία παρέχεται και σε άτομα της περιφέρειας. Τηλεφώνησε στο 2103310400 και κλείσε το ραντεβού σου. Facebook.com/ChemSexGR

Αντώνης Πούλιος, Κλινικός ψυχολόγος, M.S., Ph.D. και ψυχαναλυτής. Επιστημονικός υπεύθυνος των κοινοτικών προγραμμάτων του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή».

Γιώργος Παπαδοπετράκης, Σύμβουλος εξαρτήσεων. Αντιπρόεδρος και υπεύθυνος προγραμμάτων του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή».

Πηγή:
Poulios, A. (2022). Harm reduction in the context of chemsex: an AIDS Action Europe training manual. Berlin: AIDS Action Europe.