Σε μια προσπάθεια ν΄αναδείξουμε ότι το να ζεις στην Ελλάδα ως ανοιχτά ΛΟΑΤΚΙ, αποτελεί σημαντική πολιτική πράξη, καλέσαμε τον Πρωθυπουργό της χώρας ν’ απαντήσει σ’ ερωτήματα που άπτονται των κοινικοπολιτικών “πιστεύω” της κοινότητά μας. Ο Αλέξης Τσίπρας σε μια συνέντευξη- με τα ΛΟΑΤΚΙ δικαιώματα σε πρώτο πλάνο- που κάλλιστα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως “ιστορική”, μιας κι είναι η πρώτη φορά που ένας Έλληνας Πρωθυπουργός μιλά ανοιχτά σ’ ένα ΛΟΑΤΚΙ μέσο (σ.σ. κι απ΄τους λίγους στον κόσμο).
Πριν από λίγες ημέρες το νομοσχέδιο σχετικά με τη νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Ένα νομοθέτημα που επιτρέπει, επιτέλους, στα άτομα να αυτοπροσδιορίζονται, όπως θέλουν, ως προς το φύλο τους. Κάντε μας ένα σχόλιο για το ν/σ αυτό.
Ναι, είναι αλήθεια ότι τις προηγούμενες ημέρες – εκτός από μέτρα και αντίμετρα – καταθέσαμε στο δημόσιο διάλογο κι ένα νομοσχέδιο πολύ σημαντικό, για το οποίο είμαστε και χαρούμενοι και υπερήφανοι. Αφορά στη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου και με αυτό κάνουμε πράξη ένα πάγιο αίτημα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και κυρίως των τρανς ατόμων. Με το νομοσχέδιο αυτό, δίνουμε τη δυνατότητα στους συνανθρώπους μας, που δεν αισθάνονται άνετα με το φύλο που τους αποδόθηκε κατά τη γέννησή τους, να προχωρήσουν σε διόρθωση φύλου, με ελαχιστοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών χωρίς καμία επιβεβλημένη ιατρική επέμβαση ή ψυχιατρική εξέταση. Όσα άτομα επίσης το επιθυμούν θα έχουν τη δυνατότητα να αλλάζουν το αναγραφόμενο φύλο στην ταυτότητά τους, μέσω της εκούσιας δικαιοδοσίας. Είναι μία διαδικασία πάρα πολύ διακριτική, εχέμυθη και γρήγορη και αφορά κάθε Έλληνα πολίτη που θέλει να μεταβάλει κάποιο στοιχείο της ταυτότητάς του, χωρίς να μπορεί ο δικαστής να θέτει κανένα επιπλέον κριτήριο. Πιστεύω ότι είναι ένα σημαντικό όσο και στοιχειώδες βήμα εκσυγχρονισμού αλλά και εμβάθυνσης της ισότητας όλων των πολιτών. Ευθυγραμμιζόμαστε έτσι, με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τη Διεθνή Χάρτα των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Το ερώτημα, βέβαια, είναι γιατί ευθυγραμμιζόμαστε με τόσο μεγάλη καθυστέρηση.
Και ποια είναι η απάντησή σας σ΄ αυτό;
Μάλλον θα έπρεπε ν’ απαντήσουν αυτοί που κυβερνούσαν τη χώρα όλα αυτά τα χρόνια στο όνομα του εκσυγχρονισμού και στην ανάγκη να γίνουμε Ευρώπη, αλλά στα θέματα αυτά δεν έκαναν βήματα. Πρόκειται για ένα διαρκές ερώτημα και κατά την άποψή μου έχει να κάνει με μια προφανή απάντηση. Μέσα στο πολιτικό σύστημα, αλλά και στη δόμηση της κοινωνικής συμπεριφοράς, υπάρχουν κάποια αναχώματα πάρα πολύ ισχυρά, τα οποία πρέπει να ξεπεράσουμε. Νομίζω, επίσης, ότι η βασική αιτία που δεν εκσυγχρονιστήκαμε εγκαίρως, που δεν προχωρήσαμε σε στοιχειώδεις, θεμελιώδεις αλλαγές είναι ο φόβος απέναντι στα στερεότυπα της κοινής γνώμης και κατ’ επέκταση του εκλογικού σώματος και κάποιων θεσμικών μορφωμάτων που έχουν ισχυρή δύναμη και απήχηση στο εκλογικό σώμα και στα κόμματα.
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, όπως κι άλλες συλλογικότητες/ατομικότητες έχουν επισημάνει κάποιες αδυναμίες στο ν/σ, όπως ο αποκλεισμός των ανήλικων τρανς απ’ τη διαδικασία ή την απαίτηση των τρανς ατόμων να μην είναι έγγαμα. Θεωρείτε ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης το πριν αυτό οδηγηθεί στην ολομέλεια, ώστε να μην αποκλίνει απ’ τα ευρωπαϊκά πρότυπα, όπως έχουν τεθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης;
Το νομοσχέδιο βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση, ακριβώς επειδή επιθυμούμε να ακούσουμε όλες τις απόψεις. Ζητούμε feedback και εποικοδομητική κριτική από πολίτες και κινηματικές συλλογικότητες, με σκοπό, όπου κρίνεται αναγκαίο, να υπάρξουν βελτιώσεις. Και ξέρετε πολύ καλά, πως για εμάς ο διάλογος με τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα δεν είναι απλώς τμήμα μιας νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας αλλά στοιχείο της πολιτικής μας ταυτότητας. Και βεβαίως δεν είναι ούτε σημερινός ούτε ευκαιριακός. Οι επεξεργασίες κι οι προβληματισμοί είναι διαρκείς και οργανικές, πραγματοποιούνται και μέσα και γύρω από τις οργανώσεις και τα τμήματα του ΣΥΡΙΖΑ. Όσον αφορά στις προϋποθέσεις που το νομοσχέδιο με την παρούσα του μορφή θέτει, αυτές εκκινούν απ’ τη βούλησή μας να προστατεύσουμε ανήλικα άτομα απ’ το να κάνουν πρόωρες κινήσεις και να βρίσκονται οι διατάξεις σε αρμονία με το σύνολο του δικαιϊκού μας συστήματος. Σε κάθε περίπτωση, είμαι βέβαιος πως η ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης θα λάβει υπόψη της κάθε τεκμηριωμένη – νομικά και πολιτικά – πρόταση για βελτίωση.
Η νομική αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου αποτελεί στην ουσία το 2ο νομοσχέδιο (μετά το σύμφωνο συμβίωσης) με σαφή αναφορά στην ελληνική ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Τι να περιμένουμε μετά; Πόσο ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα είναι η προάσπιση των δικαιωμάτων της κοινότητας μας;
Θέλω να είμαι ειλικρινής. Αυτά τα νομοσχέδια δεν τα χρωστούσαμε μόνο στη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Τα χρωστούσαμε στους εαυτούς μας, στις ιδέες και στους αγώνες μας για ισότητα και δικαιοσύνη. Και θα έλεγα χρωστούσε η ελληνική πολιτεία και μια συγνώμη στους χιλιάδες πολίτες της, που αντιμετώπιζε για χρόνια άνισα και σε πολλές περιπτώσεις απάνθρωπα. Για αυτό, άλλωστε, ζήτησα και δημοσίως συγνώμη εκ μέρους της ελληνικής Πολιτείας στη Βουλή, τη μέρα της ψήφισης του συμφώνου. Με τη κοινότητά σας θέλουμε να έχουμε μια σχέση ειλικρινή. Όχι πελατειακή. Να δίνουμε μάχες μαζί απέναντι στο συντηρητισμό και τις προκαταλήψεις, αλλά και να δεχόμαστε τη κριτική σας όταν πρέπει ή να διαφωνούμε ανοιχτά, όταν έχουμε άλλη άποψη.
Πόσο δύσκολο ήταν, τελικά, για εσάς να περάσετε το σύμφωνο συμβίωσης;
Για εμάς δεν ήταν καθόλου δύσκολο να υπερψηφίσουμε ενιαία κάτι, που μαζί με την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα διεκδικούσαμε για πάρα πολύ καιρό. Απ’ τη συζήτηση που διεξήχθη αποδείχθηκε ότι η κοινωνία είναι πάρα πολύ πιο μπροστά, απ’ όσο εμείς πιστεύουμε. Οι κυρίαρχες προκαταλήψεις είναι κυρίαρχες στον πολιτικό λόγο, αλλά όχι απαραίτητα και στην καθημερινή ζωή. Κι αποδείχθηκε αυτό. Κι εμείς σκεφτόμασταν ότι μπορεί να υπάρχουν ακραίες αντιδράσεις. Εντούτοις μόνο κάποιοι γραφικοί βγήκαν, χωρίς να έχουν καμία ανταπόκριση. Δηλαδή, νομίζω τελικά, ότι ορισμένα πράγματα έχουν ωριμάσει στην κοινωνία περισσότερο απ’ ότι έχουν ωριμάσει στο μυαλό μας. Κι αν κάποιοι στη Βουλή είχαν ενδοιασμούς, ταμπού ή διαφορετικές απόψεις, δεν είναι αυτό το σημαντικό. Βέβαια, ακούστηκαν και απαράδεκτα πράγματα για «μεταδοτικές ασθένειες», κάποιοι, ακόμη κι από δυνάμεις που αυτοαποκαλούνται προοδευτικές, αρρώστησαν ξαφνικά κι απουσίαζαν, αποφεύγοντας να πάρουν θέση ή άλλοι που παρέμειναν εγκλωβισμένοι στον συντηρητισμό τους. Θα θυμάστε, ωστόσο, πως υπήρξαν και εξαιρετικές τοποθετήσεις που κέρδισαν τον σεβασμό και τη διακομματική αναγνώριση. Κι αυτό είναι που αξίζει να κρατήσουμε από την ψήφιση: ότι στο ελληνικό κοινοβούλιο διαμορφώθηκε μια προοδευτική πλειοψηφία που διέτρεξε οριζόντια τα περισσότερα κόμματα και αντανακλά την πρόοδο που έχει κάνει ολόκληρη η κοινωνία μας. Και, ασφαλώς, πως με μια νομοθετική ρύθμιση αλλάζουμε τις ζωές τόσων ανθρώπων. Γιατί, την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας δεν την επιδιώξαμε μονάχα για να αντιμετωπίσουμε τις παθογένειες που μας έφεραν στην πρωτοφανή κρίση των τελευταίων ετών. Στόχος μας να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τις ζωές όλων των πολιτών, και στα «μικρά», στα καθημερινά. Να είναι η Ελλάδα μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα – σε όλα, όχι μόνο στο νόμισμα.
Και γιατί σύμφωνο κι όχι πολιτικός γάμος;
Εκτός από την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια, εναρμονίσαμε τα δικαιώματα που απορρέουν απ’ το σύμφωνο συμβίωσης με αυτά του γάμου. Επιλέγουμε να κάνουμε ένα βήμα κάθε φορά, με προσοχή κι όχι κινήσεις εντυπωσιασμού, ώστε να μην καταλήξουμε κάνοντας βεβιασμένες και απροετοίμαστες κινήσεις, να επιτρέψουμε αντιδράσεις και εξελίξεις που τελικά θα αποβούν σε βάρος της διεκδίκησης. Υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση θεσμικών δομών και κοινωνίας. Πρέπει κι η κοινωνία να είναι έτοιμη προκειμένου να είναι επιτυχημένη και ομαλή η εφαρμογή τους αλλά είναι κι αυτές που διαμορφώνουν εν τέλει κι ένα κοινωνικό περιβάλλον. Αυτό που λέω είναι ότι καλό είναι να κάνει κανείς ένα βήμα τη φορά. Γιατί αν πάει να κάνει κανείς πάρα πολλά βήματα ταυτόχρονα, μπορεί αντί να πάει μπροστά να μπουρδουκλωθεί και να πέσει.
Σε συνέντευξη σας το 2012 και στο gay περιοδικό Fagazine, ως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, είχατε χαρακτηρίσει τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών στην Τήλο «ως ιστορική πράξη» ενώ είχατε ταχθεί υπέρ της παιδοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια. Συγκεκριμένα, είχατε δηλώσει ότι «δεν είναι ο συνδυασμός των φύλων που εξασφαλίζει μια ασφαλή ζωή στο παιδί αλλά η ποιότητα των ανθρώπων-γονιών». Το 2015, στα πλαίσια μιας «ανοιχτής συζήτησης» στο Twitter, σε ερώτημα για την παιδοθεσία, είχατε απαντήσει: «είναι δύσκολο θέμα, χρειάζεται διάλογος, υπάρχουν αντιθέσεις και στην επιστημονική κοινότητα κι ότι δε θα το συμπεριλάβετε στις προγραμματικές μας δηλώσεις». Ποια είναι, τελικά, η άποψή σας για το θέμα αυτό;
Υπήρξε πράγματι μια ιστορική και θαρραλέα πράξη, απ’ όλους και όλες που ενεπλάκησαν στην υπόθεση εκείνη. Κι απ’ τον τότε Δήμαρχο Τήλου, τον αείμνηστο Τάσο Αλιφέρη, και βεβαίως από την Ευαγγελία Βλάμη, έναν εξαιρετικό άνθρωπο και μια σπουδαία αγωνίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα μας, η οποία πριν από λίγο καιρό έφυγε από κοντά μας. Οι «γάμοι της Τήλου» άνοιξαν δρόμους, ενώ έως σήμερα εκκρεμεί η σχετική τελική απόφαση από τον Άρειο Πάγο. Το ζήτημα της παιδοθεσίας εντούτοις είναι, πράγματι, ένα πολύ σύνθετο ζήτημα. Άλλωστε, την έχουν θεσπίσει λίγες χώρες. Όπως σας είπα και προηγουμένως, κάνουμε ένα βήμα τη φορά. Αλλιώς αντί να πάμε πιο μακριά υπάρχει ο κίνδυνος να μπουρδουκλωθούμε. Δεν εξετάζουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα με όρους δημοσκοπήσεων ή κοινωνικών πλειοψηφιών, αλλά πρακτικά δεν πρέπει και να εκβιάζουμε πράγματα που είναι πολύ πέρα από τις ετοιμότητες της κοινωνίας, γιατί στο τέλος θα κάνουμε ζημιά στο ίδιο το σωστό αίτημα.
Πιστεύετε ότι η συγκυβέρνησή σας με το κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων αλλά κι η ισχυρή κοινωνική επίδραση της εκκλησίας μπορεί να αναχαιτίσει ή έστω να δυσκολεύσει αντίστοιχες νομοθετικές προσπάθειες για κοινωνική ισότητα;
Κάποιες μισαλλόδοξες κι ακραίες φωνές υπάρχουν, αλλά νομίζω ότι δεν αντανακλούν την επίσημη άποψη της Εκκλησίας. Αυτή εκφράστηκε, άλλωστε, από τον εκπρόσωπο της στη συζήτηση για το νομοσχέδιο της επέκτασης του συμφώνου συμβίωσης στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής. Κι αναγνώρισε πως η ρύθμιση των σχέσεων των πολιτών είναι αρμοδιότητα της Πολιτείας κι όχι της Εκκλησίας, η οποία είναι εδώ για να μας θυμίζει την διδασκαλία της αγάπης κι όχι για να παρεμβαίνει σε θέματα σχέσεων των πολιτών με το κράτος. Η συνεργασία μας με τους ΑΝΕΛ τώρα, εντάξει, σε θέματα με ιδεολογική βαρύτητα υπάρχουν διαφορές, αλλά υπάρχει κι ανεκτικότητα απέναντι στις ξεχωριστές μας ταυτότητες. Σας υπενθυμίζω, όμως, ότι στην περίπτωση του συμφώνου συμβίωσης είδαμε και βουλευτές των ΑΝΕΛ να υπερψηφίζουν.
Γιατί, ακόμη και σήμερα, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για πλήρη διαχωρισμό εκκλησίας-κράτους, λαμβάνοντας υπόψη ότι αποτελούσε και (προεκλογική) επιδίωξη του κόμματος σας.
Ξέρετε, ορισμένες φορές έχει σημασία η χρήση των όρων. Μπορούμε να μιλάμε για το ίδιο ακριβώς πράγμα με όρους που πληγώνουν και με όρους που μπορούν να γίνουν κατανοητοί κι αποδεχτοί. Εγώ, λοιπόν, όταν μιλώ με τον Αρχιεπίσκοπο χρησιμοποιώ των όρο “Διακριτοί ρόλοι εκκλησίας- κράτους”, και νομίζω συνεννοούμαστε. Ο σχετικός διάλογος, άλλωστε, έχει ήδη ξεκινήσει με πρωτοβουλία μας και με τη σύσταση της Επιτροπής Διαλόγου για τη Συνταγματική Αναθεώρηση. Αυτό που εμείς θέλουμε είναι να μην περιοριστεί μόνο εντός της Βουλής η κουβέντα αυτή και ξεκινήσαμε ευρεία διαβούλευση, ανοιχτή σε κάθε πολίτη και κοινωνικό φορέα. Πείτε τα κι εκεί, λοιπόν, όχι μόνο στις ερωτήσεις σας.
Κατά καιρούς και μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχετε καταδικάσει την ομοφοβία και τον ρατσισμό. Κάνοντας μια αποτίμηση της κυβερνητικής σας δράσης, θεωρείτε ότι έχετε κάνει ό,τι μπορείτε για να περιορίσετε τα φαινόμενα ομοφοβίας και του ρατσισμού γενικότερα;
Στο αγώνα κατά του ρατσισμού, τις μισαλλοδοξίας και των διακρίσεων ποτέ δεν μπορεί να πει κάποιος ότι έχει κάνει αρκετά. Είναι ένας αγώνας διαρκής, μια συνεχιζόμενη προσπάθεια. Έως σήμερα έχουμε ενισχύσει τόσο την αντιρατσιστική νομοθεσία και τη νομοθεσία κατά των διακρίσεων όσο και τις δομές και αρχές που έχουν την ευθύνη της εφαρμογή τους. Συγκροτήσαμε το Εθνικό Συμβούλιο κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας, για τη διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής κατά του ρατσισμού. Ψηφίσαμε τον Νόμο για την Ίση μεταχείριση (Ν. 4443/2016) με τον οποίο επήλθαν σημαντικές αλλαγές στο συναφές θεσμικό πλαίσιο. Διευρύναμε το πεδίο εφαρμογής του νόμου και ενισχύθηκαν οι αρμοδιότητες του Συνηγόρου του Πολίτη, ο οποίος ανέλαβε πλέον και τις καταγγελίες για παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης στον ιδιωτικό τομέα. Με τον Αντιρατσιστικό Νόμο ποινικοποιείται ο μισαλλόδοξος λόγος και η διασπορά μίσους, προστατεύεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Δεν περιστέλλεται η ελευθερία του λόγου, ούτε ποινικοποιείται η άποψη. Επιπλέον, ορίσαμε Ειδικούς Εισαγγελείς για τη ρατσιστική βία, ενώ ενισχύσαμε και τις σχετικές ειδικές υπηρεσίες στην Ελληνική Αστυνομία με στελέχη που έχουν άριστη γνώση των θεμάτων. Και, βεβαίως, καταργήσαμε το άρθρο του Ποινικού Κώδικα που ουσιαστικά ποινικοποιούσε την ομοφυλοφιλία. Η καταπολέμηση κάθε διάκρισης βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα της πολιτικής της κυβέρνησής μας, στις επιδιώξεις κάθε πολιτικής και νομοθετικής πρωτοβουλίας μας. Κι είμαστε, όπως σας είπα και στη αρχή της κουβέντας μας, τόσο χαρούμενοι όσο και περήφανοι για αυτό. Γιατί μετά την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης, τα ομόφυλα ζευγάρια έχουν βγει περήφανα μπροστά. Βοηθήσαμε με αυτό τον τρόπο συμπολίτες μας να βγουν «απ’ την ντουλάπα», να κάνουν το «coming out» τους. Ομόφυλα ζευγάρια περπατάνε μαζί στον δρόμο γιατί νιώθουν πως είναι πια αποδεκτοί και αποδεκτές, πως έχουν περάσει από το σκοτάδι στο φως και δεν θα δεχτούν να γυρίσουν ποτέ πίσω. Οι θεσμικές αλλαγές δημιουργούν μακροπρόθεσμα και κοινωνική νοοτροπία. Και έπειτα απ’ τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου αυτό θα είναι ακόμη πιο έντονο. Και ξέρετε, αυτές είναι μεταρρυθμίσεις που ήρθαν για να μείνουν. Δεν μπορούν να ανατραπούν.
Το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής έχει πλέον ενταχθεί στο επίσημο σχολικό πρόγραμμα σπουδών των περισσότερων δυτικοευρωπαϊκών χωρών, μεταξύ αυτών και της Κύπρου, από το δημοτικό ή ακόμα και από το νηπιαγωγείο. Στην Ελλάδα παλαιότερες σχετικές προσπάθειες του Υπουργείου Παιδείας, δεν προχώρησαν όντας πολιτικά αδύναμες. Τι να περιμένουμε από τη σημερινή κυβέρνηση σε ένα τόσο θεμελιώδες θέμα με έντονο ιδεολογικό πρόσημο;
Όπως, ασφαλώς θα γνωρίζετε, το Υπουργείο Παιδείας στο πλαίσιο ευρύτερων προοδευτικών αλλαγών στη μαθησιακή διαδικασία και το εκπαιδευτικό σύστημα εισήγαγε τις Θεματικές Εβδομάδες, συμπεριλαμβάνοντας και τα ζητήματα σεξουαλικής αγωγής, προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου. Ήταν μία κίνηση με την οποία αποφασίσαμε να σπάσουμε επικίνδυνα ταμπού στον χώρο της εκπαίδευσης. Υπάρχει μια υποκρισία. Για πολλά ζητήματα, όπως η ταυτότητα φύλου, οι νέοι πληροφορούνται από περιοδικά, sites, εκπομπές κ.α., με στρεβλό πολλές φορές τρόπο, αλλά δεν μιλάει για αυτά το σχολείο κι η πολιτεία. Αυτήν την υποκρισία σπάσαμε, βάζοντας τα παιδιά στο σχολείο να συζητήσουν με τους καθηγητές τους τα ζητήματα που αφορούν τη ζωή τους και τους ενδιαφέρουν πραγματικά. Ήταν καλό και για το ίδιο το σχολείο, γιατί τα παιδιά το είδαν με μεγαλύτερο ενδιαφέρον και απέκτησε μεγαλύτερη σημασία στα μάτια τους. Υπήρχαν περιπτώσεις, όπου μπήκαν εμπόδια και υπήρχαν αντιδράσεις λόγω συντηρητικών αντιλήψεων, είτε τοπικών παραγόντων είτε εκπαιδευτικών. Άλλα εμείς δεν θα κάνουμε πίσω, θέλουμε ένα σύγχρονο σχολείο που θα συζητάει όλα τα προβλήματα που απασχολούν τους νέους στην πραγματική τους ζωή.
Βλέπουμε παγκοσμίως μια κατάσταση που είτε παρουσιάζει αντανακλαστικά που οδηγούν σε εξαιρετικά συντηρητικές επιλογές κυβερνήσεων (μέχρι και ακροδεξιές), είτε αντίθετα σε πολύ πιο ανοιχτές (βλ. Καναδάς). Τι προβλέπετε για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια;
Ναι, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ζούμε κρίσιμες εποχές για τη δημοκρατία, τις ελευθερίες, τα ατομικά και τα κοινωνικά δικαιώματα. Προσωπικά δεν έχω σταματήσει να επισημαίνω σε όλα τα επίπεδα, στην Ελλάδα, την ΕΕ και διεθνώς, τη σημασία του να δοθούν προοδευτικές απαντήσεις στην τριπλή κρίση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και οι λαοί της, την οικονομική, την προσφυγική και την κρίση ασφαλείας. Κρίσεις, που όπως μας διδάσκει η ιστορική εμπειρία, συχνά οδηγούν στον φόβο, την εθνικιστική αναδίπλωση και τον απομονωτισμό. Εμείς, και ως Ελληνική Κυβέρνηση αλλά και ως Ευρωπαϊκή Αριστερά πρωτοστατούμε στην αναζήτηση προοδευτικών λύσεων μέσα από συμμαχίες και συνεννόηση των δυνάμεων, που είναι ανοιχτές προς το καινούργιο, προς το νέο, με όσες δυνάμεις και επιρροή μπορούμε, βεβαίως, να διαθέτουμε σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Και είναι ιδιαίτερα θετικό να διαπιστώνουμε συναντίληψη και διάθεση συνεργασίας με πολιτικές δυνάμεις και ηγεσίες οι οποίες προέρχονται από διαφορετικές αφετηρίες.
Παρατηρούμε τις τελευταίες μέρες στην Τσετσενία μια πρωτοφανή επίθεση εις βάρος της gay κοινότητας από τις τοπικές αρχές. Θα υπάρξει κάποια επίσημη αντίδραση από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης;
Όπως σε κάθε περίπτωση, έτσι και σε αυτήν υπερασπιζόμαστε σταθερά και αταλάντευτα, στη βάση αρχών, τα ανθρώπινα δικαιώματα και συμμετέχουμε ενεργά στην προάσπιση και την προώθησή τους, στο πλαίσιο πολυμερών φόρουμ και διεθνών οργανισμών, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Συμβούλιο της Ευρώπης. Αυτοί οι οργανισμοί είναι και το πεδίο στο οποίο επικεντρώνονται οι διεθνείς μας προσπάθειες υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κι εκεί βρίσκονται οι αποτελεσματικότεροι μηχανισμοί για την υπεράσπισή τους. Βέβαιά, με βάζεις σε μια συζήτηση που έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Είναι απολύτως φανερό σε εμένα ότι είναι και υποκριτική και επιλεκτική η συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε κάποιες χώρες. Για παράδειγμα, συζητάμε όλοι στην Ευρώπη, κι ορθώς, για τη θανατική ποινή στην Τουρκία και πόσο απαράδεκτο είναι να επιστρέψει, αλλά δεν τρέχει και τίποτα που υπάρχει σε αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ. Δεν είναι ο Τραμπ ή ο εκάστοτε πρόεδρος των ΗΠΑ μη αποδεκτός, επειδή υπάρχει η θανατική ποινή. Άρα το πόσο κανείς επιλέγει να αναδείξει υπαρκτά ελλείμματα δικαιωμάτων και δικαιοσύνης σε διάφορα μέρη του πλανήτη είναι πάντοτε πολιτική επιλογή. Υπ’ αυτή την έννοια, θέλω να επισημάνω το εξής. Είναι απολύτως σαφής η θέση που παίρνει ο καθένας για το γεγονός αυτό καθαυτό. Αλλά, είναι άλλο πράγμα να καταδικάζεις το γεγονός κι άλλο πράγμα να παίρνεις μια πρωτοβουλία σε διεθνές επίπεδο και να καταδικάσεις μια χώρα. Το άλλο είναι διπλωματική κίνηση, έχει διαφορά, με την έννοια ότι προφανώς βρισκόμαστε μέσα σ’ ένα πλαίσιο διεθνών σχέσεων, που ορίζει και τα δικαιώματα μια χώρας απέναντι στους πολίτες της. Απ’ την άλλη υπάρχει όμως και το πλαίσιο της λαϊκής κυριαρχίας, όπου κάθε χώρα κάθε κυβέρνηση είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για να τηρήσει το Σύνταγμα και τους νόμους της. Καλό είναι πάντως να παίρνουμε πρωτοβουλίες για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη δική μας γειτονιά.
Σε μια γειτονιά που υπάρχει έντονα ο ρατσισμός;
Κοίταξε, δε ζούμε σε μια ρατσιστική χώρα. Αυτό δε σημαίνει, όμως, ότι δεν υπάρχει και ρατσισμός. Όχι, βέβαια, στον βαθμό που τον συναντάμε σ’ άλλες χώρες, αλλά είναι προφανές ότι υπάρχουν ρατσιστικές απόψεις στη χώρα μας. Και μισαλλόδοξες και ρατσιστικές. Κι αυτό φάνηκε ιδιαίτερα την περίοδο με το πρώτο μεταναστευτικό ρεύμα, τη δεκαετία του 90 κι αργότερα με την άνοδο της Χρυσής Αυγής. Ωστόσο, θεωρώ ότι υπάρχει μια προοδευτική πλειοψηφία. Δεν είναι δηλαδή πλειοψηφική ή ρατσιστική προσέγγιση.
Τι θέλετε να απαντήσετε σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι η στάση σας απέναντι στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα μπορεί να εκφράζει στην πραγματικότητα ψηφοθηρικούς σκοπούς;
Νομίζω έχω ήδη απαντήσει. Αλλά να το θέσω και πιο θεωρητικά. Ο δικός μας χώρος, η δική μας Αριστερά δε δίσταζε να θέτει πάντα τα ζητήματα αυτά ακόμα κι όταν δεν υπήρχε θέμα πολιτικού κέρδους, αλλά μόνο πολιτικού κόστους. Όταν δεχόταν επιθέσεις και λοιδορία. Αλλά εμείς επιμέναμε. Γιατί; Γιατί γνωρίζαμε πως μπορεί η αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας να είναι η βασική, αλλά δεν είναι η μόνη. Και πως δεν μπορεί να υπάρξει ένας κόσμος ελευθερίας – η «κοινωνική χειραφέτηση» που λέμε εμείς – όταν δεν μπορούν οι άνθρωποι να εκφράσουν μεταξύ άλλων και τις ερωτικές τους επιθυμίες. Το ζήτημα είναι ουσιαστικά συνδεδεμένο με τις ιδέες μας, με τη σύγχρονη αριστερή οπτική μας για την απελευθέρωση του ανθρώπου.
Πόσο εύκολο είναι, τελικά, να μιλάμε για ανθρώπινα δικαιώματα σε μια περίοδο έντονης κοινωνικοικονομικής κρίσης;
Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ φαντάζει ως πολυτέλεια την εποχή της κρίσης, όχι μόνο δεν είναι πολυτέλεια, αλλά είναι εκ των ουκ άνευ. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι πολυτέλεια για τον καιρό της κρίσης. Δε δέχομαι επουδενί το αφελές ή και κουτοπόνηρο ερώτημα «καλά, δεν έχετε πιο σοβαρά προβλήματα να ασχοληθείτε;». Στο κάτω-κάτω, η κρίση υπάρχει τα τελευταία δέκα χρόνια, ο καπιταλισμός όμως τα τελευταία 200 και η πατριαρχεία είναι ριζωμένη στα βάθη των αιώνων. Έπρεπε να έρθει ο Μάης του ‘68 και τα νέα κοινωνικά κινήματα για να σπάσουν στερεότυπα για τις σχέσεις των φύλων που κρατούσαν από πάντα. Το ζήτημα των δικαιωμάτων, λοιπόν, είναι ευρύτερο. Η παραβίαση των δικαιωμάτων μιας ομάδας σχεδόν πάντα ανοίγει τον δρόμο για να συμβεί το ίδιο και με μια άλλη. Έτσι, η καταπίεση των ΛΟΑΤΚΙ συνδέεται π.χ. με τις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, γιατί και τα δύο πηγάζουν από την πατριαρχεία, την αντίληψη για την πρωτοκαθεδρία του άνδρα στην οικογένεια και στην κοινωνία.
Ο Αλέξης Τσίπρας θεωρεί τον εαυτό του υπερασπιστή των ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων; Θα σας δούμε στο φετινό Athens Pride;
Θεωρώ τον εαυτό μου και φιλοδοξώ, από τη θέση του Πρωθυπουργού, να είμαι υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην πατρίδα μου. Των ατομικών ελευθεριών και των κοινωνικών δικαιωμάτων που είτε δεν έχουν εκπληρωθεί ακόμα πλήρως είτε αμφισβητούνται εκ νέου. Κατ’ αυτή την έννοια, να υπερασπίζομαι τα δικαιώματα της νέας μητέρας, του επισφαλώς εργαζόμενου, του τρανς παιδιού, των ηλικιωμένων, των προσφύγων. Του κάθε ανθρώπου. Και ξέρετε, για να ανταπεξέλθει κανείς σε αυτήν την πρόκληση με επιτυχία χρειάζεται πολλή δουλειά! Απ’ αυτήν και από τις υποχρεώσεις που επιφέρει, θα εξαρτηθεί και το αν θα τα καταφέρω να βρεθώ μαζί σας στο φετινό Athens Pride.
Ποιο μήνυμα θέλετε να μεταφέρετε στη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα της χώρας, μέσα από αυτή τη συνέντευξη;
Να είστε υπερήφανοι και υπερήφανες γι’ αυτό που είστε. Και να στέλνετε παντού, με επιμονή κι αποφασιστικότητα, το μήνυμα πως η αγάπη είναι αγάπη, ανεξάρτητα από το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, τη φυλετική καταγωγή, τις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις. Και να καλείτε διαρκώς ολόκληρη την ελληνική κοινωνία να στηρίζει την προσπάθεια των ανθρώπων, που είναι δίπλα μας, να μην κρύβονται και να μην ντρέπονται γι΄αυτό που είναι. Έτσι, μπορεί να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι κι η κοινωνία μας πιο αληθινή και πιο ανθρώπινη.
Συνέντευξη: Βασίλης Θανόπουλος, Γιάννης Παπαγιαννόπουλος
Φωτογραφίες: Γιώργος Καλφαμανώλης
Η συνέντευξη φιλοξενείται στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού μας.
English version
In an attempt to highlight that living in Greece as an openly LGBTQ person is a valuable political act, we have invited the country’s Prime Minister to answer questions related to the sociopolitical beliefs of our community. Alexis Tsipras in an interview – with LGBTQ rights as the main focus – which could well be described as “historic”, as this is the first time a greek Prime Minister speaks openly to LGBTQ media (and one of the few in the world in General.)
A few days ago, the Bill concerning the legal recognition of gender identity was put to public consultation. A statute that finally allows people to identify themselves as they wish, regarding their gender identity. Would you like to comment on that legislation?
Yes, it’s true that over the last days – apart from measures and anti measures – we deposited to the public debate another very important Bill,for which we are both happy and proud. The Bill concerns the legal recognition of gender identity, and along with it we carry out a mighty request of the LGBTQ community and especially of transgender individuals. With this Bill, we give our fellow citizens who are not comfortable with the gender they were assigned at birth the opportunity to proceed to gender correction — with minimisation of bureaucratic procedures and without any imposed medical procedures or psychiatric examinations. Those who wish to change the gender shown on their IDs, will now be given the ability to do so by voluntary jurisdiction. This is a discreet procedure, silent and fast — it concerns every Greek citizen wishing to alter an element on their Identity Card without having a judge bring forward any other criteria. I believe this is an important and necessary step to modernisation as well as to stressing equality for all citizens. We become aligned, this way, with the European Convention on Human Rights and the international Bill of Human Rights. The question, however, is why this alignment is taking so long.
And what would your answer to that be?
This should rather be answered by those who governed the country for all these years in the name of modernisation and the need to become alike Europe, while at the same time they did nothing to achieve that. It is a persisting question and, in my opinion, has an obvious answer. Within the political system, and the construction of the social behaviour, there are some very powerful barriers which we should get past. I also think that, the main reason we were not modernised in time, and we didn’t proceed to elementary, fundamental changes, was the fear regarding the stereotypes of the public opinion and, by extension, those of the electorate and some institutional structures which withhold great power and influence on the electorate and the parties.
The Greek Trans Support Association, as well as other collectivities and individuals, have pointed out some weaknesses in the legislation, such as the exclusion of minors from the process or the requirement for transgender people to not be married. Do you think that there is room for improvement before it is brought to the plenary, so it does not deviate from the European standards as set by the Council of Europe?
The Bill is already underpublic consultation, exactly because we wish to hear all opinions. We request feedback and constructive criticism by citizens and social movement organisations,aiming to bring improvements where necessary. And you know well that, to us, the discussion with the LGBTQ community isn’t just part of a legislative procedure but an element of our political identity. Obviously, this discussion isn’t impermanent or occasional. The processing, the troubling, are constant and vital, they are materialised both within and around the organisations and the sections of SYRIZA. Concerning the prerequisites the Bill’s current form sets, they begin from our will to protect minors from making premature decisions and our will to have ordinances be in harmony with thetotal of our legal system. In any case, I am sure thatthe leadership of the Ministry of Justice will take into account every documented — legally and politically — suggestion for improvement.
The legal recognition of gender identity is the second Bill (after the one of Civil Partnership) concerning directly the Greek LGBTQ community. What should we expect from now on? How important in the governmental agenda is the defense of our community’s rights?
I want to be honest.We don’t owe these Bills only to the LGBTQ community. We owe them to ourselves, to our ideas and fights for equality and justice.I would even say that the Greek state awes an apology to its thousands citizens whom it treated unequally and even inhumanly for years. It’s because of this, that I apologized publicly in behalf of the Greek State in the Parliament, the day of the Civil Partnership’s voting. We wish to have an honest relationship with your community, not a customer based one. To give battles with you against conservatism and prejudices, while also accepting your criticism when necessary, or disagreeing openly, when we have a different opinion.
How hard was it for you, after all,to enact the Civil Partnership Bill?
For us it wasn’t difficult at all to voteunanimously for something that together with the LGBTQ community we’ve been pursuing for a long time. Through the discussion that took place, it was proven that society is way more modernised than what we believed. The dominant prejudices are present in the political discourse, but not necessarily in our everyday lives — and this has been proven. We were thinking that there might be extreme reactions.Still, only somequirky peoplereacted, without receiving any response. I believe, in the end, that some things have matured in society more than they have in our minds. If some in the Parliament had second thoughts, taboos or different opinions, this isn’t what’s important. Still, we’ve heard some unacceptable things regarding “transmitted diseases”, and some, even from the parties that are considered progressive, had suddenly called in sick and were absent, avoiding to take a stand — there were also others who remained trapped in their conservatism. You must recall, however, that there were some exceptional opinions that won respect and the bipartisan recognition. What is worth remembering from the voting is that in the greek parliament a progressive majority was formed, which found in agreement most parties and illustrated the progression of our entire society. And also, of course, that with this legislation we are changing the lives of many people.That is because, we didn’t pursue the undertaking of the country’s governance only to deal with the pathogenesis that brought us to this unprecedented crisis of the last few years. Our goal is to attempt to change the lives of all citizens, even in the “little” everyday things. To make Greece a modern European country — in everything, not only the currency.
Why a civil partnership legislation instead of marriage?
Apart from the extension of the civil partnership to couples of the same gender, we squared the rights deriving from the civil partnership with those of marriage. We choose to make one step at a time, carefully and without impression seeking acts, so we don’t end up making hurried and unprepared decisions, or allow reactions and developments that will prove to be against our claims. There is a two-way relationship between institutional structures and society. Society must be ready in order for the successful and smooth application of changes, as it is them who reshape in the end a social environment. What I’m saying is, it’s better to make one step at a time. If we attempt to make multiple steps at once, instead of move forward, we will most likely trip and fall.
In an interview of yours at the gay magazine Fagazine, back in 2012, as SYRIZA’s president you had called the gay marriages in Tilos an act that was “historical”, while you stood up for same-sex couple adoption too. More specifically, you had claimed that “it’s not a particular gender combination that guarantees a safe life for a child, but the quality of the people — parents.” In 2015, in an open discussion on Twitter, upon receiving a question regarding adoption,you had answered: “it’s a difficult matter, in need of discussion, there are contrasts in the scientific community”, and that you will not include it to your programmatic statements. What is, ultimately, your opinion on the subject?
It was indeed a brave and historic act, composed by everyone who took part in that case. From the past Mayor of Tilos, the late Tassos Aliferis, to Evangelia Vlamis, an excellent human being and a great human rights activist in our country, who is not with us anymore. The “marriages of Tilos” introduced opportunities, while the final decision regarding them is still pending by the Supreme Court. The issue of adoption, however, is indeed a very complex one. Besides, only a few countries have introduced it so far. As I told you before, we take one step at a time. Otherwise, instead of achieving more, there is a risk of failing. We do not examine human rights in terms of opinion polls or social affiliations but, in practice, we should not force situations that are far beyond society’s acceptance level, as in the end we will end up harming the right request itself.
Do you believe that your coalition with the ANEL party, as well as the strong social impact of the Church, could hamper or even complicate similar legislative efforts for social equality?
There are some intolerant and extreme opinions, but I don’t think that they reflect the official view of the Church. This was also expressed by the Church’s spokesman in the debate on the Bill regarding the extension of the Civil Partnership at the competent committees of the Parliament. He recognised that the regulation of civil relations is the responsibility of the State and not the Church, which is here to remind us of the teachings of love, and not to interfere with matters that concern the citizens’ relations with the State. As for our cooperation with ANEL, there are indeed disagreements regarding matters of ideological gravity, but there is also tolerance towards our separate identities. I have to remind you, however, that in the case of the Civil Partnership, we did see members of ANEL giving their positive vote.
Why can’t we, even in the present day, speak of total separation of Church — State, considering that it was a pre-elective pursuit of your party?
You know, sometimes the use of terms withholds great importance. We could be referring to the same subject by using terms that hurt people or terms that can be understood and accepted.So, when I speak with the Archbishop, I use the term “Discreet roles of the church-state”, and I think we find an understanding in this. The relevant discussion has already began on our own initiative and with the establishment of the Discussion Committee regarding the Constitutional Review. What we want is that this discussion does not remain limited within the Parliament, and instead that it brings a wide-ranging consultation, open to every citizen and social party. So you should deliver these questions to them.
Every once in a while, you condemn homophobia and racism via social media. By making an assessment of your governmental action, do you believe that you have done everything you could to reduce the phenomena of homophobia and racism in general?
In the fight against racism, intolerance and discrimination, one can never say that they have done enough. It is a lasting struggle, an ongoing effort. To date, we have reinforced both the anti-racism and anti-discrimination legislation, and the structures and authorities that are responsible for its implementation.
We set up the National Council Against Racism and Intolerance to shape a national strategy against racism. We voted for the Law on Equal Treatment (Law 4443/2016), which brought significant changes in the relevant institutional framework. We broadened the scope of the law and strengthened the responsibilities of the Ombudsman, who is now also responsible for the complaints considering the breaching of the principle of equal treatment in the private sector.
With the antiracist law criminalising hate speech and the spread of hate, human dignity is protected. Freedom of speech is not diminished, nor are opinions criminalised.
In addition, we have assigned special Prosecutors to deal with racist violence, while we have strengthened the relevant special services in the Greek Police with executives who have excellent knowledge of these issues. And, of course, we have abolished the Article of the Penal Code that was essentially criminalising homosexuality.
Combating all kinds of discrimination lies in the hard core of our government policy, in the pursuit of all our political and legislative initiatives. And we are, as I told you at the beginning of our conversation, both happy and proud of it.
Because of the extension of the Civil Partnership, same sex couples have now proudly come forward. We helped our fellow citizens come out of the closet. Same sex couples walk together in the streets because they feel that they’re now accepted, that they’ve been through darkness and have reached the light, and do not want to go back ever again. Institutional changes eventually form the social way of thinking. And after the legal recognition of gender identity this will be even more obvious. And you know, these are reforms that have come to stay. They can not be overturned.
The teaching of sex education has now become part of the formal curriculum of most western European countries, including Cyprus, beginning at elementary school or even kindergarten. In Greece, previous efforts by the Ministry of Education have not succeeded as they were, politically speaking, weak. What can we expect from today’s government on such a fundamental issue of strong ideological importance?
As you most assuredly know, the Ministry of Education introduced the Thematic Weeks, including the issues of sex education, sexual orientation and gender identity, as part of wider progressive changes in the learning process and the education system.
It was a move by which we decided to break dangerous taboos in the field of education. There is a hypocrisy here. For many issues, such as the one of gender identity, the youth is informed by magazines, websites, TV shows and more, in a way that is most of the times distorted – yet the school and the State rarely bring these issues forward. We broke this hypocrisy by having children at school discuss with their professors the issues that concern their lives and that really matter to them. This proved to be good for the school itself as an institution too, as children approached it with greater interest and made them view it as more important. There were cases where obstacles were encountered and there were reactions due to conservative perceptions, either because of local beliefs or because of educators themselves. We will not step back, however, as our goal is a modern education that will discuss all the problems that concern young people in their real life.
We see a world-wide situation that either demonstrates reflexes that lead to extremely conservative government choices (even far-right ones) or, on the contrary, to much more open ones (see Canada). What do you anticipate for the political situation in Greece in the future?
Yes, there is no doubt that we are living critical times for democracy, freedom, individual and social rights. Personally speaking,I haven’t stopped pointing out everywhere, in Greece, the EU, and internationally, the importance of giving progressiveanswers to the triple crisis Europe is facing along with its people — the economical, the migration, and the security crisis. Crises that, as history teaches us, often lead to fear, ethnocentric growth and isolation tendencies. We, as the Greek Government and as a European Left, come first to the search of progressive solutions through making allies and the reconciliation of forces that are open to new ideas, with all the powers and influence that we can use to a European and world-wide level. And it is very positive to face cooperation and willingness to cooperate with political forces and leaderships that come from different starting points.
During the last few days, we saw in Chechnya an unprecedented attack on the gay community by the local authorities. Will there be any official initiation on the part of the Greek government?
Just like in any other case, in this too we defend firmly our principles and human rights, and we actively participate in defending and promoting them in multilateral forums and international organisations such as the European Union and the Council of Europe. These organisations are also the focus of our international human rights efforts and there are the most effective mechanisms to defend them. Of course, you are opening a conversation that is of great interest. It is entirely obvious to me how hypocritical and selective the debate on human rights is in certain countries.
For example, in Europe we all are discussing, and rightly so, the death penalty in Turkey, and how unacceptable it would be for it to return, while we are not batting an eye at the same penalty existing in several American states. It isn’t that Trump or any other President of the United States is not being accepted because the death penalty law exists. So how much one chooses to highlight existing deficits of rights and justice in different parts of the world is always a political choice.
In this sense, I would like to point out the following. Where everyone stands on this is absolutely clear. But, it is another thing to condemn the fact and another to take an initiative at an international level and condemn a country. The latter is a diplomatic move, and there is a difference, in the sense that we obviously find ourselves in the context of international relations that also defines the rights of each country towards its citizens. On the other hand, however, there is also a framework of popular sovereignty, where each country and each government is solely responsible for complying with the Constitution and its laws. However, it is good to take initiatives to defend human rights in our own neighbourhood.
In a neighbourhood seriously affected by racism?
Look, we don’t live in a racist country.This doesn’t mean that racism is absent. It is certainly not present in the extent that we see in other countries, but it’s obvious that there are some racist beliefs here.Both intolerant and racist. This was particularly obvious during the time period of the first migration wave, back in the 90’s, and then with the rise of Golden Dawn. Nevertheless,I believe that the majority is progressive. The racist approach isn’t the majority, at all.
What would you answer to those who support that your support to the LGBTQ community could actually express vote seeking purposes?
I believe I have already answered. But to put it even more theoretically. Our party, our Left, never hesitated to bring up these issues even when there was no political gain, but only political cost. When we were attacked and lashed. Yet we insisted. Why? Because we knew that the capital — labour opposition was the basic one, but it was not the only one. And that a world of freedom cannot exist — the “social emancipation” as we call it — as long as people can not express their love desires amongst others. This issue is essentially connected with our ideas, with our modern left-wing view on human liberation.
How easy is it, in the end, to speak of human rights in a time period of an intense socioeconomic crisis?
The process of protecting human rights, while it seems to be luxurious at a time of crisis, not only is not a luxury, but it’s a sine qua non. Human rights are not a luxury in a time of crisis. I do not accept the naive or even dull question “well, don’t you have more serious problems to deal with?” After all, the crisis has been going on for the last ten years, while capitalism has been present for the past 200, and patriarchy is also well rooted in the depths of time. The incidents of May ’68 had to occur first along with the new social movements in order to break the stereotypes about the sex relationships as they were known. So the matter of human rights, is greater. A violation of a group’s rights almost always paves the way for it to happen to another. So, the oppression of LGBTQ individuals is related, for example, to the discrimination against women, as they both derive from the patriarchy, and the view of the man as the leader in the family and society.
Does Alexis Tsipras consider himself a defender of LGBTQ rights? Are you planning to attend this year’s Athens Pride?
I consider myself and I aspire, from the position of the Prime Minister, to be a supporter of human rights in my country.A supporter of individual freedoms and of social rights that have either not been earned yet or that are being questioned anew. In that sense, I aspire to support the rights of young mothers,precariously working citizens, transgender children, the elderly, and refugees. The rights of every human. And you know, in order to cope with this challenge successfully, we need a lot of work! On said work and the obligations it will bring, will also depend whether I will make it to this year’s Athens Pride.
What message would you wish to send to the country’s LGBTQ community through this interview?
Be proud of who you are. And send everywhere, with perseverance and determination, the message that love is love, regardless of gender, sexual orientation, racial origin, religious or philosophical beliefs. Constantly invite the entire Greek society to support the effort of people who live next to us, by not hiding or being ashamed of who they are. This way, we can become better people, and our society can become more honest and humane.
