Χριστίνα ΜαργιώτηΠροηγούμενα queer ζευγάρια μας βοήθησαν να καταλάβουμε πως η ομοφυλοφιλία και ο ομοερωτισμός υπήρξαν εντελώς και απολύτως κανονικοποιημένες καταστάσεις σε διαφορετικά από το δικό μας πολιτισμικά πλαίσια, όπως εκείνο της αρχαίας Ελλάδας και της αρχαίας Ρώμης. Το σημερινό queer ζευγάρι γίνεται αφορμή προκειμένου να μιλήσουμε για το queerness στην Κίνα.
Έρευνα του Πανεπιστημίου του Λονδίνου που επικεντρώνεται στην καταγραφή του ομοερωτισμού στην αρχαία Κίνα, αναφέρει πως οι ομόφυλες σχέσεις ήταν ιδιαιτέρως κοινές. Οι συντηρητικοί, Χριστιανοί, δυτικοί περιηγητές Galeote Pereira και Mateo Ricci περιγράφουν τις έκδηλες ερωτικές σχέσεις μεταξύ ανδρών που συνάντησαν κατά την αποστολή τους στην Κίνα ως «ανήθικες». Όπως σε κάθε αποικιοκρατική προσπάθεια, έτσι και στη δικιά μας περίπτωση οι δυτικοί Άλλοι προσπάθησαν να επιβάλλουν τις δικές τους αξίες, τα δικά τους ηθικά πρότυπα, τη δικιά τους κοσμοαντίληψη και τις δικές τους σεξουαλικές πρακτικές και συμπεριφορές στα νεοανακαλυφθέντα εδάφη. Έτσι, στα γραπτά των περιηγητών οι ερωτικές πρακτικές μεταξύ ανδρών περιγράφονται ως «απεχθείς», «ανήθικες», «αποκλίνουσες», «έκφυλες» και «εξαχρειωμένες», παρά το γεγονός πως μερικές εκατοντάδες χρόνια πριν ήταν εντελώς κανονικοποιημένες και στο δικό τους πολιτισμικό πλαίσιο.
Στη μελέτη του, ο Bert Hinsch αναφέρει πως η καταγραφή του κινέζικου ομοερωτισμού, που απαντά σε κάθε κοινωνική τάξη οφείλεται αποκλειστικά στην ύπαρξη διάσημων ανδρών (κυρίως πολιτικών αξιωματούχων) που σύναψαν τέτοιες σχέσεις. Μια τέτοια ιστορία θα μας απασχολήσει σήμερα, αφού θα ασχοληθούμε με το πολυσυζητημένο ειδύλλιο μεταξύ του Αυτοκράτορα Ai και του αγαπημένου του Dong Xian.
Είναι γενικά αποδεκτό ότι, ενώ οι περισσότεροι αυτοκράτορες της δυναστείας Χαν ήταν παντρεμένοι με γυναίκες, είχαν και άνδρες εραστές. Έτσι, ο αυτοκράτορας Ai της Κίνας δεν αποτελούσε εξαίρεση. Μετά τον θάνατο του θείου του αυτοκράτορα Cheng, ο διάδοχος Lui Xin της δυναστείας Χαν έγινε αυτοκράτορας. Με τη στέψη του ονομάστηκε αυτοκράτορας Ai. Ήταν μόλις 20 ετών. Ο Dong Xian ήταν αξιωματούχος στη βασιλική του αυλή. Οι δύο τους άρχισαν μια ρομαντική σχέση το 4 π.Χ. Ο Dong και η σύζυγός του μετακόμισαν στο αυτοκρατορικό παλάτι αμέσως μετά.
Το πάθος του αυτοκράτορα για τον αξιωματούχο του άρχισε να γίνεται έντονο όταν ο πρώτος ξεκίνησε να κατακλύζει τον τελευταίο με δώρα, προαγωγές και τιμές. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να απονείμει στον σύντροφό του τον βαθμό του μαρκησίου μόλις τον πρώτο χρόνο της σχέσης τους. Ο Dong βέβαια δεν διοικούσε σχεδόν καθόλου τον πραγματικό στρατό, καθώς (σύμφωνα με τα διασωσμένα κείμενα) περνούσε όλο τον χρόνο του στο παλάτι με τον αυτοκράτορα. Ο αυτοκράτορας Ai προχώρησε επίσης σε αντικατάσταση των δικών του συγγενών με συγγενείς του συντρόφου του σε νευραλγικές θέσεις της κυβέρνησής του.
Μέχρι το 2 π.Χ., ο Dong είχε γίνει πρωθυπουργός, ανώτατος διοικητής του στρατού και επικεφαλής της ασφάλειας της πρωτεύουσας, στον οποίο υπάγονταν όλοι οι υπόλοιποι αξιωματούχοι. Όποιος αντιδρούσε σε αυτές τις προαγωγές τιμωρούνταν αυστηρά, όπως φαίνεται από τη σύλληψη του γενικού γραμματέα του παλατιού, Zheng Chong, ο οποίος πέθανε στη φυλακή, και την αφαίρεση του αξιώματος από τον Sun Bao (όχι επειδή αντιτάχθηκε στον Dong Xian, αλλά επειδή προσπάθησε να απελευθερώσει τον Zheng Chong).
Ο αυτοκράτορας Ai ζήτησε να κατασκευαστεί μια πολυτελής κατοικία ισάξια με το δικό του παλάτι για τον Dong και τη σύζυγό του, καθώς και ένας τάφος για τον Dong ακριβώς δίπλα στο δικό του. Έκανε τακτικά δώρα τα πιο ακριβά κοσμήματα του αυτοκρατορικού θησαυροφυλακίου και τα καλύτερα όπλα του στρατού. Ενώ όλοι οι προηγούμενοι ηγεμόνες των Χαν παρήγαγαν κληρονόμους παρά τις σχέσεις τους με άνδρες, ο Ai δεν απέκτησε ποτέ παιδιά με την αυτοκράτειρά του.
Σύμφωνα με φήμες της εποχής, ο Dong Xian κοιμόταν συχνά με τον αυτοκράτορα και κατά τη διάρκεια μιας περίπτωσης ο αυτοκράτορας Ai ξύπνησε και βρήκε το κεφάλι του Dong Xian να ακουμπάει στο μανίκι του. Θέλοντας να σηκωθεί αλλά χωρίς να ξυπνήσει τον Dong, ο αυτοκράτορας Ai έκοψε το μανίκι του για να επιτρέψει στον σύντροφό του να συνεχίσει να κοιμάται. Υποτίθεται ότι, αφού οι πολιτικοί αξιωματούχοι έμαθαν για αυτήν την πράξη, ξεκίνησε μια τάση μεταξύ ερωτευμένων, κατά την οποία ο ένας απ’ τους δύο συντρόφους κόβει το μανίκι του ως απόδειξη του έρωτά του. Η ρομαντική ιστορία διατηρήθηκε στους αιώνες και οδήγησε στη δημιουργία του κινέζικου όρου «το πάθος του κομμένου μανικιού», ως ευφημισμό για την οικειότητα μεταξύ δύο ανδρών.
Μετά τον αιφνίδιο θάνατο του αυτοκράτορα, ο Dong δεν ήταν σε θέση να είναι λειτουργικός στις καθημερινές του δραστηριότητες, εξαιτίας του βαθύτατου πένθους του. Ο Γραμματέας του Παλατιού διατάχθηκε να εκδώσει κάτι σαν τη δικιά μας πρόταση μομφής κατά του Dong, κατηγορώντας τον ότι δεν φρόντισε τον Αυτοκράτορα Ai κατά τη διάρκεια της ασθένειάς του. Στον Dong απαγορεύτηκε η είσοδος στο παλάτι και απαλλάχθηκε από τη θέση του. Εκείνη τη νύχτα, ο Dong και η σύζυγός του αυτοκτόνησαν.
