Vasilis Thanopoulos
Σκοπός του συγκεκριμένου άρθρου είναι να αναδείξει το πώς δομείται ο κακοποιητικός λόγος στην ελληνική τηλεόραση. Όχι ο πρόδηλος, αυτός δηλαδή που βασίζεται σε βρισιές αλλά και κακοποιητικές εκφράσεις και που γίνεται εύκολα αναγνωρίσιμος, άλλο ο άλλος, ο ύπουλος, που κακοποιεί υπογείως θέτοντας υπό διαπραγμάτευση ταυτότητες και δικαιώματα.
Ας το δούμε καλύτερα, όμως, μέσα από ένα πρόσφατο παράδειγμα. Σήμερα και αύριο ανεβαίνει στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου η παράσταση «Φιλοκτήτης» του Χρήστου Οικονόμου. Σε αυτήν, μεταξύ άλλων, παίζει και η Φένια Αποστόλου που είναι ηθοποιός και χορογράφος, με χρόνια εμπειρίας στον χώρο της τέχνης, πράγμα που δικαιολογεί και τη συμμετοχή της. Η Φένια είναι, επίσης, και μια γυναίκα που έχει μιλήσει ανοιχτά για την τρανς ταυτότητά της αλλά και για την καθημερινότητά της.
Και θα ήταν όλα καλά, αν δεν βρισκόντουσαν κάποιοι που στη συμμετοχή της Φένιας βρήκαν την ευκαιρία να κάνουν κίτρινα νούμερα τηλεθέασης, πατώντας πάνω στα τρανσφοβικά αντανακλαστικά της ελληνικής κοινωνίας.
Πάρτε για παράδειγμα την εκπομπή του Open «Καλοκαίρι Yes», η οποία ρωτά κάθε ηθοποιό που βρεθεί στο διάβα της για τη συμμετοχή της Φένιας – μιας τρανς γυναίκας δηλαδή – στην Επίδαυρο. Ο Νίκος Ορφανός, η Πηνελόπη Αναστασοπούλου, η Σοφία Μανωλάκου είναι μόνο κάποιοι απ΄αυτούς που κλήθηκαν να σχολιάσουν «τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν» με αφορμή τη συμμετοχή της Φένιας.
Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να πούμε ότι στην ουσία «οι αντιδράσεις» που επικαλούνται οι «δημοσιογράφοι» αναφέρονται στα τρανσφοβικά μηνύματα προβληματικών λογαριασμών στα social, τα οποία κανένας σοβαρός άνθρωπος δεν θα έπρεπε να τα παίρνει στα σοβαρά. Τα μηνύματα αυτά, ωστόσο, αναβαθμίζονται εσκεμμένα σε «αντιδράσεις» για να δικαιολογηθεί η ερώτηση στους/στις ηθοποιούς.
Και με αυτόν τον τρόπο καταλήγουμε να συζητάμε το απίστευτο. Αν δηλαδή μία ηθοποιός έχει το δικαίωμα να παίξει στην Επίδαυρο, επειδή είναι τρανς. Και αυτό είναι εξαιρετικά τρανσφοβικό. Γιατί διαπραγματεύεται κάτι που είναι αδιαπραγμάτευτο, δημιουργώντας χώρο για αμφισβήτηση και διαφωνία. Και επιτρέπει στον καθένα να έχει άποψη για μια ταυτότητα που δεν τον αφορά. Φαντάζομαι ότι αντιλαμβάνεστε πόσα ύπουλα κακοποιητικό είναι. Και με συγχωρείτε, αλλά καθόλου σημασία δεν έχει αν οι απαντήσεις των ηθοποιών είναι υποστηρικτικές. Η αποδοχή του ερωτήματος αρκεί για να γίνει το κακό.
Από βδομάδα περιμένω ερώτηση από την εκπομπή, για το πώς σχολιάζουν οι ηθοποιοί τις αντιδράσεις για τους «γκέι που πηγαίνουν σούπερ μάρκετ» ή για τις «λεσβίες που κάνουν μπάνιο στη θάλασσα».
Ορίστε το παράδειγμά σας!
