Οι παρατηρήσεις του ΣΥΔ για τη νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου

Τις παρατηρήσεις-προτάσεις σχετικά με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, γνωστοποίησε το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.), με σχετικό δελτίο τύπου.

Παραθέτουμε ολόκληρο το Δελτίο Τύπου

Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.), αναγνωρισμένη μη κυβερνητική οργάνωση εθελοντικού χαρακτήρα για τα δικαιώματα των τρανς ανθρώπων, με το παρόν δελτίο τύπου, καλωσορίζει την κατάθεση σε διαβούλευση του σχεδίου νόμου για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου (http://www.opengov.gr/ministryofjustice/?p=8078), και κάνει γνωστές τις παρατηρήσεις του, ενώ καταθέτει παράλληλα συγκεκριμένες προτάσεις για την βελτίωσή του.

Οι παρατηρήσεις μας εστιάζονται, κυρίως, στην επιλογή της διαδικασίας, στο περιοριστικό πλαίσιο των προϋποθέσεων, καθώς και στην έλλειψη προβλέψεων ώστε το σχέδιο νόμου να δίνει αποτελεσματική προστασία και θωράκιση των δικαιωμάτων με βάση την έκφραση, ταυτότητα και χαρακτηριστικά φύλου σε όλα τα πεδία.   Συγκεκριμένα και κατ’ άρθρον:

Άρθρο 1 – Δικαιώματα του προσώπου: Οι διατυπώσεις του άρθρου αυτού, τόσο της παραγράφου 1 αλλά και της 2, βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο, το εισαγωγικό άρθρο περιγραφής των δικαιωμάτων του προσώπου, πρέπει να τα περιγράφει με περισσότερη ακρίβεια και να είναι πιο αναλυτικό. Προτείνουμε την ακόλουθη διατύπωση σε 4 παραγράφους:

Άρθρο 1.- Όλα τα πρόσωπα έχουν το δικαίωμα:

1. Στην αναγνώριση της ταυτότητας του φύλου τους και τον σεβασμό των χαρακτηριστικών φύλου τους, ανεξάρτητα από την καταχώριση στα επίσημα έγγραφα

2. Στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας σύμφωνα με την ταυτότητα ή τα χαρακτηριστικά του φύλου τους.
3. Να τους συμπεριφέρονται σύμφωνα με την ταυτότητα φύλου τους, συγκεκριμένα, να αναγνωρίζονται κατά τρόπο που τα έγγραφά τους να αποδεικνύουν την ταυτότητά τους, με όρους του κυρίου ονόματος, και του φύλου που καταγράφονται σ’ αυτά.
4. Στη σωματική ακεραιότητα και τη φυσική αυτονομία.

Άρθρο 2 – Ορισμοί: Επίσης οι ορισμοί που δίνονται στο άρθρο αυτό αναφορικά με την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου, βρίσκονται στην σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, σχετικά με τον ορισμό της ταυτότητας φύλου, θεωρούμε σωστό να εμπλουτιστεί περαιτέρω. Προτείνουμε την ακόλουθη διατύπωση:

Άρθρο 2.- Ορισμοί.

1. Η ταυτότητα φύλου γίνεται κατανοητή, ως ο εσωτερικός και ατομικός τρόπος κατά τον οποίον το φύλο γίνεται αντιληπτό από το πρόσωπο, το οποίο μπορεί να συμπίπτει ή και να μην συμπίπτει με το φύλο που προσδιορίσθηκε κατά τη γέννηση, και συμπεριλαμβάνει την ατομική εμπειρία του σώματος. Αυτή μπορεί να συνέχει αλλαγές στην εμφάνιση του σώματος ή αλλαγές μέσω φαρμακολογίας, χειρουργικής ή άλλων τρόπων, εφόσον επελέχθησαν ελεύθερα, ή να ενέχει εν μέρει ή και καθόλου. Επίσης περιλαμβάνει άλλες εκφράσεις του φύλου όπως την ένδυση, τον τρόπο ομιλίας, έκφρασης και επιλογής ονόματος.

Άρθρο 3 – Διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου – Προϋποθέσεις: Το άρθρο αυτό είναι ιδιαίτερα προβληματικό, καθώς στην παράγραφο 2 απαιτείται το πρόσωπο να έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, ενώ στην παράγραφο 3 να μην είναι έγγαμο. Και οι δύο παράγραφοι αποκλίνουν από τα Ευρωπαϊκά στάνταρντς όπως έχουν τεθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης (ΣτΕ) από την Απόφαση 2048(2015) της Ολομέλειας της Κοινοβουλευτικής Διάσκεψης του ΣτΕ, όπου στο σημείο 6.2.3. αναφέρεται: «6.2.3. Αφαιρέστε όλους τους περιορισμούς στο δικαίωμα των διεμφυλικών ανθρώπων αναφορικά με υπάρχοντα γάμο σε σχέση με την αναγνώριση του φύλου τους», ενώ στο σημείο 6.2.4. αναφέρεται ότι: «διασφαλίστε ότι το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών βρίσκεται σε πρωτεύουσα θέση σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά», καθώς επίσης στο σημείο 6.2.1 αναφέρεται ότι οι διαδικασίες πρέπει να είναι διαθέσιμες ανεξαρτήτως ηλικίας. Ακόμη, αποτελεί σχήμα οξύμωρο σε σχέδιο νόμου που τα άρθρα 8 έως 13, στόχο έχουν να διασφαλίσουν τα δικαιώματα των παιδιών, στα προηγούμενα άρθρα αφαιρούνται δικαιώματα από τα ανήλικα πρόσωπα.

Είναι πέρα από φανερό ότι ο περιορισμός μόνο στα πρόσωπα που έχουν πλήρη δικαιοπρακτικά δικαιώματα: α) αποκλείει τα ανήλικα πρόσωπα, συνεπώς παραβιάζονται τα δικαιώματα των ανηλίκων και δεν διασφαλίζεται το βέλτιστο συμφέρον τους, καθώς τα τρανς παιδιά και έφηβοι όπως είναι αποδεδειγμένο από διεθνείς και ευρωπαϊκές έρευνες βιώνουν στον μέγιστο βαθμό παρενοχλήσεις, ενδοσχολικό εκφοβισμό ή και βία στη βάση της ταυτότητας ή έκφρασης φύλου τους – μάλιστα τα ποσοστά αυτοκτονιών ανάμεσα στα τρανς παιδιά και έφηβους αγγίζουν το τρομακτικό ποσοστό του 40% λόγω της μη αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου τους,  β) Η αναφορά σε πλήρη δικαιοπρακτικά δικαιώματα, πέραν του αποκλεισμού των ανήλικων προσώπων, είναι εξ αντικειμένου προβληματική, καθώς η ταυτότητα φύλου είναι μία πραγματική κατάσταση που δεν μπορεί να συνδέεται με την ικανότητα του προσώπου να συνάπτει συμβάσεις (δικαιοπραξία), είναι εντελώς άσχετα πράγματα, ενώ μας ανησυχεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι πολλοί τρανς άνθρωποι που βρίσκονται στη διαδικασία της φυλομετάβασης για να μπορούν να έχουν πρόσβαση στην ορμονοληψία απαιτείται να λάβουν ψυχιατρική διάγνωση «δυσφορίας ταυτότητα φύλου», γεγονός που μπορεί από κακόβουλα πρόσωπα να εκληφθεί ως λόγος που θέτει σε αμφιβολία την πλήρη δικαιοπρακτική τους ικανότητα. Πέραν όλων των παραπάνω, θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν, ότι η ισχύουσα νομοθεσία (ν. 344/1976), δεν έχει τέτοιες σκληρές προϋποθέσεις, ούτε αναφορικά με την ανηλικότητα, ούτε για δικαιώματα πλήρους δικαιοπραξίας, ούτε το πρόσωπο να μην είναι έγγαμο. Συνεπώς με αυτές τις δύο παραγράφους: α) παραβιάζονται τα δικαιώματα των ανήλικων, β) δυνάμει μπορεί να παραβιαστούν δικαιώματα και ενηλίκων προσώπων, γ) θα διαλύεται η υπάρχουσα οικογενειακή ζωή ενός προσώπου, καθώς το πρόσωπο θα καλείται να επιλέξει ανάμεσα σε δύο θεμελιώδη δικαιώματά του, δ) ενώ δεν υπήρχαν αυτές οι προϋποθέσεις στον υπάρχοντα νόμο, το πλαίσιο γίνεται πιο ασφυκτικό και πιο περιοριστικό, και ε) παρέλκονται τα στάνταρντς του Συμβουλίου της Ευρώπης. Προτείνουμε την αναδιατύπωση του άρθρου ως ακολούθως:

Άρθρο 3 .– Διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου – Προϋποθέσεις.

1. Όλα τα πρόσωπα έχουν τη δυνατότητα αιτήματος διόρθωσης του καταγεγραμμένου φύλου, και την αλλαγή του κυρίου ονόματος, οποτεδήποτε αυτά δεν συμφωνούν με τον τρόπο που αυτοπροσδιορίζονται σύμφωνα με την ταυτότητα φύλου τους. Η διαδικασία καθορίζεται αναλόγως εάν είναι ανήλικο ή ενήλικο στο Άρθρο 4, παράγραφοι 1 και 2 αντιστοίχως.
2. Για τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου δεν απαιτείται να βεβαιώνεται ότι το πρόσωπο έχει υποβληθεί σε οποιαδήποτε προηγούμενη ιατρική διαδικασία ή επέμβαση. Δεν απαιτείται επίσης η οποιαδήποτε προηγούμενη εξέταση ή ιατρική αγωγή που σχετίζεται με τη σωματική ή ψυχική του υγεία.

Άρθρο 4 – Διαδικασία: Στο άρθρο αυτό επιλέγεται η δικαστική διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, σύμφωνα με το άρθρο 782 ΚΠολΔ. Είναι περίπου η ίδια διαδικασία που προβλέπεται από τον ισχύοντα νόμο (ν. 344/1976) με τη διαφορά ότι γίνεται σε ιδιαίτερο γραφείο χωρίς δημοσιότητα. Όμως και αυτό το άρθρο παρέλκει των σύγχρονων στάνταρντς όπως τα έχει θέσει το Συμβούλιο της Ευρώπης στο σημείο 6.2.1 της Απόφασης 2048(2015), που αναφέρει: «Καταρτίστε γρήγορες, διαφανείς και πλήρως προσβάσιμες διαδικασίες βασισμένες στον αυτοπροσδιορισμό του προσώπου». Η οποιαδήποτε διαδικασία που παραμένει δικαστική, δεν είναι γρήγορη, αμφισβητείται η διαφάνειά της καθώς ο/η ειρηνοδίκης, είναι αμφίβολο πώς θα αποφασίζει, ενώ δεδομένου ότι θα είναι διαθέσιμες μόνο σε πρόσωπα με πλήρη δικαιοπρακτικά δικαιώματα, δεν θα είναι πλήρως προσβάσιμη σε όλα τα πρόσωπα. Επιπλέον, παρ’ ότι θα γίνεται σε ιδιαίτερο γραφείο δίχως δημοσιότητα, το πρόσωπο θα εξακολουθεί να πρέπει να αποδεικνύει με κάποιον τρόπο ότι είναι τρανς πρόσωπο, ενώ αφού θα αποφασίζει ο δικαστής δεν μιλάμε πλέον για αυτοπροσδιορισμό, αλλά για ετεροπροσδιορισμό. Η διαδικασία αυτή είναι σε εντελώς λάθος βάση, ιδιαίτερα λαμβανομένου υπόψιν, ότι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ένα πρόσωπο μπορεί να έχει τη δυνατότητα αλλαγής του επωνύμου του με απλή διαδικασία προσφυγής στο οικείο Δημαρχείο. Συνεπώς, όμοια διαδικασία έχει νόημα να ακολουθείται με προσφυγή στο  Ληξιαρχείο, αφού αυτό είναι υπεύθυνο για τις αλλαγές αυτές. Στις προτάσεις που ακολουθούν προτείνουμε η αλλαγή της καταχώρισης να γίνεται με αίτημα απευθείας στο Ληξιαρχείο, διαθέσιμο με γρήγορη διαδικασία εντός τριάντα ημερών για όλα τα πρόσωπα άνω των 18 ετών, διαδικασία δικαστική διαθέσιμη για τα πρόσωπα έως 18 ετών, δυνατότητα αλλαγής των εγγράφων πλην του οικείου Ληξιαρχείου και στο Ληξιαρχείο που διαμένει το πρόσωπο, να μη διαλύεται πρότερος γάμος καθώς τούτο αποτελεί παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων, και δημιουργία κενής καταχώρισης φύλου για τα πρόσωπα που το επιθυμούν σύμφωνα με τα στάνταρντς του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ακόμη προτείνουμε την άρση του περιορισμού της παραγράφου 4., αναφορικά με το πόσες φορές μπορεί να αλλάζει η καταχώριση, που ούτως ή άλλως δεν υπάρχει στην κείμενη νομοθεσία. Προτείνουμε την ακόλουθη διατύπωση:

Άρθρο 4. – Διαδικασία.

1. Όλα τα πρόσωπα που έχουν ξεπεράσει την ηλικία των δεκαοκτώ(18) ετών, επικαλούμενα τον παρόντα νόμο για τη την διόρθωση του καταγεγραμμένου τους φύλου και του κυρίου ονόματος, δηλώνουν εγγράφως,  αυτοπροσώπως ή δια εξουσιοδοτημένου δικηγόρου, στο οικείο Ληξιαρχείο: το επιθυμητό φύλο, το κύριο όνομα που επιλέγεται και το προσαρμοσμένο σχετικά επώνυμο. Στην αίτηση επισυνάπτεται αντίγραφο της ληξιαρχικής πράξης γέννησης του προσώπου.
2. Εάν το πρόσωπο είναι κάτω της ηλικίας των δεκαοκτώ (18) ετών, η αίτηση διόρθωσης του καταχωρισμένου φύλου γίνεται με δικαστική απόφαση, και σύμφωνα με το βέλτιστο συμφέρον και υγιή ανάπτυξη του παιδιού, από τους γονείς ή το πρόσωπο που έχει την επιμέλεια και με την σαφή συμφωνία του. Η κατάθεση του αιτήματος μπορεί να γίνεται μέσω εξουσιοδοτημένου δικηγόρου χωρίς την αυτοπρόσωπη παρουσία. Αρμόδιο δικαστήριο είναι όχι μόνο αυτό της περιφέρειας του ληξιαρχείου αλλά και αυτό της κατοικίας του προσώπου (συντρέχουσα δωσιδικία). Στην αίτηση δηλώνονται το επιθυμητό φύλο, το κύριο όνομα που επιλέγεται και το προσαρμοσμένο σχετικά επώνυμο. Στην αίτηση επισυνάπτεται αντίγραφο της ληξιαρχικής πράξης γέννησης του προσώπου. Η δικαστική απόφαση καταχωρίζεται στο Ληξιαρχείο που είχε συντάξει τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του προσώπου. Η καταχώριση της δικαστικής απόφασης περί διόρθωσης φύλου γίνεται με τρόπο που διασφαλίζει τη μυστικότητα της μεταβολής και της αρχικής ληξιαρχικής πράξης γέννησης έναντι όλων.
3. Εάν το πρόσωπο δεν επιθυμεί να αιτηθεί την αλλαγή του καταγεγραμμένου φύλου και του κυρίου ονόματος στο οικείο Ληξιαρχείο, μπορεί με δήλωσή του να το κάνει στο Ληξιαρχείο της διαμονής του.
4. Κανένα άλλο χαρακτηριστικό του προσώπου, όπως η εξωτερική εμφάνιση, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, αναπηρία, κατάσταση υγείας, κοινωνική κατάσταση, πρότερη ή παρούσα κράτηση, ποινικό μητρώο, οικονομική κατάσταση, οικογενειακή, γονεϊκή κατάσταση ή επιμέλεια τέκνων δύνανται να τεθούν ως άρνηση του αιτήματος.
5. Εάν το πρόσωπο είναι έγγαμο, δεν επέρχεται καμία μεταβολή στον έγγαμο βίο του. Το πιστοποιητικό γάμου αλλάζει σύμφωνα με το νέο κύριο όνομα και το προσαρμοσμένο επώνυμο του προσώπου που άλλαξε η καταχώριση του φύλου του, εντός τριάντα (30) ημερών.
6. Δημιουργείται στους ληξιαρχικούς καταλόγους δυνατότητα τρίτης κενής καταχώρισης φύλου, με την σήμανση της παύλας (-).
7. Εάν το πρόσωπο επιθυμεί η καταχώρηση του φύλου να είναι κενή, μπορεί να το δηλώσει και στο διορθωμένο πιστοποιητικό γέννησης η καταχώρηση φύλου θα δηλώνεται με παύλα (-) και θα διορθώνεται μόνο το κύριο όνομα.
8. Η αλλαγή καταχώρησης του καταγεγραμμένου φύλου και του κυρίου ονόματος ολοκληρώνονται εντός τριάντα (30) ημερών και εκδίδεται νέα ληξιαρχική πράξη.
9. Στην δήλωση για την αλλαγή της καταχώρισης του φύλου και του κυρίου ονόματος, πλην του επιθυμητού κυρίου ονόματος και φύλου, το πρόσωπο καταγράφει: α) το δημοτολόγιο και μητρώο αρρένων, β) τον ασφαλιστικό φορέα του, γ) την ΔΟΥ εγγραφής του, δ) εάν είναι κάτοχος πτυχίου ή άλλων τίτλων σπουδών ημεδαπής, τον τίτλο πτυχίου και το εκπαιδευτικό ίδρυμα που το εξέδωσε, ε) εάν είναι δικαιούχος εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτου, το υποθηκοφυλακείο ή το κτηματολόγιο που είναι εγγραμμένο, στ) εάν είναι κάτοχος οχήματος ιδιωτικής ή δημόσια χρήσης τον αριθμό αδείας και κυκλοφορίας, ζ) τους κωδικούς αριθμούς πληρωμής όλων των ΔΕΚΟ, εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, ή άλλων εταιρειών παροχής ηλεκτρικού ρεύματος ή τηλεφωνίας που το πρόσωπο έχει στο όνομά του, η) εάν το πρόσωπο έχει ιδιωτική ασφάλιση, τον οργανισμό ασφάλισης και τον κωδικό ταυτοποίησής του, θ) εάν το πρόσωπο έχει λογαριασμούς σε τραπεζικά ιδρύματα, την τράπεζα, αριθμό λογαριασμού ή τυχόν πιστωτικής ή άλλης κάρτας ή δανείου, ι) τον αριθμό διαβατηρίου του, εφόσον είναι κάτοχος. Το Ληξιαρχείο αφού εκδώσει τη νέα ληξιαρχική πράξη, ενημερώνει αυτεπαγγέλτως και αρμοδίως εντός τριάντα (30) ημερών όλες τις παραπάνω δημόσιες ή ιδιωτικές υπηρεσίες, οι οποίες αναλαμβάνουν εντός τριάντα (30) ημερών, να προβούν σε όλες τις αλλαγές που είναι απαραίτητες (δημοτολόγιο, μητρώο αρρένων ή θηλέων, εκλογικοί κατάλογοι, καταχώριση ΕΦΚΑ, ΔΟΥ, πτυχία, τίτλοι ακινήτων, άδειες κυκλοφορίας και δίπλωμα οδήγησης, λογαριασμοί ΔΕΚΟ και άλλων εταιρειών παροχής υπηρεσιών, συμβόλαια ιδιωτικής ασφάλισης, λογαριασμοί τραπεζών, πιστωτικές κάρτες ή συμβόλαια δανείων, διαβατήριο, αντιστοίχως) ως προς το κύριο όνομα και το προσαρμοσμένο επώνυμο, με απόλυτη μυστικότητα και χωρίς να επιτρέπεται η αναφορά ότι μεσολάβησε διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου και χωρίς να επέρχεται καμία άλλη μεταβολή.

Σημείωση: Εναλλακτικά της παραγράφου 9., δηλαδή της αυτεπάγγελτης διαδικασίας όπως προτείνεται παραπάνω, να μπορούσε να θεωρηθεί η διαδικασία έκδοσης πιστοποιητικού ταυτοπροσωπίας με σκοπό την απρόσκοπτη αλλαγή όλων των λοιπών εγγράφων του προσώπου, όπως προτείνεται στο σχετικό σημείο δ., από τον δικηγόρο και Περιφερειακό Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης (Περιφέρεια Αττικής), κύριο Βασίλη Σωτηρόπουλο (http://elawyer.blogspot.gr/2017/05/blog-post.html).

Άρθρο 5 – Συνέπειες της διόρθωσης του καταχωρισμένου φύλου: Στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου παρ’ ότι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του από τη γονική μέριμνα τυχόν υπάρχοντος βιολογικού ή υιοθετημένου τέκνου δεν επηρεάζονται, στη ληξιαρχική πράξη γέννησης των παιδιών δεν επέρχεται καμία μεταβολή λόγω της διόρθωσης του καταχωρισμένου φύλου του γονέα. Δηλαδή η καταχώριση του φύλου του/της γονέα θα έχει αλλάξει, θα παραμένει η καταχώριση στο φύλο και το γένος που καταχωρίστηκε. Τούτο είναι παράδοξο, καθώς με αυτόν τον τρόπο παραβιάζεται το Άρθρο 8 της ΕΣΔΑ (παραβίαση της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του προσώπου). Προτείνουμε την ακόλουθη διατύπωση:

Άρθρο 5 – Συνέπειες της διόρθωσης του καταχωρισμένου φύλου.

2. Εάν το πρόσωπο που διόρθωσε το καταχωρισμένο φύλο του έχει παιδιά, είτε γεννημένα σε γάμο, είτε γεννημένα σε σύμφωνο, είτε γεννημένα χωρίς γάμο των γονέων τους, είτε υιοθετημένα, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του από τη γονική μέριμνα δεν επηρεάζονται. Στη ληξιαρχική πράξη γέννησης των παιδιών αλλάζει η καταχώριση του κυρίου ονόματος και του προσαρμοσμένου επωνύμου, σύμφωνα με τη νέα ληξιαρχική πράξη γέννησης του γονέα, εντός τριάντα (30) ημερών.

Άρθρο 6 – Μυστικότητα: Η παράγραφος 2 του παρόντος άρθρου, πρέπει να αφαιρεθεί, καθώς όπως παρατηρήσαμε και στο Άρθρο 3, δεν μπορεί να συνδέεται η δικαιοπρακτική ικανότητα του προσώπου με την αλλαγή τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου του, ενώ αρκεί για την πρόσβαση τρίτων η άδεια της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2472/1997 για πρόσβαση σε ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα.

Άρθρο 7 – Άλλες διατάξεις: Επειδή η διαδικασία που προτείνουμε είναι το απευθείας αίτημα για αλλαγής της καταχώρισης του φύλου και του κύριους ονόματος, δεν είναι αυτή της εκούσιας δικαιοδοσίας (όπως προτείνεται στο παρόν σχέδιο νόμου), αρκεί στην παράγραφο 1 να αφαιρεθεί εντελώς από το σχετικό άρθρο του ν. 344/1976 η έκφραση «αλλαγή φύλου», αφού πλέον η αλλαγή αυτή θα γίνεται σύμφωνα με τις παρούσες διατάξεις νόμου. Ακόμη, όμως, πέραν της πολύ θετικής προσθήκης στην παράγραφο 2 των χαρακτηριστικών φύλου στον ν. 927/1979, θεωρούμε αναγκαίο να προστεθούν μία σειρά ακόμη διατάξεων: α) αναφορικά με προστασίες στο σχολικό περιβάλλον ανεξάρτητα απ’ το εάν το ανήλικο πρόσωπο έχει αλλάξει ή όχι την καταχώριση του φύλου του, β) προστασία σε θέματα υγείας, γ) προστασία των τρανς και ίντερσεξ προσφύγων, δ) αναγκαίες αλλαγές σε σχετικές νομοθεσίες κατά των διακρίσεων λόγω φύλου, ε) απαγόρευση των ιατρικών παρεμβάσεων δίχως τη συναίνεση ίντερσεξ προσώπων, και στ) καταργείται το σχετικό Άρθρο του Π.Δ. 323/2003 το οποίο ανέφερε ότι τα πτυχία των ΤΕΕ εκδίδονται μία φορά και δεν αλλάζουν. Συγκεκριμένα προτείνουμε το Άρθρο 7 να αναδιατυπωθεί ως ακολούθως:

Άρθρο 7 – Άλλες διατάξεις.

1. Στο άρθρο 14 παρ. 1 εδ. 1 του ν. 344/1976 (Περί ληξιαρχικών πράξεων) η έκφραση «αλλαγής φύλου» αφαιρείται.
2. Η ταυτότητα φύλου που υιοθετείται από το πρόσωπο πρέπει να γίνεται σεβαστή, ειδικότερα στην περίπτωση των ανήλικων κοριτσιών, αγοριών και των εφήβων, χρησιμοποιώντας το μικρό όνομα που είναι διαφορετικό από αυτό που έχει καταχωρηθεί στην εθνική τους ταυτότητα. Όταν ζητείται από το πρόσωπο στο σχολικό περιβάλλον, πρέπει να υιοθετείται το μικρό όνομα όταν απευθύνονται σ’ αυτά, στην καταγραφή, αρχειοθέτηση, προσφώνηση και σε κάθε διαδικασία ή παροχή υπηρεσίας στον δημόσιο και ιδιωτικό χώρο. Όταν η φύση της διαδικασίας το κάνει απαραίτητο να καταχωρηθεί πληροφόρηση στα σχολικά μητρώα, μετά από δηλωμένη επιθυμία του προσώπου, χρησιμοποιείται η μέθοδος σύνταξης που θα γράφεται το αρχικό γράμμα του πρώτου ονόματος, το επίθετο πλήρως, η ημερομηνία της γέννησης και ο αριθμός τους εγγράφου, προσθέτοντας το μικρό όνομα που έχει επιλεγεί από τα άτομα στο έδαφος της ταυτότητας φύλου τους, αν αυτό ζητείται από αυτά. Σε αυτές τις περιστάσεις στο σχολικό περιβάλλον κατά τις οποίες το πρόσωπο πρέπει να προσφωνηθεί δημοσίως, μόνο το επιλεχθέν μικρό όνομα που συμφωνεί με την ταυτότητα φύλου μπορεί να χρησιμοποιείται. Εφόσον το πρόσωπο το δηλώσει, μπορεί να έχει πρόσβαση μόνο στις τουαλέτες που συνάδουν που με την ταυτότητα φύλου του και να ενδύεται στον σχολικό χώρο σύμφωνα με αυτήν.
3. Όλα τα πρόσωπα μεγαλύτερα των δεκαοκτώ (18) ετών, και με σκοπό τη διασφάλιση της ολιστικής φροντίδας της υγείας τους, θα έχουν τη δυνατότητα πλήρους πρόσβασης σε ολικές και μερικές χειρουργικές επεμβάσεις ή/και πλήρους ορμονικής φροντίδας για τη προσαρμογή της εμφάνισης του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των γεννητικών οργάνων, εφόσον το αιτούνται και το επιλέγουν ελεύθερα. Δεν θα υπάρχει ανάγκη να αποδεικνύουν τη βούληση για ολική ή μερική επέμβαση επαναπροσδιορισμού ώστε να μπορούν να έχουν πλήρη πρόσβαση σε ορμονική θεραπεία. Η μόνη προϋπόθεση θα είναι, και στις δύο περιπτώσεις, η γνωστοποίηση της συγκατάθεσης του προσώπου που ενδιαφέρεται. Στην περίπτωση ανηλίκου, ο/η γνωστοποιών συναινών, θα πρέπει να έχει τη συναίνεση των γονέων ή του προσώπου που έχει την επιμέλεια. Οι λειτουργοί δημόσιας υγείας, όσοι αντιπροσωπεύουν το κράτος, ιδιωτικοί ή υπεύθυνοι ασφαλιστικών συστημάτων, πρέπει να εγγυούνται την τήρηση των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται με αυτόν τον νόμο. Όλες οι ιατρικές διαδικασίες που παρατίθενται σε αυτό το Άρθρο, συμπεριλαμβανομένων πιθανών χειρουργικών επεμβάσεων επαναπροσδιορισμού φύλου, δε θα επιβαρύνουν οικονομικά το άτομο και θα καλύπτονται οικονομικά πλήρως από το Ασφαλιστικό Ταμείου του ατόμου.
4. Καταργείται η παράγραφος 3, του Άρθρου 19 του Π.Δ. 323/2003.
5. Κάθε τελική απόφαση για την ταυτότητα φύλου ατόμου πολίτη αλλοδαπής που προσδιορίστηκε είτε μέσω δικαστικής απόφασης είτε από οποιαδήποτε άλλη αρχή της χώρας προέλευσης, αναγνωρίζεται στην Ελληνική επικράτεια.
6. Κάθε πρόσωπο που βρίσκεται υπό το καθεστώς διεθνούς προστασίας ασύλου σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης, το οποίο επιθυμεί την αλλαγή μικρού ονόματος και καταχώρησης φύλου στα έγγραφά του δηλώνει το επιθυμητό όνομα και το φύλο στην Υπηρεσία Ασύλου. Η Υπηρεσία Ασύλου, χορηγεί νέα έγγραφα με το νέο όνομα και φύλο εντός τριάντα (30) ημερών.
7. Απαγορεύεται κάθε ιατρική θεραπεία, χειρουργική επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου ή άλλες χειρουργικές επεμβάσεις που παρεμβαίνουν μερικώς ή ολικώς στα χαρακτηριστικά του φύλου ενός ανηλίκου προσώπου παρά μόνο μετά από γραπτή συναίνεσή του. Όταν εξασφαλίζεται η γραπτή συναίνεση του ανηλίκου καθώς και η συναίνεση των γονέων ή του επιμελητή του ανηλίκου, το ιατρικό προσωπικό πρέπει: α) να λάβει υπόψη την ικανοποιητική εξέλιξη και καλύτερη ανάπτυξη του παιδιού όπως εκφράζονται στην Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, β) να λάβει υπόψη όλες τις παραμέτρους σε σχέση με την ηλικία, την υγεία, και την ωριμότητα του ανήλικου.
8. Στο Άρθρο 4 του Νόμου 3769/2009 (Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών όσον αφορά την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών και άλλες διατάξεις), μετά τη Παράγραφο 3 προστίθεται Παράγραφος 4, ως ακολούθως: «4. Διάκριση λόγω φύλου συνιστά, επίσης, οποιαδήποτε λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση προσώπου λόγω της ταυτότητας ή των χαρακτηριστικών φύλου του.»
9. Το Άρθρο 2, παρ. 2, περίπτωση β) του Νόμου 3896/2010 (Εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης) , τροποποιείται, ως ακολούθως: «β) Διάκριση λόγω φύλου συνιστά, επίσης, οποιαδήποτε λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση προσώπου λόγω της ταυτότητας ή των χαρακτηριστικών φύλου του.»
10. Στο ν. 4097/2012 (Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών κατά την άσκηση αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας ), παρ. 4, προστίθεται περίπτωση 4., ως ακολούθως: ««4. Διάκριση λόγω φύλου συνιστά, επίσης, οποιαδήποτε λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση προσώπου λόγω της ταυτότητας  ή των χαρακτηριστικών φύλου του.»
11. Στο ν. 4285/2014 (Τροποποίηση του ν. 927/1979 (Α’ 139) και προσαρμογή του στην απόφαση-πλαίσιο 2008/913/ΔΕΥ της 28ης Νοεμβρίου 2008, για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του ποινικού δικαίου (L 328) και άλλες διατάξεις) στα άρθρα 1 και 2, μετά τις λέξεις «ταυτότητα φύλου», προστίθενται και τα «χαρακτηριστικά φύλου».
12. Στην παράγραφο 2., Άρθρο 3, του ν. 4443/2016, μετά τις λέξεις «γενεαλογικών καταβολών», προστίθεται η ταυτότητα φύλου και τα χαρακτηριστικά φύλου.
13. Στον ν. 43752016 (Οργάνωση και λειτουργία Υπηρεσίας Ασύλου, Αρχής Προσφυγών, Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης σύσταση Γενικής Γραμματείας Υποδοχής, προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου «σχετικά με τις κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (αναδιατύπωση)»), στο Άρθρο 14, παράγραφος 8 (ευάλωτες κοινωνικές ομάδες), προστίθεται στοιχείο η, ως ακολούθως: «η) πρόσωπα λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού, της ταυτότητας ή των χαρακτηριστικών φύλου τους».

Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), καταθέτει τις παραπάνω προτάσεις, με την ελπίδα ότι το αρμόδιο Υπουργείο Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καθώς και όλα τα συναρμόδια Υπουργεία θα δώσουν τη δέουσα προσοχή, και θα συνεχίσει να αγωνίζεται για την πλήρη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, αλλά και περαιτέρω για μία ολιστική πλήρη απόλαυση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών όλων των ανθρώπων στη βάση της έκφρασης, ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου τους, σε όλα τα πεδία της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής.