Η εφημερίδα The Guardian σήμερα, Δευτέρα 11 Γενάρη του 2021 αναρωτιέται: “Γιατί δύο καταδικασμένοι Έλληνες νεοναζί παραμένουν ασύλληπτοι;” με τον υπότιτλο του σχετικού άρθρου να θυμίζει ότι συγκεκριμένα “ο Χρήστος Παππάς, ο de facto νούμερο δύο ένοχος της Χρυσής Αυγής, αγνοείται, ενώ ο ευρωβουλευτής Ιωάννης Λάγος αρνήθηκε να επιστρέψει στην πατρίδα του.”
Το αναλυτικό ρεπορτάζ για τη βρετανική εφημερίδα είναι της Helena Smith.
Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι, με δική του παραδοχή, είναι εθισμένος στην ακροδεξιά. Τεκμηριώνοντας τις στροφές της Χρυσής Αυγής, το ελληνικό νεοφασιστικό κόμμα του οποίου η άνοδος και η πτώση έπληξαν την Ευρώπη, τον πυροδοτεί.
Ωστόσο, λίγο προετοιμασμένος για το τελευταίο του εγχείρημα, ο Παπαϊωάννου, ο οποίος έχει γράψει πολλά βιβλία για τους εξτρεμιστές, καταγράφει τις ημέρες, όπου δύο από τους καταδικασμένους ηγέτες της πλέον ανενεργής πολιτικής δύναμης, παραμένουν ασύλληπτοι. «Είναι απίστευτο», δήλωσε ο ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Αντί να μετράω τις μέρες που περνούν πίσω από τα κάγκελα, υπολογίζω τώρα το χρόνο, που πέρασε απολαμβάνοντας την ελευθερία τους.»
Τρεις μήνες μετά τη δίκη της Χρυσής Αυγής – τη μεγαλύτερη δικαστική ακρόαση των Ναζί από τη Νυρεμβέργη – η ιδέα ότι δύο μέλη της ιεραρχίας της θα εξακολουθούσαν να απολαμβάνουν τους καρπούς της ελευθερίας, προκάλεσε οργή και αμηχανία.
Στις 23 Οκτωβρίου, ολοκληρώνοντας τις διαδικασίες που άρχισαν τον Απρίλιο του 2013, μια τριμελής επιτροπή δικαστών με επικεφαλής την Ανώτατη Δικαστίνα Μαρία Λεπενιώτη αποφάσισε ότι ολόκληρη η ηγεσία της θα φυλακιστεί, αφού ορίστηκε η άγρια βίαιη ομάδα ως εγκληματική οργάνωση, που μεταμφιέστηκε ως πολιτικό κόμμα.
Ο Χρήστος Παππάς, ο de-facto νούμερο δύο της οργάνωσης, που θεωρείται ιδεολόγος πίσω από την απρόσκοπτη αγκαλιά του Φασισμού και της Χρυσής Αυγής, δεν παραδόθηκε την ημέρα που οι συνάδελφοι βουλευτές άρχισαν να εκτίουν τις ποινές φυλάκισης 13 ετών. Όπως κι εκείνοι, έτσι κι αυτός, είχε λάβει την ίδια ποινή.
Αλλά, αφού αψηφούσε μια δικαστική απόφαση για να παραδοθεί, η αστυνομία αναγκάστηκε να παραχωρήσει στον αμετανόητο φασίστα και υποστηρικτή του Τρίτου Ράιχ, τη δυνατότητα διαφυγής, παρά τις ισχυρισμούς που ήθελαν τις αρχές να παρακολουθούν στενά κάθε του κίνηση. «Δεν έχει την πρόθεση να παραδοθεί, επειδή πιστεύει ότι η δίκη είχε πολιτικά κίνητρα», δήλωσε ο δικηγόρος του, Περικλής Σταυριανάκης. «Όταν η υπόθεση φτάσει στο εφετείο, όπως προβλέπεται, η απόφαση αυτή μπορεί να αλλάξει.»
Οι φήμες οργιάζουν, για τον 58χρονο Παππά, γιο ενός στρατιωτικού αξιωματούχου και στενού συνεργάτη του πρώην δικτάτορα, Γεώργιου Παπαδόπουλου, που τον θέλουν να έχει εγκαταλείψει την Ελλάδα και τώρα να κρύβεται σε γειτονικό Ορθόδοξο Βαλκανικό κράτος.
Το 2013, όταν η ηγεσία του κόμματος συνελήφθη μετά τον θάνατο του Παύλου Φύσσα – του μουσικού ράπερ, του οποίου η δολοφονία ξεκίνησε δικαστική έρευνα που θα οδηγούσε στην αποκάλυψη της οργάνωσης – ο Παππάς απέφυγε με παρόμοιο τρόπο τη σύλληψη, παρόλο που παραδόθηκε λίγες μέρες αργότερα.
«Δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι είναι στο εξωτερικό και ίσως σε μοναστήρι», δήλωσε ο Ιωάννης Αϊβατίδης, βουλευτής της Κέρκυρας που εκπροσώπησε τη Χρυσή Αυγή μεταξύ του 2015 και του 2019, όταν οι ακροδεξιοί απέτυχαν να μπουν στο κοινοβούλιο, καθώς η οικονομική κρίση της χώρας υποχώρησε. «Τον ξέρω ότι είναι ιδιαίτερα θρησκευόμενος άνθρωπος. Όσοι του έδωσαν καταφύγιο ίσως να μη γνωρίζουν την πραγματική του ταυτότητα.»
Στο αποκορύφωμά του, το περιθωριακό νεοναζιστικό κόμμα είχε καταφέρει να κερδίσει 21 έδρες και να γίνει η τρίτη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της Ελλάδας στο 300μελές κοινοβουλευτικό σώμα.
Όπως στον Παππάς, έτσι και στο ιδρυτικό μέλος Ιωάννη Λάγο, επιδόθηκε επίσης ποινή φυλάκισης 13 ετών. Ο Λαγός υποστήριξε ότι και αυτός είναι θύμα πολιτικής δίωξης και έκανε ένσταση κατά της απόφασης του δικαστηρίου από την ασφαλή απόσταση των Βρυξελλών, όπου είναι βουλευτής του ΕΚ.
Εκλέχτηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το ακροδεξιό κόμμα τον Μάιο του 2019 πριν γίνει ανεξάρτητος. Ο Λάγος ήταν ο ανώτερος αξιωματούχος των εξτρεμιστών στις περιοχές της εργατικής τάξης της Αθήνας, όπου η Χρυσή Αυγή χτυπούσε σπέρνοντας τρόμο στους δρόμους, στοχοποιώντας μετανάστες, αριστερούς συνδικαλιστές και άλλους αντιπάλους της εγκληματικής τους οργάνωσης, πριν από τη δολοφονία του Φύσσα.
Οι ελληνικές δικαστικές αρχές ζήτησαν ότι ως καταδικασμένος εγκληματίας πρέπει να επιστρέφει στη χώρα για να εκτίσει την ποινή του.
Όμως, ο 48χρονος, του οποίου το επιβλητικό παρουσιαστικό μοιάζει με εκείνο ενός μπόξερ, έχει εκμεταλλευτεί την κοινοβουλευτική ασυλία που απολαμβάνει ως βουλευτής του ΕΚ, διασφαλίζοντας ότι δεν μπορεί να συλληφθεί ούτε να επικηρυχθεί.
Παρά τις εκκλήσεις άλλων εξοργισμένων Ελλήνων βουλευτών για τον Λάγο να «αποκλειστεί από όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες», ο ανέγγιχτος ακροδεξιός συνεχίζει να απευθύνεται σε νομοθέτες, και συνήθως επιδίδεται σε αντι-τουρκικά λεγόμενα που δεν αποδεικνύονται. Στο Twitter ξεκίνησε μάλιστα και μια εκστρατεία crowdfunding για την κάλυψη των νομικών του εξόδων.
Ενώ οι αρχές στην Αθήνα έχουν στείλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χιλιάδες δικαστικά έγγραφα, υποστηρίζοντας το αίτημα άρσης της ασυλίας του Λαγού, η αίτηση αντ’ αυτού κολλάει στη γραφειοκρατία.
Ο Adrián Vázquez Lázara, ο Ισπανός αναπληρωτής που είναι επικεφαλής της επιτροπής νομικών υποθέσεων που ασχολείται με τα αιτήματα παραίτησης, δήλωσε ότι η πανδημία κορονοϊού είχε ως αποτέλεσμα πρόσθετες καθυστερήσεις.
«Η διαδικασία ασυλίας… υπό κανονικές συνθήκες διήρκεσε ιστορικά μεταξύ τεσσάρων και έξι μηνών», έγραψε σε ένα ηλεκτρονικό ταχυδρομείο που αναφέρεται σε διαδικασίες που κυμαίνονται από σύσταση της επιτροπής έως της ψηφοφορίας στο κοινοβούλιο.
«Ωστόσο, από τον Μάρτιο του 2020, η Covid-19 επηρέασε σημαντικά και άλλαξε τα θεσμικά μας έργα και χρονοδιάγραμμα. Έχει ιδιαίτερη σημασία σε περιπτώσεις, όπως οι διαδικασίες ασυλίας, δεδομένου ότι υπόκεινται σε πρόσθετες ειδικές εγγυήσεις, όπως η εμπιστευτικότητα, καθώς αφορούν τα θεμελιώδη δικαιώματα των μελών του κοινοβουλίου.»
Η πρόοδος, είπε, θα εξαρτηθεί από το πώς θα εξελιχθεί η πανδημία. Μόλις η νομική επιτροπή κάνει μια σύσταση, τίθεται σε ψηφοφορία κατά τη σύνοδο ολομέλειας του 705μελούς κοινοβουλίου.
Όλο και περισσότερο, οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξέφρασαν την οργή τους που ο Λάγος πρέπει να έχει τη δυνατότητα, μέσω της δημοκρατικής διαδικασίας, να απολαμβάνει τα οφέλη και την προβολή ενός ευρωβουλευτή. «Είναι ντροπιαστικό», λέει ο Παπαϊωάννου. «Ο Παππάς που είναι φυγάς μπορεί να πει πολλά για τα μειονεκτήματα της αστυνομίας και για το κατά πόσον τα τμήματα των αρχών είναι φίλα προσκείμενα με τους νεοναζί, αλλά με το Λάγο υπάρχει ένα στίγμα για τη δημοκρατία της Ε.Ε. Θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.»
Ο Σταυριανάκης, δικηγόρος του Παππά, είπε ότι δεν έχει νέα από τον πελάτη του από τότε που του μίλησε λίγες ημέρες πριν από την ανακοίνωση της απόφασης τον Οκτώβριο. Ερωτηθείς για το πού πίστευε ότι μπορεί να είναι, απάντησε: «Δεν έχω απολύτως καμία ιδέα, αλλά ακόμα κι αν είχα, νομίζετε ότι θα σας έλεγα;»
Ωστόσο, ο υπουργός πολιτικής προστασίας της Ελλάδας, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, επέμεινε ότι είναι θέμα χρόνου πριν συλληφθεί ο νούμερο ένα φυγάς της χώρας.
«Οι έρευνες είναι διαδεδομένες και συνεχίζονται», δήλωσε στον Guardian. «Μπορώ να πω αποφασιστικά και κατηγορηματικά ότι θα οδηγήσουν στην ανακάλυψη της τοποθεσίας του Παππά και σύντομα θα οδηγηθεί στη φυλακή. Η επιστροφή του Λαγού είναι θέμα διαδικασίας της Ε.Ε., αλλά και στις δύο περιπτώσεις είναι μόνο θέμα χρόνου.»
