Σοβαρές και με μακριά φορέματα — παρά τη μεσημεριανή κουβανέζικη ζέστη — η Lisset και η Liusba ανεβαίνουν ήσυχα τα δέκα σκαλιά του συμβολαιογραφείου, με τα χέρια τους σφιγμένα και τρέμοντας.
Λιγότερο από λίγα μέτρα μπροστά, περπατούν οι δύο μικρές κόρες τους. Σχεδόν μια ώρα αργότερα, η ένταση στα πρόσωπά τους αντικαταστάθηκε από χαμόγελα. Από εκείνη τη στιγμή ήταν σύζυγοι.
Μόλις τρεις εβδομάδες πριν τέθηκε σε ισχύ ο νέος Οικογενειακός Κώδικας της Κούβας – αναγνώρισε την ισότητα στον γάμο.
Το ζευγάρι, που είναι μαζί επτά χρόνια, είναι από τα πρώτα που πήρε την απόφαση να παντρευτεί νόμιμα στην Κούβα ακολουθώντας τον νέο κώδικα.
«Είναι μια μεγάλη μέρα», δηλώνει η Liusba, διευθύντρια στο κεντρικό Πανεπιστήμιο του Las Villas, μόλις 250 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα. «Η αγάπη είναι αγάπη. Χωρίς επιβολή, χωρίς προκατάληψη… Δεν ξέρω αν πρέπει να γελάσω ή να κλάψω. Είναι ένα μείγμα τόσων δυνατών συναισθημάτων».
Μόλις λίγα μέτρα μακριά, η 34χρονη Lisset μοιράζεται τη χαρά της με τον κόσμο. «Νιώθω περήφανη», προσθέτει.
Ο νέος Οικογενειακός Κώδικας εγκρίθηκε μετά από έντονη εκστρατεία της κουβανικής κυβέρνησης κα την υποστήριξη τη Μαριέλα Κάστρο, κόρη του πρώην προέδρου Ραούλ Κάστρο.
Έκανε την Κούβα την ένατη χώρα στη Λατινική Αμερική – μετά τη Χιλή, την Κόστα Ρίκα, τον Ισημερινό και την Κολομβία – που νομιμοποίησε τους γάμους ομόφυλων ζευγαριών τα τελευταία χρόνια.
Παρόλα αυτά, το ένα τρίτο της χώρας, 33,15%, ψήφισε «όχι». Ο κώδικας είχε να αντιμετωπίσει μια μεγάλη εκστρατεία εναντίον του από ευαγγελικές ομάδες. Εν τω μεταξύ, το 66,85% των Κουβανών ψήφισαν «ναι».
Ο κώδικας απορρίφθηκε, επίσης, από ορισμένες ομάδες που αντιτίθενται στην κυβέρνηση, οι οποίες ζήτησαν ένα «όχι» ως ένδειξη δυσαρέσκειας στην κυβέρνηση του Miguel Díaz-Canel Bermúdez.
Αρκετά ήταν, επίσης, τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, τα οποία δε θέλησαν να ψηφίσουν για κάτι που θεωρείται ανθρώπινο δικαίωμα.
«Πολλοί άνθρωποι στην κοινότητα δεν θέλησαν να ψηφίσουν, επειδή δεν πιστεύουν ότι χρειάζονται ένα χαρτί για να αναγνωριστούν ως ζευγάρι. Νομίζω, όμως, ότι χρειαζόμαστε το δικαίωμα, γιατί μας προστατεύει», είπε η Liusba.
Η ίδια θεωρεί πως η Κούβα απέχει ακόμα «μια δεκαετία» από το να γίνει μια «καλύτερη και χωρίς αποκλεισμούς» κοινωνία.
Ο παλιός Κώδικας, που χρονολογείται από το 1975, καθιέρωσε ότι ο γάμος γίνεται μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας —όχι μεταξύ δύο ατόμων.
Οι δύο γυναίκες ζουν με τις δύο κόρες τους, την 11χρονη Laura και την τρίχρονη Ainhoa. Η τελευταία γεννήθηκε με σπερματέγχυση στο σπίτι, επειδή εκείνη την εποχή δεν είχαν πρόσβαση σε θεραπείες υποβοηθούμενης γονιμότητας.
Ο νέος Κώδικας αναγνωρίζει πλέον το δικαίωμα στην οικογένεια.
Οι γυναίκες θεωρούν ότι ο γάμος είναι ένας τρόπος για να προστατεύσουν και τα παιδιά τους, αν τους συμβεί ποτέ κάτι.
Η Ainhoa, ντυμένη επίσης με το καλύτερο της φόρεμα, δεν κατάλαβε καλά την τελετή γάμου, αλλά περπάτησε παρουσιάζοντας τη Laura. «Είναι η αδερφή μου».
«Είμαι χαρούμενη για το τι σημαίνει ο γάμος», πρόσθεσε η Laura στο Associated Press πολύ επιφυλακτικά.
