Είδαμε την πολυαναμενόμενη ταινία της Βarbie και σας την σχολιάζουμε

Από σήμερα η πολυαναμενόμενη Μπάρμπι προσγειώνεται στις οθόνες μας, και μια σειρά μύθοι που συνόδευαν τον ερχομό της ήρθε η ώρα να αποκαλυφθούν.

γράφει η Δήμητρα Κυρίλλου

Λοιπόν όχι, η Μπάρμπι δεν είναι μέλος της λοατκι+ κοινότητας, η ταινία όμως αποτελεί ένα φαντασμαγορικό μεταφεμινιστικό δημιούργημα, το οποίο πραγματεύεται με χιούμορ -στα όρια του σαρκασμού ενίοτε- πολλά σύγχρονα υπαρξιακά ερωτήματα: Τι σημαίνει να είσαι γυναίκα ή άνδρας; Είμαστε ευχαριστημένες από τους μεταξύ τους ρόλους και σχέσεις και πώς τελικά θα έπρεπε να είναι; Αν δίνει απαντήσεις; Όχι ακριβώς! Αφήνει το κοινό να διαλέξει το ίδιο ποια ανθρώπινη κατάσταση το ικανοποιεί.

Κατ’αρχάς, θα πρέπει να ομολογήσουμε ότι η ταινία Μπάρμπι αποτελεί ένα απολαυστικό οπτικοακουστικό ροζ επίτευγμα, ένα χάρμα οφθαλμών, όπου τα παράλληλα σύμπαντα, από τη μια της χώρας των Μπάρμπι (aka Μπάρμπιλαντ) που κατασκευάστηκε από πλαστικό/χαρτόνι σε διαστάσεις ανθρώπων (με απίθανα κοστούμια), και από την άλλη του «πραγματικού» κόσμου (σημερινό Λος Άντζελες) παραβάλλονται και αλληλοδιαδέχονται το ένα το άλλο, φιλοξενώντας τα πάθη των κούκλινων και ανθρώπινων ηρώων που τους ενσαρκώνει ένα εντυπωσιακό συλλογικό καστ ηθοποιών.

Καλωσήλθατε στη Μπάρμπιλαντ

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Κάθε πρωί, η Μπάρμπι, δοσμένη με σάρκα και οστά από τη Μάργκοτ Ρόμπι, ξυπνάει στην όμορφη, διαφανή έπαυλή της, καλημερίζει τη λεγεώνα των λοιπών Μπάρμπι στις όμορφες, διαφανείς επαύλεις τους και υποδέχεται τη μέρα με χαμόγελο. Και γιατί όχι; Στη Μπάρμπιλαντ κυβερνούν οι Μπάρμπι: Η αφροαμερικανίδα Πρόεδρος Μπάρμπι (Ίσα Ρέι) λαμβάνει εκτελεστικές αποφάσεις, οι οποίες σχολιάζονται από τη βραβευμένη με Πούλιτζερ δημοσιογράφο Μπάρμπι, ενώ στο Ανώτατο Δικαστήριο προεδρεύει η δικαστής Μπάρμπι που θεσπίζει νόμους για το καλό όλων των Μπάρμπι.

Τα απογεύματα οι Μπάρμπι πάνε παραλία, όπου ένας λόχος από καλλίγραμμους Κεν (Ράιαν Γκόσλινγκ, Σίμου Λιου, Κίνγκσλεϊ Μπεν-Αντιρ κ.α.) ανταγωνίζονται ακατάπαυστα για την προσοχή της Μπάρμπι. Τα βράδια είναι αφιερωμένα σε φρενήρη ντίσκο πάρτι με DJ καμιά υποδεέστερη από τη Μπάρμπι (Χάρι Νεφ), και -προς μεγάλη απογοήτευση του Κεν- τα ξενύχτια αφορούν πιτζάμα πάρτυ μόνο για κορίτσια. Άλλωστε τα μέλη της Μπάρμπιλαντ δεν διαθέτουν γεννητικά όργανα. Αποτελούν μια γυναικοκρατούμενη συμπεριληπτική κοινωνία, με αρτιμελή και ανάπηρα, λεπτά και εύσωμα, ινδοευρωπαϊκά, αφροαμερικανικά και ασιατικά κορίτσια.

Αυτή η τέλεια ρουτίνα διαταράσσεται σοβαρά όταν από το ανέμελο μυαλουδάκι της Μπάρμπι περάσει η …ιδέα του θανάτου, που θα πυροδοτήσει μια σειρά αρνητικές παρενέργειες με απειλητικότερη όλων την εμφάνιση κυτταρίτιδας στο τέλειο κορμί της! Θα καταφύγει στην Παράξενη (Weird) Μπάρμπι, την οποία υποδύεται η αγαπημένη μας Κέιτ ΜακΚίνον, από όπου θα μάθει (και εμείς μαζί) ότι, έχουν και οι Μπάρμπι υπαρξιακά προβλήματα, και ο μόνος τρόπος να τα ξεπεράσει (και να μην ξεπέσει και γίνει Παράξενη) είναι να ταξιδέψει στον πραγματικό κόσμο μέσα από μια ειδική πύλη, να βρει την ανθρώπινη ιδιοκτήτριά της και να λύσει τα προβλήματα που αυτή της μεταφέρει.

Απ’τα ψηλά στα χαμηλά, ή μήπως όχι;

Έτσι η Μπάρμπι και ο Κεν (ως λαθρεπιβάτης) θα κάνουν το μεγάλο ταξίδι στην Καλιφόρνια, όπου θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια τελείως διαφορετική κατάσταση. Πού είναι οι γυναίκες πρόεδροι; Οι διευθύνουσες σύμβουλοι; Οι γυναίκες-αστροναύτες; Η ίδια η Μπάρμπι τρομάζει αντιμετωπίζοντας για πρώτη φορά στην (πλαστική) ζωή της χοντροκομμένα σεξιστικά σχόλια και μισογυνισμό. Αλλά για τον Κεν, αυτή η νεοαποκτηθείσα εμπειρία ανδροκρατίας είναι αποκαλυπτική και σύντομα καταδύεται σε ένα σπιράλ αρρενωπότητας και απόλαυσης της πατριαρχίας, από τα σύμβολά της  (SUV, εξάδες από μπύρες, άλογα, μπότες και καουμπόικα καπέλα) μέχρι την ίδια την ουσία της, την κυριαρχία του ανδρικού φύλου.

Όταν το 1959 η Ρουθ Χάντλερ σχεδίασε την πρώτη ενήλικη κούκλα Μπάρμπι, προκάλεσε μια επανάσταση στον κόσμο των παιχνιδιών, καθώς υποτίθεται ότι θα απελευθέρωνε τα νεαρά κορίτσια από το υπέρτατο πρότυπο καθήκον της μητρότητας. και θα τα ενδυνάμωνε να κάνουν μεγάλα όνειρα για ευκαιρίες καριέρας και κοινωνικής ανέλιξης. Η αποκάλυψη αυτή παρουσιάζεται πολύ εύστοχα την αρχή της ταινίας με μια σκηνική και μουσική παραβολή – φόρο τιμής στην «Οδύσσεια του διαστήματος 2001». Τελικά όμως τι συνέβη;

It’s a men’s world

Αναζητώντας τα αίτια της τρωτότητάς της, η Μπάρμπι θα συστηθεί σε μια ομάδα έφηβων κοριτσιών, που θα την κατηγορήσουν ευθέως ότι δυσφήμησε την ισότητα και τον ίδιο τον φεμινισμό καλλιεργώντας ψευδή και λανθασμένα πρότυπα. Επισκεπτόμενη το μέγαρο της εταιρίας MATΤEL, ανακαλύπτει μια και μόνο γυναίκα, την Ισπανο-αμερικανίδα Γκλόρια (Αμέρικα Φερρέρα) σε ρόλο γραμματείας στα πρόθυρα ψυχικής κρίσης και ένα διευθυντικό συμβούλιο που αποτελείται από μεσήλικες άνδρες. Βέβαια ο πρόεδρος του συμβουλίου δηλώνει ευθαρσώς ότι οι τουαλέτες είναι «gender neutral» και ο ίδιος απεχθάνεται τον αντισημιτισμό (!), ωστόσο κάπου εδώ η συμπερίληψη τελειώνει και αρχίζει ο πραγματικός κόσμος με το κυνήγι της εξουσίας και του κέρδους με επικεφαλής το ανδρικό φύλο.

Η σκηνοθέτρια και συν-σεναριογράφος Γκρέτα Γκέργουικ έχει πάρει εύσημα για την ευαίσθητη γυναικεία ματιά της, την οποία έχουμε παρατηρήσει στις ταινίες της (Frances Ha, Ladybird κ.α.). Εδώ καλέστηκε να χειριστεί μια περίπλοκη κινηματογραφική παραγωγή δυο κολοσσών του θεάματος – Mattel και WarnerBrothers-: Να παρουσιάσει τη λατρεμένη κούκλα του 20^ου αιώνα από τις δυο όψεις του κόσμου που αυτή συμβόλισε: Χειραφέτηση ή υποτέλεια; Απελευθέρωση ή εμπορευματοποίηση; Ιδιαιτερότητα ή ομοιομοφία; Το σενάριο που έγραψε μαζί με τον σύντροφό της Νόα Μπάουμαν προσπάθησε να συμπεριλάβει τα πάντα, με χιούμορ, έξυπνες ατάκες και φόρο τιμής σε σύμβολα της ποπ κουλτούρας και αισθητικής, από τον «Νονό», μέχρι τις ροκ γλυκερές μπαλάντες των 1980’s και με μια διάθεση αναστοχασμού βασικών επιλογών ζωής, στα χνάρια που είχε εγκαινιάσει το εμβληματικό «Τρούμαν Σόου» (1998).

Το αποτέλεσμα είναι μια δίωρη πανδαισία, που μετά τη μέση παίρνει νέα τροπή καθώς, επιστρέφοντας στη Μπάρμπιλαντ ο Κεν επιχειρεί πραξικοπηματικά να επιβάλει την πατριαρχία που ανακάλυψε στον πραγματικό κόσμο! Ακολουθούν ανεξέλεγκτες καταστάσεις, διδακτικοί μονόλογοι αυτοπαρωδούμενες μάχες, και, με κάποιες κοιλιές στην πλοκή η ιστορία οδεύει προς την επεισοδιακή κορύφωση και μια όχι και τόσο φεμινιστική κατάληξη.

Τι μας κάνει τελικά ανθρώπινους; Το ακροατήριο πρέπει να διαλέξει μόνο του αν θα κρατήσει τη διάθεση κριτικής ή ενσωμάτωσης, τον φεμινισμό ή την άρνησή του, την περίσκεψη ή δυο ώρες ψυχαγωγίας. Η Μπάρμπι τα προσφέρει όλα. That’s entertainment!