Βράδυ Πέμπτης. Η Viktória Radványi, διευθύντρια επικοινωνίας για το Budapest Pride, οδηγεί με τη σύντροφό της μέχρι τα σύνορα Ουγγαρίας – Ουκρανίας. Τέσσερις ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσφυγες επιβιβάζονται μαζί τους στο αμάξι. Προορισμός η Βουδαπέστη ώστε να λάβουν τροφή και ψυχολογική υποστήριξη.
Ωστόσο, η Radványi δεν ανήκει σε κάποια ανθρωπιστική οργάνωση, ούτε έχει εμπειρία σχετικά με την επανεγκατάσταση προσφύγων. Ποτέ δεν πίστευε ότι θα έπρεπε να γίνει μάρτυρας ενός πολέμου τόσο κοντά στην πατρίδα της. Ωστόσο, όταν άκουσε για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, κατάλαβε αμέσως ότι έπρεπε να βοηθήσει.
«Λένε ότι όλοι οι άνθρωποι υποφέρουν το ίδιο σε έναν πόλεμο. Λυπάμαι αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια», δηλώνει η ίδια στο National Public Radio. «Γνωρίζουμε ότι σε καταστάσεις τεράστιας κρίσης, οι ευάλωτες ομάδες της κοινωνίας θα γίνουν ακόμη ευάλωτες. Αυτό ήταν ήδη στις καρδιές και στο μυαλό μας».
Πρόσθεσε ότι τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στη χώρα της προσφέρουν ό,τι μπορούν για να βοηθήσουν — ένα ελεύθερο δωμάτιο, έναν καναπέ.
Οι ένοπλες συγκρούσεις και ο πόλεμος επιδεινώνουν την κατάσταση πολλών μειονοτήτων και αυξάνουν την πιθανότητα να εκτεθούν σε κακοποίηση. Σύμφωνα με μια έκθεση του 2021 της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν βία, άρνηση βασικών υπηρεσιών, αυθαίρετη κράτηση και κακοποίηση από τις δυνάμεις ασφαλείας.
Στην Ουκρανία, πολλές τρανς γυναίκες δεν μπορούν να φύγουν από τη χώρα, επειδή τα επίσημα έγγραφά του δεν ταυτίζονται με την ταυτότητα φύλου τους. Αναγκάζονται έτσι να παραμείνουν και να πολεμήσουν σύμφωνα με τους νόμους στρατολογίας της χώρας.
Αυτή τη στιγμή πολλά άτομα από την Ουκρανία καταφεύγουν στην Πολωνία και την Ουγγαρία. Οι οργανώσεις όμως προειδοποιούν ότι αυτά που ανήκουν στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν διακρίσεις, καθώς οι χώρες είναι εξαιρετικά συντηρητικές σε ζητήματα διαφορετικότητας. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταδικάσει και τις δύο αυτές χώρες για ομοφοβικές νομοθεσίες. Στην Πολωνία, τα ομόφυλα ζευγάρια δεν μπορούν να παντρευτούν ή να τεκνοθετήσουν. Το 2019, μια δημοσκόπηση διαπίστωσε ότι σχεδόν το ένα τέταρτο των Πολωνών πιστεύει ότι η ομοφυλοφιλία δεν πρέπει να γίνεται ανεκτή ενώ η είδηση για τις LGBT+ Free ζώνες προκάλεσαν την κατακραυγή της παγκόσμιας κοινότητας.
«Λένε ότι όλοι οι άνθρωποι υποφέρουν το ίδιο σε έναν πόλεμο. Λυπάμαι αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια…»
Η Julia Maciocha, ακτιβίστρια και μέλος του Warsaw Pride στην Πολωνία, είπε ότι η οργάνωσή της έσπευσε να βοηθήσει τους πρόσφυγες επειδή ήθελε να τους προστατεύσει από πιθανές διακρίσεις.
«Δεν θέλουμε να κρατηθούν σε προσφυγικούς καταυλισμούς ή σε μεγάλα κτίρια ή σε τεράστια μέρη όπου δεν είναι ασφαλή, επειδή η ομοφοβία εξακολουθεί να υπάρχει στην Πολωνία. Θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι θα τοποθετηθούν με ανθρώπους που κατανοούν τις ανάγκες τους», είπε.
Η Machiocha πιστεύει ότι ο φόβος πιθανών διακρίσεων θα οδηγήσει πολλούς ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσφυγες να εγκαταλείψουν την Πολωνία και την Ουγγαρία μετά από μερικές εβδομάδες ή μήνες. Είπε ότι πιστεύει ότι είναι πιθανό να προχωρήσουν στη Δυτική Ευρώπη, όπου οι νόμοι είναι πιο φιλικοί. «Επομένως, αυτό που μπορούμε να κάνουμε εδώ είναι απλώς να τους καλωσορίσουμε και να τους βοηθήσουμε», είπε η Maciocha.
Ο Aaron Morris, από την ΛΟΑΤΚΙ+ ομάδα Immigration Equality, με έδρα τις ΗΠΑ, είπε ότι αυτό είναι ένα μοτίβο που έχει δει πάρα πολλές φορές στο παρελθόν. Οι ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσφυγες που έφυγαν από την Τουρκία, τη Συρία, το Αφγανιστάν και την Κεντρική Αμερική έχουν πέσει θύματα επιθέσεων και διακρίσεων.
«Συχνά όταν φεύγουν από μια άλλη χώρα με την ελπίδα να φτάσουν σε ένα μέρος όπου θα αισθάνονται ασφαλείς, εξοστρακίζονται. Δεν έχουν την ίδια πρόσβαση σε υποστήριξη, , όπως άλλες μειονότητες», δήλωσε ο Morris.
Τόνισε, επίσης, πως αυτό είναι ένα ζήτημα που απαιτεί υποστήριξη από κυβερνήσεις όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες θα μπορούσαν να καλωσορίσουν τους ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσφυγες ή να ζητήσουν από άλλες χώρες να τους κρατήσουν ασφαλείς.
Οι ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις στην Ευρώπη δεν βασίζονται, όμως, σε εξωτερική βοήθεια. Ομάδες ακτιβιστών προβληματίζονται για το πώς μπορούν να παρέχουν καταφύγιο, ιατρική βοήθεια και μεταφορά σε φιλικές χώρες σε μεγαλύτερη κλίμακα.
