Vasilis Thanopoulos
Η Ελένη Φουρέιρα δεν είναι απλά για τραγουδίστρια. Μέσα από την επιτυχία της κατάφερε να εκθέσει με τον πιο ειρωνικό τρόπο την εμμονή που έχουμε ως κοινωνία με τι όποιες (εθνικές ή μη) ταυτότητες… σε σημείο μάλιστα που μας έκανε συνειδητοποιήσουμε ότι το να είσαι η Ελένη Φουρέιρα στην Ελλάδα είναι ένα είδος πολιτικής πράξης.
Μίλησέ μας λίγο για το τι συνέβη μετά τη Eurovision;
Πολλή δουλειά, αυτό συνέβη (γέλια). Αυτό που έγινε με τη Eurovision είναι στην ουσία μια νέα αρχή. Μια αρχή σε νέες αγορές. Ένας εκ νέου αγώνας με λίγη περισσότερη αυτοπεποίθηση και εμπειρία. Με τη Eurovision έγινε κάτι μαγικό, κάτι που το ονειρευόμουν χρόνια.
Μιλάμε δηλαδή για διεθνή καριέρα;
Θα σου πω σίγουρα, ότι μιλάμε για μια μεγαλύτερη αποδοχή. Αυτή τη στιγμή κάνω μια ευρωπαϊκή περιοδεία, συζητάμε με τη Sony Entertaiment Spain για καινούρια τραγούδια και κάνουμε μια προσπάθεια.
Τι σημαίνει για εσένα να κάνεις διεθνή καριέρα;
Σημαίνει να βγάζεις τραγούδια στο εξωτερικό, σε άλλες αγορές και να γίνονται επιτυχία. Να σε αναγνωρίζει ο κόσμος, να σ΄αγαπάει και να σ’ ακολουθεί. Αυτό είναι για εμένα διεθνή καριέρα. Κάτι που έχουμε καταφέρει με το “Fuego” και κάτι που εύχομαι να το καταφέρουμε και με τα επόμενα τραγούδια που θα κυκλοφορήσουν. Το να πηγαίνεις έξω και να κάνεις συναυλίες και να έρχεται τόσο κόσμος, είναι πάντως πολύ συγκινητικό.
Και τα επόμενα βήματα ποια είναι;
Συναυλίες όλο το καλοκαίρι, μέχρι και το Σεπτέμβρη. Σε όλη την Ευρώπη, φυσικά και στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Επίσης, το καινούριο διεθνές κομμάτι που έχω αγαπήσει και πιστεύω πάρα πολύ.
Στο εξώφυλλο του περιοδικού μας εμφανίζεσαι ως μια γυναίκα που τιμωρείται, λόγω των κοινωνικών προκαταλήψεων. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η εικόνα αυτή συμβολίζει τον τρόπο με τον οποίο κάποια άτομα διαχειρίστηκαν το θέμα της καταγωγής σου;
Ναι και δυστυχώς το μοτίβο είναι πάντα το ίδιο. Άνθρωποι που ό,τι δεν γνωρίζουν, δεν αποδέχονται ή δεν καταλαβαίνουν προσπαθούν να το πολεμήσουν. Να σου πω όμως και κάτι άλλο; Υπάρχουν και πολλοί άλλοι που έχουν αντιμετωπίσει ή αντιμετωπίζουν μια παρόμοια κατάσταση. Άνθρωποι που φοβούνται να μιλήσουν ανοιχτά για την καταγωγή τους, την ταυτότητα φύλου τους ή την σεξουαλικότητά τους. Οπότε, ας μη μιλήσουμε για όσους προσπάθησαν να με “τιμωρήσουν”, αλλά γι’ αυτούς τους ανθρώπους.
Θεωρείς ότι η ιστορία σου έχει να τους πει κάτι;
Θα ξεκινήσω λέγοντας, ότι ποτέ δεν προσπάθησα να χρησιμοποιήσω την ιστορία μου, όπως λες, με κάποιον συγκεκριμένο τρόπο. Πάντα το μόνο που με ενδιέφερε ήταν τα τραγούδια μου. Αυτός ήταν και είναι ο στόχος μου. Από εκεί και πέρα, αν υπάρχει ένα μήνυμα, αυτό έχει να κάνει με το πόσο σημαντικό είναι να μιλάμε ανοιχτά και ελεύθερα για τον εαυτό μας. Κανείς και τίποτα δεν μπορεί να μας κόψει τα φτερά για να πετύχουμε αυτό που θέλουμε. Όσο και να μας κατακρίνουν κάποιοι που δεν έχουν ιδέα, όσο και να μας βάζουν εμπόδια εμείς δεν πρέπει να μασάμε. Κανένας δεν πρέπει να ντρέπεται γι΄αυτό που είναι.
Σε μια χώρα όπου η λέξη εθνικισμός ακούγεται αρκετά συχνά, έρχεται μια κοπέλα που κατάγεται από την Αλβανία, κάνει καριέρα στην Ελλάδα, εκπροσωπεί την Κύπρο και γίνεται γνωστή σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πιστεύεις ότι η περίπτωσή σου θέλει να μας πει κάτι σχετικά με το πώς ως κοινωνία αντιλαμβανόμαστε τις εθνικές ταυτότητες;
Νομίζω ότι η περίπτωσή μου φέρνει στην επιφάνεια μια αντίληψη που υπάρχει γύρω από το ζήτημα των εθνικών ταυτοτήτων. Μια αντίληψη που τη συναντάς κυρίως στις παλιότερες γενιές. Είναι μια πιο παλιά νοοτροπία. Τα νέα άτομα δεν σκέφτονται έτσι κι αν σκέφτονται είναι γιατί κάποια μέσα προσπαθούν να αναπαράγουν και να καλλιεργήσουν αυτή τη νοοτροπία. Θεωρώ, πάντως, την Ελλάδα μια ανοιχτόμυαλη χώρα και όσο περνά ο καιρός γίνεται και περισσότερο. Όπως και να έχει το πράμα είναι λάθος να κρίνουμε τους ανθρώπους από το τι χρώμα είναι, από το πού είναι ή το ποια είναι η σεξουαλικότητά τους.
Αναγνωρίζεις τον εαυτό σου ως θύμα αυτής της νοοτροπίας;
Φυσικά. Το χειρότερο όμως είναι ότι αναγνωρίζω και πολλούς άλλους, που λόγω καταγωγής έχουν πέσει κι αυτά θύματα της (σ.σ. νοοτροπίας). Δυστυχώς στην Ελλάδα για χρόνια οι άνθρωποι που ήταν από την Αλβανία αντιμετωπίζονταν με αρνητισμό. Υπήρχε δηλαδή ένα χαζό στερεότυπο, που ήταν λάθος να φορτώνεται σε ανθρώπους (όπως η οικογένειά μου), που ήρθαν στην Ελλάδα για να κάνουν μια νέα αρχή. Είναι λάθος να μπαίνουν αυτές οι ταμπέλες στους ανθρώπους. Όπως είναι λάθος στις μέρες μας να βλέπουμε έναν άνθρωπο από κάποια αραβική χώρα και να λέμε “α, είναι τρομοκράτης”. Πόσο χαζό είναι όλο αυτό. Και είναι ο φόβος που καλλιεργεί όλες αυτές τις ταμπέλες και τα στερεότυπα. Δεν πρέπει, όμως, να μας νικάει αυτός ο φόβος. Δεν πρέπει να μας νικάει τίποτα. Μόνο η αγάπη που μας επιτρέπει να δεχόμαστε τον άλλο γι΄αυτό που είναι, χωρίς ταμπέλες. Κάποιοι απ΄αυτούς τους ανθρώπους δεν μπορούν κάνουν αυτή τη νέα αρχή που επιθυμούν, λόγω όλων αυτών των στερεοτύπων. Και είναι άδικο.
Σου δίνω δύο εικόνες. Στη μία, η Ελένη Φουρέιρα στη Εurovision να σχηματίζει τον αλβανικό αετό με τον εκπρόσωπο της Αλβανίας και στην άλλη να ανεμίζει περήφανα μια rainbow σημαία. Ποια θεωρείς ότι προκαλεί περισσότερες αντιδράσεις;
Δεν μπορώ να στο απαντήσω αυτό γιατί ειλικρινά πιστεύω ότι καμιά από τις δύο δεν δικαιολογεί κάποια αντίδραση. Δεν καταλαβαίνω γιατί να υπάρχουν αντιδράσεις σε έναν μουσικό διαγωνισμό με 43 χώρες, επειδή έκανα τη σημαία της χώρας που γεννήθηκα; Τι σημαίνει αυτό; Εμένα ο νους μου δεν το χωράει. Όπως δεν καταλαβαίνω τις αντιδράσεις που σήκωσα μια rainbow σημαία. Για εμένα είναι τιμή αυτό το πράγμα. Δεν καταλαβαίνω αν κάποιος πει “γιατί” και στο κάτω κάτω δεν με ενδιαφέρει να καταλάβω. Δεν με απασχολούν αυτοί οι άνθρωποι. Να σου πω ότι πια στη ζωή μου δεν έχω να φοβηθώ κανέναν. Θα κάνω αυτό που πιστεύω και αυτό που αγαπώ. Αυτή είναι η κουλτούρα μου. Δεν είμαι εθνικίστρια, δεν είμαι ομοφοβική, είμαι ανοιχτόμυαλη, αγαπώ τους ανθρώπους χωρίς να δίνω σημασία από που είναι, ποιο είναι το φύλο τους ή η σεξουαλικότητά τους. Και θα σου πω ότι μέσα από την καθημερινότητά μου έχω αποφασίσει να παλεύω για τα δικαιώματα των ανθρώπων. Ως Ελένη, ως άνθρωπος. Για τα δικαιώματα των γυναικών, των μεταναστών, των gay, των τρανς. Όλοι είμαστε ίσοι, τέλος. Και όταν κάποιος ζητάει τη βοήθειά μου σε κάτι, όπως στην περίπτωση των Pride, τότε θα το κάνω. Αυτό είναι και το φυσιολογικό!
Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να συμπληρώσεις ή να επισημάνεις;
Ότι ποτέ δεν ένιωσα την ανάγκη να πίσω κανέναν, παρά μόνο τα άτομα που έχουν νιώσει ή νιώθουν όπως εγώ. Όπως τα παιδιά που μπορεί να ζουν στην επαρχία ή στην πόλη και να φοβούνται να πουν ανοιχτά ότι είναι gay ή ό,τι άλλο. Αυτά τα παιδιά θέλω να πείσω και να προβληματίσω, ώστε να νιώσουν ελεύθερα να το πουν. Πέρα από αυτό, δεν με ενδιαφέρει να πείσω κανέναν άλλον και δεν με απασχολεί καθόλου για το ποιος δέχεται αυτά που λέω. Αυτή είναι η ιστορία μου, αυτά έχω περάσει και αυτά θα υποστηρίζω. Θέλω μόνο όσοι διαβάζουν αυτή τη συνέντευξη, να ξέρουν ότι αυτή είναι η πραγματικότητα και να παραδειγματιστούν σωστά.
Δυστυχώς υπάρχουν ακόμη πολλά παιδιά που ζουν στον φόβο. Όπως για παράδειγμα η περίπτωση του άτυχου 14χρονου αγοριού που αποφάσισε να βάλει τέλος στη ζωή του, μιας και δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει όλο αυτό το μπούλινγκ που δεχόταν;
Η ιστορία αυτή είναι σοκαριστική. Το πληροφορήθηκα όταν επέστεψα από τη Μαδρίτη. Δεν μπορώ να σου περιγράψω τη στεναχώρια μου. Είναι κρίμα. Τα παιδιά πρέπει να βρίσκονται σε περιβάλλοντα που τους επιτρέπουν να εκφράζονται και να μιλούν ελεύθερα. Αλλά ακόμα και αν δεν βρίσκονται σε ένα τέτοιο περιβάλλον, πρέπει πάντα να μιλούν. Αυτό το λέω πάντα και στα παιδιά που μου στέλνουν μηνύματα και μου λένε ότι φοβούνται να ανοιχτούν. Τους προτείνω να ζητήσουν βοήθεια. Να μιλήσουν σε γονείς, φίλους και οργανώσεις. Να καταλάβουν ότι δεν είναι κακό να είσαι LGBT. Αντίθετα είναι υπέροχο, γιατί είναι η φύση τους. Είναι κρίμα παιδί ένα παιδί να μην μπορεί να μιλήσει γι΄αυτό που του συμβαίνει. Είναι κρίμα που στα σχολεία, όπου συμβαίνουν πολλά απ΄αυτά τα περιστατικά, δεν υπάρχουν κοινωνικοί λειτουργοί και ειδικοί ψυχικής υγείας για να βοηθηθούν αυτά τα παιδιά. Όχι μόνο αυτά που υφίστανται τον εκφοβισμό, αλλά και αυτά που τον “παράγουν”. Η εξωστρέφεια είναι σημαντική σ΄αυτές τις περιπτώσεις.
Πες ότι περπατάμε μαζί στον δρόμο και ακούς έναν άγνωστο να μου επιτίθεται λεκτικά. Πώς θα αντιδρούσες;
Έντονα! Δεν είναι υποθετικό, μου έχει συμβεί πολλές φορές. Όπως έχει συμβεί να είμαι εγώ το πρόσωπο που δέχεται την επίθεση. Έχει τύχει να περπατάω και να περνάει μια άσχετη και να μου φωνάζει “ουστ, μωρή κωλοαλβανίδα, πήγαινε στη χώρα σου”. Εκείνη την ώρα είχα δέκα φαν μπροστά να με υπερασπίζονται. Είναι σημαντικό να έχεις υποστήριξη. Και είναι σημαντικό εδώ να τονίσουμε, ότι τα θύματα δεν φταίνε ποτέ. Το πρόβλημα είναι εκείνοι οι άνθρωποι που το προκαλούν όλο αυτό. Αυτοί είναι οι δυστυχισμένοι. Καλά, μου έχει τύχει να χτυπούν μπροστά μου έναν μαύρο άνδρα. Προσπάθησα να τον βοηθήσω, με τον κίνδυνο να φάω και εγώ ξύλο. Είναι ανήκουστα αυτά τα περιστατικά. Πρέπει να αγαπάμε ο ένας τον άλλον.
Αλήθεια, η Ελένη Φουρέιρα διεκδικεί τον τίτλο του gay icon;
Αυτό εσύ θα μου το απαντήσεις (γέλια). Εγώ είμαι μια καλλιτέχνιδα που απευθύνεται σε όλο τον κόσμο. Δεν αποσκοπώ κάπου. Είναι μεγάλη μου τιμή να με θεωρούν gay icon. Αυτό ακριβώς ένιωσα και στο pride της Μαδρίτης όταν μου έδωσαν ένα βραβείο για την εκπροσώπηση της gay κοινότητας. Τον διεκδικώ αυτόν τον τίτλο, αλλά δεν μπορώ να τον δώσω στον εαυτό μου. Αν τώρα μου τον δώσετε εσείς, για εμένα θα είναι μεγάλη τιμή.
Πιστεύεις ότι υπάρχουν καλλιτέχνες που προσπαθούν εσκεμμένα να διεκδικήσουν αυτό τον τίτλο για να διευρύνουν τον κύκλο των θαυμαστών τους.
Αυτό που πιστεύω είναι ότι κανένας και καμία δεν μπορεί να πείσει ένα κοινό, αν δεν το κάνει με ειλικρίνεια. Δεν μπορώ δηλαδή να πάω στο gay κοινό και να του πω “αγαπήστε με με” και αυτό να το κάνει έτσι απλά. Δεν είναι χαζός ο κόσμος, έχει άποψη. Δεν μπορείς να του πουλήσεις κάτι. Αγαπά κάποιον ή κάποια γιατί βρίσκει κάτι για να ταυτιστεί.
Στον παρελθόν είχες δηλώσει ότι είσαι ένας gay άνδρας στο σώμα μιας straight γυναίκας. Τι εννοούσες μ΄αυτή σου τη δήλωση;
Το είπα με μια δόση χιούμορ, γιατί ήθελα να δείξω την ταύτισή μου με αυτούς τους ανθρώπους.
Μπορεί να μου περιγράψεις την πιο “gay εικόνα” που σου έρχεται στο μυαλό;
Μια εικόνα από το βίντεο κλιπ του “Justify My Love” της Μadonna.
Θέλω να συνεχίσεις τη φράση: “Αγαπητό κοινό του Antivirus, είμαι η Ελένη Φουρέιρα και θέλω να σας πω ότι …”
… αυτή τη στιγμή βάζω βλεφαρίδα! Βάλτε και εσείς ό,τι θέλετε και μην σας νοιάζει τίποτα και κανένας.
φωτογραφίες: Γιώργος Καλφαμανώλης
