Vasilis Thanopoulos
Η σημερινή ημέρα (26 Οκτωβρίου) είναι αφιερωμένη στην intersex ορατότητα. Μια ημέρα ιδιαίτερα σημαντική αν σκεφτεί κανείς πως τα intersex άτομα στη χώρα μας δεν “απολαμβάνουν” κανένα δικαίωμα και καμία προστασία. Η συνέντευξη που θα διαβάσετε δεν είναι εύκολη. Όχι γιατί περιέχει δύσκολες έννοιες ή απαιτείται μια a priori ενημέρωση σχετικά με τα ζητήματα της intersex σωματικότητας. Αλλά γιατί εκθέτει με τον πιο απλό τρόπο την επιμονή του ανθρώπου να αρνείται το δικαίωμα της ισότιμης συνύπαρξης σε οποιοδήποτε άτομο ξεφεύγει του εγκληματικά στερεοτυπικού του κόσμου. Ο Λάκης είναι το πρώτο intersex άτομο στην Ελλάδα που μιλά ανοιχτά στο antivirus. Γνωρίζουμε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο και γι΄αυτό τον ευχαριστούμε διπλά! Ας τον ακούσουμε…
Είσαι ένα από τα ελάχιστα άτομα στην Ελλάδα – το πρώτο που γνωρίζω- που έχει κάνει coming out ως intersex και να μιλά ανοιχτά γι΄αυτό. Πώς πήρες αυτή την απόφαση;
Ξέρεις, δεν είναι πολύ εύκολο να μιλάς για κάτι που έχει δεχτεί τόση βία. Ο λόγος που αποφάσισα να κάνω coming out ως intersex άτομο, είναι γιατί θέλω να κάνω ορατή την ταυτότητα αυτή. Αυτή η ανάγκη μου, προέκυψε πριν περίπου δυο χρόνια, όταν ένιωσα ότι δεν θέλω πια να περνάω όλες τις δυσκολίες μόνος μου και ένιωσα πως θέλω να πω στον κόσμο τι είναι η intersex σωματικότητα και ότι ουσιαστικά δε διαφέρουμε από κανένα άλλο άτομο, απλώς γεννιόμαστε με κάποια επιπλέον γεννητικά χαρακτηριστικά.
Κάτι που δε γνωρίζει αρκετός κόσμος είναι πως η intersex σωματικότητα δεν “ανταποκρίνεται” μόνο στα άτομα που γεννιούνται με χαρακτηριστικά γεννητικών οργάνων του ανδρικού και του γυναικείου φύλου…
Σωστά, εγώ για παράδειγμα γεννήθηκα με το ΧΧΥ χρωμόσωμα ή όπως το ονομάζει η ιατρική κοινότητα σύνδρομο Klinefelter. Αυτό αποτελεί χρωματοσωματική διαφοροποίηση, τεκμηριωμένη από τη θετική χρωματίνη του φύλου και την xxy τρισωμία. Η προγεννητική διάγνωση γίνεται με γενετικό έλεγχο (καρυότυπου). Στην πορεία, ανακάλυψα ότι έχω ευαισθησία στα ανδρογόνα και εσωτερικά με την εξέταση υπερήχου, διαπιστώσαμε ότι έχω και αρκετές ωοθήκες.
Είχες από μικρό παιδί επίγνωση;
Όχι, αυτό έγινε σχετικά πρόσφατα. Απ΄όταν γεννήθηκα με τρέχανε στους γιατρούς γιατί είχα διάφορα θέματα με την υγεία μου. Η δική μου πρώτη συνειδητοποίηση (αν μπορώ να το πω έτσι) έγινε σε ηλικία 6 χρόνων, όταν παρουσίασα γυναικομαστία, με έντονο πόνο στα στήθη, που συνοδευόταν από έκκριση γαλακτικού υγρού. Την περίοδο εκείνη, νοσηλεύτηκα για τρεις μήνες στο νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, όπου μου έκαναν αρκετές ορμονικές εξετάσεις και στην συνέχεια ξεκίνησαν να μου χορηγούν τεστοστερόνη. Τεστοστερόνη ουσιαστικά έπαιρνα από τα έξι μου μέχρι 30 χρόνων (σ.σ. τώρα είναι 35). Μετά, σε ηλικία 13 ετών έγινε ένα μπαμ ορμονικό μέσα μου. Αυτό που συνειδητοποίησα τότε, ήταν ότι το σώμα μου δεν ανέπτυσσε τριχοφυΐα, δεν έπαιρνα κιλά και ότι η φωνή μου ήταν αρκετά λεπτή. Στα 16 μου ήταν που ένιωσα έλξη για το ίδιο φύλο και τότε σκέφτηκα πως η διαφορετικότητά μου οφειλόταν στο ότι είμαι gay. Στην πραγματικότητα, δεν γνώριζα τι ακριβώς μου συμβαίνει και οικειοποιήθηκα την gay ταυτότητα γιατί προσπαθούσα να βρω που ανήκω. Στην πορεία όμως, όταν ξεκίνησαν οι ορμονικές διαταραχές, άρχισα να αντιλαμβάνομαι πως κάτι άλλο συνέβαινε.
Δηλαδή;
Το 2010 σε ηλικία 28 χρόνων, είχα μια άσχημη σωματική εμπειρία. Άρχισαν να διαταράσσονται οι ορμόνες μου, είχα έντονους πόνους στα γεννητικά όργανα και ακολούθησε ένα βράδυ αποβολή αίματος. Νόμισα πως είχε να κάνει με πέτρα στο νεφρό, πήγα σε διάφορους γιατρούς εδώ στην επαρχία, ουρολόγο, ενδοκρινολόγο, οι οποίοι ουσιαστικά δεν είχαν ιδέα τι , και τι να κάνουν και με παρέπεμψαν στη Θεσσαλονίκη στο νοσοκομείο. Εκεί με ανέλαβε μια ομάδα από 12 γιατρούς όλων των ειδικοτήτων, η οποία με παρακολουθούσε έως τον Φεβρουάριο του 2015. Στην αρχή όταν πήγα, με φωτογράφίζαν, μου κάνανε διαρκώς ορμονικές εξετάσεις και μου επέβαλαν να τις κάνω σε όλη μου τη ζωή. Μου έκαναν εξέταση καρυότυπου και βρήκαν ότι γεννήθηκα με το ΧΧΥ. Δεν το αναγνώριζαν όμως ως intersex. Aντίθετα με τρομοκράτησαν λέγοντάς μου πως θα αποκτήσω ψυχολογικές διαταραχές, κατάθλιψη, διαταραχές ύπνου, πρώιμη οστεοπόρωση, χαμηλή libido, προβλήματα στο θυρεοειδή, υπογονιμότητα και πως μέχρι τα 35 μου θα αποκτήσω καρκίνο του μαστού.
Μέχρι τότε είχες κάποιες πληροφορίες σχετικά με το τι σημάνει intersex;
Είχα μια εικόνα, απλά δεν ήταν πλήρης. Βλέποντας τα όσα συμβαίνουν στο σώμα μου μπήκα στη διαδικασία να το ψάξω στο internet και εκεί ανακάλυψα κάποια πράγματα. Αλλά δεν είχα ολοκληρωμένη άποψη. Σε κάποια φάση πίστευα ότι ήμουν τρανς, αλλά όπως και με την gay ταυτότητα ήταν κάτι που δε μου κολλούσε. Το σίγουρο είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια ταλαιπωρήθηκα αρκετά με το να πηγαινοέρχομαι στο νοσοκομείο για να μου κάνουν διαρκώς εξετάσεις. Όταν αποφάσισα να διαμαρτυρηθώ για την ταλαιπωρία, κάποιοι ενδοκρινολόγοι με αντιμετώπισαν υποτιμητικά, σαν ένα ερμαφρόδιτο άτομο που δεν το βοηθά κανείς και με έκαναν να αισθάνομαι πολύ άσχημα. Στην πραγματικότητα δεν ήξεραν τίποτα όπως αποδείχτηκε και στηρίζονταν πάνω σε φήμες και σε ότι έγραφαν κάποια ανακριβή βιβλία γύρω από όλο αυτό το θέμα. Ο μόνος γιατρός, ο οποίος με αντιμετώπισε με σεβασμό και είχε την γνώση, ήταν ο καθηγητής ψυχιατρικής / ψυχοσεξουαλικότητας στο Α.Π.Θ. Αυτός μου σύστησε να σταματήσω την τεστοστερόνη γιατί όπως είπε, πρέπει το σώμα μου επιτέλους να αποφασίσει μονο του τι θέλει να είναι και ότι όλη αυτή η συνεχόμενη λήψη αυτής της ορμόνης προκαλεί πολλά προβλήματα όταν φτάσει στον εγκέφαλο, ψυχικά ή σωματικά. Με παρέπεμψε να βρω και έναν γιατρό ενημερωμένο στο κομμάτι της intersex σωματικότητας.
Ακολούθησες τη συμβουλή του;
Ναι, γιατί εκτός από τη σωματική ταλαιπωρία όλα αυτά τα χρόνια, είχα να αντιμετωπίσω και τη συμπεριφορά των γιατρών που με έβλεπαν ως πειραματόζωο, την άγνοια γύρω από την intersex σωματικότητά μου, αλλά και τα υπέρογκα έξοδα για τους γιατρούς, τις εξετάσεις και τις ορμόνες. Μετά από έρευνα βρήκα έναν ενδοκρινολόγο στην Κομοτηνή, ο οποίος είναι γνώστης της intersex σωματικότητα και μου συμπεριφέρεται σωστά, χωρίς να με αντιμετωπίζει σαν να είμαι κάτι παράξενο, αλλά ως φυσιολογικό άτομο. Αυτός ήταν που εντόπισε, ότι πέραν του ΧΧΥ, έχω και το σύνδρομο πολλαπλών ωοθηκών με ευαισθησία στα ανδρογόνα.
Όταν έμαθες τελικά ότι είσαι intersex, πώς αισθάνηκες;
Αρχικά με έπιασαν τα κλάματα. Μου πήρε αρκετό χρόνο για να το αποδεχτώ. Εξ αιτίας όλων αυτών που πέρασα είχα τρομοκρατηθεί.
Πόσο κοντά ήταν η οικογένειά σου σ΄όλο αυτό;
Οι γονείς μου δεν γνώριζαν αυτόν τον όρο και άργησαν πολύ να τον αποδεχτούν. Με έβλεπαν σαν ένα παιδί κλεισμένο στον εαυτό του, με κάποια ιδιαίτερα πρόβλημα από τα άλλα παιδιά. Είχαν έντονη δυσφορία αλλά και άγνοια και προσπαθούσαν να μην πουν τίποτα σε κανέναν για όλο αυτό που μου συμβαίνει. Επίσης, με συμβούλευαν ότι καλό είναι να μην πω και εγώ τίποτα ακόμα και σε άτομα που μ’ αγαπούν, γιατί ο κόσμος είναι κακός και δεν ήξερα πως θα με αντιμετώπιζαν όταν θα το τους αποκάλυπτα. Αν και είχα τη στήριξη τους σε όλο αυτό που περνάω από παιδί, με τις ορμόνες μου να ανεβοκατεβαίνουν συνεχώς, ένιωθα πως το κάνουν από δίκες τους ανασφάλειες. Φυσικά αυτό αποδείχτηκε στην πορεία, όταν τον Οκτώβριο του 2015 ύστερα από ένα έντονο καυγά μαζί τους, γύρισαν και μου είπαν καλύτερα να είχα αυτοκτονήσει από την στιγμή που ξεκίνησα να αποκαλύπτω στον κόσμο όλο αυτό, γιατί τους έκανα ρεζίλι.
Ψυχολογικά πώς το αντιμετώπιζες;
Σ΄αυτό σημαντικό ρόλο έπαιξε η ψυχολόγος μου, η οποία με βοήθησε να αντιμετωπίσω διάφορα θέματα που είχα, όπως το να αποκαλύψω στη μητέρα μου με την βοήθεια της ψυχολόγου μου ότι σε ηλικία 6 χρόνων βιάστηκα από έναν παπά, λόγω της διαφορετικότητας μου. Όταν το έμαθε αυτό η μητέρα μου, συγκλονίστηκε και έπεσε σε λυγμούς και μου ζητούσε συγνώμη, γιατί όλα αυτά τα χρονιά το περνούσα μονός μου και δεν είχα την ουσιαστική αποδοχή τους. Σήμερα, η μητέρα μου αν και νιώθει ακόμα ίσως άβολα με τον όρο αυτόν, εν μέρει τον έχει αποδεχτεί.
Πώς είναι η ζωή σου σήμερα;
Θες την αλήθεια; Από τότε που άρχισα να μιλάω ανοιχτά γι΄αυτό… σκατά. Θα σου πω αυτό. Όσο δήλωνα gay άνδρας τα πράγματα ήταν πιο εύκολα. Γιατί είναι κάτι που το καταλαβαίνει ο κόσμος. Και σχέσεις είχα κλπ. Από τότε που δήλωσα intersex τα πράγματα έγιναν πολύ δύσκολα. Οι φίλοι μου μειώθηκαν και ο κόσμος έχει γίνει πιο διστακτικός. Για να καταλάβεις έχω γνωρίσει κάποιον που μου έχει ρωτήσει αν υπάρχει κίνδυνος να τον “κολλήσω”; Και οι σχέσεις έγιναν πιο δύσκολες. Και όλο αυτό επειδή ο κόσμος έχει πλήρη άγνοια του θέματος. Να σου πω χαρακτηριστικά ότι υπάρχει αρκετός κόσμος που πιστεύει ότι το “intersex” είναι όταν κάνεις σεξ στο internet. Επίσης, έχουμε μάθει να αναγνωρίζουμε μόνο τον όρο “ερμαφρόδιτος”. Γιατί είναι κάτι που πουλάει. Είναι και ένας όρος που έχει στη γλώσσα αρνητική χροιά. “Ερμαφρόδιτη πολιτική”, λέμε… Έχει κάτι το υποτιμητικό, που στιγματίζει.
Έχεις μετανιώσει που μίλησες ανοιχτά;
Κοίτα, άμα γνώριζα οτι θα περάσω όλο αυτό τον εκφοβισμό, μπορεί και να μην το έκανα. Ξέρω, όμως, ότι μόνο αν ανοιχτεί αυτό το θέμα ίσως να μπορέσουν και αλλά άτομα να πουν ότι είναι intersex χωρίς να φοβούνται και ίσως να μην υπάρχει τόση άγνοια.
Τι θα ήθελες να αλλάξει ώστε τα πράγματα να γίνουν καλύτερα;
Αρχικά να μπει στα σχολεία το μάθημα για την intersex σωματικότητα, έτσι ώστε τα παιδιά να μαθαίνουν από νεαρή ηλικία τι εννοούμε με τον όρο intersex. Όλα ξεκινούν από εκεί. Σχετικά με το νομικό πλαίσιο θα θελα να μπορούμε να παντρευόμαστε και εμείς, να υιοθετούμε παιδιά, μιας και είναι αδύνατο να γονιμοποιήσουμε, λόγω στειρότητας. Γενικά, θα θελα να είμαστε αποδεκτοί στο κοινωνικό σύνολο. Γιατί πρέπει να είναι μοναχική η ζωή μας για πάντα; Να σταματήσουν, επίσης, οι γιατροί να το παίζουν θεοί και να αποφασίζουν αυθαίρετα για το φύλο των παιδιών, όπως και να υπάρχει η δυνατότητα τρίτης καταχώρισης στα έγγραφα, πέρα από το αγόρι, κορίτσι.
Θεωρείς τον νόμο για την “ταυτότητα φύλου” μια ευκαιρία που χάθηκε για τα intersex άτομα;
Ναι…
Με αφορμή και τη -σημερινή- ημέρα intersex ορατότητας ποιο μήνυμα θέλεις να στείλεις;
Ότι ο κόσμος δεν είναι μια διχοτομία: Δεν είναι μόνο μαύρο ή άσπρο, καλό ή κακό, άνδρας ή γυναίκα. Μάλλον έχει έρθει ο καιρός να αναγνωρίσουμε ότι το 99% του πληθυσμού αποτελείται από άντρες ή γυναίκες αλλά σε έναν κόσμο με τόσα δισεκατομμύρια ανθρώπους αυτό το 1% είναι πολλά πολλά άτομα που είναι κάτι άλλο. Η κοινωνία, που απεχθάνεται την ποικιλία και προάγει την ομοιομορφία, στιγματίζει τα πρόσωπα αυτά εξαιτίας ενός φυσικού χαρακτηριστικού και μας οδηγεί στην άγνοια της πραγματικότητας. Το να προσπαθούμε να τους στριμώξουμε σε ένα δίπολο όταν η ίδια φύση λειτουργεί προάγοντας στην ποικιλομορφία και τη διαφορετικότητα είναι τουλάχιστον παράλογο. Θεωρώ, λοιπών, ότι μια τέτοια ζωή δεν αξίζει σε κανέναν. Δεν ζητάμε κάτι παράλογο απλά μια φυσιολογική ζωή. Αναφαίρετο δικαίωμα των ανθρώπων είναι η αυτοδιάθεση του σώματος, η επιλογή φύλου, ταυτότητας, σεξουαλικότητας, λαμβάνοντας υπόψιν την υλικότητα του σώματος και αποκαθιστώντας τα intersex σώματα, σε σώματα με σημασία.
