Όλοι διαφορετικοί, όλοι Αθηναίοι

Η ολόσωμη φωτογραφία της ήταν δυο φορές εγώ, και στεκόταν στη μέση ενός πολυσύχναστου δρόμου, με γραμμές τραμ ολούθε και μια κυκλική πλατεία πολλών κατευθύνσεων. Στο κέντρο έγραφε με μεγάλα και στη φαντασία μου, περήφανα, γράμματα: ALLEMAAL ANDERS–ALLEMAAL ANTWERPENAAR. Δηλαδή, “Όλοι διαφορετικοί, όλοι Αμβέρσιοι” (Αμβερσινοί; Αμβερσιώτες;). Δεν περίμενα, αν και με έχει συνηθίσει η Αμβέρσα σε καλές εκπλήξεις, να δω αυτό που είδα και να το ξαναδώ και να συνεχίζω να το βλέπω παντού. Εδώ και μερικές μέρες η πόλη έχει γεμίσει αφίσες (και γιγαντοαφίσες ακόμα, που καλύπτουν ολόκληρα κτήρια), σχεδιασμένες και τοποθετημένες από τη δημοτική αρχή. Κάθε αφίσα φιλοξενεί και μια διαφορετική ιστορία από τους κατοίκους της πόλης.

“Νέοι, άτομα ηλικιακά προικισμένα, αρρενωπότητες, θηλυκότητες, φυλοπαράξενοι, στρέιτ, κούηρ, γεννημένοι στο Βέλγιο ή αλλού, με ανεπάρκειες ή ελλείψεις, ή ακόμα και μη κατηγοριοποιήσιμοι: η Αμβέρσα είναι για όλους! Γι’ αυτό και ο δήμος παλεύει κατά του ρατσισμού και της περιθωριοποίησης. Ο στόχος: Κάθε πολίτης να νιώσει 100% την πόλη, όντας ο εαυτός του. Γιατί δε μοιραζόμαστε απλώς μια πόλη, μοιραζόμαστε και ένα κοινό μέλλον.”

Αυτά γράφει στον επίσημο ιστότοπο του δήμου, ε, και ναι, ένα δάκρυ το ρίχνεις. Μια πόλη που σε κάνει να νιώθεις ευπρόσδεκτη; Σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας ακούγεται. Κι όμως συμβαίνει τώρα και με κάνει να περπατάω κομματάκι πιο περήφανα στους δρόμους της Αμβέρσας. Το σαγόνι μου είναι στραμμένο προς τον ουρανό μερικές ίντσες πιο πολύ από όσο συνήθως, οι ώμοι μου είναι πιο χαλαροί, γέρνουν προς τα πίσω σαν ζακέτα που ξεπέφτει χωρίς έγνοιες γύρω από το λαιμό και νομίζω πως οι γωνίες στα χείλη μου έχουν απομακρυνθεί η μία από την άλλη σε μια κίνηση που θυμίζει μειδίαμα; Ίσως να είναι χαμόγελο. Ναι, πρέπει να είναι χαμόγελο. Από εκείνα που ετοιμάζονται να σκάσουν αθόρυβα, όταν σε αγκαλιάζει κάποιος που σ’ αγαπά. “Μα όλα αυτά εξαιτίας μερικών αφισών;”, θα σκεφτεί κανείς. Μα, ναι. Είναι ΤΟΣΟ απλό. Τόσο απλό να κάνεις τους ανθρώπους ευτυχισμένους και λέγεται συμπερίληψη- ή αλλιώς αυτό που κάνει μια κοινωνία και είναι ότι πιο κοντινό υπάρχει που να θυμίζει την αίσθηση μιας αγκαλιάς. Και όλοι πάνω κάτω, ειδικά αυτό τον καιρό, γνωρίζουμε πόσο δυνατή είναι μια αγκαλία ή η απουσία της.

Η πρώτη αφίσα που είδα ήταν αυτή με την ιστορία της Lucy:

Έφυγε από την Τανζανία 4 χρόνια πριν και τώρα μένει σε μια γειτονιά της Αμβέρσας, το Μπέρχεμ.

“Το να μιλάς για τη σεξουαλική σου ταυτότητα, θα έπρεπε να ήταν επιλογή- όχι υποχρέωση”

«Βρίσκομαι εδώ τέσσερα χρόνια και νιώθω πως ακόμα προσαρμόζομαι στους ανθρώπους της πόλης. Προσέχω πολύ τη συμπεριφορά μου και τον τρόπο που μιλάω, ελπίζοντας να γίνω αποδεκτή. Πολύ συχνά με ρωτάνε από πού κατάγομαι. Όταν τους απαντάω πως έφυγα από την Τανζανία, το 90% από αυτούς θα μου πουν: “Μα δεν υπάρχει κάποιος πόλεμος εκεί, έτσι δεν είναι; Τότε γιατί έφυγες;” Και κάθε φορά είμαι σχεδόν υποχρεωμένη να εξηγήσω πως έφυγα λόγω της σεξουαλικής μου ταυτότητας, επειδή στη χώρα μου δεν υπάρχει ανοχή προς τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. “Είναι πράγματι αυτός ο μοναδικός λόγος που έπρεπε να αφήσεις την πατρίδα σου;” είναι συνήθως η επόμενη ερώτηση που θα κάνουν. Σαν να πρέπει να δικαιολογήσω τον εαυτό μου. Αυτό δεν είναι ευχάριστο συναίσθημα. Παρεμπιπτόντως, το να μιλάς για τη σεξουαλική σου ταυτότητα, θε έπρεπε να ήταν επιλογή και όχι υποχρέωση. Τώρα πια έχω μάθει να το προσπερνάω γρήγορα όλο αυτό, απαντώντας πως ήρθα στο Βέλγιο επειδή μένει εδώ η σύντροφός μου. 

Ταυτόχρονα, αισθάνομαι επίσης μεγάλη φροντίδα και ενδιαφέρον από τους ανθρώπους, δείχνουν ότι θέλουν να με βοηθήσουν. Δουλεύω συχνά ως εθελοντής στο Ινστιτούτο Τροπικής Ιατρικής και εκεί είναι κυρίως ηλικιωμένοι που με πλησιάζουν πολύ θετικά και με ανοιχτό μυαλό. Αυτό είναι πολύ αναζωογονητικό και, πάνω απ ‘όλα, μια μεγάλη αντίθεση με την Τανζανία, όπου οι ηλικιωμένοι είναι πολύ παραδοσιακοί και συντηρητικοί.

Η κοπέλα μου είναι επίσης από την Τανζανία και συναντά τα ίδια προβλήματα όπως κι εγώ και μπορούμε να παρηγορήσουμε η μία την άλλη. Για τα υπόλοιπα, απολαμβάνω πραγματικά την Αμβέρσα. Είναι μια τόσο διαφορετική πόλη. Μου αρέσει να γνωρίζω όλους αυτούς τους διαφορετικούς πολιτισμούς και για μένα η πόλη αυτή, είναι ο καλύτερος τρόπος να μάθω για τον κόσμο μας.»

Εννοείται πως συνέχισα να περπατώ. Όλη την ημέρα περπατούσα και γύρισα τη μισή πόλη για να βρω κι άλλες αφίσες.

Και βρήκα και την ιστορία του Jack:

“Ζήσε και άσε και τους άλλους να ζήσουν”

Πριν από 13 χρόνια, ο Jack βγήκε από το ντουλάπι των γυναικών, καθώς το περιγράφει ο ίδιος. «Οι άνθρωποι μου χαμογελούν, μου κάνουν κοπλιμέντα και λένε πόσο γενναίος είμαι. Παίρνω γενικά θετικά σχόλια. Αυτό μου δίνει ένα ζεστό συναίσθημα μέσα μου κάθε φορά. Μου αρέσει πολύ η γειτονιά μου (το Μπέρχεμ). Μεγάλωσα στο Βάσλαντ και ήρθα στην Αμβέρσα για δύο λόγους: γιατί συνάντησα τη γυναίκα μου εδώ και επειδή βρήκα δουλειά στην Agfa-Gevaert, όπου τελικά εργάστηκα για 42 χρόνια. Συνήθιζα να φοράω γυναικεία ρούχα κρυφά, αλλά εδώ και 13 χρόνια βγαίνω έξω ντυμένος με αυτά. Αν και ένας άνδρας με γυναικεία ρούχα είναι πιο αποδεκτός αυτές τις μέρες, παραμένει ένα ευαίσθητο θέμα για την πόλη. Ορισμένοι άνθρωποι εξακολουθούν να έχουν πρόβλημα με αυτό. Έχω δεχθεί ακόμη και σωματικές επιθέσεις και μια φορά κάποιος έριξε μια μεγάλη πέτρα στην μπροστινή μου πόρτα. Υπάρχουν λοιπόν ορισμένα μέρη στην Αμβέρσα που αποφεύγω, ειδικά τη νύχτα. Ορισμένες γειτονιές είναι απλά λιγότερο ανεκτικές από άλλες.

Φυσικά έχω δει την πόλη να αλλάζει πάρα πολύ, ειδικά όσον αφορά την ποικιλομορφία. Στο τραμ μερικές φορές φαντάζομαι τον εαυτό μου σε άλλη χώρα. Αλλά είμαι γενικά θετικός σε αυτό. “Ζήσε και άσε και τους άλλους να ζήσουν”, αυτό είναι το σύνθημά μου. Δυστυχώς, συμβαίνει περιστασιακά να με αποκαλούν “βρώμικη αδερφή”, αλλά αυτό δεν είναι καν η αλήθεια (δεν είμαι gay). Φυσικά, με πονάει. Ευτυχώς, μπορώ όμως να το αφήσω πίσω μου γρήγορα. Σε κάθε περίπτωση, θα παραμείνω αυτός που είμαι και οι άνθρωποι γύρω μου πρέπει να το αποδεχτούν.»

Στο κέντρο της πόλης συνάντησα τη Μουσουλμάνα Naziha, που αναρωτιέται αν φταίει η μαντίλα της, που οι άνθρωποι δεν την προτιμούν όταν ψάχνουν για οδηγίες στους δρόμους ή όταν το βιογραφικό της είναι το καταλληλότερο για κάποιες δουλειές.

Και την Emilie, που λαμβάνει πολλά σχόλια για το ξυρισμένο της κεφάλι και τα πολλά της τατουάζ και απαντάει σε όσους τη ρωτούν αν είναι γυναίκα ή άντρας με το εξής αφοπλιστικό: “Τι σημασία έχει αν είμαι άντρας ή γυναίκα, φτωχή ή πλούσια. Είμαι ό,τι είμαι!”

Στο δρόμο προς το σπίτι έπεσα πάνω στον 23χρονο τρανς Yordin, που έλεγε πως τα τελευταία 7 χρόνια η πόλη έχει αλλάξει. “Οι κάτοικοι έχουν αρχίσει τις διαπραγμετεύσεις γύρω από πολλά θέματα ταμπού του παρελθόντος, εξαιτίας και πολλών παγκόσμιων αλλαγών, όπως το κίνημα metoo. Σήμερα περπατάω στους δρόμους με λίγο περισσότερη σιγουριά, αν και ακόμα χρειάζεται να προσαρμόζω την εμφάνισή και το στυλ μου σε κάποιες γειτονιές.”

Κοιτώντας ξανά τις φωτογραφίες που έβγαλα από την περιήγησή μου εκείνη τη μέρα δεν απέφυγα να θέσω στον εαυτό μου την αυτονόητη υποθετική ερώτηση: Φαντάσου λέει, όλοι αυτοί να ήταν Αθηναίοι! Σα να λέμε: Όλοι διαφορετικοί, Όλοι Αθηναίοι! Μπα. Ταινία φαντασίας και βάλε!

Γράφει η Χριστίνα Τριχά

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες ιστορίες εδώ: https://www.antwerpen.be/nl/overzicht/allemaal-antwerpenaar/verhalen ή να έρθετε στην Αμβέρσα, όταν με το καλό εμβολιαστείτε να πάρετε μια γεύση από μια πόλη που αποφάσισε να δώσει μια απάντηση σε όλους όσους φοβούνται ό,τι δε συμμορφώνεται σε παλαιοληθικούς κανονιστικούς κανόνες.

Μια απάντηση ίσως και στην πρόσφατη ομοφοβική τραγική επίθεση:

https://avmag.gr/143242/to-minyma-toy-velgoy-prothypoyrgoy-gia-tin-1i-omofoviki-dolofonia-se-ennea-chronia/?fbclid=IwAR1P4UQQRTpTf78T5WeQB4LJETsrKJ178l0TQGIDimxmVOarU63W2M4fGoc