Η πρωκτολογία καταπιάνεται με ένα εύρος παθήσεων που εκτείνεται από σχετικά ακίνδυνα έως σοβαρά προβλήματα για την ανθρώπινη υγεία με κυριότερα παραδείγματα τις αιμορροΐδες, τα περιεδρικά συρίγγια, τα κονδυλώματα (HPV), τη ραγάδα πρωκτού και τον πρωκτικό καρκίνο.
Οι αιμορροΐδεςείναι από τα πιο συχνά προβλήματα που εμφανίζονται στον πρωκτό. Φυσιολογικά, πρόκειται για αγγεία της περιοχής που βοηθούν στην αφόδευση και τη συγκράτηση των κοπράνων. Όταν όμως υπάρχει παρατεταμένη παραμονή στην τουαλέτα που συνδυάζεται με δυσκοιλιότητα, παχυσαρκία, έντονη γυμναστική (squat) και ορθοστασία, τότε αυτές πρήζονται, χαλαρώνουν, κρεμάνε προς τα έξω και αιμορραγούν. Καμία χειρουργική αντιμετώπιση των αιμορροΐδων δεν έχει νόημα αν ο ασθενής δεν σταματήσει την κακή συνήθεια να κάθεται πολλή ώρα στην τουαλέτα (μόνο μέχρι 5 λεπτά). Αρχικά, για τις μικρές, εσωτερικές αιμορροΐδες μπορούν να τοποθετηθούν δακτύλιοι στο ιατρείο. Σε προχωρημένη κατάσταση οι αιμορροΐδες αντιμετωπίζονται χειρουργικά με τεχνικές που επιλέγονται αναλόγως της περίπτωσης όπως είναι η HAL, η Longo, το laser (THD) κ.α.
Τα περιεδρικά συρίγγια-αποστήματα, μία επίσης συχνή πάθηση διαχωρίζονται σε υψηλά (σοβαρότερα), μεσοσφιγκτηριακά και χαμηλά (ηπιότερα). Στην οξεία φάση εμφανίζεται ένα απόστημα στον πρωκτό ή γύρω από αυτόν προκαλώντας διόγκωση, φλεγμονή και πόνο, ενώ έπειτα δημιουργείται ένα συρίγγιο (τούνελ) με εξωτερικό στόμιο από το οποίο τρέχει πύον, μία χρόνια κατάσταση με εξάρσεις και υφέσεις. Πολλές φορές τα συρίγγια-αποστήματα εμφανίζονται από μόνα τους, όμως κατά καιρούς έχει ενοχοποιηθεί το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η νόσος Crohn, οι τραυματισμοί της περιοχής κλπ. Μία πολύ αποτελεσματική διαγνωστική τεχνική για τα συρίγγια με πολύ μεγαλύτερη λεπτομέρεια από τη μαγνητική τομογραφία είναι το 3d ενδοπρωκτικό υπερηχογράφημα. Και στα συρίγγια έχουν κατά καιρούς εμφανιστεί πολλές «θαυματουργές» τεχνικές οι οποίες όμως γρήγορα λησμονούνται. Στις τεχνικές αντιμετώπισης περιλαμβάνονται η διάνοιξη του συριγγίου, η χρήση ράμματος seton (ιπποκρατική μέθοδος) και πολλές καινούργιες μέθοδοι (LIFT, flap, AFP, Permacol, VAAFT, OTSC κλπ).
Η λοίμωξη από τον ιό HPV είναι ιδιαίτερα συχνή στο γενικό πληθυσμό ενώ αφορά άνδρες και γυναίκες ανεξαιρέτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Ο ιός αυτός προκαλεί κονδυλώματα τόσο μέσα στον πρωκτό όσο και έξω από αυτόν, που μοιάζουν με μικρά ογκίδια, σαν φακές ή κουνουπιδάκια που προκαλούν φαγούρα. Ορισμένοι τύποι εκτός από κονδυλώματα, μπορούν να προκαλέσουν δυσπλασίες ακόμα και καρκίνο. Το προφυλακτικό δεν προστατεύει απόλυτα από τον ιό, ωστόσο η χρήση του επιβάλλεται. Η αφαίρεση των κονδυλωμάτων γίνεται με καυτηριασμό, laser, κρυοπηξία και διάφορες αλοιφές. Πολύ συχνά, τα κονδυλώματα και οι δυσπλασίες επανεμφανίζονται μετά από οποιαδήποτε θεραπεία. Ο επανέλεγχος μετά από 5-6 εβδομάδες είναι απαραίτητος.
Η ραγάδα δακτυλίου, μια πληγή του πρωκτού, προκαλεί έντονο πόνο στον ασθενή κυρίως κατά τη διάρκεια και μετά την αφόδευση δημιουργώντας έντονο σφίξιμο στους σφιγκτήρες του πρωκτού (σπασμός) οπότε ο σπασμός δεν αφήνει την ραγάδα να επουλωθεί. Ο πόνος περιγράφεται σαν να περνάνε σπασμένα γυαλιά κατά την αφόδευση και είναι συχνά αφόρητος. Η υπερβολική χρήση καθαριστικών σαπουνιών, το χαρτί, η νόσος Crohn και η δυσκοιλιότητα ευθύνονται κυρίως για την εμφάνιση ραγάδας. Η οξεία ραγάδα συνήθως γίνεται καλά με επουλωτικές αλοιφές και πλύσιμο με χλιαρό προς ζεστό νερό. Όταν όμως ο σπασμός επιμένει τότε πρέπει να γίνεται πλαγία έσω σφιγκτηροτομή με άριστα συνήθως αποτελέσματα.
Ο καρκίνος του πρωκτού προκαλείται κυρίως από την λοίμωξη με τον ιό HPV. Οι καρκινογόνοι τύποι 16 και 18 του HPV ευθύνονται περισσότερο για την πάθηση, ενώ σαφή κίνδυνο διατρέχουν οι οροθετικοί, οι ανοσοκατασταλμένοι, οι καπνιστές, όσοι λαμβάνουν κορτικοστεροειδή κλπ. Σημαντικό μέτρο πρόληψης αποτελεί ο καθολικός εμβολιασμός του πληθυσμού σε ηλικία μικρότερη των 26 ετών. Η χημειοθεραπεία συνδυαστικά με την ακτινοθεραπεία παρουσιάζει ικανοποιητικά αποτελέσματα ως θεραπευτική προσέγγιση. Η τοπική εκτομή των βλαβών προτιμάται όταν ο όγκος είναι μικρός σε μέγεθος.
Δρ. Απόστολος Σταματιάδης
Χειρουργός – Πρωκτολόγος
proctology.gr
Δείτε ακόμα: Είναι η αιμορραγία μετά το πρωκτικό σεξ κάτι συνηθισμένο;
