Όλοι οι άνθρωποι γεννήθηκαν ελεύθεροι και ίσοι όσον αφορά την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα τους. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης’ (Άρθρο 1 της Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων)
OJohnLennon φανταζόταν ένα κόσμο που όλοι θα μπορούν να ζούν ειρηνικά. Εμείς τον αποκαλούσαμε ονειροπόλο αλλά δεν είναι μοναχός. Αυτό είναι και το νόημα ενός νομοθετικού πλαισίου που θα καταπολεμήσει και θα καταργήσει τις διακρίσεις. ώστε όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως διαφορετικότητας να μπορούν να συνυπάρχουν μαζί, χωρίς φόβο, χωρία βία.
Δύο από τις θεμελιώδης “αρχές” των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι α) η Αρχή της ίσης Μεταχείρισης και β) Η απαγόρευση της Διάκρισης.
Το Σύνταγμα κάνει αναφορά και στις δύο, δίνοντας στον πολίτη το δικαίωμα προσφυγής στα δικαστήρια για να προστατεύσει το έννομo συμφέρον του σε περίπτωση που υπάρχει στέρηση ή παραβίαση των δικαιωμάτων του, που πηγάζουν από ζητήματα μεταχείρισης και διάκρισης. Ο πολίτης μπορεί να στραφεί όχι μόνο ενάντια στο κράτος αλλά και ενάντια τρίτων.
Κρατάμε λοιπόν σαν πρώτο γενικό κανόνα ότι όλοι οι Έλληνες πολίτες, σύμφωνα με το Σύνταγμα, χρήζουν της ίδιας μεταχείρισης, σαν δεύτερο γενικό κανόνα ότι κανένας δεν θα έπρεπε να πέφτει θύμα διάκρισης και σαν τρίτο γενικό κανόνα ότι εάν παραβιαστεί ένας εκ των δύο καλούμε δικηγόρο και λύουμε τις διαφορές μας εντός των δικαστικών μεγάρων .
Ειδικά όμως, το Ελληνικό Εθνικό Δίκαιο δεν θεωρείται καινοτόμο σε ζητήματα προσανατολισμού και ταυτότητα φύλου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ρητές αναφορές που παρέχουν δικαιώματα στα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
“Ιστορία μου Αμαρτία μου”
Ο αντιρατσιστικός νόμος (ν. 927/1979) είχε αρχικό σκοπό την παροχή νομικής προστασίας σε άτομα που έπεφταν θύματα διακρίσεων. Δυστυχώς όμως είναι ευρέως γνωστό ότι η συγκεκριμένη νομοθεσία σπανίως επικαλούταν για να παλέψει εναντίων των διακρίσεων και ακόμα και εάν ετίθετο σε εφαρμογή, σπάνια έβλεπε το εσωτερικό του δικαστηρίου και ακόμα πιο σπάνια στηριζόταν σε αυτόν απόφαση που να επέφερε κάποιο θετικό αποτέλεσμα.
“Κούκλα σε Βιτρίνα”
Η τροποποίηση του αντιρατσιστικού νόμου με τον Νόμο 4285/2014 έγινε ώστε πρώτον να ενισχυθεί ο ήδη υπάρχον νόμος, ο οποίος όπως έχει ήδη αναφερθεί αποδείχθηκε κούκλα σε βιτρίνα και δεύτερον να ενσωματώσει ακόμα μία κίνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση του ρατσισμού, ο οποίος βασίζεται σε συγκεκριμένες μορφές. Συγκεκριμένα, ενσωματώθηκε η απόφαση πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του ποινικού δικαίου των εθνικών νομοθεσιών. Μία από τις καινοτομίες της εν λόγω νομοθεσίας είναι ότι ο νομοθέτης συμπεριέλαβε τη διάκριση λόγο γενετήσιου προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου, αναγνωρίζοντας και ενσωματώνοντας πλέον και τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας ως αποδέκτες ρατσιστικής συμπεριφοράς.
Συγκεκριμένα το πρώτο άρθρο ορίζει ότι:
Άρθρο 1
Το άρθρο 1 του ν. 927/1979 αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 1 Δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους
1. Όποιος με πρόθεση, δημόσια, προφορικά ή δια του τύπου, μέσω του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο ή τρόπο, υποκινεί, προκαλεί, διεγείρει ή προτρέπει σε πράξεις ή ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος ή βία κατά προσώπου ή ομάδας προσώπων, που προσδιορίζονται με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, τις γενεαλογικές καταβολές, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, το σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου ή την αναπηρία, κατά τρόπο που εκθέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη ή ενέχει απειλή για τη ζωή, την ελευθερία ή τη σωματική ακεραιότητα των ως άνω προσώπων, τιμωρείται με φυλάκιση τριών (3) μηνών έως τριών (3) ετών και με χρηματική ποινή πέντε έως είκοσι χιλιάδων (5.000 – 20.000) ευρώ.
2. Με τις ίδιες ποινές τιμωρείται όποιος με πρόθεση και με τα μέσα και τους τρόπους που αναφέρονται στην παράγραφο 1, υποκινεί, προτρέπει, προκαλεί ή διεγείρει σε διάπραξη φθοράς ή βλάβης πραγμάτων, εφόσον αυτά χρησιμοποιούνταν από τις παραπάνω ομάδες ή πρόσωπα, κατά τρόπο που εκθέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη.
3. Αν η πρόκληση, προτροπή, διέγερση ή υποκίνηση των προηγούμενων παραγράφων είχε ως αποτέλεσμα την τέλεση εγκλήματος, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή δεκαπέντε έως τριάντα χιλιάδων (15.000-30.000) ευρώ.
Σε περίπτωση επιβολής ποινής φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους, επιβάλλεται η αποστέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων από ένα έως πέντε έτη.
4. Όποιος συγκροτεί ή συμμετέχει σε οργάνωση ή ένωση προσώπων οποιασδήποτε μορφής που επιδιώκει συστηματικά την τέλεση των πράξεων των παραγράφων 1 και 2, τιμωρείται με τις ποινές της παραγράφου 1, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη.
5. Αν η πράξη των προηγουμένων παραγράφων τελέστηκε από δημόσιο λειτουργό ή υπάλληλο, κατά την άσκηση των ανατεθειμένων σε αυτόν καθηκόντων, επιβάλλεται: α) στις περιπτώσεις των παραγράφων 1 και 2, φυλάκιση έξι (6) μηνών έως τριών (3) ετών και χρηματική ποινή δέκα χιλιάδων έως είκοσι πέντε χιλιάδων (10.000 – 25.000) ευρώ και β) στην περίπτωση της παραγράφου 3, φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή είκοσι πέντε χιλιάδων έως πενήντα χιλιάδων (25.000 – 50.000) ευρώ.»
“Changes – Τime May Change Me”
Με τον ίδιο νόμο που εισήχθη το σύμφωνο συμβίωσης (3719/2008) τροποποιήθηκε και ο ποινικός κώδικας ώστε πλέον εάν η πράξη μίσους τελείται μεταξύ άλλων λόγω μίσους, προς τον σεξουαλικό προσανατολισμού ή/και την ταυτότητας φύλου κάποιου, το κατώτερο όριο ποινής αυξάνεται. Συγκεκριμένα, “Η τέλεση της πράξης από μίσος εθνικό, φυλετικό, θρησκευτικό ή μίσος λόγω διαφορετικού γενετήσιου προσανατολισμού κατά του παθόντος συνιστά επιβαρυντική περίσταση”. Στην απόφαση αναφέρονται ρητά οι λόγοι που δικαιολογούν την κρίση του δικαστηρίου για την ποινή που επέβαλε.»
Το σχετικό άρθρο του Κώδικα (Άρθρο 79 ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΝΗΣ) ορίζει ότι κατά την εκτίμηση της προσωπικότητας του εγκληματία, το δικαστήριο, μεταξύ των άλλων κριτηρίων που θα λάβει υπόψη του (αίτια, αφορμή, χαρακτήρα, περιστάσεις, διαγωγή, μετάνοια) πρέπει να λάβει υπόψη το κίνητρο (εάν έγινε δηλαδή λόγω διαφορετικού προσανατολισμού) και να το ζυγίσει αυτό ως επιπρόσθετη ζήτημα.
” Working 9 to 5 what a way to make a living”
Μια Ευρωπαϊκή οδηγία για την «Ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία» ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Δίκαιο μέσω του Νόμου 3304/2015. Ο νόμος έχει ως στόχο την διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης μεταξύ των προσώπων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) στον εργασιακό χώρο, ανεξαρτήτως θρησκεύματος, πεποιθήσεών τους, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού. Εδώ πάλι γίνεται ρητή μνεία στον γενετήσιο προσανατολισμό αλλά, το πλαίσιο της οδηγίας δεν είναι γενικό αφού περιορίζεται μόνο στην εργασία.
¨Because Baby I was Born this Way”
Ακόμα ένα βήμα προς την σωστή εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι η «Εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης». Ο Νόμος 3896/2010 ενσωμάτωσε Οδηγία του Ελληνικού Κοινοβουλίου και κάνει ρητή αναφορά σε άτομα που έχουν προβεί σε επαναπροσδιορισμού φύλου.
Το άρθρο 3 του Νόμου 3896/2010 ορίζει ότι «διάκριση λόγω φύλου συνιστά, επίσης, οποιαδήποτε λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση προσώπου που συνδέεται με επαναπροσδιορισμού φύλου». Αυτό στην ουσία σημαίνει ότι η παραβίαση της αρχής της απαγόρευσης της διάκρισης εναντίον των τρανς (που έχουν προβεί σε επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου) εξισώνεται με διάκριση που γίνεται με βάση το φύλο. Εδώ φαίνεται ο νομοθέτης να προστατεύει το φύλο, εννοιολογικά ως σύνολο.
S”o what I’m Still a Rock Star . So thanks for making me a Fighter”
Το νομοθετικό πλαίσιο, αραιά και πού, δίνει τη σχετική προστασία κατά των διακρίσεων στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Παρόλο που το νομοθετικό πλαίσιο πολλές φορές είναι ή πολύ γενικό (όπως στα ζητήματα ρατσισμού) ή πολύ ειδικό (όπως στα ζητήματα εργασίας), εξελίσσεται.
Σαν το τραγούδι που συνδέει τις νότες για να βγει το ρεφρέν, έτσι και η Ελλάδα μας συνδέει τις Ευρωπαϊκές απαιτήσεις για να δημιουργήσει ένα σχετικά πιο ισχυρό νομοθετικό πλαίσιο για την πολύχρωμη κοινότητα.
[separator type=”thick”]
Λίγα λόγια για τη Δήμητρα
