Σε μια οπισθοδρομική απόφαση, ένα δικαστήριο της Τανζανίας επικύρωσε τη σύλληψη τριών ακτιβιστών και δικηγόρων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που έλαβε χώρα το 2017, αφού κατηγορήθηκαν για «προώθηση ομοφυλοφιλίας».
Το δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του τον Ιούλιο, αλλά η οργάνωση στην οποία ανήκουν οι ακτιβιστές (ISLA*) την δημοσιοποίησε αυτήν την εβδομάδα. Οι δικηγόροι (οι Sibongile Ndashe και Khanyo Mkhize από τη Νότια Αφρική, και ο Noah Mirembe από την Ουγκάντα) είχαν καταθέσει αγωγή κατά του Υπουργείου Εσωτερικών και του Γενικού Εισαγγελέα της Τανζανίας.
Οι ίδιοι ταξίδεψαν στην Τανζανία το 2017 για τη διεξαγωγή ενός εργαστηρίου (workshop) με μια τοπική οργάνωση, που αμφισβητούσε την απόφαση του Υπουργείου Υγείας να κλείσει τα κέντρα ενημέρωσης για τον HIV, και να απαγορεύσει τη διανομή λιπαντικών στα δημόσια ιδρύματα υγείας.
Ο τότε υπουργός Υγείας ισχυρίστηκε ότι η παροχή λιπαντικών και προφυλακτικών σε αυτά τα κέντρα αποσκοπούσε στην «προώθηση της ομοφυλοφιλίας» μεταξύ των νέων. Σύμφωνα με τη νομοθεσία της αποικιοκρατικής εποχής, το σεξ μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου είναι παράνομο στην Τανζανία και επισύρει ποινές φυλάκισης, συμπεριλαμβανομένων 30 ετών φυλάκισης.
Στις 17 Οκτωβρίου 2017, αστυνομικοί της Τανζανίας πραγματοποίησαν έφοδο στην ημερίδα στο ξενοδοχείο Peacock στο Dar es Salaam, συλλαμβάνοντας δώδεκα άτομα, μεταξύ των οποίων ήταν και οι δικηγόροι της ISLA. Οι ίδιοι δεν είχαν πρόσβαση σε νομική εκπροσώπηση, υποβλήθηκαν σε ανάκριση, τους κατάσχεσαν τα προσωπικά τους αντικείμενα, και αντιμετώπισαν απειλές για πρωκτικές εξετάσεις.
Παρά το γεγονός ότι δεν αντιμετώπισαν ποτέ επίσημες κατηγορίες, οι Ndashe, Mirembe και Mkhize απελάθηκαν τελικά αφού πέρασαν αρκετές ημέρες στη φυλακή. Ξεκίνησαν τις νομικές διαδικασίες τον Δεκέμβριο του 2020, υποστηρίζοντας ότι οι ενέργειες της κυβέρνησης της Τανζανίας παραβίασαν τα δικαιώματά τους, προκαλώντας τους σοβαρή ψυχική και σωματική οδύνη.
Μετά από τρία χρόνια νομικών διαδικασιών που σημαδεύτηκαν από αναβολές και διαδικαστικές παρατυπίες, το δικαστήριο αποφάσισε εναντίον των δικηγόρων, υποστηρίζοντας ότι η αστυνομία είχε πιθανή αιτία για τη σύλληψη και την κράτησή τους.
Στην αιτιολογία του, το δικαστήριο δήλωσε ότι οι δικηγόροι όφειλαν να έχουν άδεια για τη πραγματοποίηση συνάντησης για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τανζανία, μια απαίτηση που δεν τους γνωστοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της σύλληψης και της απέλασής τους.
Επιπλέον, πρότεινε ότι η υπεράσπιση των ανδρών που κάνουν σεξ με άλλους άνδρες, και των τρανς ατόμων, αντιβαίνει στη νομοθεσία της Τανζανίας, δηλώνοντας ότι «οι ομοφυλοφιλικές πρακτικές είναι αντίθετες με τους νόμους της χώρας».
Η ISLA δήλωσε ότι η απόφαση του δικαστηρίου «εγείρει σημαντικές ανησυχίες σχετικά με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την τήρηση του κράτους δικαίου στην Τανζανία». Η οργάνωση υποστήριξε επίσης ότι το σκεπτικό του δικαστηρίου δεν αντιμετώπισε επίσης τον αυθαίρετο χαρακτήρα των συλλήψεων, των κρατήσεων και των απελάσεων.
«Η υπόθεση αυτή έχει ευρύτερες συνέπειες για την προστασία των ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στην Τανζανία και πέραν αυτής», υποστήριξε η ISLA. Η οργάνωση υπογράμμισε τη σημασία του συνεχούς ακτιβισμού για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των ατόμων.
*Initiative for Strategic Litigation in Africa
