Ίσως το πρώτο πράγμα που έχει σημασία να πούμε για το 2025 είναι πως πρόκειται για μια δύσκολη χρονιά για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Μια χρονιά με νομικές προκλήσεις και διακρίσεις, με ομοτρανσφοβικές επιθέσεις και κυρίως με κανονικοποίηση της ρητορικής μίσους στον πολιτικό και ευρύτερα κοινωνικό διάλογο. Φυσικά, υπήρχαν και οι μικρές νίκες ορατότητας και διεκδίκησης, ως φυσικό αποτύπωμα μιας κοινότητας που βάλλεται αλλά εξακολουθεί να είναι παρούσα και ενεργή.
Με αυτό το άρθρο θυμόμαστε κάποιες από τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές του 2025, έτσι όπως εμείς τις καταγράψαμε.
Η χρόνια μπήκε για εμάς τα κουήρ άτομα με μπόλικη κακοποίηση, αφού η τηλεοπτική μανία του προηγούμενου χρόνου – να ρωτάμε το κάθε άσχετο πρόσωπο για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα – συνεχίστηκε και φέτος. Το ομοφοβικό τηλεοπτικό ποδαρικό, ωστόσο, ανήκει στην Άννα Φόνσου που κλήθηκε για μια ακόμη φορά να μας εξηγήσει γιατί τα ομόφυλα ζευγάρια δεν πρέπει να κάνουν παιδιά. Και ενώ όλος ο υπόλοιπος κόσμος παρακολουθεί με τρόμο τον Τραμπ και τους ναζιστικούς χαιρετισμούς του Έλον Μασκ, στην Ελλάδα έχουμε τον Αλέξη Κούγια να μας μιλά για τους «γκέι φίλους» του αλλά και την Αφροδίτη Λατινοπούλου να λικνίζεται τηλεοπτικά στους ρυθμούς του YMCΑ. Στα σοβαρά τώρα, ο «άνδρας με το κίτρινο μπλουζάκι» στην υπόθεση δολοφονίας του Ζακ Κωστόπουλου βρίσκεται ανάμεσα σε 19 άτομα που συνελήφθησαν ως μέλη εγκληματικής οργάνωσης, οι συγκεντρώσεις για τα Τέμπη γίνονται πιο μαζικές από ποτέ, ενώ στην ετήσια έκθεση ρατσισμού για το 2024 του Τμήματος Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας Αττικής εντοπίζεται έξαρση των περιστατικών σε βάρος των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Από τις προβληματικές δηλώσεις στον πολιτικό κόσμο ξεχωρίζει αυτή του ευρωβουλευτή του κόμματος ΝΙΚΗ, Νίκου Αναδιώτη, ο οποίος φτάνει στο σημείο να προτείνει εμμέσως την απαγόρευση των αμβλώσεων, αλλά και αυτή του Έλληνα πρωθυπουργού, ο οποίος καταστρατηγώντας τη σύγχρονη επιστήμη υποστηρίζει ότι «τα φύλα είναι μόνο δύο». Δήλωση που προκαλεί την αντίδραση μέχρι και της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων, η οποία σπεύδει να τον διαψεύσει. Ο μήνας κλείνει με το Πολύχρωμο Σχολείο να δημιουργεί κατευθυντήριες γραμμές για την αντιμετώπιση ΛΟΑΤΚΙ+ ζητημάτων στο σχολείο (μετά την αφαίρεση του υλικού του από την πλατφόρμα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής).
Αυτόν τον μήνα καταγράφουμε αρκετά ομοτρανσφοβικά περιστατικά όπως την άρνηση παροχής υπηρεσίας σε τρανς άτομο από συμβολαιογράφο στη Θεσσαλονίκη ή τη συστηματική κακοποίηση 13χρονου από τη μητέρα του λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού. Στη δημοσιότητα έρχεται επίσης και η καταγγελία εκπαιδευτικού που στοχοποιείται από γονείς σε σχολείο στη Θεσσαλονίκη λόγω αναρτήσεων με ΛΟΑΤΚΙ+ περιεχόμενο στο Facebook. Παράλληλα, το κακοποιητικό πανηγύρι στη τηλεόραση συνεχίζεται με διάφορες προσωπικότητες να λένε ό,τι τους κατέβει στο κεφάλι. Είναι, επίσης, ο μήνας που μαθαίνουμε για τους “ΛΟΟΠΚΙ” από τον Μάρκο Λεζέ. Την ίδια περιόδο οι αντιδράσεις και οι συγκεντρώσεις για τον έγκλημα στα Τέμπη ξεμπερνούν κάθε προηγούμενο, ενώ δίνεται στη δημοσιότητα η ετήσια έκθεση της ILGA – Europe, η οποία φαίνεται να ανησυχεί για την κατάσταση ισότητας τόσο στην Ευρώπη όσο και στη χώρα μας.
Μάρτιος και οι καταγγελίες για τις οργανωμένες ομοφοβικές επιθέσεις στο Ζάππειο επιστρέφουν προκαλώντας έντονη ανησυχία, ενώ μία ακόμη γυναικοκτονία καταγράφεται στη Θεσσαλονίκη. Είναι ο μήνας, επίσης, που ο βουλευτής του ακροδεξιού κόμματος «Νίκη», Νίκος Παπαδόπουλος εισβάλει στην Εθνική Πινακοθήκη και καταστρέφει εκθέματα που θεωρεί βλάσφημα για τη θρησκεία, προκαλώντας αισθήματα εθνικής ντροπής αλλά και ο μήνας που το Μωβ δημοσιεύει ένα έντονο ομοτρανσφοβικό άρθρο εγκαινιάζοντας τις τερφ συζητήσεις στον δημόσιο διάλογο. Ο κακοποιητικός κύκλος συνεχίζεται με τον Κυριάκο Βελόπουλο να ζηλεύει τον Όρμπαν και να δηλώνει ότι στόχος του είναι η κατάργηση του Pride για να λάβει την απάντηση από το Αthens Pride: “Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία”. Τέλος, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Τρανς Ορατότητας, το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ) καλεί την Πολιτεία να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα και να δεσμευτεί για την πλήρη κατοχύρωση των τρανς δικαιωμάτων. Ο Μάρτιος είναι επίσης ο μήνας που φεύγει από τη ζωή η Καίτη Κωνσταντίνου.
Ο Απρίλιος ξεκινά με διακρίσεις και συγκεκριμένα με τον υπουργό Δικαιοσύνης, Γιώργο Φλωρίδη, να δηλώνει πώς μια τροποποίηση στον Αστικό Κώδικα, θα αποκλείει τα ομόφυλα ζευγάρια ανδρών από το δικαίωμα στη γονεϊκότητα μέσω παρένθετης κύησης. Σαν να μην έφτανε αυτό, ο υπουργός σπεύδει να υπερασπιστεί την τροποποίηση αυτή κάνοντας πλήθος φοβικών σχολίων. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Κυριάκος Βελόπουλος που στοχοποιεί δημόσια ομάδα πολιτών λόγω στήριξής τους στα ανθρώπινα δικαιώματα. Την ίδια περίοδο η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου ασκεί στο Συμβούλιο της Επικράτειας παρέμβαση υπέρ της συνταγματικότητας του νόμου για την ισότητα στον πολιτικό γάμο, ενώ το Πολύχρωμο Σχολείο μεταφράζει σημαντικό εγχειρίδιο για τη σεξουαλική εκπαίδευση. Τέλος, μεαφορμή την απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας να ακυρώσει την πρότερη απόφαση του υπουργείου Υγείας για την άρση περιορισμών στην αιμοδοσία, η Θετική Φωνή τονίζει ότι δεν πρέπει να «αναιρέσουμε τα βήματα προόδου που έχουν συντελεστεί».
Ο Μάιος ξεκινά με μια επίθεση που δέχεται κουήρ άτομο στον σταθμό Αττική ενώ συνεχίζεται και με άλλες επιθέσεις, όπως αυτή που καταγγέλει ένας τουρίστας που επισκέπτεται την Αθήνα. Στη Θεσσαλονίκη μια ομάδα μαθητών από την Κύπρο επιτίθεται λεκτικά σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ενώ την ίδια περίοδο πέφτει το προφίλ στο Facebook, τόσο της τρανς ακτιβίστριας Άννας Απέργη όσο και του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών. Στα θετικά του μήνα, τον Μάιο έχουμε την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία κρίνεται συνταγματική ησύναψη γάμου μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου, παρακολουθούμε τη συνέντευξη της Ηλέκτρας – Ρώμη Δόχτση, της πρώτης ανοιχτά τρανς προέδρου πολιτικού κόμματος στην Ελλάδα, αλλά έχουμε και την καταδίκητης εκδότριας των Αττικών Νέων, Καλλιόπης Σουφλή, για δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους με ένα έντονα ομοφοβικό άρθρο. Παράλληλα, πραγματοποιείται η ομιλία τ@ Τζούντιθ Μπάτλερ στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης, ενώ διεξάγονται το 9ο Αυτοοργανωμένο Pride στη Θεσσαλονίκη και η 3η αυτοοργανωμένη Πορεία Ορατότητας στα Χανιά. Τέλη του μήνα, πραγματοποιείται στην Αθήνα και μια μεγάλη συγκέντρωση κατά της γενοκτονίας του παλαιστινιακού λαού. Ο Μάιος ολοκληρώνεται με τη δημοσίευση του Rainbow Map της ILGA-Europe για το 2025, με την Ελλάδα να κατέχει την έβδομη θέση, ανάμεσα σε 49 ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και με την τέταρτη διοργάνωση των Queer Movie Nights.
Μήνας Υπερηφάνειας και στη χώρα πραγματοποιούνται τόσο το Athens Pride με σύνθημα “Μετράμε” όσο και το Thessaloniki Pride με σύνθημα “Ούτε ένα βήμα πίσω”. Τον Ιούνιο πραγματοποιούνται και μεγάλες συγκεντρώσεις για την Παλαιστίνη σε όλη τη χώρα. Δυστυχώς, δεν λέιπουν όμως και οι καταγγελίες για ομοτρανσφοβικές επιθέσεις στο Ζάππειο, ενώ μια σοβαρή καταγγελία κάνει λόγο για μια ομάδα που στήνει ενέδρες σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στη Θεσσαλονίκη μέσω Grindr. Τον Ιούνιο έχουμε επίσης την προσφυγή ενός non-binary ατόμου για την αναγνώριση της ταυτότητάς του, ενώ όπως γνωστοποιείται από τον δικηγόρο Βασίλη Σωτηρόπουλο,το νέο σύστημα για τον “προσωπικό αριθμό πολίτη” είναι διαμορφωμένο – για μία ακόμη φορά, όπως σχεδόν δηλαδή τα πάντα στην Ελλάδα – μόνο για ετεροφυλόφιλες οικογένειες.
Ιδιαίτερα αυξημένες είναι oι ομοτρανσφοβικές επιθέσεις και τον Ιούλιο. Στις αρχές του μήνα ένα άτομο δέχεται ομοφοβική επίθεση από μια παρέα νεαρών στην Ανθούπολη. Λίγες μέρες μετά, ακόμη μία επίθεση πραγματοποιείται κοντά στον σταθμό των Πετραλώνων. Για το πρώτο, περιστατικό πραγματοποιείται και συγκέντρωση/πορεία στον χώρο της επίθεσης. Την ίδια περίοδο τόσο το Φεμινιστικό Δίκτυο της Νέας Αριστεράς όσο και η Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας στέκονται στο πλευρό του Μωβ και των τρανσφοβικών του θέσεων, ενώ στα Χανιά σχηματίζεται δικογραφία κατά 45χρονου Χανιώτη για ξενοφοβικές και αντί-ΛΟΑΤΚΙ+ αναρτήσεις. Στο κομμάτι, τώρα, της δικαιοσύνης, ο δολοφόνος της Κυριακής Γρίβα κρίνεται ομόφωνα ένοχος, απορρίπτεται το αίτημα αναστολής εκτέλεσης της ποινής του Χορταριά ενώ επιβάλλεται πρόστιμο στις Εκδόσεις Εστία για διαρροή προσωπικών δεδομένων κουήρ ατόμου (Sam Albatros).
Τον Αύγουστο καταγράφονται δύο επιθέσεις, μία ομοτρανσφοβική επίθεση στο Περιστέρι (κοντά στο σημείο που είχε πραγματοποιηθεί επίθεση και τον Ιούλιο) και μία ομοφοβική επίθεση στο κέντρο της Λάρισας. Παράλληλα, καταγράφονται και δύο ακόμη γυναικοκτονίες. Τέλος, τον Αύγουστο η μητέρα του Ζακ κάνει μια συγκινητική ανάρτηση με αφορμή την ημέρα των γενεθλίων του.
Ο Σεπτέμβριος ξεκινά με τις κακοποιητικές εκπομπές (όπως αυτή της Στεφανίδου) να βγαίνουν και πάλι στον αέρα. Είναι ο μήνας που ακούμε τον Γιώργο Καπουτζίδη να μιλά για τον έρωτά του, αλλά και που βλέπουμε το πρώτο επεισόδιο από τις Σέρρες 2. Είναι ο μήνας, επίσης, που μαθαίνουμε για τον βανδαλισμό στον Πολύχρωμο Πλανήτη, αλλά και τη διακοπή της λειτουργίας του μετά από 22 χρόνια. Τα ομο/τρανσφοβικά περιστατικά δεν λείπουν ούτε αυτόν τον μήνα: 1) λεκτική τρανσφοβική επίθεση στη Θεσσαλονίκη, 2) ομοφοβική επίθεση κοντά στον σταθμό του μετρό “Αγία Μαρίνα”, 3) ομοφοβική επίθεση στο κέντρο της Αθήνας. Τον Σεπτέμβριο είχαμε επίσης και τη διαξαγωγή του φοβικού Family Pride στη Θεσσαλονίκη, αλλά και ένα μέιλ που έφυγε «κατά λάθος» από τον δήμο Θεσσαλονίκης για συμμετοχή σε αυτό. Ο Σεπτέμβριος συμπληρώνεται με την Pizza Fan που απολύει τον Πάρι Ρούπο μετά από ακροδεξιές πιέσεις αλλά και με την καθιερωμένη πορεία για τον Ζακ/Zackie. Επίσης, έχουμε και το δεύτερο Queer Con!
Φτάνουμε στον Οκτώβριο με τις ομοφοβικές επιθέσεις στο Ζάππειο να συνεχίζονται. Παράλληλα, έχουμε ένα ομοφοβικό περιστατικό σε πρόγραμμα της Ελληνικής Εταιρείας Αναλυτικής Ομαδικής και Οικογενειακής Ψυχοθεραπείας, αλλά και μια καταγγελία για τρανσφοβική συμπεριφορά σε υποκατάστημα τράπεζας στην Κυψέλη. Σαν να μην έφταναν αυτά, εκπομπή στην ΕΡΤ κόβει σκηνή με γκέι ζευγάρι επειδή είναι μεσημέρι, ο Βελόπουλος επιτίθεται λεκτικά και ομοφοβικά στον Δημήτρη Καιρίδη, ενώ ο Αχιλλέας Μπέος εμφανίζεται στον Χατζηνικολάου δίνοντας φεστιβάλ κακοποίησης. Τον Οκτώβριο, επίσης, η Ελλάδα καταδικάζεται από το ΕΔΔΑ για τη μεταχείριση ΛΟΑΤΚΙ+ πρόσφυγα το 2013 ενώ πραγματοποιείται το πρώτο αυτοοργανωμένο Trans Pride της Αθήνας. Κι όλα αυτά ενώ ένας αγαπημένος τηλεοπτικός χαρακτήρας, η Θεία Σταματίνα, μας συστήνεται ως (o πρώτος) ίντερσεξ χαρακτήρας.
Δύσκολος μήνας και ο Νοέμβριος, αφού ένα νεαρό άτομο δέχεται ομοφοβική επίθεση σε λεωφορείο στο Περιστέρι, ενώ λίγες μέρες μετά οι συνιδρύτριες του Orlando LGBT+ (Νάνσυ Παπαθανασίου και Έλενα Όλγα Χρηστίδη) δέχονται αντίστοιχη επίθεση σε δρόμο στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, στη Θεσσαλονίκη σημειώνεται και μία ακόμη επίθεση, με μια παρέα εφήβων να στοχοποιεί δύο non – binary άτομα, αλλά και ένα γυμναστήριο στη Θεσσαλονίκη που απαγορεύει σε αγόρι να φορέσει crop top. Τέλος, τον Νοέμβριο πραγματοποιείται στην Αθήνα το συνέδριο από την OII Europe (Organisation Intersex International Europe) και την Intersex Greece, αλλά και η πορεία για τη Διεθνή Ημέρα Τρανς Μνήμης. Ο Νοέμβριος είναι και ο μήνας που η ευρωβουλεύτρια Ελεωνόρα Μελέτη κάνει μια ανάρτηση στο instagram γεμάτη τρανσφοβικές ανακρίβειες.
Και φτάσαμε στον Δεκέμβριο. Κι όπως καταλαβαίνετε δεν γίνεται να μην αναφερθούμε στο τρανσφοβικό φυλλάδιο που μοίρασε η ΚΝΕ, με αφορμή τον συμπεριληπτικό ως προς το φύλο λόγο ενός καθηγητή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Σαν να μην έφτανε αυτό, οι οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ πραγματοποίησαν στη συνέχεια και μια εκδήλωση για το φύλο, επικυρώνοντας την τρανσφοβία τους. Στα υπόλοιπα τώρα, ο Αχιλλέας Μπέος, προχώρησε σε ομοφοβικές δηλώσεις κατά τη διάρκεια της φωταγώγησης του χριστουγεννιάτικου δέντρου της πόλης, ενώ η Ελεωνόρα Μελέτη στοχοποίησε δημόσια πολίτη που της άσκησε κριτική. Φυσικά, δεν ξεχνάμε και το ομοφοβικό και αντί-μεταναστευτικό παραλήρημα του βουλευτή Λέσβου του ΠΑΣΟΚ, Παναγιώτη Παρασκευαΐδη. Τον Δεκέμβριο επίσης είχαμε και το Εφετείο της υπόθεσης της καθηγήτριας που υπερασπίστηκε την τρανς μαθήτρια, αλλά και την ομόφωνη καταδίκη του γυναικοκτόνου της Γαρυφαλλιάς Ψαρράκου.
Τα λέμε του χρόνου!
