Κάθε χρόνο η Transgender Europe (TGEU) και ενόψει της Διεθνούς Ημέρας Τρανς Μνήμης, ανακοινώνει τα στατιστικά από το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Τρανς Δολοφονιών, τις δολοφονίες των τρανς και φυλοδιαφορετικών που καταγράφηκαν σε όλο τον κόσμο.
γράφει ο Κίμων Μελικέρτης*
Για την περίοδο 1η Οκτωβρίου2022 έως 30 Σεπτεμβρίου 2023, οι καταγραφές παραμένουν εξίσου σε υψηλό ποσοστό καθώς καταγράφηκαν 320 δολοφονίες, ενώ από το 2008 έως το Νοέμβριο 2023 που ξεκίνησαν να γίνονται καταγραφές, το νούμερο ολοένα και αυξάνεται, καταγράφοντας 4.689 δολοφονίες τρανς και φυλοδιαφορετικών προσώπων.
Τα περισσότερα θύματα είναι τρανς γυναίκες ή θηλυκότητες (94%) ενώ το μισό ποσοστό των δολοφονιών παγκοσμίως αφορά τρανς πρόσωπα που εργάζονται στο σεξ (48%). Στην Ευρώπη τα 3/4 του ποσοστού (78%) αφορά πρόσωπα εργαζόμενα στο σεξ ενώ το 45% είναι τρανς πρόσωπα με προσφυγικό ή μεταναστευτικό στάτους, ενώ στα αίτια των δολοφονιών παρατηρούμε ότι το ρατσιστικό κίνητρο φτάνει στο 80%, αύξηση περίπου 15% από πέρυσι. Πέραν δηλαδή του τρανσφοβικού κινήτρου, υπάρχει ο μισογυνισμός, ο ρατσισμός, η ξενοφοβία, αλλά και το μίσος απέναντι στα πρόσωπα που εργάζονται στο σεξ.
Τα στατιστικά αυτά δεν αφορούν μόνο αριθμούς αλλά ζωές ανθρώπων, που είχαν όνειρα και πάλευαν για τα δικαιώματα τους και οι οποίοι δολοφονήθηκαν με μόνο λόγο την ταυτότητα φύλου τους. Στους αριθμούς αυτούς βλέπουμε πως συμπεριλαμβάνονται επίσης, όπως και τα προηγούμενα έτη, άτομα που έχουν ακτιβιστική δράση και διεκδικούσαν δυναμικά τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στη χώρα μας για φέτος έχουμε την πρώτη καταγεγραμμένη δολοφονία τρανς γυναίκας, προσφύγισσας και εργαζόμενης στο σεξ, της Anna Ivankova [1] η οποία ήταν μέλος του ΣΥΔ με το αίτημά της για άσυλο να έχει υποστηριχθεί από το σωματείο, ήταν γνωστή στον ακτιβιστικό χώρο, στηρίζοντας ΛΟΑΤΚΙ πρόσφυγες στο κομμάτι της φιλοξενίας, της διαβίωσης και της στέγασή τους ενώ παράλληλα εργαζόταν και στο νυχτερινό κλαμπ «Κούκλες» κάνοντας drag shows, συμμετέχοντας και σε δημόσιες εκδηλώσεις όπως και στο AthensPride, κάνοντας ορατές όχι μόνο τις τρανς γυναίκες αλλά και τις τρανς προσφύγισσες. Η Άννα είχε έρθει στη χώρα μας για μια καλύτερη ζωή, με δικαιώματα και ελευθερίες. Βρέθηκε μαχαιρωμένη στο διαμέρισμά της ενώ ο δράστης συνελήφθη από την αστυνομία.
Στην Ονδούρα έχουν καταγραφεί 2 δολοφονίες τρανς γυναικών ακτιβιστριών, της Melissa Núñez [2]και της Soraya Álvarez [3].
Η Melissa ήταν προσφύγισσα στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου ζούσε 25 χρόνια, τα περισσότερα χρόνια στη Νέα Υόρκη και τα τελευταία χρόνια στο Μαϊάμι. Τον Δεκέμβριο 2021 ταξίδεψε στην Ονδούρα και προσπάθησε να επιστρέψει στις ΗΠΑ τον Ιούλιο 2022 αλλά της αρνήθηκαν την πρόσβαση λόγω ότι ταξίδεψε στη χώρα καταγωγής της. Οι δράστες επέβαιναν σε αυτοκίνητο και την πυροβόλησαν θανάσιμα έξω από το δημαρχείο σε μια μικρή κωμόπολη στην Ονδούρα. Η λεσβιακή φεμινιστική οργάνωση Cattrachas, σε δήλωσή της ανέφερε πως ήταν ενεργή στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι δράστες δεν έχουν συλληφθεί ακόμα και η υπόθεση βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η Soraya ήταν μέλος της τρανς οργάνωσης «Muñecas de Arcoíris», γνωστή για την συμμετοχή της στην κοινότητα. Ο δράστης την ξυλοκόπησε και την έπνιξε σε ποτάμι, συνελήφθη από την αστυνομία που έτυχε να περνάει από το σημείο. Ο δράστης άφησε την σωρό της και προσπάθησε να διαφύγει με το αυτοκίνητο, όπου έγινε η καταδίωξη και η σύλληψή του.
Στην Χιλή έχει καταγραφεί 1 δολοφονία ακτιβίστριας, της πασίγνωστης Claudia Díaz Pérez [4], ηλικίας 73 ετών, η οποία βρέθηκε δολοφονημένη από ασφυξία στο σπίτι της. Η Claudia ήταν Πρόεδρος της οργάνωσης «Club de Adultos Mayores Sobrevivientes del 73», για ηλικιωμένα τρανς άτομα που επέζησαν το ’73 —που ονομάστηκε έτσι ως αναφορά στο βάναυσο πραξικόπημα του 1973 του πρώην στρατιωτικού δικτάτορα Augusto Pinochet Ugarte. Επίσης ήταν μέλος μιας άλλης τρανς οργάνωσης, της Sindicato Afrodita (Συνδικάτο της Αφροδίτης), καθώς και πρώην διευθύντρια του ερασιτεχνικού ποδοσφαιρικού συλλόγου Cartagena Atlético και λειτουργούσε και το κομμωτήριο Peluquería Salón Claudita Unisex. Έχει συλληφθεί ένας ύποπτος αλλά η υπόθεση δεν έχει ολοκληρωθεί.
Στην Κολομβία έχουμε την δολοφονία της τρανς ακτιβίστριας Dania Sharith Polo Solórzano, [5] μέλος της τρανς κοινότητας, η οποία υλοποιούσε πρωτοβουλίες και διοργάνωνε εκδηλώσεις στο δημαρχείο El Carmen de Bolívar, με σκοπό την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των μελών της κοινότητας. Την πυροβόλησαν όταν βρισκόταν στο σπίτι της και άφησε την τελευταία της πνοή στο νοσοκομείο 12 ημέρες μετά την επίθεση. Οι δράστες δεν έχουν ακόμα συλληφθεί.
Στην Αργεντινή δολοφονήθηκε η τρανς ακτιβίστρια, Patricia Ramírez, [6]όπου αγωνιζόταν για την πρόσβαση των τρανς γυναικών στην εργασία, καθώς η ίδια ήταν μορφωμένη και αναγκαζόταν να κάνει εργασία στο σεξ για να επιβιώσει. Επέβαινε σε μηχανή όταν την χτύπησε αμάξι και την άφησε στο δρόμο όπου και ξεψύχησε. Δεν έχουν πραγματοποιηθεί συλλήψεις.
Στον Καναδά έχει καταγραφεί η δολοφονία για το Maiken/Dani Cooper, [7] μη δυαδικό πρόσωπο, γνωστό στη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, το οποίο δολοφονήθηκε από όργανα της αστυνομίας. Κατά την διάρκεια ελέγχου της αστυνομίας για έναν ύποπτο στη περιοχή που έκανε επιθέσεις σε σπίτια, σταμάτησαν το Cooper όπου στη προσπάθειά τους να το συλλάβουν το πυροβόλησαν. Διενεργείται έρευνα χωρίς όμως να έχουν αποδοθεί ευθύνες.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, καταγράφηκαν 3 δολοφονίες προσώπων με ακτιβιστική δράση, του Manuel Teran (“Tortugita”) , της Cashay Henderson και του Banko Paso/Banko Brown.
Το Manuel Teran (“Tortugita”),[8] είναι μη δυαδικό άτομο, γνωστό για την ακτιβιστική του δράση τόσο προς τα ΛΟΑΤΚΙ δικαιώματα όσο και προς τα δικαιώματα του περιβάλλοντος. Σε μια διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην Ατλάντα το Tortugita, μαζί με ιθαγενείς από την Βενεζουέλα που ήταν επίσης κουήρ και μη δυαδικά άτομα, έστησαν σκηνές για να διαμαρτυρηθούν για την κατασκευή αστυνομικών εγκαταστάσεων εκπαίδευσης, οι οποίες στρατιωτικοποιούν την αστυνομία, καταστρέφουν το δάσος και μειώνουν την ελάχιστη περιοχή των μειονοτήτων. Σε μια επέμβαση της ομάδας SWAT, πυροβολήθηκε 57 φορές ενώ η αυτοψία έδειξε πως δέχτηκε τους πυροβολισμούς ενώ είχε τα χέρια υψωμένα για να παραδοθεί. Από την εξέταση της έρευνας, αποφασίσθηκε πως δεν θα πραγματοποιηθούν ποινικές κυρώσεις κατά των αστυνομικών οργάνων.
Η δεύτερη καταγραφή, είναι της τρανς γυναίκας, Cashay Henderson, [9] η οποία αγωνιζόταν για τα δικαιώματα των έγχρωμων τρανς γυναικών και ήταν ιδιαίτερα αγαπητή στη κοινότητα. Βρέθηκε σε διαμέρισμα στο οποίο έβαλαν φωτιά για να κρύψουν τα ίχνη τους καθώς σύμφωνα με την αυτοψία είχε πυροβοληθεί θανάσιμα. Δεν έχουν πραγματοποιηθεί συλλήψεις.
Η τρίτη καταγραφή, αφορά έγχρωμο τρανς άνδρα, τον Banko Paso/Banko Brown, [10] ο οποίος από 12 ετών ήταν ενεργός στην οργάνωση Young Women’s Freedom Center, για την υποστήριξη των κοριτσιών και της νεολαίας της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας ενώ στήριξε ενεργά κατά την περίοδο του covid-19 ευάλωτες ομάδες μέσα από δράσεις αλληλεγγύης και υποστήριξης. Δολοφονήθηκε από πυροβολισμό σεκιούριτι, ο οποίος αν και συνελήφθη, αργότερα αφέθηκε ελεύθερος.
Οι παραπάνω καταγραφές, οι οποίες είναι ενδεικτικές, αναδεικνύουν πως σε όλες τις χώρες τρανς και φυλοδιαφορετικά πρόσωπα, όσο αγωνίζονται να είναι ορατά και να προασπίζονται τα δικαιώματά τους τόσο περισσότερο αυξάνεται η ευαλωτότητά τους και χρήζουν προστασίας. Θυμόμαστε τις ιστορίες τους, λέμε τα ονόματά τους.
*Γενικός Διευθυντής του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ)
[1]https://tdor.translivesmatter.info/reports/2023/07/10/anna-ivankova_athens-attica-greece_d56666df
[2]https://tdor.translivesmatter.info/reports/2022/10/18/melissa-nunez_moroceli-el-paraiso-honduras_607eb271
[3]https://tdor.translivesmatter.info/reports/2023/09/23/soraya-alvarez_tegucigalpa-honduras_30837632
[4]https://tdor.translivesmatter.info/reports/2022/12/11/claudia-diaz-perez_cartagena-san-antonio-chile_6529a7a7
[5]https://tdor.translivesmatter.info/reports/2023/05/12/dania-sharith-polo-solorzano_el-carmen-de-bolivar-colombia_5ae1f44e
[6]https://tdor.translivesmatter.info/reports/2022/12/26/patricia-ramirez_corrientes-argentina_1e8ecaa8
[7]https://tdor.translivesmatter.info/reports/2022/11/12/maiken-dani-cooper_vancouver-british-colombia-canada_c887c179
[8]https://tdor.translivesmatter.info/reports/2023/01/18/manuel-teran-tortugita_atlanta-georgia-usa_a3328928
[9]https://tdor.translivesmatter.info/reports/2023/02/25/cashay-henderson_milwaukee-wisconsin-usa_3c8db1e1
[10]https://tdor.translivesmatter.info/reports/2023/04/27/banko-paso-banko-brown_san-francisco-california-usa_52366625
