Πόσο αθώο είναι τελικά, ένα μεγάλο τμήμα των αποκριάτικων στολών που επιλέγουμε είτε για εμάς είτε για τα ανήλικα παιδιά μας;
Η περίοδος των Αποκριών χαρακτηρίζεται από διάφορα έθιμα, ψυχαγωγία, μεταμφίεση και σάτιρα. Μολονότι, λόγω του Covid-19, φέτος τα πράγματα θα είναι αρκετά διαφορετικά συγκριτικά με άλλες χρονιές, τα στερεότυπα παραμένουν και η μάχη για την καταπολέμησή τους, εξακολουθεί να είναι επίκαιρη.
Παρατηρώντας τα προϊόντα στα καταστήματα, εύκολα μπορεί να ανιχνεύσει κανείς, την έμφυλη διχοτόμηση, τον σεξισμό, τον ρατσισμό και την ομοφοβία που κυριαρχούν. Στολές και αξεσουάρ που απευθύνονται σε μικρά παιδιά και όχι μόνο, ενισχύουν το δίπολο των κυρίαρχων φύλων και τις στερεοτυπικές αναπαραστάσεις.
Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στα κορίτσια, επικρατούν κατά κύριο λόγο δυο κατηγορίες στολών. Αποκριάτικα κοστούμια, τα οποία είτε παραπέμπουν σε παθητικές και χαριτωμένες υπάρξεις, όπως πριγκίπισσες, νεράϊδες, κλπ. είτε αναπαριστούν επαγγελματίες συγκεκριμένων χώρων, με ιδιαίτερα σεξουαλικοποιημένο τρόπο. Έτσι, τα νεαρά υποκείμενα εσωτερικεύουν νόρμες ως προς την κοινωνικά προσδοκώμενη συμπεριφορά. Λόγω της έμφασης στο σεξουαλικό στοιχείο, επικρατεί μια πρόωρη σεξουαλικοποίηση και παρουσιάζεται μια διαστρεβλωμένη αντίληψη για την σεξουαλικότητα.
Παράλληλα, τα κορίτσια βρίσκονται σε θέση αντικειμενοποίησης και ενσαρκώνουν το μέσο ικανοποίησης της ηδονής του ανδρικού ετεροκανονικού βλέμματος, με ότι αυτό συνεπάγεται για την αυτοπεποίθησή τους.
Από την άλλη πλευρά, οι στολές που απευθύνονται σε αγόρια, διακρίνονται κυρίως για τα στοιχεία δυναμισμού, επίδειξης μυϊκής δύναμης, εργασιακής ισχύος, επαγγελματικών δεξιοτήτων ή μιλιταρισμού. Σε αντίθεση, με τις παθητικές, χαριτωμένες ή σεξουαλικοποιημένες στολές των κοριτσιών, τα αγόρια μπορούν να μεταμφιεστούν σε σούπερ ήρωες, γιατρούς, επιδέξιους μάστορες, πολιτικά ή στρατιωτικά στελέχη.
Πολυάριθμες στερεοτυπικές αναπαραστάσεις, εντοπίζονται και σχετικά με την εθνική/εθνοτική καταγωγή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η μεταμφίεση σε ευκατάστατο Άραβα που κυκλοφορεί με το πούρο του, εικόνα που συμπληρώνει η ύπαρξη στολών που παραπέμπουν σε χαρέμι και απεικονίζουν μια παραποιημένη και άκρως οριενταλιστική απεικόνιση των λαών της Ανατολής. Εξίσου προβληματική και προσβλητική είναι και η ύπαρξη στολών που σχετίζονται με λαούς της Αφρικής, αλλά και αυτόχθονες Αμερικάνους.Φορεσιές οι οποίες, τοποθετούν τις προαναφερόμενες ανθρώπινες κοινωνίες σε ένα στάδιο ενός υποτιθέμενου πρωτογονισμού, εντός μιας εξελικτικής κλίμακας που έχει δημιουργηθεί με μέτρο σύγκρισης τη “Δύση”.
Και η μεταμφίεση ετερόφυλων ανδρών σε γυναικείες φιγούρες οφείλει ωστόσο, να προβληματίσει. Με αυτό τον τρόπο γελοιοποιείται η drag κουλτούρα, που αποτελεί μέσο έκφρασης, τέχνη αλλά και πολιτική πράξη.
Η ευθύνη μας ως γονείς, επαγγελματίες, καταναλωτές και ενεργοί πολίτες, είναι να διαφοροποιήσουμε τις καταναλωτικές μας συνήθειες, επιλέγοντας προϊόντα που δεν προσβάλλουν συνανθρώπους μας και δε διαιωνίζουν στερεότυπα που συντηρούνται για να εξυπηρετούν το κέρδος.
Ευγενία Καλογεροπούλου
