Η απάντηση είναι όχι. Τρία γράμματα, μία σίγουρη άρνηση. Δύο λεσβίες δεν μπορούν να μεγαλώσουν ένα παιδί. Ένα χωριό από λεσβίες ναι!
Προσωπικά, δε θέλω να κάνω παιδιά. Κι αυτή την απάντηση δίνω τον τελευταίο καιρό, σε όσους με ρωτάνε αντανακλαστικά, όταν τους ανακοινώνω τον επικείμενο γάμο μου: “Παιδιά θα κάνετε;”
Σε λίγους μήνες σκοπεύουμε με την Ε. να παντρευτούμε στο Βέλγιο.
Από τη μία είναι τόσο ωραίο να βρίσκομαι σε θέση (και σε μια κοινωνία) να μπορώ να ανακοινώνω ανενόχλητη κάτι τόσο σημαντικό για εμένα. Και επιπλέον να δέχομαι τη στερεοτυπική, αναμενόμενη ερώτηση που δέχεται και κάθε ετεροφυλόφιλο ζευγάρι.
Από την άλλη τι μανία κι αυτή;
Δηλαδή γάμος και παιδιά πρέπει να σετάρονται σε όλες τις εποχές και σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου;
Προς το παρόν πάντως, έχουμε αφήσει στην άκρη τις σχετικές ετοιμασίες. Προέχουν οι φθινοπωρινές/καλοκαιρινές μας διακοπές. Έχουμε να κάνουμε τόσα πολλά πριν φύγουμε.
Όχι μόνο τα κλασσικά, όπως εμβολιασμούς, τεστ, έντυπα εντοπισμού, βαλίτσες και κρατήσεις δωματίων. Φέτος έχουμε να οργανώσουμε την απουσία μας, με τόση λεπτομέρεια, ώστε να μη λείψει τίποτα από τα οικόσιτα ζωάκια μας, που δυστυχώς θα αφήσουμε πίσω.
Αρχικά, παλεύω εδώ και μέρες να συνθέσω ένα αρχείο εξέλ, με το καθημερινό πρόγραμμα της γατούλας και της σκυλίτσας μας. Η Ε. έχει αναλάβει να γράψει το μυθιστόρημα με τις λεπτομερείς οδηγίες που θα αφήσουμε στον στόλο που έχουμε επιστρατεύσει για την αποστολή “φροντίδα”. Η εισαγωγή πιάνει από μόνη της μια σελίδα!
Το κείμενο περιλαμβάνει από γραμμάρια και ώρες γευμάτων ως προτιμήσεις σε χαλάκια και χνουδωτά αρκουδάκια, και πάει λέγοντας.
Η Σίλβια και η γυναίκα της η Άνι, θα μείνουν στο σπίτι μας. Τις ώρες που εκείνες θα εργάζονται, η Σιλβάνα και η Έμιλι θα φροντίζουν για βόλτες και παρέα, ενώ η κυρίως υπεύθυνη για μια ώρα ανάγκης θα είναι η καλή μας φίλη Έλκε. Εφτά λεσβίες (μαζί με εμάς). Μία σκυλίτσα και μία γάτα.
Συνεννοήσεις, τηλεφωνήματα, μηνύματα, αλλαγές σχεδίων και ξανά τηλεφωνήματα. Κοιτούσα το μισοτελειωμένο μου εξέλ και προσπαθούσα να θυμηθώ.. πως τη λένε εκείνη την παροιμία; Για το χωριό και το παιδί. Χρειάζεται ένα ολόκληρο χωριό για να μεγαλώσει ένα παιδί; Κάτι τέτοιο..
Κανείς δε γνωρίζει την ακριβή προέλευση αυτής της παροιμίας. Ίσως να προέρχεται από κάποια Αφρικανική κουλτούρα. Ίσως ξεκίνησε από κάποιους Ιθαγενείς της Αμερικής. Όπως συμβαίνει με τις παροιμίες, συνήθως, μπορείς να την ερμηνεύσεις με όποιο τρόπο θέλεις.
Για μερικούς σημαίνει ότι το μεγάλωμα ενός παιδιού χρειάζεται περισσότερους ανθρώπους από μια μητέρα και έναν πατέρα ή από μία μητέρα και μία μητέρα ή από έναν πατέρα και έναν πατέρα κλπ.. Γιαγιάδες, παππούδες, φίλους, συγγενείς, δασκάλουςκαι όλους όσους θα βάλουν το δικό τους λιθαράκι για να μεγαλώσουν τα παιδιά.
Για κάποιους άλλουςη παροιμία λέει πως η γαλούχηση του παιδιού είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Δεν αρκεί δηλαδή, ένας γονέας, μία οικογένεια, ένα σχολείο ή μία κοινωνική δομή, αλλά χρειάζεται μια ολόκληρη κοινότητα με συμφωνημένες αρχές, αξίες και υπευθυνότητες.
Όχι. Σιγουρότατη άρνηση.
Δύο λεσβίες δεν μπορούν να μεγαλώσουν ένα παιδί.
Όχι μόνες τους.
Μόνες τους δεν μπορούν καν να μεγαλώσουν ένα γατί κι ένα σκυλί. Ούτε διακοπές δεν μπορούν να πάνε καλά-καλά.
Για να μεγαλώσει ένα παιδί, ένα σκυλί και/ή ένα γατί (όλα την ίδια αξία έχουν για εμένα) χρειάζεται ένα ολόκληρο χωριό από λεσβίες!
Θα προτιμούσα όλοι αυτοί που με ρωτάνε “παιδιά θα κάνετε;”, αντί αυτού να με ρωτούσαν: “χωριό έχετε;” για παν ενδεχόμενο.
Αυτές οι πέντε λεσβίες στο εξέλ, και μερικές ακόμη στο Βέλγιο, αλλά και κάποιες στην Ελλάδα, διαμορφώνουν γύρω από εμένα και την Ε. ένα ασφαλές περιβάλλον, μέσα στο οποίο νιώθουμε πλήρως οι εαυτές μας.
Μαζί τους, σχηματίζουμε μια ομάδα ανθρώπων, που μπορεί να μην έχει συγκεκριμένες παραδόσεις, συνήθειες χαιρετισμών, το ίδιο ντύσιμο, τα ίδια κοινωνικά πρότυπα και ταμπού, τα ίδια φαγητά και τραγούδια ή τελετουργικούς χορούς. Μπορεί να μην έχουμε καν τις ίδιες φιλοσοφικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις. Ναι, δεν έχουμε ένα καθολικό μοτίβο συμπεριφορών όπως έχουν οι κοινότητες από τις οποίες ξεπήδησε αυτή η παροιμία.
Αλλά και ο σεξουαλικός μας προσανατολισμός δεν είναι ούτε το μοναδικό ούτε το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του χωριού μας.
Η κόλλα που φέρνει τη μία κοντά στην άλλη και μας κρατάει όλες εκεί μαζί, είναι το κοινό μας τραύμα. Γυναίκες που αγαπάνε γυναίκες ανάμεσα σε θάλασσες ματσίλας. Ερχόμαστε αντιμέτωπες με την αλήθεια μας και την αλήθεια ολόκληρου του ανθρώπινου είδους. Έχουμε περάσει ντροπές, αγωνίες, εχθροπραξίες, μεγάλους έρωτες και χωρισμούς. Έχουμε ιδρώσει τη φανέλα της λεσβιακής μας περηφάνιας (κρυφά ή φανερά).
Συγκεκριμένες κοινωνικές υποδείξεις και προσδοκίες δεν μας αγγίζουν. Όπως το να παντρευτούμε ή να κάνουμε παιδιά. Στις ερωτικές μας σχέσεις, είμαστε ελεύθερες να ανακαλύψουμε τη σεξουαλικότητά μας και τις δυναμικές ή τους ρόλους που θέλουμε να ενσαρκώσουμε- χωρίς να υπακούμε σε υπαγορεύσεις δεδομένων ιεραρχιών με πατριαρχικά πρότυπα. Καλούμαστε να εφεύρουμε τις ταυτότητες μας και έχουμε μπροστά μας λευκά χαρτιά.
Αν επιλέξουμε να κάνουμε παιδιά- και ως λεσβίες έχουμε την πολυτέλεια να είναι αυτό μια ξεκάθαρα ατομική επιλογή- λευκά χαρτιά θα τους παραδώσουμε.
Ή έστω μισοτελειωμένα εξέλ. Να γράψουν πάνω, μόνα τους, τις προτιμήσεις τους από χαλάκια και χνουδωτά αρκουδάκια ως κοινωνικά πρότυπα και ταμπού, τραγούδια και θρησκευτικές πεποιθήσεις.
Το πραγματικό ερώτημα λοιπόν, δεν είναι αν μπορούν δύο λεσβίες να αναθρέψουν ένα παιδί, αλλά πόσα άτομα συνολικά χρειάζονται για την ανατροφή του. Προσπαθώντας να απαντήσουμε σε χαζά ερωτήματα, του τύπου αν ένα ζευγάρι του ίδιου φύλου είναι ικανό να μεγαλώνει παιδιά, ξεχάσαμε πως το να μεγαλώνεις παιδιά είναι πρώτα και κύρια θέμα αριθμητικό. Και σίγουρα δεν αφορά μονάδες ή δυάδες.
Εσείς χωριό έχετε;
