Χριστίνα Μαργιώτη
Η μικρού μήκους ταινία κινουμένων σχεδίων «Maurice’s bar», έλαβε τιμητικά εύφημο μνεία στην κατηγορία ΑΝIMAPRIDE, στο φετινό κινηματογραφικό φεστιβάλ ANIΜΑSYROS.
Η ταινία των Tom Prezman και Tzor Edery βραβεύτηκε όχι μόνο για κοινωνικά της μηνύματα, αλλά και για την αισθητική και την ενδιαφέρουσα τεχνοτροπία της. «Η επιτροπή βρήκε το σχεδιαστικό στυλ αυτής τα ταινίας εντυπωσιακό, με ένα πολύ δυνατό μήνυμα, ειδικά στη εποχή μας που ο φασισμός έχει αρχίσει να κάνει πάλι αισθητή την παρουσία του. Πιστεύω είναι σημαντικό να βλέπουμε τέτοιες ιστορίες και να σκεφτόμαστε πόσα άτομα μπορούν να θεωρηθούν περιττά για την κοινωνία από τέτοιες ιδεολογίες και πόσο μπορούμε να αφήνουμε τα πράγματα ως έχουν – εφόσον δεν μας αγγίζουν προσωπικά- πριν θεωρηθούμε κι εμείς περιττοί», σχολιάζει ο Χάρρυ Σάξον, μέλος της κριτικής επιτροπής που βράβευσε την ταινία.
Σε ένα τραίνο με προορισμό το πουθενά, το 1942, μια παλιά drag queen θυμάται τις περιπέτειες του θρυλικού Maurice του Αλγερινού. Το μπαρ του Maurice ήταν ένα από τα πρώτα gay bars των αρχών του προηγούμενου αιώνα στο Παρίσι. Εκεί τα κορίτσια φορούσαν παντελόνια και φιλούσαν άλλα κορίτσια, τα αγόρια είχαν τατουάζ και βαμμένα μαύρα νύχια, τα φώτα έσβηναν όταν οι drag queens επιτέλους καταλάμβαναν τη σκηνή που δικαιωματικά τους ανήκε και οι μπασκίνες παραφυλούσαν στην εξώπορτα και χουφτώνοντας ηδονικά το καβάλο τους καθώς τάχα αναρωτιόνταν «μα ποιος ευχαριστιέται τέτοιο θέαμα;».
Η λέξη «σοδομισμός» πρωτοεμφανίστηκε κατά την σκοτεινή εποχή του Μεσαίωνα, για να περιγράψει το πρωκτικό σεξ, με αποτέλεσμα την ποινικοποίηση οποιασδήποτε σεξουαλικότητας πέραν της ετεροκανονικής. Το 1791 η Γαλλική Επανάσταση αποποινικοποίησε τον «σοδομισμό» δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε όλα τα καπιεσμένα από τις κυρίαρχες νόρμες άτομα να δημιουργήσουν, να εκφράσουν και να αναδείξουν τον δικό τους πολιτισμό. Απ’ αυτή την άποψη, θα μπορούσαμε να πούμε πως το Παρίσι μετατράπηκε σε Μέκκα του queerness. Έτσι κατά την Belle Époque εμφανίστηκαν σταδιακά τα λεγόμενα λεσβιακά σαλόνια (όπως εκείνο της Nathalie Barney και της Gertrude Stein), νέοι ανερχόμενοι καλλιτέχνες όπως ο Toulouse Lautrec αλλά και LGBT bars.
Πηχτός καπνός, αλκοολικές ανάσες και ασίγαστο πάθος. Το μπαρ του Maurice υπήρξε πράγματι. Αποτελούσε χώρο ελευθερίας για εκατοντάδες νέους. Όλα αυτά μέχρι την εισβολή των Γερμανών στο Παρίσι κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Maurice, εβραίος και ομοφυλόφιλος συνελήφθη το 1941 και εκτοπίστηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Drancy και από εκεί στο Pithiviers. Οι Εβραίοι ομοφυλόφιλοι, διπλά στιγματισμένοι, δέχθηκαν μερικές από τις πιο σκληρές μεταχειρίσεις στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, από φρουρούς και ναζί αξιωματούχους. Μερικές φορές ακόμη και από συγκρατούμενους τους. Έτσι το bar του Maurice από χώρος ελεύθερης έκφρασης χαρακτηρίστηκε ως «το μαγαζάκι που προσβάλει τα ήθη», οι drag queens συνελήφθησαν για απρέπεια και διαφθορά της νεολαίας, ο Maurice πεθαίνει στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και το Παρίσι γυρνά εξαναγκαστικά μισό αιώνα πίσω.
Πρόκειται για μια ταινία με έντονους συμβολισμούς και μηνύματα. Η μεγαλύτερη προσφορά της ωστόσο εντοπίζεται στην διατήρηση της ιστορικής μνήμης σε μια περίοδο που η ακροδεξιές ιδεολογίες εισβάλουν στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
