Vasilis Thanopoulos
Μόλις εχθές σας παρουσιάσαμε τους τρεις υποψήφιους βουλευτές που δηλώνουν ανοιχτά τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό, θέτοντας τη σημασία προάσπισης των ΛΟΑΤ δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Στην παρεά αυτή προστίθεται ακόμη μια υποψηφιότητα, αυτή της Κατερίνας Παπανικολάου.
Οι “ανοιχτές” ΛΟΑΤ υποψηφιότητες σπανίζουν στον ελληνικό πολιτικό κόσμο. Πόσο σημαντικές θεωρείτε εσείς αυτές τις υποψηφιότητες; Αντιμετωπίσατε δυσκολίες στο κόμμα που ανήκετε, ως μια τέτοια;
Στον ελληνικό πολιτικό κόσμο, οπως και στην ελληνική κοινωνία εξάλλου, μας αρέσει να κρυβόμαστε πισω απο το δάχτυλο μας. Έτσι δεν μπορώ να φανταστώ πως δεν υπάρχουν ΛΟΑΤ άτομα στην πολιτική σκηνή. Όμως καθώς το στίγμα είναι μεγάλο, το πολιτικό ρίσκο αυξάνει. Αν κάποιος για παράδειγμα είναι εκπαιδευτικός και μπει στην πολιτική, θεωρείται προσόν του να ασχοληθεί με εκπαιδευτικά θέματα καθώς ειναι ειδικός, γνωρίζει, εχει άποψη. Αν αντίστοιχα ένας/ μια ΛΟΑΤ μπει στην πολιτική και αποφασίσει να ασχοληθεί με τις διεκδικήσεις της ΛΟΑΤ κοινότητας τότε γίνεται γραφικός ή οπως άκουσα πρόσφατα “αρκετά με αυτά, ας ασχοληθούμε και με τα δικαιώματα των φυσιολογικών ανθρώπων”.
Προσωπικά δεν το σκέφτηκα και πολυ να δηλώσω ανοιχτά τη σεξουαλικότητα μου. Αντιδράσεις βρήκα κυρίως απο το δικό μου περιβάλλον και σχεδόν καθόλου απο τους άλλους. Αν και συχνά εχει υπαινιχθεί πως το εκανα για ψηφοθηρία. Αντιθέτως το εκανα αυθόρμητα, γιατι πιστεύω πως μπορούμε ή πως καιρός είναι να μιλάμε για αυτα τα θέματα χωρίς πολλη σκέψη. Έχει ρίσκο η αλήθεια στην πολιτική, που λίγοι θελουν να το πάρουν. Εγω το πήρα, δε σκέφτηκα ούτε μια στιγμή μήπως χάσω σταυρούς απο συντηρητικούς ούτε όμως μήπως και κερδίσω σταυρούς απο τη ΛΟΑΤ κοινότητα. Ακολούθησα την ιδέα που έχω και πρεσβεύω πως το στίγμα άρεται μόνο στην πράξη και όχι στα λόγια. Δεν μπορώ να μιλάω μόνο για δικαιώματα και διακρίσεις αν στην καθημερινότητα μου δεν κάνω κάτι για αυτά. Και στην υποψηφιότητα μου με την Πρωτοβουλια του Γιάννη Μπουτάρη το 2014 και στις δύο εκλογές του 2015 με το Ποτάμι δεν είχα καμία αντίσταση ή αντίρρηση.
Γιατί επιλέξατε να ενταχθείτε στη δυναμική του κόμματος που εκπροσωπείτε σήμερα;
Είμαι φιλελεύθερη. Επέλεξα να είμαι στο Ποταμι ως ενα κόμμα/ σχηματισμό ανοιχτό στις πολιτικές ιδέες και πολυσυλλεκτικό. Μου προτάθηκε και το δέχθηκα. Προσπαθώ να προάγω όλες τις φιλελεύθερες αξίες για το άτομο μέσα στον τόμεα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Ποταμιού, στον οποίο ανήκω. Και παράλληλα εκπροσωπώ ως τακτικό μέλος το Ποταμι στην Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρωπου. Για μένα υπάρχει χώρος στο Ποτάμι να εργαστώ για τα ανθρώπινα δικαιωματα που είναι ο κύριος τομέας ενδιαφέροντος μου.
Ποιες είναι οι θέσεις του κόμματος σας αναφορικά με τα ΛΟΑΤ δικαιώματα (αναγνώριση ταυτότητας φύλου/σύμφωνο/γάμος/τεκνοθεσία κλπ);
Στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ποτέμι έχουμε δουλέψει πολύ πάνω στις διεκδικήσεις της ΛΟΑΤ κοινότητας και τασσόμαστε υπέρ αυτών. Είμαστε υπέρ ενός συμφώνου συμβίωσης για όλους. Και μάλιστα ενός καλύτερου συμφωνου συμβίωσης, που να δίνει πολλα περισσοτερα σε επίπεδο φορολογίας, ασφάλισης, συνταξιοδότησης, περιουσιακών θεμάτων από όσα δίνει το υπάρχον κακό σύμφωνο συμβιωσης. Για το γάμο πιστεύουμε πως ειναι καιρός να ανοίξει ο διάλογος στην κοινωνία. Και το Ποτάμι ανοίγει το διάλογο στη συντηρητική ελληνική κοινωνία. Γιατι πιστεύουμε πως για να γίνει δεκτό αυτό το αίτημα σε επίπεδο νομοθετικό πρέπει πρώτα να γίνει δεκτό σε επίπεδο κοινωνίας. Γι αυτό επιμένουμε στο διάλογο πρώτα. Ως προς την αναγνώριση της ταυτότητας φύλου λέμε ναι σε απλές διαδικασίες χωρίς καμία προϋπόθεση ιατρική ή αλλη, ακολουθώντας το παράδειγμα της Μαλτας, που εχει περάσει μέσα στο 2015 ενα πολύ καλό νόμο για τα τρανς άτομα. Ως προς την παιδοθεσία λέμε πως όλος ο νόμος πρέπει να αλλαξει. Να άλλαξει το πλαίσιο που γίνονται οι παιδοθεσίες, να μην κρύβεται μέσα στις γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις κανένα ρατσιστικό ή ομοφοβικό στοιχείο. Πιστεύουμε στη διευρυμένη έννοια της οικογένειας. Πιστεύουμε στη διαδοχική υιοθεσία και όλα αυτα είμαστε έτοιμοι με επιχειρήματα να τα διεκδικήσουμε.
Περιγράψτε μας τις δυσκολίες που πιστεύετε ότι αντιμετωπίζει ένα ΛΟΑΤ άτομο στη χώρα μας. Τι θα μπορούσατε να κάνετε γι’ αυτές;
Μόνο δυσκολίες θα έλεγα. Μόνο στίγμα και διακρίσεις. Με χειρότερο δείκτη ποιότητας ζωής να έχουν τα τρανς άτομα. Λυπάμαι που στην Eλλάδα μιλάμε ακόμη για αυτές τις ελευθερίες. Γιατι οι διεκδικήσεις είναι απλά η διεκδίκηση της ελευθερίας και της αυτοδιάθεσης ενός ατόμου. Τι μπορώ να κάνω για αυτά; Κάνω ήδη. Ασχολούμαι στην πολιτικη προωθώντας αυτή την ατζέντα. Στο Ποτάμι έχουμε δουλέψει πολύ πάνω σε αυτά τα θέματα όπως σας είπα. Κάνω με το παράδειγμά μου. Δήλωσα ανοιχτά πως είμαι bisexual. Συμμετέχω σε δράσεις πολλών οργανώσεων προκειμένου να ενδυναμώσω τη φωνή τους. Ταξιδεύω στο εξωτερικό για αντίστοιχα σεμινάρια. Εργάζομαι πάνω σε κάποια σχέδια καταπολέμησης του bullying και σύντομα θα έχω να πω πολλά περισσότερα για αυτά. Εχω ξεκινήσει την ακτιβιστική κίνηση “no fight for your right”, μια κίνηση δρόμου όπως τη λέω εγώ που στοχεύει στην ευαισθητοποίηση όλων σε θέματα ατομικών δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών. Όμως λόγω της εγκυμοσύνης μου και της γέννησης του μωρού μου το no fight έχει μείνει λιγο πίσω όμως σύντομα και αυτή η κίνηση θα γίνει πιο ορατή σε όλη την Ελλαδα. Αρθρογραφώ για τα δικαιώματα. Συμμετέχω στην ΕΕΔΑ (Εθνικη Επιτροπή για τα Δικαιωματα του Ανθρώπου) και προωθώ μεταξύ άλλων και αυτά τα θέματα της ΛΟΑΤ κοινότητας. Τί αλλο; Πολλά άλλα. Εννοώ πως με καθε ευκαιρία θέτω τις διεκδικήσεις της ΛΟΑΤ κοινότητας.
Πιστεύετε ότι η Βουλή που θα αναδειχθεί από αυτές τις εκλογές θα έχει τη βούληση να κινηθεί αποφασιστικά για την προάσπιση των ΛΟΑΤ δικαιωμάτων; Τι σκοπεύετε να κάνετε εσείς προσωπικά για να το επιδιώξετε;
Δεν ξέρουμε ακόμη ποια θα είναι η σύνθεση της νέας Βουλής και ποια της νέας κυβέρνησης. Η βούληση για την προάσπιση των ΛΟΑΤ δικαιωμάτων ποικίλει και χρωματίζεται ανάλογα με το ποιο κόμμα μιλάμε. Είμαστε εδώ ως Ποτάμι για να παρακολουθούμε και να πιέζουμε. Προσωπικά βρίσκομαι σε επαφή με ΛΟΑΤ οργανώσεις και ετσι προσπαθώ να συντηρώ ενα καλο δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ Βουλής και κοινωνίας των πολιτών. Στο Ποτάμι έχουμε ανοίξει το διάλογο με τις ΛΟΑΤ οργανώσεις και αυτά θα συνεχίσουμε να κανουμε. Και φυσικά δε θα σταματήσω να επισημαίνω την ανάγκη για νομοθετικές αλλαγές που θα απαντούν στα αιτήματα της ΛΟΑΤ κοινότητας. Και τέλος είμαι εδώ να επισημαίνω όλες τις εκφράσεις πολιτικών προσώπων που άμεσα ή έμμεσα καλλιεργούν ομοφοβικές και ρατσιστικές τάσεις.
Πόσο μπορούν να προωθηθούν τα ΛΟΑΤ αιτήματα μέσα σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης;
Έχουμε βρει την “κρίση” ως πρόφαση για να μην κάνουμε κατι. Πολλα μπορούν να γίνουν ακόμη και με λιγότερα ή καθόλου κονδύλια. Το θέμα είναι να υπάρχει η βούληση να δουλέψουμε και να μιλήσουμε ανοιχτά για τα αιτήματα της ΛΟΑΤ κοινότητας. Αυτό που σας είπα στην αρχή: να μην κρυβόμαστε πίσω απο το δάχτυλο μας. Απαντώ λοιπόν πως μπορούν να προωθηθούν. Και για αυτο κάνω μεγάλο αγώνα. Άλλοτε με επιτυχία άλλοτε με μεγάλα εμπόδια.
Η προώθηση των ΛΟΑΤ αιτημάτων στη Δύση έχει συχνά θεωρηθεί ως ένας τρόπος “ξεπλύματος” των σκληρών οικονομικο-κοινωνικών. πολιτικών με την ονομασία pink washing. Ποιες είναι οι θέσεις σας πάνω σε αυτό;
Διαφωνώ. Μπορεί να είναι και έτσι όμως διαφωνώ. Θέλω να βλέπω το ροζ στη ρομαντική του διάσταση και οχι στο ξέπλυμα. Καθε νίκη σε μια διεκδίκηση ας τη χαιρόμαστε και ας την υποδεχόμαστε ως σκαλί για να πάμε παρακάτω. Δεν μπορώ να ξέρω τι γίνεται πισω απο κλείστες πόρτες και μεγάλα πολιτικά σαλόνια. Κρίνω με βάση το αποτέλεσμα. Και μου αρκεί το αποτέλεσμα. Γιατι η ΛΟΑΤ κοινότητα υποφέρει απο το στίγμα και την ανελευθερία. Οπότε δε θέλω να δω έναν καλό νόμο ως αντίποδα σε ενα σκληρό νομο. Θέλω να βλέπω εναν καλο νομο ως απάντηση σε ενα πάγιο αίτημα ανθρώπων. Και αυτο λείπει στην Ελλάδα. Οι νόμοι δεν απαντούν στις ανάγκες των ανθρώπων. Και κάθε φορά που ακούω αυτό περί pink washing ανταπαντώ: “εαν έρθει ένας νομος για τη ΛΟΑΤ κοινότητα στην ελλαδα θα πείτε πως ειναι ενα ξέπλυμα των σκληρών νόμων για τη φορολογία πχ; Δε νομίζω. Κι αν το κάνετε θα είστε πολυ μακριά απο την πραγματικότητα.”
Συχνά όταν ρωτάμε σχετικά με τα ΛΟΑΤ δικαιώματα, ακούμε την δικαιολογία πως “Η κοινωνία δεν είναι έτοιμη”. Πιστεύετε ότι είναι έτοιμη η ελληνική κοινωνία για έναν/μία ανοιχτά ΛΟΑΤ βουλευτή;
Η κοινωνία ποτέ δεν είναι έτοιμη για κατι καινούριο. Αυτός ειναι ο νόμος της αλλαγής. Γίνεται έτοιμη η κοινωνία μολις έρθει το καινούριο. Εμείς λέμε πως η κοινωνία δεν είναι έτοιμη και σταματάμε εδώ, φοβόμαστε την αλλαγή, δεν παίρνουμε την ευθύνη για την αλλαγή. Στην πολιτική χρειάζεται κάποιος να πάρει την ευθύνη για την αλλαγή της πολιτείας. Δεν μπορεί πάντα να βρίσκουμε τη δικαιολογία πως η κοινωνία δε θα το δεχθεί αυτό ή το άλλο. Ας κάνουμε βήματα για να προετοιμάσουμε την κοινωνία μέχρι να φτάσουμε στον τελικό μας σκοπό. Ας δουλέψουμε πάνω στην αλλαγή. Αυτά όμως ειναι εύκολα στα λόγια, δύσκολα στην πράξη. όπως σας είπα κρυβόμαστε σαν τη στρουθοκάμηλο. Κλείνουμε τα ματια στο καινούριο απο φόβο μη χάσουμε τα κεκτημένα του παλιού. Ο πολιτικός πρέπει να κοιτάζει το καινούριο και να εργάζεται γι αυτό. Αλλιώς χάθηκε. Ή τουλάχιστον χάνεται σε προοδευτικές κοινωνίες. Δεν ξερω αν η ελληνική κοινωνία ειναι έτοιμη για έναν/ μία ανοιχτά ΛΟΑΤ βουλευτή. Η ομοφοβία ειναι μεγάλη. Η μη ανοχή στη διαφορετικότητα ειναι μεγάλη. Το παράδοξο βέβαια ειναι πως η ελληνική κοινωνία ειναι ανοιχτή σε ακροδεξιούς βουλευτές. Αυτο πρέπει να μας προβληματίσει. Αυτο με προβληματίζει. Ελπίζω σύντομα να ειναι κάποιος/ κάποια ανοιχτα ΛΟΑΤ μέσα στη Βουλή. Αυτό από μόνο του θα ειναι ένας δυνατός συμβολισμός κόντρα στην ομοφοβία.
