Στη βουλή βρέθηκαν οι σήμερα οι ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεις κατά τη σημερινή ακρόαση εξωκοινοβουλευτικών προσώπων, στα πλαίσια της 2ης συνεδρίασης για την επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων “Νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου”.
Οι ομιλίες
Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Μαρίνα Γαλανού)
Δε σας κρύβω ότι, παρότι στην 1η συνεδρία της επιτροπής εχθές, παρακολούθησα βουλευτές να εκφράζονται με κακοποιητικό λόγο για την κοινότητα που έχω την τιμή και την ευθύνη να εκπροσωπώ, είναι μεγάλη ικανοποίηση και συγκίνηση ταυτοχρόνως που τα θέματα της κοινότητάς μου, συζητούνται ενώπιον της εθνικής αντιπροσωπείας, που μπαίνουν στο δημόσιο πολιτικό διάλογο και που είναι ανθρώπινα δικαιώματα και ανήκουν στο πυρήνα της δημοκρατίας μας. Γι΄αυτό κ. Πρόεδρε σας ζητώ ευγενικά την ανοχή σας ως προς τον χρόνο, καθώς επί χρόνια, δεκαετίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα της κοινότητάς μας, όχι μόνο παραγνωρίζονταν και επιδεικτικά αγνοούνταν, αλλά παραβιάζονταν με βάρβαρο τρόπο. Είμαστε εδώ, λοιπόν, για να καταθέσουμε προτάσεις για ένα σχέδιο νόμου για τα ατομικά δικαιώματα μιας μειονότητας που υφίσταται μισαλλοδοξία, διακρίσεις και βία με κύρια αιτία την αναντιστοιχία των εγγράφων ταυτοποίησης με την πραγματική ταυτότητα των ανθρώπων αυτών. Με πρώτο το Ηνωμένο Βασίλειο το 2004 και φτάνοντας στο σήμερα, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι 19 χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης έχουν υιοθετήσει διαδικασία αλλαγής καταχώρισης φύλου, χωρίς προαπαιτούμενες χειρουργικές επεμβάσεις, στείρωση, μετά από αποφάσεις διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών, που αναφέρουν ότι αυτές οι προϋποθέσεις παραβιάζουν την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή των ανθρώπων (άρθρο 8/ΕΣΔΑ). Καθώς και αποτελούν είδος βασανιστηρίου και απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης (άρθρο 3/ΕΣΔΑ). Από τον Απρίλιο του 2016, με την ιστορική τελικά απόφαση του δικαστηρίου των Αθηνών, αποφάσισε ότι οι προαπαιτήσεις αυτές παραβιάζουν την ιδιωτική ζωή του ανθρώπου. Συνεπώς, ερχόμαστε να εφαρμόσουμε αυτό το ήδη κεκτημένο, τόσο από την Ευρωπαϊκή όσο και από την ελληνική δικαιοσύνη και άρα θεωρούμε κάθε ένσταση επί της αρχής και κάτω από οποιοδήποτε σκεπτικό, ιδεολογικό ή άλλο, παρέλκει της υποχρέωσης σε μια δημοκρατική κοινωνία να σεβόμαστε και να εφαρμόζουμε τις αποφάσεις της δικαιοσύνης, αλλά και αποφάσεις διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών, που οφείλει να σέβεται η χώρα μας. Αναμφίβολα το σχέδιο νόμου βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση, καθώς ρητά αναφέρεται ότι για την αλλαγή των εγγράφων ενός ανθρώπου δεν τίθενται προαπαιτήσεις ιατρικών επεμβάσεων και εν γένει ιατρικών παρεμβάσεων ή διαγνώσεων. Τούτο είναι ένα θετικό βήμα. Όμως πρέπει να δούμε αν χρειάζονται κάποιες βελτιώσεις. Κατ΄άρθρο, λοιπόν. Άρθρο 3 – Προϋποθέσεις. Αναφέρεται ότι σε περίπτωση ασυμφωνίας μεταξύ του καταχωρισμένου φύλου και της ταυτότητας φύλου, το πρόσωπο μπορεί να ζητήσει αλλαγή του καταχωρισμένου φύλου, ανάμεσα στα άλλα, ώστε να αντιστοιχεί στην εξωτερική εμφάνιση. Δεδομένου ότι η διαδικασία παραμένει δικαστική, λοιπόν, δημιουργείται η εύλογη αιτίαση ότι η έδρα θα αποφασίζει με κριτήρια εμφανισιακά, όχι σύμφωνα με την επιταγή του νομοσχεδίου, δηλαδή την ταυτότητα φύλου του προσώπου, που δεν είναι απαραίτητο να βρίσκεται σε συμφωνία με την εξωτερική εμφάνιση. Παράγραφος 2. Αναφέρεται ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμες διαδικασίες για ανήλικα πρόσωπα κάτω των 17. Καταρχήν θα πρέπει να τονίσουμε ότι η απαγόρευση αυτή εισάγεται για πρώτη φορά, ενώ δε λαμβάνεται υπόψη της η αυξημένη ευαλωτότητα και οι παραβιάσεις δικαιωμάτων που βιώνουν με παρενοχλήσεις αλλά και μπούλινγκ στο σχολικό περιβάλλον. Θεωρούμε εντελώς λανθασμένη αυτή την περιοριστική προϋπόθεση, καθώς κάλλιστα μπορεί να υπάρχει εκπροσώπηση των ανηλίκων από τους νόμιμους συμπαραστάτες, γονείς ή έχοντας την επιμέλεια, όπως συμβαίνει παντού αλλού. Σημειώνουμε, ότι αυτό προτείνει και ο Συνήγορος του Πολίτη. Παράγραφος 3. Αναφέρεται σε απαγόρευση προς τα έγγαμα πρόσωπα. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι είναι πρωτόγνωρο στο νομικό μας πολιτισμό, η πολιτεία να θέτει πολίτες προ του διλήμματος να επιλέξουν μεταξύ δύο θεμελιωδών δικαιωμάτων τους. Της διατήρησης του έγγαμου βίου έναντι της αναγνώρισης του φύλου τους. Συμπληρώνω δε ότι η νομοπαρασκευαστική επιτροπή, που αποτελείται από εξέχουσες και εξέχοντες νομικούς, που χαίρουν την αναγνώριση του νομικού κόσμου της χώρας, δεν είχα βάλει αυτή την προϋπόθεση. Άρα νομικό πρόβλημα δεν υπάρχει. Πρόκειται για πολιτική απόφαση. Η κ. Μανωλιδάκη, πρόεδρος της επιτροπής το είχε πει δημόσια. Άρθρο 4 – διαδικασία. Εδώ επιλέγεται η ήδη υπάρχουσα διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας και χάνεται μία ευκαιρία να απεμπλέξουμε τα δικαστήρια από δικαστική ύλη κλπ. Πιστεύω ότι όλα τα κόμματα θα το θέλουν αυτό και να έχουμε μια εξωδικαστική διαδικασία, οικονομικά προσβάσιμη για όλους και επιτρέψτε μου είναι λάθος το επιχείρημα, ότι όλα τα στοιχεία αλλάζουν μ΄αυτό τον τρόπο. Όπως προβλέπεται στον “Καλλικράτη” το επώνυμο ενός προσώπου αλλάζει και με απόφαση δημάρχου. Άρα τίποτα δεν εμποδίζει να κάνουμε τις ζωές πιο εύκολες και να εισάγουμε εξωδικαστική διαδικασία. Μια παρένθεση εδώ. Πέρα από τις αποκρουστικές θεωρίες που έλκουν την καταγωγή τους σε φυλετικές ρατσιστικές θεωρίες, που ακούσαμε εχθές. Ακούστηκε εχθές στην επιτροπή ότι κάποιοι θέλουν να αλλάξουν τα έγγραφά τους με δόλιο σκοπό, για να εξαπατήσουν, είτε σε σχέση με υποχρεώσεις οικονομικές είτε με άλλο τρόπο. Προφανώς αυτό, πέρα του ότι είναι ιδιαίτερα κακοποιητικό, γιατί κάποιοι μας προσβάλλουν ως απατεώνες, δεν μπορεί να ευσταθεί καθώς θα αλλάζει μόνο το μικρό όνομα στην καταχώριση του φύλου, ενώ το ΑΦΜ, ο ΑΜΚΑ, τα πάντα θα παραμένουν τα ίδια. Άρθρο 5, παράγραφος 2. Προβλέπεται η μη διόρθωση του πιστοποιητικού γέννησης πιθανού τέκνου, ως προς το φύλο και το όνομα του ή της γονέα. Όμως τούτο προσκρούει στο Άρθρο 6, του σχεδίου νόμου “Μυστικότητα”, καθώς σ΄ένα έγγραφο το πρόσωπο θα αναφέρεται πχ. στο αρσενικό ενώ στην ταυτότητά του το “θηλυκό”, παρομοίως και το ονοματεπώνυμο. Άρα εδώ δημιουργείται πρόβλημα παραβίασης της μυστικότητας, πρόβλημα ασφάλειας δικαίου, ενώ έτσι θα παραβιάζεται η οικογενειακή και η ιδιωτική ζωή του ανθρώπου. Άρθρο 8 της ΕΣΔΑ. Oι παρατηρήσεις μας δεν περιορίζονται εδώ. Θα σας καταθέσουμε σχετικό υπόμνημα στη διάθεση όλων των κομμάτων.
Colour Youth (Φίλιππος Παγάνης)
Καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω εκ μέρους της Colour Youth – Κοινότητας LGBTQ Νέων Αθήνας για την πρόσκληση το Συ.Ρι.Ζα και το Ποτάμι. Η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου αποτελεί τη μεγαλύτερη και πιο σημαντική διεκδίκηση της τρανς κοινότητας εδώ και χρόνια και η κατάθεση του σχεδίου νόμου στην Επιτροπή αποτελεί ένα εξαιρετικό βήμα προόδου. Η δυνατότητα τα τρανς άτομα να αλλάζουν τα χαρτιά τους έτσι ώστε αυτά να αντικατοπτρίζουν το φύλο τους είναι βασική και απαραίτητη προϋπόθεση για την αναγνώριση της ίδιας τους της ύπαρξής και την προστασία των δικαιωμάτων τους. Χωρίς αυτήν τα άτομα είναι εκτεθειμένοι στη βια και τις διακρίσεις σε κάθε τομέα της ζωής τους. Δεν υπάρχουν χώροι στους οποίους μπορούν να αισθανθούν πραγματική ασφάλεια καθώς η τρανσφοβία είναι βαθιά ριζωμένη μέσα στην ελληνική κοινωνία. Ξεκινώντας ήδη από το σχολείο τα τρανς παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με τρανσφοβικές συμπεριφορές συμμαθητών αλλά και καθηγητών που μπορεί να εκφράζονται άμεσα, με την υποστήριξη απόψεων όπως ότι τα τρανς άτομα είναι άρρωστα ή ανώμαλα την άρνηση σεβασμού της ταυτότητας του παιδιού, αλλά και έμμεσα με την προαγωγή cis-σεξιστικών αντιλήψεων. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο οι τρανσφοβικές λεκτικές αλλά και σωματικές επιθέσεις βρίσκουν πρόσφορο έδαφος, μένοντας μάλιστα τις περισσότερες φορές ατιμώρητες από το διδακτικό και διοικητικό προσωπικό του σχολείου. Αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζουν τα άτομα που συνεχίζουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Διδακτικό προσωπικό και συμφοιτητές που αρνούνται να σεβαστούν την ταυτότητα τους και να χρησιμοποιήσουν το όνομα και τις αντωνυμίες τους, ανεπιθύμητο Outing με την δημοσιοποίηση των φοιτητικών καταλόγων στους οποίους αναγράφεται το όνομα της ταυτότητας και άρνηση ακόμα από τις υπηρεσίες και τις γραμματείες των σχολών να εξυπηρετήσουν τα άτομα καθώς δεν πιστεύουν ότι είναι αυτά. Η πρόσβαση στην εργασία αποτελεί, για τα περισσότερα άτομα ένα δύσκολο, εάν όχι ακατόρθωτο εγχείρημα. Οι περισσότεροι εργοδότες δεν είναι πρόθυμοι να προσλάβουν ή να συνεχίσουν να απασχολούν ένα τρανς άτομο, με αποτέλεσμα πολλά τρανς άτομα να αναγκάζονται να κρύψουν τα ταυτότητα τους στο χώρο εργασίας τους. Ακόμη η πρόσβαση των τρανς ατόμων στην υγεία δυσχεραίνεται από τις τρανσφοβικές αντιλήψεις του ιατρικού προσωπικού αλλά και την έλλειψη κατάλληλης εκπαίδευσης πάνω σε ζητήματα ταυτότητας φύλου, θέτοντας την υγεία των τρανς ατόμων σε κίνδυνο. Οι διακρίσεις και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα τρανς άτομα λόγω της αναντιστοιχίας ανάμεσα στο φύλο τους και το φύλο που αναγράφεται στα επίσημα έγγραφα τους είναι τεράστιες και για αυτόν ακριβώς το λόγο, η κατάρτιση του νομοσχεδίου για την Νομική Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα για την προστασία των τρανς ατόμων. Το νομοσχέδιο αν και περιλαμβάνει κάποιες πολύ σημαντικές διατάξεις, όπως την κατάργηση κάθε ιατρικής ή ψυχιατρικής προϋπόθεσης για την διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου, δυστυχώς αποκλείει μεγάλα κομμάτια της τρανς κοινότητας από τη διαδικασία, ενώ και η ίδια η διαδικασία απέχει σε πολλά σημεία από τις προδιαγραφές που έχει καθορίσει το Συμβούλιο της Ευρώπης και έχουν εφαρμόσει άλλες Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Μάλτα. Το πρώτο και κύριο πρόβλημα του σχεδίου είναι η πρόβλεψη αλλαγής της ληξιαρχικής πράξης μέσω δικαστικής διαδικασίας, η οποία απαιτεί το άτομο να πιστοποιήσει ενώπιον δικαστηρίου το φύλο του. Αυτό, σε συνδυασμό με την αναφορά της εξωτερικής εμφάνισης ως στοιχείο προς εξέταση από τον/την εκάστοτε δικαστή, καταργεί την έννοια του αυτοπροσδιορισμού, αφού το φύλο των τρανς ατόμων θα τίθεται υπό εξέταση από κάποιον τρίτο.Ταυτόχρονα, δεν υπάρχει σαφής διαδικασία για την αλλαγή των υπόλοιπων εγγράφων του ατόμου, εμπλέκοντας το σε μια χρονοβόρα και δαιδαλώδη διαδικασία και αφήνοντας το εκτεθειμένο στην τρανσφοβία και τις προκαταλήψεις των υπαλλήλων των εκάστοτε υπηρεσιών. Ειδικά για τους τίτλους σπουδών ΑΕΙ και ΤΕΙ θα πρέπει να υπάρξει σαφής αναφορά με την οποία τα ιδρύματα θα υποχρεώνονται να εκδίδουν νέα διπλώματα και πιστοποιητικά στα άτομα που διορθώνουν το καταχωρισμένο τους φύλο. Επίσης, ο ηλικιακός περιορισμός των 17 ετών στερεί από τα ανήλικα τρανς άτομα την δυνατότητα να αιτηθούν για αλλαγή των εγγράφων τους ακόμα και αν έχουν την συγκατάθεση και τη στήριξη των γονέων ή κηδεμόνων τους. Με αυτό τον τρόπο τα ανήλικα άτομα στερούνται το δικαίωμα στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους, δικαίωμα το οποίο κατοχυρώνεται και από το σύνταγμα της χώρας. Η άρση αυτού του περιορισμού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την προστασία των τρανς παιδιών και τη διασφάλιση της ασφάλειας τους. Με δεδομένο μάλιστα πως τα νέα άτομα άνω των 15 ετών έχουν το δικαίωμα να συνάπτουν συμβάσεις εργασίας αλλά και να παντρεύονται, ο αποκλεισμός τους από τη διαδικασία της νομικής αναγνώρισης είναι παράλογος. Ακόμη, το σχέδιο νόμου δεν καλύπτει ρητά τα άτομα που δεν αυτοπροσδιορίζονται ως άντρες ή ως γυναίκες, αφήνοντας τα εκτός της διαδικασίας. Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για δυνατότητα κενής ή τρίτης καταχώρησης στις ληξιαρχικές πράξεις γέννησης, η οποία θα μπορεί να χρησιμοποιείται από Non-binary τρανς άτομα αλλά και για τα intersex βρέφη, μέχρι αυτά να είναι σε ηλικία που θα μπορούν να αποφασίσουν από μόνα τους το φύλο τους. Μια ακόμη ομάδα η οποία αποκλείεται από την πρόσβαση στη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου με το παρόν νομοσχέδιο είναι τα άτομα που δεν έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για πρόσφυγες, μετανάστες/ριες με άδεια παραμονής, αλλά και Έλληνες που έχουν ληξιαρχική πράξη γέννησης εξωτερικού. Τέλος, θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες προβλέψεις συμπεριλαμβανομένης και της τροποποίησης του συστήματος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, ώστε τα τρανς άτομα που έχουν αλλάξει τα έγγραφα τους να μπορούν να έχουν πρόσβαση στην ασφαλιστική κάλυψη όλων των ιατρικών εξετάσεων ή άλλων ιατρικών διαδικασιών. Με το παρόν σύστημα, δεν επιτρέπεται η καταχώρηση εξετάσεων που θεωρούνται έμφυλες σε άτομα “του άλλου φύλου”. Οι εξετάσεις αυτές όμως θα είναι απαραίτητες για την υγεία πολλών τρανς ατόμων, από τη στιγμή που οι ιατρικές διαδικασίες φυλομετάβασης δε θα αποτελούν προϋπόθεση για την αλλαγή του καταχωρισμένου φύλου . Συνοψίζοντας, θεωρούμε καιριας σημασιας την επέκταση του σχέδιου νομου, λαμβάνοντας υπόψιν τις προτάσεις των οργανώσεων της κοινότητας αλλα και ανεξάρτητν φορέων όπως ο Συνήγορος του πολίτη, ώστε να αντικατοπτρίζει τα διεθνή στανταρ προστασία των τρανς ανθρωπων, και ελπίζουμε πως ολα τα δημοκρατικά κόμματα θα μείνουν σταθερά στις μεχρι προτινος δεσμευεις τους για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπερψηφιζοντας το νομοσχέδιο.
Proud Seniors Greece (Hλίας Μυρσινάς)
Θα μιλήσουμε, εκ μέρους της ομάδας Proud Seniors Greece, ομάδα υποστήριξης μέσω διαμεσολάβησης και ενημέρωσης σε ζητήματα που αφορούν ΛΟΑΤΚΙ άτομα ηλικίας 50 και άνω. Χαιρετίζουμε λοιπόν και εμείς με την σειρά μας το νομοσχέδιο, που μας φέρνει ένα βήμα από την ψήφιση του και επιτέλους φέρνει και την χώρα μας πιο κοντά στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που μας αφορούν όλους. Με αφορμή αυτό το πρώτο πολύ σημαντικό βήμα (το οποίο όμως δεν πρέπει να σταματήσει εδώ) θα θέλαμε σαν οργάνωση να επισημάνουμε την μεγάλη χρησιμότητα στην ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου. Εμείς θα αναφερθούμε στα δικαιώματα των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας της κοινότητας μας, μιας και εκεί έγκειται ο σκοπός της ομάδας. Όλα μας γνωρίζουμε την βία και την περιθωριοποίηση που ένα τρανς άτομο υφίσταται καθημερινά, πόσο μάλλον όταν αυτό έχει ξεπεράσει το 50ό έτος της ηλικίας του και άρα εισέρχεται στην τρίτη ηλικία. Η βία αυτή που δέχεται έχει πολλές μορφές και χωρίς να πλατειάσουμε Θα σας αναφέρουμε ένα παράδειγμα: ας σκεφτούμε ένα μέσο straight ηλικιωμένο άτομο και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Είναι πολλά και μέσα στην κοινωνικοοικονομική κρίση ακόμα περισσότερα: μειωμένη σύνταξη, κακής ποιότητας περίθαλψη στα δημόσια νοσοκομεία, αυξημένη φορολογία και πάει λέγοντας. Ας βάλουμε τώρα στην ίδια θέση ένα τρανς άτομο και ας σκεφτούμε ότι το πιθανότερο είναι να μην έχει καθόλου σύνταξη ή, στην περίπτωση αποταμίευσης από προηγούμενα χρόνια παραγωγικής εργασίας, τα χρήματα συχνά έχουν ξοδευτεί σε πολλαπλές ανάγκες. Στο κομμάτι της υγείας, οι εξετάσεις που θα κάνει θα είναι μόνο οι απολύτως απαραίτητες, όχι μόνο λόγω οικονομικής δυσκολίας, αλλά και λόγω της επιθυμίας του ατόμου να αποφύγει να αντιμετωπίσει (για άλλη μια φορά) την κακοποιητική έκθεση από κάποιο γιατρό η φροντιστή υγείας. Επιπλέον ας σκεφτούμε πως οι σχέσεις με τους συγγενείς είναι πολύ πιθανό να είναι ανύπαρκτες ή και φοβικές. Κι έτσι η ζωή του ατόμουσυνεχίζει μέσα από μια καθημερινή ματαίωση, μέσα από ανθρώπους που χάνονται από δίπλα του, με απόντες συγγενείς και ανυπάρκτους οικονομικούς πόρους. Άρα αυτό που καθημερινά ένα τρανς άτομο (και πόσο μάλλον μεγαλύτερης ηλικίας) υφίσταται είναι η όποιας μορφής βία και αποκλεισμός σε θεσμικό, οικογενειακό ή ατομικό επίπεδο. Η καθημερινότητα κυλά στην αφάνεια, χωρίς αναγνώριση από την κοινωνία, με μια ζωή να εγκλωβίζεται σε μια αναγκαστική περιθωριοποίηση. Οι ανάγκες τους δεν καταγράφονται, οι δημόσιες υπηρεσίες δύσκολα ασχολούνται μαζί τους, ενώ για να έχουν τις λιγοστές δημόσιες παροχές συχνά στιγματίζονται. Επιπλέον, αναγκάζονται να ζητήσουν απαραίτητες ιατρικές φροντίδες από δημόσια νοσοκομεία χωρίς να τους αναγνωρίζεται η κατ’ επιλογή ταυτότητά τους ή επιχειρούν μάταια να συνεννοηθούν με τον φροντιστή υγείας, ο οποίος αναγνωρίζει μόνο αυτό που διαβάζει στα έγγραφά τους και φυσικά δεν θα αναφερθούμε στο θέμα φροντίδας και σωστής επαγγελματικής δεοντολογίας από τους υπαλλήλους σε κάποιο δημόσιο οίκο ευγηρίας, λόγω περιορισμού χρόνου. Η πρόληψη της βίας στα μεγαλύτερης ηλικίας τρανς άτομα ξεκινά από την ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου, το οποίο πιστεύουμε να γίνει η αρχή προς μια άμεσα μελλοντική καλυτέρευση και ολοκλήρωση του.Με την ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου αιτούμαστε: Αναγνώριση όλων των ατόμων και των ταυτοτήτων αυτών. Πλήρη Ορατότητα δίχως επικίνδυνες ψυχιατρικές και σωματικές επεμβάσεις Ουσιαστικά συμπεριληπτική φροντίδα στην υγεία των τρανς ατόμων. Να μπορούν να έχουν την δημόσια ασφαλιστική κάλυψη για τις ειδικές ανάγκες που αφορούν σε αυτά. Να συμπεριλαμβάνονται και τα έξοδα για τον επαναπροσδιορισμό φύλου ή τη φροντίδα που απαιτείται μετά από αυτήν. Εμπεριστατωμένη εκπαίδευση των επαγγελματιών που εργάζονται σε χώρους υγείας και φροντίδας που αφορούν μεγαλύτερες ηλικίες, καθώς σε γιατρούς, λειτουργούς αλλά και γενικότερα σε φροντιστές υγείας. Παροχή Νομικής, Ψυχολογικής και κοινωνικής στήριξης στην διεκδίκηση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ ηλικιωμένων ατόμων. Παροχή κατάλληλης ενημέρωσης των ειδικών, στο κομμάτι της παρηγορητικής φροντίδας σε ασθενείς τελικού σταδίου (hospice care). Δημιουργία κρατικών δικτύων και δομών υποστήριξης ηλικιωμένων όπου θα λειτουργούν ως ασφαλείς χώροι και για ΛΟΑΤΚΙ άτομα, με προσωπικό πλήρως εκπαιδευμένο και απαλλαγμένο από διακρίσεις και συμπεριφορές αποκλεισμού. Γιατί όλοι έχουμε δικαίωμα στην υγιή γήρανση και την κατάλληλη δωρεάν περίθαλψη.
Yπερήφανοι Γονείς (Ανδρέας Παγώνης)
Είμαστε γονείς τρανς παιδιών και είμαστε εδώ για να υποστηρίξουμε το δικαίωμά τους να ζήσουν μια ζωή, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Είμαστε δίπλα τους. Τα αγαπάμε και τα υποστηρίζουμε αδιαπραγμάτευτα. Τα παιδιά μας καθημερινά αντιμετωπίζουν την τρανσφοβική και ομοφοβική συμπεριφορά της κοινωνίας. Από ειρωνικά σχόλια, bullying στο σχολείο, ξυλοδαρμούς, βασανισμούς μέχρι και δολοφονικές επιθέσεις. Παρατηρούμε ότι η κοινωνική αντίληψη, σχετικά με τους τρανς ανθρώπους είναι ή ανύπαρκτη ή λαθεμένη. Η πολιτεία έχει ευθύνη για την ενημέρωση της πολιτείας, ώστε να γίνει κατανοητό ότι οι τρανς είναι άνθρωποι με ίσα δικαιώματα και ελευθερίες, όπως όλοι οι άλλοι. Το νομοσχέδιο αυτό το περιμέναμε αρκετό καιρό να έρθει να κάνει τη ζωή των παιδιών μας και των οικογενειών μας λίγο καλύτερη. Σίγουρα δεν είναι τέλειο, αλλά είναι μια καλή θετική αρχή. Είναι πολύ σημαντικό ότι δεν απαιτούνται ιατρικές βεβαιώσεις και χειρουργικές επεμβάσεις, που ούτως η άλλως έχουν χαρακτηριστεί από τον ΟΗΕ βασανιστήρια. Σύμφωνα με τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης οι διαδικασίες για τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου πρέπει να είναι γρήγορες, διαφανείς και απόλυτα προσβάσιμος σε κάθε ενδιαφερόμενο άτομο και να βασίζονται στον αυτοπροσδιορισμό του προσώπου. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο όμως, απαιτείται ξανά δικαστική διαδικασία και απαιτείται δικαστική απόφαση. Κάτι που ισχύει και σήμερα. Η διαδικασία αυτή απέχει όμως πολύ από το να είναι γρήγορη και απλή. Δυστυχώς συνεχίζει να είναι χρονοβόρα, πολυέξοδη και ψυχοφθόρα. Σήμερα έχουμε παράδειγμα αναμονής 7 μηνών από Ειρηνοδικείο, που από τη στιγμή που κατατέθηκε η αίτηση για την αλλαγή των εγγράφων τρανς ανθρώπου, μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης. Επιπλέον, θα χρειαστεί και αναμονή ενός μήνα για να τελεσιδικήσει. Τα παράβολα είναι 300 ευρώ και το όλο κόστος ξεπερνά τα 1000 ευρώ. Ποσό που δεν μπορεί να διαθέσει εύκολα ένας τρανς άνθρωπος αποκλεισμένος από την αγορά εργασίας. Πιστεύουμε ότι αυτό πρέπει να αλλάξει και η διαδικασία πρέπει να γίνει απλά με μία αίτηση στο ληξιαρχείο. Το θέμα της ηλικίας. Είναι κι αυτό πολύ βασικό γιατί τα παιδιά μας βιώνουν τον ρατσισμό και τον κοινωνικό αποκλεισμό ήδη από τα σχολικά χρόνια, οπότε δεν καταλαβαίνουμε σε τι εξυπηρετεί στο να φτάσει κάποιος μέχρι τα 17ά του χρόνια, για να μπορέσει να διορθώσει νομικά το καταχωρημένο φύλο του. Πιστεύουμε ότι και οι ανήλικοι πρέπει να έχουν το δικαίωμα στη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου τους, με τη σύμφωνη γνώμη των γονιών ή κηδεμόνων τους ή αν αυτοί δε συμφωνούν μέσα από φορέα δικαιωμάτων του παιδιού ή και κάποιων ειδικών έστω, κατ΄εξαίρεση αυτό. Δεν μπορούμε να καταδικάσουμε ένα παιδί να υποστεί όλο τον κοινωνικό αποκλεισμό με όλες τις γνωστές συνέπειες, μέχρι τα 17ά του χρόνια. Να μην ξεχνάμε και τις αυτοκτονίες που συμβαίνουν στους εφήβους, ειδικά σε τέτοιες περιπτώσεις. Είναι κάτι που, γενικά ως γονείς, έχουμε βιώσει μαζί με τα παιδιά μας και δεν πρέπει να συνεχιστεί. Περάσαμε πάρα πολύ δύσκολα χρόνια μέχρι να περάσουν το σχολείο, να περάσουν όλα αυτά. Ήταν πάρα πολύ δύσκολες οι χρονιές της εφηβείας, επειδή δεν μπορούσαμε να πείσουμε τον διευθυντή, τους καθηγητές, τους χίλιους δυο, να φέρονται στο παιδί όπως θα έπρεπε. Ζητάμε το νομοσχέδιο να ψηφιστεί επί της αρχής και από τα υπόλοιπα κόμματα, τα οποία μέχρι τώρα μας έδιναν υποσχέσεις. Τώρα ήρθε η ώρα να το κάνουν πράξεις. Ζητάμε έμπρακτα την απόδειξη ότι η ελληνική βουλή προασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Εμείς σα γονείς, δε θέλουμε τίποτα περισσότερο απ΄ότι θέλει κάθε γονιός για το παιδί του. Θέλουμε να μπορούμε να οραματιστούμε ένα καλύτερο μέλλον για τα τρανς παιδιά μας.
Οικογένειες Ουράνιο Τόξο (Στέλλα Μπελιά)
Να πούμε ότι και για εμάς είναι μια ιστορική στιγμή η ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου. Ότι σε γενικές γραμμές, όλα αυτά που είπαν οι προηγούμενες οργανώσεις, μας έχουν καλύψει. Θέλουμε να επιστήσουμε λιγο την προσοχή σας σ΄ενα πολύ συγκεκριμένο ζήτημα. Αυτό το νομοσχέδιο, παρότι είναι ένα θετικό βήμα και είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και δεν μπορούμε να μην μπορούμε να το αναγνωρίσουμε – και θα διευκολύνει και θα βοηθήσει πάρα πολλούς ανθρώπους να μπορούν να είναι ο εαυτός τους και τα χαρτιά τους να αποδεικνύουν, επίσης, ότι είναι ο εαυτός τους. Δημιουργεί, όμως, για μια ακόμη φορά τρανς ανθρώπους δύο ταχυτήτων. Αυτούς που θα μπορούν να έχουν έγγραφα που να δηλώνουν ποιοι είναι και τους έγγαμους ανθρώπους, που θα πρέπει να διαλέξουν στον να διαλύσουν την προηγούμενη οικογενειακή κατάσταση που έχουν, τον γάμο τους και επίσης να μην φαίνεται πουθενά ότι είναι γονείς των βιολογικών τους παιδιών. Γιατί εδώ έχουμε κάνει πολλές συζητήσεις για τα παιδιά και υπάρχει ένα τρομακτικό ενδιαφέρον για τα παιδιά, το οποίο συχνά ανακαλύπτουν ότι είναι υποκριτικό. Εάν μας ενδιαφέρει πραγματικά να δούμε πώς δε θα διαταράξουμε την οικογενειακή ζωή των ανθρώπων και πώς δε θα διαλύουμε οικογένειες, τότε θα πρέπει να κοιτάξουμε τι είναι αυτό που εμποδίζει σ΄αυτό το νομοσχέδιο οι έγγαμοι τρανς άνθρωποι που έχουν παιδιά να μπορούν να προχωρούν. Είναι ένα πολύ απλό πράγμα. Πρώτον, δεν υπάρχει γάμος για όλους και δικαίωμα παιδοθεσίας. Διότι, αν υπήρχε δε θα υπήρχε κανένα πρόβλημα και δε θα έλεγε κανένας στην κ. Βανέσα Βενέτη, που θα της δώσω τον λόγο, “χώρισε τη γυναίκα σου”, που δε θέλουν να χωρίσουν, και να μη φαίνεται πουθενά ότι είσαι γονιός της 6χρονης κόρης της. Σε κανένα χαρτί της, “παρά μόνο αν θελήσετε να αποκαλύψετε όλη αυτή τη διαδικασία που έχετε κάνει”. Και δεν είναι ένα μόνο άτομο, είναι πάρα πολλά στην ομάδας μας.
Πολύχρωμο Σχολείο (Ειρήνη Συμεωνίδου)
Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε, αξιότιμες κυρίες και κύριοι Βουλευτές, κύριε Υπουργέ. Ονομάζομαι Ειρήνη Συμεωνίδου και είμαι μέλος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών και του «Πολύχρωμου Σχολείου», το οποίο και εκπροσωπώ σήμερα. Παράλληλα, είμαι μητέρα intersex ανήλικου παιδιού 8 ετών. Intersex είναι ένας όρος – ομπρέλα που περιλαμβάνει ποικιλομορφίες στα χαρακτηριστικά φύλου, που αναφέρονται συλλογικά ως intersex καταστάσεις. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν διαφοροποιήσεις των εξωτερικών γεννητικών οργάνων, των εσωτερικών αναπαραγωγικών οργάνων, των χρωμοσωμάτων φύλου και των ορμονών που σχετίζονται με το φύλο. Μέχρι τώρα είναι γνωστές και περιγράφονται στη διεθνή βιβλιογραφία περίπου 60 διαφορετικές intersex καταστάσεις. Τα intersex άτομα αρκετά συχνά εμφανίζουν και ταυτοποιούνται με διαφορετικές έμφυλες ταυτότητες από αυτές που τους αποδίδονται στη γένεση. Αν και ο όρος περιγράφει το βιολογικό φύλο, ωστόσο τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν ως προς την ταυτότητα και έκφραση φύλου ταυτίζονται στο μεγαλύτερό τους μέρος με εκείνα των trans ατόμων. Σήμερα συζητάμε εδώ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που σημαίνει πρώτα απ’ όλα, ότι για τους ανθρώπους – αποδέκτες των δικαιωμάτων αυτών θα πρέπει να αναγνωρίζεται νομικά η ύπαρξή τους και να είναι ορατή. Έτσι όπως έχει κατατεθεί ο παρών νόμος χωρίς τη δυνατότητα κενής ή τρίτης καταχώρησης φύλου για όλα τα άτομα, δε δίνεται άλλη δυνατότητα πέρα από τις δύο κυρίαρχες κατηγορίες φύλου και αυτό επηρεάζει όλη την υπόλοιπη ζωή αυτών των ανθρώπων. Ιδανικά, επειδή ποτέ δεν μπορούμε να γνωρίζουμε από τη γέννηση την ταυτότητα φύλου που θα εκφράσει το οποιοδήποτε παιδί, θα έπρεπε ο υπό συζήτηση νόμος να προβλέπει κενή ή τρίτη καταχώρηση φύλου για κάθε παιδί. Ειδικότερα, στα intersex βρέφη τώρα, όταν η εικόνα του φύλου τους δεν εμπίπτει στην τυπική εικόνα άρρεν – θήλυ στην τυπική εξωτερική ανατομία καταχωρείται το φύλο τους αυθαίρετα. Συχνά αυτό συνοδεύεται από αισθητικές και μη αναστρέψιμες χειρουργικές επεμβάσεις όχι με στόχο την υγεία τους, αλλά με στόχο την κανονικοποίησή τους ως προς το φύλο καταχώρησης. Οι γονείς συνήθως συναινούν από άγνοια ή και φόβο για το κοινωνικό στίγμα, αλλά άνθρωποι στην ενηλικίωσή τους καταγγέλουν τέτοιες επεμβάσεις ως κακοποιητικές στη συντριπτική τους πλειοψηφία. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, εάν έχει προηγηθεί προγενετικός έλεγχος, προτείνεται στους γονείς ο τερματισμός του υγιούς intersex εμβρύου, γιατί δεν προβλέπεται η ύπαρξη ανθρώπου έξω από αυτό το δίπολο άρρεν – θήλυ, με αποτέλεσμα στα υγιή intersex έμβρυα να μη δίνεται καν το δικαίωμα στη ζωή. Το συγκεκριμένο έχει συμβεί στο δικό μου παιδί, όπου μου ζήτησαν να τον τερματίσω στο πέμπτο μήνα της κύησης. Αυτό, λοιπόν, έρχεται σε σαφή αντιδιαστολή, βέβαια, με το άρθρο 6 παράγραφος 1 της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, όπου αναγνωρίζουν ότι κάθε παιδί έχει εγγενές δικαίωμα στη ζωή. Όλα αυτά τα προβλήματα δημιουργούνται από το νομικό κενό. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 3,2 του παρόντος νόμου που απαιτεί πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα εξαιρούνται όλα τα ανήλικα άτομα. Τόσο εμείς όσο και η Organization Intersex International Europe, που είναι ένας παγκόσμιος φορέας για τα intersex άτομα και τα δικαιώματά τους, προτείνουμε την πλήρη συμπερίληψη των ανηλίκων ατόμων στο παρόν σχέδιο. Ενώ το παρόν άρθρο υποθετικά επιδιώκει να εξασφαλίσει το συμφέρον του παιδιού, στην πραγματικότητα δεν εξασφαλίζει τη δυνατότητα των υπεύθυνων ενηλίκων φροντιστών του, των εκπαιδευτικών του κ.λπ. τόσο στο οικογενειακό, δηλαδή, όσο και στο σχολικό περιβάλλον, να προασπίσουν τα δικαιώματα του παιδιού και να καλύψουν τις ανάγκες της ύπαρξής τους. Δηλαδή, ενώ το άρθρο κινείται στην κατεύθυνση της προστασίας, τελικά εκθέτει τα παιδιά, επιβαρύνει δραματικά την ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη, τη μαθησιακή τους εξέλιξη και υπονομεύει τη μελλοντική τους επιβίωση, όπως θα εξηγήσουμε με παραδείγματα και σε συνάρτηση με τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, η οποία μας λέει, ότι τα συμβαλλόμενα κράτη – μέρη εξασφαλίζουν στο μέτρο του δυνατού την επιβίωση και την ανάπτυξη του παιδιού. Όπως γνωρίζουμε από το άρθρο 2 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού οι πεποιθήσεις του παιδιού οφείλουν να λαμβάνονται υπ’ όψιν, όπως επίσης και να προστατεύεται αποτελεσματικά το παιδί απέναντι κάθε μορφής διάκρισης ή κύρωσης. Σχετικά με το άρθρο 2 πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστως υπόψη το συμφέρον του παιδιού, όπως και στο άρθρο 3 και αυτό συνάγεται άμεσα από τους συγκεκριμένους τρόπους με τους οποίους εξασφαλίζονται ή παραβιάζονται τα δικαιώματά του. Για παράδειγμα, το πως αποκαλείται το παιδί από τους υπεύθυνους, αν δηλαδή δεν λαμβάνουν υπόψη την πεποίθηση του παιδιού για την ύπαρξη του, την αίσθηση ταυτότητας δηλαδή και τα χαρακτηριστικά φύλου του, αυτό επηρεάζει άμεσα την αυτοεικόνα του παιδιού. Το παιδί αισθάνεται ότι δεν είναι αποδεκτό και αποσύρεται από δραστηριότητες και από την συμμετοχή στο σχολείο, στα μαθηματικά, κοινωνικά και με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Τίποτε, λοιπόν, από τα παραπάνω δεν είναι συμφέρον και για το παιδί. Στο άρθρο 12 της σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού, τα συμβαλλόμενα κράτη εγγυώνται στο παιδί που έχει ικανότητα διάκρισης, το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης της γνώμης του σχετικά με οποιοδήποτε θέμα το αφορά. Λαμβάνουν υπόψη τις απόψεις του παιδιού, ανάλογα με την ηλικία του και τον βαθμό ωριμότητας του. Ουσιαστικά, αυτό ζητάμε από τον παρόντα νόμο, να δίνεται η δυνατότητα στο παιδί να ακούγεται σε οποιαδήποτε διοικητική ή δικαστική διαδικασία που το αφορά είτε άμεσα είτε μέσω ενός εκπροσώπου είτε μέσω ενός αρμόδιου οργανισμού, κατά τρόπο συμβατό με τους διαδικαστικούς κανόνες της εθνικής νομοθεσίας. Αυτό το ζητάμε, διότι δεν μπορεί να λέμε σε ένα παιδί για 17 συνεχόμενα χρόνια, ότι «δεν έχεις κανένα δικαίωμα να νιώθεις διαφορετικά από ό,τι γράφουν τα χαρτιά σου» και ξαφνικά, στα 17 του να του λέμε «τώρα μπορείς να μας πεις ποιος είσαι». Αυτό το παιδί ήδη δεν ξέρει ποιο είναι, μετά απ’ όλα αυτά τα χρόνια. Πως το διασφαλίζουμε, λοιπόν, αν δεν έχει τη δυνατότητα να εκφράσει την ταυτότητα φύλου του; Διαβάζουμε στο άρθρο 13, πάλι, της σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού, ότι το παιδί έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης. Πως θα εκφράσει όμως, το παιδί ελεύθερα την ταυτότητά του και τις ιδιαιτερότητες του, όταν αυτό δεν γίνεται αποδεκτό ούτε καν από τον νόμο; Τα παραδείγματα από τα σχολικά περιβάλλοντα, μας δείχνουν ότι το παιδί που εκφράζει διαφορετικότητα, στιγματίζεται και δεν προστατεύεται κατά κανέναν τρόπο. Κλείνοντας, θέλουμε να σας επισημάνουμε ότι τα intersex άτομα, στα οποία έχει αποδοθεί με την βία ένα φύλο μέσω χειρουργικών ή άλλων παρεμβάσεων, αντιμετωπίζουν τραύμα και μπορεί να αντιμετωπίζουν σοβαρά εμπόδια στο να αναπτύξουν την ταυτότητα φύλου τους. Ο περιορισμός, λοιπόν, του αριθμού των φορών, που μπορούν αυτά τα άτομα να αλλάξουν το καταχωρισμένο φύλο τους, δεν λαμβάνει υπόψη του την κατάσταση των θυμάτων καταπατήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι γονείς αναφέρουν μη ασφαλή και προκατειλημμένα σχολικά περιβάλλοντα, που θέτουν τα παιδιά τους σε κίνδυνο εξοστρακισμού και παρεμποδίζουν τη δυνατότητα τους να επιδιώξουν να ακολουθήσουν την εκπαίδευση στο ίδιο επίπεδο με τους συνομήλικους τους. Για όλα τα παραπάνω, όπως θα καταθέσουμε και στο υπόμνημα μας, ζητάμε πρώτα τη δυνατότητα κοινής ή τρίτης καταχώρησης φύλου για όλα τα άτομα. Δεύτερον, την πλήρη συμπερίληψη των ανηλίκων ατόμων στο παρόν νομοσχέδιο και τρίτον, τη δυνατότητα αλλαγής όλων των τίτλων σπουδών και επισήμων εγγράφων, δημόσιων ή ιδιωτικών υπηρεσιών και επίσης, την προσθήκη ενός νέου άρθρου – θα μπορούσε να είναι στο 4.4 – που να επεξηγεί ότι το άρθρο 4.3 υπερισχύει κάθε προηγουμένου νόμου, που απαγορεύει την αλλαγή του ονόματος και του φύλου ενός ατόμου στα επίσημα έγγραφα και πιστοποιητικά του. Τα περισσότερα από αυτά που σας είπα, είναι κοινές επιδιώξεις για τα trans και για τα intersex άτομα, μαζί.
