Κανείς ποδοσφαιριστής στο παγκόσμιο στερέωμα δεν έκανε coming out ενώ ήταν ποδοσφαιριστής. Με άλλα λόγια, στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο δεν υπάρχουν γκέι ποδοσφαιριστές. Υπάρχουν μόνον γκέι πρώην ποδοσφαιριστές. Όσο για το ελληνικό ποδόσφαιρο; Σε αυτό δεν υπάρχουν γκέι ούτε πρώην ποδοσφαιριστές. Το ελληνικό DNA μάλλον.
Αν κάποιος προσπαθήσει να βρει εν ενεργεία ομοφυλόφιλους ποδοσφαιριστές, μάλλον θα εκπλαγεί. Όχι μόνο σε ελληνικό επίπεδο, αλλά σε παγκόσμιο. Είναι αλήθεια πως η ομοφυλοφιλία στο χώρο του ποδοσφαίρου αποτελεί ακόμη ταμπού. Είναι και ο λόγος που όσοι ποδοσφαιριστές έκαναν come out, αυτό συνέβη αφού είχαν αποσυρθεί.
Είναι γεγονός πως οι ανώτατες ποδοσφαιρικές αρχές – όπως η UEFA και η FIFA – προσπαθούν να κάνουν το άθλημα πιο ανοιχτό, ειδικά τα τελευταία χρόνια. Είναι πολύ ενθαρρυντικό πως έχει αναγνωριστεί το πρόβλημα της ομοφοβίας στο χώρο του ποδοσφαίρου, και γίνονται προσπάθειες για να αντιμετωπιστεί. Άλλωστε, το πρώτο βήμα είναι να αναγνωριστεί το πρόβλημα και να μην μπει κάτω από το χαλί. Όλα αυτά όμως στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά.
Ομοφοβία; Τι είναι αυτό;
«Όσες φορές πρότεινα σε θεσμούς να γίνει κάτι για το θέμα της ομοφοβίας, υπήρχε πολύ μεγάλη άρνηση. Το έβλεπα ακόμη και στα πρόσωπα των ίδιων των ανθρώπων, ανθρώπων που έχουν μεγάλες θέσεις. Μου έλεγαν με τα μάτια τους, να μην ακουμπήσω αυτό το ζήτημα,» λέει ο Αντώνης Δαλούκας, πρώην διαιτητής και εκπρόσωπος της FARE στην Ελλάδα, του παγκόσμιου οργανισμού που συνεργάζεται μαζί με άτομα, ομάδες και οργανώσεις που πολεμούν την ανισότητα στο ποδόσφαιρο και χρησιμοποιούν τον αθλητισμό ως μέσο για κοινωνική αλλαγή.
Ο κ. Δαλούκας έθιξε για πρώτη φορά το θέμα πριν από μία δεκαετία περίπου, όταν προσέγγισε τη Superleague, τη διοργανώτρια αρχή των δύο μεγαλύτερων ποδοσφαιρικών κατηγοριών στην Ελλάδα, προκειμένου να δημιουργηθεί μια καμπάνια για το θέμα. Βλέποντας την άρνηση γύρω από το θέμα, ο ίδιος αποφάσισε να κάνει πίσω.
Μία δεκαετία αργότερα, η λέξη «ομοφοβία» αγνοείται σχεδόν από όλες τις ομάδες της Superleague, από τη Superleague ως διοργανώτρια αρχή, αλλά κι από την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΕΠΟ). H λέξη δεν αγνοείται απλά ως καμπάνια, αλλά και ως έννοια. Είναι χαρακτηριστικό πως στις ιστοσελίδες των 14 ομάδων που συμμετέχουν στο φετινό πρωτάθλημα, στην ιστοσελίδα της Superleague, αλλά και σε αυτή της Ε.Π.Ο., αν κανείς ψάξει τον όρο «ομοφοβία», δεν θα έχει κάποιο αποτέλεσμα.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας του Reporters United, και σε επικοινωνία μέσω email με τις 16 ομάδες της Superleague, τη Superleague ως διοργανώτρια αρχή, αλλά και την ΕΠΟ, οι μόνοι που απάντησαν σχετικά με το ζήτημα ήταν ο Αστέρας Τρίπολης, ο ΠΑΟΚ, η ΑΕΛ, ο ΟΦΗ και η Superleague. Οι υπόλοιποι, συμπεριλαμβανόμενων των τριών «μεγάλων», Ολυμπιακού, Παναθηναϊκού και ΑΕΚ, αγνόησαν τα ερωτήματά μας, και ως εκ τούτου δε μπορούμε να ξέρουμε τις ακριβείς θέσεις τους πάνω στο φαινόμενο της ομοφοβίας στο ποδόσφαιρο.
«Εκ παραδρομής»
Επιπλέον, το Reporters United επικοινώνησε δύο φορές με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών (ΠΣΑΠ), αλλά και με τον πρόεδρο του, Γιώργο Μπαντή, ωστόσο δεν υπήρξε καμία απάντηση.
Χωρίς απάντηση ήταν και η προσπάθεια επικοινωνίας του Reporters United με τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο της ΕΠΟ Θοδωρή Ζαγοράκη, ο οποίος αρχικά είχε καταψηφίσει ως ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας την έκθεση για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ. Έπειτα από κατακραυγή στα social media, ο κ. Ζαγοράκης δήλωσε πως έδωσε αρνητική ψήφο «εκ παραδρομής» και τελικά υπερψήφισε το κείμενο.
Τέλος, το Reporters United επικοινώνησε με κάποιους οργανωμένους συνδέσμους – όπως την Original της ΑΕΚ αλλά και τη Θύρα 13 του Παναθηναϊκού – αλλά και το Athens Pride, χωρίς ωστόσο να λάβουμε κάποια απάντηση.
Ο ΟΦΗ, στο πλαίσιο του μήνα Ιουνίου – ο οποίος είναι αφιερωμένος στο Pride – άλλαξε τα χρώματα του εμβλήματος της ομάδας, σε αυτά της rainbow σημαίας, προκειμένου να δείξει την υποστήριξη του στη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα μέσω των κοινωνικών δικτύων. Έγινε η πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα της Superleague που κάνει μία τέτοια κίνηση. Ωστόσο, δύο μέρες αργότερα, το έμβλημα της ομάδας είχε επανέλθει στα παραδοσιακά του χρώματα.
«Ήταν θέμα προγραμματισμού. Αν φοβόμασταν τις αντιδράσεις, δε θα είχαμε κάνει την καμπάνια. Ήταν προγραμματισμένο να κρατήσει δύο ημέρες. Το σχεδιάζαμε έναν χρόνο τώρα, στο πλαίσιο των κοινωνικών δράσεων που κάνει ο ΟΦΗ κατά τη διάρκεια κάθε αγωνιστικής χρονιάς», είπε στο Reporters United o Λεωνίδας Παπαβασιλάκης, εμπορικός διευθυντής της ΠΑΕ ΟΦΗ, όταν ρωτήθηκε για τους λόγους που τα χρώματα του εμβλήματος επανήλθαν τόσο γρήγορα, κι αν αυτό σχετίζεται με το πλήθος από οργισμένων αντιδράσεων και ομοφοβικών σχολίων που υπήρξαν κάτω από την ανάρτηση.
Στην απάντηση της, η ΠΑΕ Αστέρας Τρίπολης έκανε αναφορά στο «κοινωνικό προφίλ του συλλόγου», τη συμμετοχή σε «σε ευρωπαϊκές εκστρατείες, όπως η εκστρατεία #Morethanfootball που υποστηρίζεται από την European Football for Development Network (EFDN), της οποίας είναι μέλος». Ωστόσο, δε δόθηκε καμία ξεκάθαρη απάντηση στο ερώτημα, καθώς η απάντηση απέφευγε μέχρι και τη λέξη «ομοφοβία».
Η Superleague από τη μεριά της, τόνισε πως «επιδεικνύει μηδενική ανοχή σε φαινόμενα διακρίσεων, ρατσισμού και βίας και με ενέργειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της φίλαθλης -και όχι μόνο- γνώμης, ανεξαρτήτως συλλογικής προτίμησης, προωθεί μηνύματα ανεκτικότητας, σεβασμού στη διαφορετικότητα», ενώ συμπλήρωσε πως «η 18η αγωνιστική ημέρα του Πρωταθλήματος Super League Interwetten ήταν αφιερωμένη στην εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κατά του ρατσισμού, αλλά και στην προώθηση θετικών μηνυμάτων για την ανθρωπιά, την αλληλεγγύη, το σεβασμό, την ανεκτικότητα, τη διαφορετικότητα και την ισότητα, με συμμετοχή όλων των ομάδων». Ξανά, καμία αναφορά στην ομοφοβία, ούτε ως όρο.
Ο ΠΑΟΚ στην απάντηση του δήλωσε ότι «η ομοφοβία είναι δυστυχώς ένα κοινωνικό φαινόμενο το οποίο υπάρχει στον αθλητισμό και πρέπει να καταπολεμηθεί με κάθε τρόπο. Είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο και πρόβλημα το οποίο εξετάζει το PAOK Action για να το συμπεριλάβει στα πλάνα δράσης του στο μέλλον. Ωστόσο, τα προηγούμενα χρόνια ή την φετινή χρονιά δεν υλοποιήθηκε κάτι πάνω σε αυτό», ενώ συμπλήρωσε πως «θα εξετάσουμε με ιδιαίτερη προσοχή το συγκεκριμένο θέμα για τη νέα σεζόν 2021/22 η οποία ξεκινά από τον Ιούλιο».
Τέλος, Η ΑΕΛ, σε επικοινωνία που είχε μαζί της το Reporters United, δήλωσε πως το να γίνει κάποια δράση ή κάποια καμπάνια για την ομοφοβία «είναι δύσκολο να γίνει στην παρούσα φάση».
Η ερώτηση που στάλθηκε στις ΠΑΕ και στις διοργανώτριες αρχές αναφερόταν συγκεκριμένα για το φαινόμενο της ομοφοβίας στο ποδόσφαιρο. Στις παραπάνω απαντήσεις – πλην αυτών του ΠΑΟΚ και του ΟΦΗ – αποφεύγεται ακόμη και να γραφτεί η λέξη «ομοφοβία», ενώ οι απαντήσεις είναι γύρω από το ρατσισμό και τις ενέργειες που γίνονται για την καταπολέμησή του.
«Δε θέλουν να θίξουν τα συμφέροντα των φιλάθλων, που είναι και οι πελάτες τους. Οι οπαδοί είναι πελάτες. Στην παρούσα φάση πιο εύκολα θα μπορούσε να κάνει κάτι η Superleague, ως διοργανώτρια αρχή, παρά ένας σύλλογος. Για έναν σύλλογο είναι πολύ πιο δύσκολο. Μεγάλοι σύλλογοι έχουν κάνει σημαντικές βελτιώσεις στο κομμάτι του ρατσισμού, αλλά όχι σε αυτό της ομοφοβίας. Την ομοφοβία δεν την έχει αγγίξει κανένας», συμπλήρωσε ο κ. Δαλούκας.
Δέκα χρόνια αναμονή
Η πρώτη συμβολική κίνηση εναντίον της ομοφοβίας στο ελληνικό ποδόσφαιρο πραγματοποιήθηκε το Φεβρουάριο του 2014, με τη διοργάνωση ενός φιλικού αγώνα μεταξύ μιας ερασιτεχνικής ομάδας, της Liberta, και μιας ομάδας αποτελούμενης από διαιτητές της ΕΠΣ (Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων) Θεσσαλίας, με τις ευλογίες της οργάνωσης Football v Homophobia, μιας διεθνούς πρωτοβουλίας για την καταπολέμηση των διακρίσεων με βάση την ταυτότητα και την έκφραση του σεξουαλικού προσανατολισμού σε όλα τα επίπεδα του ποδοσφαίρου.
Διοργανωτής της φιλικής αναμέτρησης ήταν η αντιρατσιστική οργάνωση foul, την οποία είχε ιδρύσει ο Αντώνης Δαλούκας. Όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος Θάνος Σαρρής στο κείμενό του στο VICE, ο κ. Δαλούκας προσπάθησε να διοργανώσει τον φιλικό αγώνα με τη συμμετοχή μεγάλων ομάδων της χώρας και με τις ευλογίες της διοργανώτριας αρχής, Superleague, ωστόσο βρήκε κλειστές όλες τις πόρτες.
Η αιτία, κατά τη Superleague ήταν πως «κάθε χρόνο υπάρχει ένα πρόγραμμα, στο οποίο βρίσκονται όλες οι δράσεις της FARE. Επειδή έχουν κλείσει οι ημερομηνίες είναι δύσκολο στα μέσα της περιόδου να προγραμματιστεί κάτι επιπλέον. Πρέπει να γίνεται αυτό από την αρχή της χρονιάς».
Επιπλέον η Superleague δήλωνε πως «επειδή στις δράσεις της κοινωνικής ευθύνης συμμετέχουν και οι ομάδες δεν μπορούμε να τις φορτώνουμε την τελευταία στιγμή» ενώ δήλωναν «σίγουροι» πως θα γινόταν κάποια καμπάνια με τον νέο προγραμματισμό.
Επτά χρόνια μετά, η κατάσταση παραμένει ίδια. Η Superleague δηλώνει πως εντάσσει την ομοφοβία στο γενικότερο πλαίσιο δράσεων κατά του ρατσισμού, χωρίς ωστόσο να αναφέρει τον όρο «ομοφοβία» όχι μόνο στις δράσεις που κάνει εναντίον του ρατσισμού, αλλά ούτε και στο απαντητικό email που έστειλε στο Reporters United.
«Δεν έχει γίνει καμία καμπάνια γύρω από το θέμα, ούτε από τη Superleague, ούτε από την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία, ούτε από τους συλλόγους. Δεν έχει γίνει τίποτα. Σε μια σειρά από δράσεις που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, πάλι δεν υπάρχει κάτι. Η βελτίωση για την οποία μίλησα είναι στην κοινωνία, και όχι στο ποδόσφαιρο. Ξέρουμε πως το ποδόσφαιρο είναι πιο δύσκολο από τα υπόλοιπα αθλήματα ως προς τη δεκτικότητα, γιατί οι περισσότεροι θεωρούν πως το ποδόσφαιρο συνδέεται με τον ανδρισμό και την αρρενωπότητα,» προσθέτει ο Αντώνης Δαλούκας.
Οι πελάτες και το περιβάλλον
Το περιβάλλον είναι το σημαντικότερο στοιχείο που πρέπει να σκεφτεί ένας ομοφυλόφιλος ποδοσφαιριστής όταν θέλει να κάνει come out. Είναι ένα δύσκολο περιβάλλον, όπου οι ομοφοβικοί χαρακτηρισμοί χρησιμοποιούνται διαρκώς σε συνθήματα. Ακόμη κι αν δεν στοχεύουν κάποιον ομοφυλόφιλο άνθρωπο, χρησιμοποιούνται ως κάτι προσβλητικό.
Αν και η ομοφοβία στο χώρο του ποδοσφαίρου είναι ένα φαινόμενο που δεν έχει αγγίξει μόνο την Ελλάδα, στις άλλες χώρες γίνεται μία προσπάθεια καταπολέμησης του φαινομένου. Στη Βρετανία, σχεδόν όλοι οι σύλλογοι έχουν fan clubs τα οποία απαρτίζονται αποκλειστικά από μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, όπως το Gay Gooners της Άρσεναλ, το Chelsea Pride της Τσέλσι, το KOP Outs της Λίβερπουλ και πολλά ακόμη. Οι σύλλογοι οι ίδιοι πραγματοποιούν καμπάνιες κατά της ομοφοβίας ενώ παράλληλα στηρίζουν δράσεις όπως το Pride.
Ακόμη κι αν τα πράγματα μπορεί να είναι αρκετά διαφορετικά στο εσωτερικό ενός ποδοσφαιρικού συλλόγου – όπου οι παίκτες θα υποστηρίξουν και θα αγκαλιάσουν έναν ομοφυλόφιλο ποδοσφαιριστή – εκτός αυτού υπάρχει μια ομερτά. Ένας ποδοσφαιριστής μπορεί να μιλήσει για τη σεξουαλική του ταυτότητα σε έναν συμπαίκτη του, αλλά δε μπορεί να το κάνει δημόσια λόγω του παράγοντα της τοξικής αρρενωπότητας και του σεξισμού ανάμεσα στους οπαδούς των ομάδων.
«Η ομοφοβία είναι τόσο συνυφασμένη με την ποδοσφαιρική κουλτούρα, ώστε είναι βέβαιο πως αν κάποιος παίκτης δηλώσει ομοφυλόφιλος θα είναι διαρκώς θύμα ομοφοβικών προσβολών. Επιπλέον, οι ατζέντηδες συμβουλεύουν τους ποδοσφαιριστές να μην δηλώσουν την ομοφυλοφιλία τους, καθώς κάτι τέτοιο θα επηρεάσει τη χρηματική αξία του ποδοσφαιριστή καθώς οι ομάδες φοβούνται να επενδύσουν σε έναν ομοφυλόφιλο ποδοσφαιριστή. Οι αλλαγές πρέπει να έρθουν από ψηλά – για παράδειγμα από τους συλλόγους και τις εγχώριες ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες – για να ασκήσουν επιρροη και στους φιλάθλους ώστε να εξασφαλιστεί ένα ασφαλές περιβάλλον για άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, είτε μιλάμε για ποδοσφαιριστές είτε για φιλάθλους», εξηγεί ο Ντάνιαλ Καν, μέλος της οργάνωσης Football v Homophobia.
Τον Αύγουστο του 2020, ο μεγαλομέτοχος της ΑΕΛ Αλέξης Κούγιας, σε ανακοίνωσή του εναντίον του πρώην ιδιοκτήτη της Ξάνθης, Χρήστου Πανόπουλου, εκφράστηκε με ομοφοβικές δηλώσεις αποκαλώντας τον «μωρή Χρηστάρα», ενώ συνέχισε λέγοντας πως «ο δικός μου τρόπος ζωής και στο δικό μου κοινωνικό περιβάλλον οι άντρες δεν γουστάρουν τους άντρες, ούτε οι άντρες φοράνε κόκκινα παντελόνια, γιατί έτσι δίνουν δικαιώματα, εκτός εάν τα φοράνε γιατί θέλουν να δίνουν δικαιώματα».
Στη συνέχεια της ίδιας ανακοίνωσης αναφέρει πως «στην Ελλάδα που παραμένει συντηρητική και ανδροκρατούμενη, γράφουν μόνο οι ξεδιάντροποι, γιατί υπάρχουν και άλλοι, που έχουν την αίσθηση της ντροπής, ομοφυλόφιλοι όταν δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν με ειλικρινείς απαντήσεις σε ερωτήσεις». Καμία αρμόδια αρχή, ούτε η Superleague, ούτε η ΕΠΟ, ούτε κάποιος αθλητικός δικαστής δεν κάλεσαν τον Αλέξη Κούγια να απολογηθεί για την ανακοίνωση αυτή. Σιωπή.
Το 2017 ο πρώην ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ, Βασίλης Τσιάρτας, είχε ταχθεί εναντίον του νομοσχεδίου για την αλλαγή φύλου, μέσω αναρτήσεων στο Facebook, δηλώνοντας πως για εκείνον «ζευγάρι είναι μόνο ένας άντρας και μια γυναίκα, οι υπόλοιποι είναι ΑΠΛΑ ΜΑΖΙ», «όσους γάμους όσες παρελάσεις και οτιδήποτε άλλο κάνουν δεν πρόκειται να το δεχθώ ως φυσιολογικό», «με ξεπερνάει βέβαια το ότι θέλουν να έχουν και παιδιά όπως επίσης και το να βγαίνουν δημόσια να το επιδεικνύουν ενώ παρότρυνε τα κόμματα να νομιμοποιήσουν και την παιδεραστία, εξισώνοντας την ομοφυλοφιλία – η οποία είναι νόμιμη στην Ελλάδα από το 1951 – με την παιδεραστία που είναι παράνομη. Για τις αναρτήσεις του Βασίλη Τσιάρτα δεν τοποθετήθηκε ούτε η ΑΕΚ, ούτε η Εθνική Ομάδα, ούτε η ΕΠΟ. Σιωπή ξανά.
Η πρώτη (και τελευταία) έρευνα γύρω από την ομοφοβία στο ελληνικό ποδόσφαιρο
Πριν από 14 χρόνια, ο Αντώνης Δαλούκας μέσω της foul διεξήγαγε μία έρευνα γύρω από την ομοφοβία στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Ο Δαλούκας προχώρησε σε αυτή την ενέργεια, όταν ως παρατηρητής ρατσισμού σε αγώνες της UEFA, είδε πως στο εξωτερικό τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας μπορούσαν να βρίσκονται στο γήπεδο χωρίς φόβο. Η πρόταση για την έρευνα αυτή έγινε στην EGLSF (European Gay & Lesbian Sport Federation), τα μέλη της οποία έμειναν έκπληκτα που κάποιος από την Ελλάδα θέλησε να ερευνήσει το ζήτημα κατά τον κ. Δαλούκα.
H έρευνα, η οποία είχε τον τίτλο Offside, διήρκησε τρεις μήνες και συμμετείχαν 1.000 άτομα σε αυτή, οπαδοί ομάδων, γονείς, διαιτητές, προπονητές, ερασιτέχνες αθλητές και επαγγελματίες αθλητές. Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν από τον κ. Δαλούκα στην Αμβέρσα, αλλά αγνοήθηκαν από τους συλλόγους, τις διοργανώτριες αρχές και την ΕΠΟ. Είναι ενδεικτικό πως η έρευνα – αν και η μοναδική που έχει γίνει πάνω στο θέμα στην Ελλάδα – εξαφανίστηκε από το διαδίκτυο όταν η ιστοσελίδα της οργάνωσης foul σταμάτησε να υπάρχει. Δείγμα του ότι σχεδόν κανείς δεν ήθελε να συνεχίσει να υπάρχει αυτή η έρευνα στο διαδίκτυο, διαθέσιμη προς όλους.
Η έρευνα, την οποία στην ουσία παρουσιάζει το Reporters United για πρώτη φορά, δείχνει πως
- το 55% των συμμετεχόντων δε θα είχε πρόβλημα αν ένας ποδοσφαιριστής της ομάδας που υποστηρίζουν δήλωνε πως είναι ομοφυλόφιλος.
- Το 43% δε θα είχε πρόβλημα αν ένας συμπαίκτης του ήταν ομοφυλόφιλος
- Το 46% δε θα είχαν πρόβλημα ένας ομοφυλόφιλος προπονητής να προπονεί παιδιά.
- 44% έχουν δει ομοφοβικές επιθέσεις στο ελληνικό ποδόσφαιρο
- Για το 81% είναι εξαιρετικά δύσκολο να κάνει come out ένας ομοφυλόφιλος ποδοσφαιριστής στο ελληνικό ποδόσφαιρο.
«Τα αποτελέσματα της έρευνας που κάναμε ήταν αναμενόμενα. Φυσικά και υπάρχουν ομοφυλόφιλοι ποδοσφαιριστές αλλά δυσκολεύονται τρομερά να το αποκαλύψουν. Πιθανότατα δε θα το πουν ποτέ. Θεωρώ πάρα πολύ δύσκολο να υπάρξει στην Ελλάδα ένας σύνδεσμος ομάδας απαρτισμένος αποκλειστικά από μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό. Με απογοητεύει όμως που μετά από τόσα χρόνια δεν έχουμε δει κανένα σημάδι βελτίωσης πάνω στο θέμα στο ελληνικό ποδόσφαιρο,» δηλώνει ο Αντώνης Δαλούκας, 13 χρόνια μετά από την έρευνα αυτή.
Το κενό στον Πειθαρχικό Κώδικα της ΕΠΟ
Στο Κεφάλαιο Γ του Πειθαρχικού Κώδικα της ΕΠΟ για το 2020, στο Άρθρο 18 σχετικά με τον Ρατσισμό, αναφέρεται πως «οποιοσδήποτε εμπίπτει στον παρόντα Κώδικα μειώνει, μεροληπτεί κατά ή αμαυρώνει οποιονδήποτε, με τρόπο δυσφημιστικό, εξαιτίας της φυλής, του χρώματος, της γλώσσας, της θρησκείας ή της εθνοτικής προελεύσεώς του, ή διαπράξει οποιαδήποτε άλλη ρατσιστική ή περιφρονητική, πράξη, θα τιμωρείται».
Είναι χαρακτηριστικό πως στον κώδικα επεξηγούνται οι δυσφημιστικοί τρόποι, από τους οποίους ωστόσο απουσιάζει η σεξουαλική ταυτότητα ή προτίμηση. Έτσι αγνοείται η ύπαρξη του προβλήματος, ενώ παράλληλα δίνεται πάτημα σε όποιον θελήσει να προβεί σε κάποια ομοφοβική δήλωση (ποδοσφαιριστή ή παράγοντα) να μην τιμωρηθεί.
«Η UEFA αποφάσισε πως τα χρήματα που μαζεύονται από τα πρόστιμα που πληρώνει κάθε χώρα για κρούσματα ρατσισμού η ομοφοβίας, θα επενδύονται στην έρευνα των ζητημάτων αυτών, αλλά και στην προώθηση μηνυμάτων,» επισημαίνει ο Αντώνης Δαλούκας. Η απορία, ωστόσο, παραμένει στο πως γίνεται να συμμετάσχει η Ελλάδα σε κάποιο πρόγραμμα, να επενδύσει τα χρήματα από τα πρόστιμα σε έρευνες κατά της ομοφοβίας, όταν ολόκληρη η εγχώρια ποδοσφαιρική κοινότητα δείχνει να αγνοεί το πρόβλημα ακόμη και σε κοινωνικό επίπεδο, καθώς ακόμη περιμένουμε τον ελληνικό σύλλογο (με την εξαίρεση πλέον του ΟΦΗ) ή τη διοργανώτρια αρχή που θα υποστηρίξει σκοπούς όπως το Pride.
«Το ποδόσφαιρο εξακολουθεί να έχει ένα παραδοσιακό στοιχείο στη φύση του, αυτό του ότι είναι ένα άθλημα μόνο για αγόρια. Ακόμη κι αν υπάρχει διάθεση να γίνουν καμπάνιες, υπάρχουν ακόμη παραδόσεις και στερεότυπα.
Νομίζω πως θα είναι θετικό αν δούμε συλλόγους να αρχίσουν να υποστηρίζουν καμπάνιες όπως το Pride. Θα είναι χρήσιμο να βρουν τρόπους οι οποίοι θα τονίσουν το πρόβλημα και θα έχουν μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα», επισημαίνει στο Reporters United η Μπεατρίς Θέρκετλ του οργανισμού Football v Homophobia.
Τι πρέπει να γίνει
Αρχικά να συμπεριληφθεί ο όρος της ομοφοβίας στις μορφές ρατσισμού τις οποίες καταπολεμά η Superleague και η ΕΠΟ. Δε μπορεί να υπάρξει αντιμετώπιση του ζητήματος χωρίς αναγνώριση αυτού. Να δημιουργηθούν ενημερωτικά βίντεο στα πρότυπα της UEFA, τα οποία κρατάνε 30 δευτερόλεπτα και παίζουν πριν τους αγώνες των διοργανώσεων της UEFA και στα ημίχρονα αυτών. Στους αγώνες του Champions League υπάρχει υποχρέωση να παίζεται ένα βίντεο 30 δευτερολέπτων για τον ρατσισμό. Για την προβολή αυτών των βίντεο – στα οποία συμμετέχουν διάσημοι ποδοσφαιριστές όπως ο Λιονέλ Μέσι και ο Κριστιάνο Ρονάλντο – έχει εξασφαλιστεί τηλεοπτικός χρόνος. Οι καμπάνιες με τα μπλουζάκια και τα πλακάτ με τα κοινωνικά μηνύματα χάνονται μετά το πέρας κάθε αγωνιστικής.
To ερώτημα, ωστόσο, παραμένει αν θα υπάρξουν διάσημοι Έλληνες ποδοσφαιριστές να μιλήσουν για το θέμα, να σταθούν στο πλευρό όσων έχουν υποστεί ομοφοβικές επιθέσεις, και να συμμετάσχουν σε καμπάνιες στο πρότυπο της UEFA για το φαινόμενο αυτό.
«Πιστεύω πολύ στη δύναμη των αστέρων του ποδοσφαίρου. Είναι πολύ σημαντική στο φίλαθλο κοινό. Θα ήταν πολύ διαφορετικά αν έβγαινε ένας κορυφαίος ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού, του ΠΑΟΚ, του Παναθηναϊκού να υποστηρίξει το Pride. Ή ένας κορυφαίος σύλλογος στην Ελλάδα», συμπληρώνει. Στη Βρετανία, ποδοσφαιριστές όπως ο Έκτορ Μπεγιερίν της Άρσεναλ και ο Ολιβιέ Ζιρού της Τσέλσι έχουν σταθεί ανοιχτά στο πλευρό της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, με τις ευλογίες των συλλόγων τους και της Αγγλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας.
Ο δρόμος είναι μακρύς μέχρι τη μέρα που ένας ομοφυλόφιλος ποδοσφαιριστής θα πατήσει χορτάρι χωρίς να φοβηθεί ομοφοβικές επιθέσεις και την οπαδική κατακραυγή. Ένα δεκτικό ποδοσφαιρικό περιβάλλον δεν είναι απαραίτητο μόνο για τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, αλλά και για το ποδόσφαιρο το ίδιο.
εικονογράφηση:
