Σύμφωνα με τα ειδικά φροντιστήρια, που προετοιμάζουν νέα άτομα για τις εξετάσεις ένταξής τους στην αστυνομική ακαδημία, το προφίλ του ατόμου, που θεωρείται ικανό να φοιτήσει σε αυτή είναι συγκεκριμένο.
Πρόκειται για προσωπικότητες την κρίση των οποίων μπορούμε να εμπιστευτούμε. Άτομα προσαρμοστικά στις μεταβαλλόμενες καταστάσεις και απαιτήσεις. Να μπορούν να ακούν, να κατανοούν, να συζητούν και να μεταφέρουν τις σκέψεις τους ξεκάθαρα- χρησιμοποιώντας επιχειρήματα. Να διαπραγματεύονται, να συνδυάζουν πληροφορίες και να συνεργάζονται. Έχοντας αυτά στο νου σας, ποιο πρόσωπο από τα παρακάτω νιώθετε να είναι πιο κοντά στο προφίλ που περιγράφουν τα φροντιστήρια; Ή αλλιώς. Αν η ζωή σας κινδύνευε, ποια/ος θα θέλατε να έρθει να τη διαπραγματευτεί;
Και γενικά, προτιμάτε “λευκούς ετεροκανονικούς άνδρες εφοδιασμένους με εύθραυστα εγώ, που προστατεύονται από αποξηραμένους φλοιούς κοινωνικοποιημένης υπερ-αρρενωπότητας, χρησιμοποιώντας κρατική δύναμη και πυρομαχικά για να διατηρούν άλλους λευκούς άνδρες σε θέση ισχύος, μέσω γενικευμένου εκφοβισμού, στο όνομα της «εξυπηρέτησης» και «προστασίας» του πολίτη;” ή μήπως προτιμάτε αυτά στα οποία στο συγκεκριμένο κείμενο θα αναφέρομαι ως “G.I Joe”;
Στη χώρα μας (την πατριαρχική και ομοφοβική Ελλάδα μας-μη τα ξαναλέμε) κυκλοφορούν “ελεύθερα” ανάμεσα μας, πολλά “G.I Joe” υψηλής ειδίκευσης, ακούσια εκπαιδευμένα (βγαλμένα) μέσα από τη ζωή, τα οποία μπορούν αύριο, όχι μόνο να αντικαταστήσουν το υπάρχον (φιλικό προς τη βία) αστυνομικό σώμα, αλλά να το ανεβάσουν σε άλλο επίπεδο- το αυτονόητο και αναμενόμενο δηλαδή.
Αυτά τα αυτοσχέδια “G.I Joe” της διπλανής πόρτας, είναι μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και λοιπές θηλυκότητες. Έχουν προκύψει από ανάγκη, εν μέσω μιας βαθιά κακοποιητικής κοινωνίας, και έχουν αναγάγει την (αυτό)προστασία και την ασφάλεια σε τέχνη. Μπορούν να “διαβάζουν” μυαλά! Έχουν νιώσει στο πετσί τους τον εκφοβισμό και είναι έμπειρα σε καταστάσεις μεγάλου στρες. Έχουν μάθει από μικρή ηλικία να σκανάρουν τον περιβάλλοντα χώρο για τυχόν απειλές με ακτίνες (εν)όρασης που θα τις ζήλευαν και οι ακτίνες Χ και Ψ και όλα τα γράμματα; Είναι ικανά να κρίνουν τις προθέσεις των περαστικών που ακόμα δεν πέρασαν (!), γιατί έχουν μάθει να προβλέπουν απλωμένα χέρια, απαιτητικές/αρπακτικές ματιές και να είναι σε επιφυλακή ακόμα και στα ίδια τους τα σπίτια; Δύναμη τους; Ο έλεγχος των μικροεκφράσεων!
Στην Ε ικόνα 3, βλέπουμε αποτυπωμένο το πρόσωπο της ομοφοβίας, τη στιγμή ακριβώς που προσπαθεί να κρυφτεί πίσω από μικροεκφράσεις (σπασμωδικές μικρο-κινήσεις λυπημένης περιφρόνησης, θυμωμένου φόβου, και αηδιασμένου θυμού). Στην Ελλάδα μας, αν τυχαίνει να έχεις μια ταυτότητα που δε συμβαδίζει με την παραδοσιακά ετεροκανονική πραγματικότητα, αντιμετωπίζεις τόσο συχνά αυτά τα διακριτικά πρόσωπα της ομοφοβίας, που μαθαίνεις θέλοντας και μη- για το καλό σου, να τα αναγνωρίζεις και να τα αποφεύγεις. Είναι σα να εκπαιδεύεσαι στον εντοπισμό του “κακού”, πριν καν ο “κακός” προλάβει να νιώσει το κακό μέσα του.
Οι μικροεκφράσεις είναι σύντομες, ακούσιες κινήσεις του προσώπου, που καθοδηγούνται από τα συναισθήματά μας (ο θυμός για παράδειγμα, εκφράζεται με σμίξιμο και χαμήλωμα των φρυδιών, ανοιχτά μάτια με έντονο βλέμμα και χείλη σφραγισμένα). Διαρκούν μόλις ένα εικοστό πέμπτο του δευτερολέπτου (σε αντίθεση με τις μακροεκφράσεις που διαρκούν δύο με πέντε δευτερόλεπτά), γεγονός που τις κάνει σχεδόν αόρατες στο ανειδίκευτο μάτι και είναι για τους περισσότερους ανθρώπους πέρα από τον έλεγχό τους. Εκτός αν είσαστε επαγγελματίες παίκτριες πόκερ, παθολογικοί ψεύτες ή υπό το συνεχές αίσθημα αόρατου και ορατού κινδύνου (βλ. Ελληνική ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και θηλυκότητες). Συνήθως συμβαίνουν όταν προσπαθούμε, λόγω πεποιθήσεων, αντιλήψεων, προσδοκιών, κοινωνικής συνήθειας, φόβου αλλά και ενοχής, να αποκρύψουμε τα πραγματικά μας συναισθήματα. Αλλά μπορεί να συμβούν και εντελώς ασυνείδητα.
Επιστήμονες, όπως ο Paul Ekman (σχεδόν ολόκληρο το επιστημονικό του έργο αφορά στις εκφράσεις του προσώπου), χρησιμοποιούν ειδικά λογισμικά και κάμερες για να καταγράψουν και να μελετήσουν τις μικροεκφράσεις στα πρόσωπα εγκληματιών ή κατηγορούμενων για εγκληματικές ενέργειες, αλλά και για να εκπαιδεύσουν πράκτορες κατασκοπικών υπηρεσιών, και προσωπικό ελέγχου στα αεροδρόμια. Υπάρχουν εκατοντάδες έρευνες, ένα σωρό ακρωνύμια (βλ. FACTS) και 50 ως 100 ώρες εκπαίδευσης σε ειδικά προγράμματα, με μοναδικό σκοπό να σε εκθέσουν επανειλημμένα σε εικόνες προσώπων σε αργή κίνηση ή παγωμένες, έως ότου κατανοήσεις όλες τους τις εκφράσεις. Να σε εφοδιάσουν δηλαδή με προσόντα που θα έπρεπε να έχεις (εκείνα που εμμέσως ζητάνε και στα “φροντιστήρια της αστυνομίας”), αλλά που η πιθανή υπερ-αρρενωπότητά σου δε σου επέτρεψε να αναπτύξεις.
Με το χέρι στην καρδιά κοιτάξτε τα δύο πρόσωπα της Εικόνας 4. Ποιο από τα δύο αυτά άτομα νιώθετε πως θα χρειαστεί, με γυμνό μάτι, την περισσότερη ώρα για να “διαβάσει” το μυαλό σας;
Πώς συνδυάζονται οι ικανότητες να “διαβάζεις” τις εκφράσεις των άλλων, να κατανοείς τη γλώσσα του σώματός τους και να νιώθεις τις επικινδυνες περιοχές και τις επικίνδυνες καταστάσεις, με τις προσωπικότητες την κρίση των οποίων μπορούμε να εμπιστευτούμε; Εκτός από την επιστημονική μέθοδο μελέτης και τα κακοποιητικά περιβάλλοντα, πως αλλιώς μπορούμε να αποκτήσουμε αυτές τις ικανότητες, ώστε να γίνουμε άτομα προσαρμοστικά στις μεταβαλλόμενες καταστάσεις και απαιτήσεις. Να μπορούμε να ακούμε, να κατανοούμε, να συζητάμε και να μεταφέρουμε τις σκέψεις μας ξεκάθαρα; Να διαπραγματευόμαστε, να συνδυάζουμε πληροφορίες και να συνεργάζομαστε; Μέχρι να βρούμε τις απαντήσεις, προτείνω να βάλουμε τα “G.I Joe” στην ελληνική αστυνομία!
Γράφει η Χριστίνα Τριχά
