Από τα τρανσφοβικά αστεία του Dave Chappelle μέχρι τις ομοφοβικές κοροϊδίες του Μάρκου Σεφερλή, τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα γίνονται συχνά στόχος χλευασμού στο όνομα της κωμωδίας και του (εύκολου) γέλιου. Σε μια προσπάθεια να διαχειριστούμε εκείνο το “στην κωμωδία όλα επιτρέπονται” ζητήσαμε από έξι κωμικούς να προβληματιστούν γύρω από το “αν η κωμωδία στην Ελλάδα είναι ένας ασφαλής χώρος για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα”.
Χριστίνα Βούλγαρη
Για να απαντήσουμε σε αυτό θα πρέπει πρώτα να “ορίσουμε” την κωμωδία. Στο stand-up τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Καθένας φέρει την αλήθεια του στη σκηνή. Εγώ ως καλλιτέχνης είμαι η δημιουργός, η ηθοποιός, η σκηνοθέτης κοκ. Φτάνει αυτό για να είναι ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο ασφαλές; Εγώ ως ΛΟΑΤΚΙ+ καλλιτέχνης νιώθω ασφαλής; Προφανώς και όχι. Μπορώ να εγγυηθώ ότι τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στο κοινό μου θα είναι ασφαλή; Προσπαθώ για το ναι. Γιατί πέρα από την καλλιτεχνική φέρω και μια άλλη ευθύνη. Την ευθύνη της θέσης/εξουσίας. Και αυτό δεν είναι θεωρητικό, είναι πρακτικό: έχω ένα μικρόφωνο την στιγμή που 20, 50 ή 400 άτομα δεν έχουν. Η φωνή μου ακούγεται δυνατότερα από οποιονδήποτε άλλο στον χώρο. Οι δύο βασικές θεωρίες σχετικά με το χιούμορ είναι ότι αυτό χρησιμοποιείται είτε ως μηχανισμός ανακούφισης από μια δύσκολη κατάσταση (relief theory) είτε ως μέσο ισχυροποίησης των δεσμών μιας ομάδας (bonding) υποβαθμίζοντας κάποιον τρίτο (superiority theory). Με άλλα λόγια, τα κακοποιητικά αστεία είναι ένας πανεύκολος τρόπος να νιώσουμε ανώτεροι χωρίς να κουνήσουμε ούτε το μικρό μας δαχτυλάκι. Απλά κοροϊδεύοντας τους άλλους. Και η επιλογή της λέξης “κοροϊδία” είναι πολύ συνειδητή. Πρέπει σαν κοινό να ξεχωρίσουμε τους ανθρώπους που δημιουργούν κωμωδία από τους ανθρώπους που επιδιώκουν αναγνωρισιμότητα και χρήμα κοροϊδεύοντας τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Πατώντας πάνω στα συντηρητικά αντανακλαστικά της κοινωνίας. Χαϊδεύοντας όλη την ομό/αμφί/τρανσφοβία της κοινωνίας. Γιατί τα ομοφοβικά αστεία είναι το μικρότερο κομμάτι μιας ομοφοβικής κοινωνίας. Αν, τυχαίο παράδειγμα, μια κοινωνία θεωρεί πως το τι κάνουν δύο ή περισσότερα άτομα του ίδιου φύλου συναινετικά στο κρεβάτι τους είναι χειρότερο από το τι κάνει ένας άντρας σε μια γυναίκα παρά τη θέληση της στο δρόμο, αυτό θα αποτυπωθεί και στην κωμωδία της. Γιατί η ομπρέλα “η σάτιρα δεν έχει όρια” είναι αρκετά μεγάλη για να καλύψει όλες μας τις παθογένειες. Επιστρέφω σε αυτό που έλεγα στην αρχή. Σε κάθε παράσταση το κοινό μάς έχει εμπιστευθεί την διάθεση του. Έχει ντυθεί, έχει φύγει από το σπίτι του, έχει πείσει την παρέα ή το ταίρι του να ακολουθήσει, έχει πληρώσει το αντίτιμο. Έρχεται για να γελάσει, για να περάσει καλά. Εδώ μπαίνει η ευθύνη του κωμικού. Αν δεν μπορούμε βρούμε αστεία που να είναι ασφαλή για το κοινό μας, αν δεν μπορούμε βρούμε αστεία που να μην έχουν για πρωταγωνιστές συστηματικά κακοποιημένες κοινωνικές ομάδες, τότε πρέπει να αλλάξουμε δουλειά. Και σαν δημιουργό και σαν κοινό με προσβάλλει να συζητάμε για τα κακοποιητικά αστεία σαν να είναι κάτι τολμηρό ή edgy. Μην τρελαθούμε κιόλας. Προβλέψιμα και χιλιοειπωμένα είναι.
Στέλιος Ανατολίτης
Δύσκολη ερώτηση. Ας ξεκινήσουμε με το τι εννοούμε όταν λέμε “χώρος της κωμωδίας”. Μιλάμε για τον επαγγελματικό χώρο; Το κοινό; Σε ποια από όλες τις μορφές της κωμωδίας αναφερόμαστε; Θέατρο; Παραδοσιακή θεατρική γραφή; Τηλεόραση; Αυτοσχεδιασμό; Stand-up comedy; Κι εκεί ακόμη, τι εννοούμε; Επαγγελματικές παραστάσεις; Open mics; Καταλαβαίνω ότι κάποι@ μπορεί να θεωρεί όλους αυτούς τους χώρους ενοποιημένους, αλλά δεν είναι. Μου φαίνεται περίεργο να ρωτάμε αόριστα αν η κωμωδία είναι ένας ασφαλής χώρος για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Είναι η λογοτεχνία; Ο κινηματογράφος; Όλοι ξέρουμε πως όχι ακριβώς. Κι αυτό γιατί είτε τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα δεν έχουν ίση πρόσβαση, ορατότητα κι εκπροσώπηση στην τέχνη σε σχέση με τα υπόλοιπα είτε γιατί η απομόνωση τους είναι τέτοια που αναγκαστικά κινούνται σε δικούς τους κύκλους που δεν εφάπτονται ποτέ με τους δικούς μας. Άρα ακόμη κι η ύπαρξη της ερώτησης “είναι ασφαλής η κωμωδία για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα;” είναι μια ένδειξη ότι ο χώρος δεν είναι απόλυτα ασφαλής. Προσωπικά, μπορώ να μιλήσω μόνο για τον χώρο μου που είναι το stand-up comedy και το αυτοσχεδιαστικό θέατρο. Βέβαια, δεν χρειάζεται να κάνω τηλεόραση για να ξέρω ότι δεν είναι σε καμία περίπτωση ασφαλή εκεί τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα είτε μιλάμε για εργασία (γελάω, πόσες queer ταυτότητες δουλεύουν στην τηλεόραση αυτή τη στιγμή;) είτε για ψυχαγωγία. Είναι συνήθως στόχος γελοιοποίησης. Από την άλλη, έχουμε ένα παράδοξο. Η κωμωδία εξ ορισμού δεν είναι ασφαλής. Είναι επικίνδυνη. Παίζει με τα όρια μονίμως κι αυτό γιατί δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Το γέλιο πηγάζει από τον κίνδυνο. Συγκεκριμένα, το γέλιο φαίνεται να έρχεται αμέσως μόλις σώμα και μυαλό καταλάβουν ότι είναι ασφαλή. Η κωμωδία εξερευνάει την ανθρώπινη αντίδραση της ανακούφισης και την έκφραση αυτής μέσα από τρεις απότομες εκπνοές και τρία χα. Αυτός ο κίνδυνος υπάρχει τόσο για τον κωμικό όσο και για το κοινό. Σε μια προσπάθεια να αρνηθούν ή να εκμεταλλευτούν οι κωμικοί αυτόν τον κίνδυνο και να παίξουν με ασφάλεια, να λαϊκίσουν, ρίχνουν λίπασμα σε κάθε κακό ένστικτο ή μαθημένη συμπεριφορά και αφήνουν τον ΛΟΑΤΚΙ+φοβικό εμετό τους να ξεχυθεί στο κοινό. Μιμούνται το ακραίο μίσος της κοινωνίας ή προσεταιρίζονται αυτό το «άκακο», αόρατο μίσος, αυτό το «έχω φίλους gay» για να κερδίσουν λίγα ψωρογέλια από ομόρροπά τους άτομα, γιατί σιγά μωρέ τι έγινε. Στις δικές μου παραστάσεις είναι έντονη η παρουσία ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων κάτι που με τιμάει απεριόριστα. Σίγουρα θα κάνω λάθη και θα προδώσω την εμπιστοσύνη τους καθότι cis, straight άντρας και το μυαλό μου δουλεύει μέσα στη μέγγενη της κοινωνίας. Αλλά ξέρω ότι θα είναι εκεί και θα με φέρουν στον ίσιο δρόμο. Να μας πουν τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα αν αισθάνονται ασφάλεια. Πού είναι; Τα αφήνουμε να έρθουν; Χρειαζόμαστε περισσότερ@ στην κωμωδία. Στο κοινό. Στα μικρόφωνα. Λείπουν. Μας λείπουν. Είναι κομμάτι μας. Πάντα ήταν και θα είναι και πρέπει να είναι δίπλα μας. Θέλουμε τις φωνές τους, γιατί όλ@ μαζί φτιάχνουμε την αληθινή φωνή της κοινωνίας. Η κωμωδία αντανακλά την κοινωνία μας. Είναι η κοινωνία μας ασφαλή για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα; Δυστυχώς, όχι. Όχι ακόμη. Αλλά θα την κάνουμε.
Λευτέρης Κουλώνης
Ξεκίνησα να ασχολούμαι με την κωμωδία στην ηλικία των 40, έχοντας το παρόδοξο του να είμαι συνομήλικος με τους επαγγελματίες κωμικούς, με εμένα όμως να ανήκω στους “νέους” ή ανερχόμενους στην κωμωδία που ήταν 20 χρόνια μικρότερ@ μου! Για ένα διάστημα μάλιστα ήμουν ο μόνος gay&out κωμικός στις παραστάσεις ανοιχτού μικροφώνου που συμμετείχα. Και να σκεφτείς ότι είμαι ντροπαλός, αγχώδης και ειδικά εκείνο το πρώτο διάστημα τόσο φοβισμένος, που το τελευταίο που ήθελα ήταν η έκθεση. Είχαν όμως περάσει δύο χρόνια από τη δολοφονία του Ζακ και η αίσθηση μου ότι κανένα μέρος στην Ελλάδα δεν είναι ασφαλές για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα με είχε κάνει να παραλύσω. Η ζωή μου ήταν δουλειά-σπίτι-δουλειά και έσπαγα τη ρουτίνα πηγαίνοντας σε ψυχολόγο. Έχασα τελικά κάθε διακριτικότητα, κάθε διάθεση να μην ενοχλώ ή να καταπιέζω την έκφραση μου επειδή κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν πως προκαλώ. Ο θυμός και τα ένστικτα επιβίωσης μου ήταν σε έξαρση και εξαφανίζονταν ή ηρεμούσαν μόνο από στιγμές ατόφιας καλοσύνης. Όπως το βλέμμα του κωμικού Δημήτρη Δούκογλου στην YouTube εκπομπή του με καλεσμένη την Zackie. Παρατηρούσα πόσο καθαρά την κοιτούσε, ως ένα ισότιμο ανθρώπινο πλάσμα, επιτρέποντας της με αυτό τον τρόπο γενναιόδωρα να είναι ο εαυτός της. Όταν λοιπόν ο Δημήτρης έγραψε ένα άρθρο εδώ στο Αntivirus για την κωμωδία, που είχε μέσα την παρότρυνση σε όποι@ θέλει να ασχοληθεί, ειδικά αν δεν είναι «cis straight λευκός άντρας», αποφάσισα να το τολμήσω, ακόμα και αν η σκέψη ότι βρίσκομαι μπροστά σε κοινό ήταν για μένα τότε κάτι πολύ τρομακτικό. Την πρώτη φορά που εμφανίστηκα ήμουν αμήχανος και ευάλωτος αλλά συνάντησα επαγγελματίες κωμικούς που μου έδωσαν το χώρο, το χρόνο και τις ευκαιρίες να αναπτυχθώ και να μάθω, ένα κοινό που ήταν τρομερά υποστηρικτικό και συναδέλφους -τη νέα φουρνιά κωμικών- που όταν πια γνωριστήκαμε και αρχίσαμε να κάνουμε παρέα, με έκαναν να ανακαλύψω πως το καλύτερο πράγμα στην κωμωδία είναι οι κωμικοί. Η ενασχόληση με την κωμωδία στην Ελλάδα είναι σίγουρα φιλική και σε μια πορεία να γίνει ασφαλής για ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Βρίσκω πως μπορεί να αποδειχτεί ριψοκίνδυνη σε προσωπικό επίπεδο, μιας και μας φέρνει αντιμέτωπ@ με εμάς τα ίδια. Είναι πολύ ωφέλιμο να λειτουργούμε σε μία κοινότητα με συναδέλφους που μας υποστηρίζουν και οι κωμικοί συνήθως δουλεύουν με ομάδες επειδή ακριβώς το stand up είναι ένα δύσκολο είδος. Απαιτεί αρκετή δουλειά προτού μπορέσουμε να κάνουμε τον κόσμο να γελάει κάθε φορά σε όλες τις συνθήκες και για να φτάσουμε εκεί χρειάζεται εμπειρία, πειραματισμοί, δοκιμές και μπόλικα σφάλματα. Είναι μία πορεία που διαλύει πολλές φορές τον εγωισμό μας αλλά γίνεται πιο εύκολη όταν έχουμε μία κοινότητα γύρω μας, να μας θυμίζει να παίρνουμε τα πράγματα σοβαρά αλλά όχι τόσο τον εαυτό μας.
Ειρήνη Ξυγκάκη
Η κωμωδία στην Ελλάδα δεν είναι κάτι ενιαίο και ομοιογενές. Παράγεται από διάφορες πηγές (τηλεόραση, κινηματογράφος, θέατρο πρόζας, improv, you tube και standup). Το χιούμορ στην Ελλάδα είχε (τουλάχιστον από το 80 και μετά) την τάση να χτυπάει τον αδύναμο για να βγάλει γέλιο, το βλέπουμε και από τα άπειρα ανέκδοτα που ήταν γεμάτα στερεότυπα. Το περιεχόμενο του υλικού συμβαδίζει και με το γούστο, τις προτιμήσεις και τις απόψεις του κοινού που το παρακολουθεί. Υπάρχει κοινό που γελάει με ομοφοβικά αστεία. Αστεία που κοροϊδεύουν τις γυναίκες και ρατσιστικά. Υπάρχουν, δυστυχώς και δημιουργοί που τα αναπαράγουν, κυρίως χρησιμοποιούν ως πρόσχημα το “Έλα πλάκα κάνουμε” ή “Σάτιρα είναι μπορώ να λέω ό,τι θέλω” και κάνουν καριέρα. Στην stand up σκηνή τέτοιοι δημιουργοί δεν μπορούμε να αρνηθούμε πως υπάρχουν. Αυτό συμβαίνει με έμπειρους κωμικούς που έχουν την νοοτροπία από χαρακτήρα, να κοροϊδέψουν για να βγάλουν γέλιο και από νέους και άπειρους που δεν έχουν ιδέα τι λένε και προσπαθούν να σοκάρουν. Οι υπόλοιποι κωμικοί στεκόμαστε απέναντι σε τέτοιου είδους συμπεριφορές. Εγώ προσωπικά όταν ακούω τέτοια αστεία βαριέμαι τη ζωή μου από την τεμπελιά που έχει ένα τέτοιο κείμενο και θυμώνω. Το κοινό που παρακολουθεί stand up με συνέπεια και είναι ενημερωμένο δεν θέλει τέτοιου είδους κείμενα. Ενοχλείται. Βαριέται και αυτό. Δεν το βρίσκει αστείο. Το βλέπει κανείς στις παραστάσεις και στις αντιδράσεις του κάθε φορά που ακούγεται κάτι προσβλητικό. Νιώθει ακόμα πιο άσχημα όταν στο κοινό υπάρχει άτομα από την ομάδα που μόλις πρόσβαλε ο κωμικός επί σκηνής. Φυσικά υπάρχουν και κωμικοί που με το υλικό τους δεν προσβάλουν και οι παραστάσεις τους είναι ένας ασφαλής χώρος για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Παίζουν σε μεγάλα ή μικρά θέατρα και κάνουν τη δουλειά τους με ήθος. Υπάρχουν παραστάσεις για όλα τα γούστα αρκεί κάποιος να ψάξει, να δει και να δώσει μια ευκαιρία σε αυτούς του δημιουργούς. Δημιουργοί που έχουν πολλά περισσότερα να πούνε από χιλιοειπωμένα κλισέ που κατά καιρούς έχουμε ακούσει σε “αστείο”. Φυσικά και κάνουν λάθη κάποιες φορές, όλοι κάνουμε. Θα πεις κάτι επί σκηνής που θα ακουστεί κάπως ακόμα και αν οι προθέσεις σου είναι οι πιο αγνές, γιατί ζεις μέσα σε μια κοινωνία και έχουμε όλοι ποτιστεί με πεποιθήσεις. Είμαστε ανοικτοί σε διάλογο (οι περισσότεροι) με το κοινό, εκτός σκηνής. Η πλειοψηφία των κωμικών είναι λευκοί straight άντρες. Κάποιες γυναίκες και ελάχιστα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Η ίδια η σκηνή χρειάζεται ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα επί σκηνής. Όχι για τα στατιστικά του πράγματος αλλά ουσιαστικά. Να ακούσει το κοινό άλλες φωνές να δει μια άλλη πραγματικότητα από αυτή που βιώνει το ίδιο στην καθημερινότητα του. Το γέλιο ως λειτουργία ενώνει τους ανθρώπους. Όταν οι άνθρωποι γελάνε γνωρίζονται καλύτερα. Δεν φοβούνται. Η σκηνή είναι ανοικτή σε όλα τα άτομα να δοκιμάσουν.
Δημήτρης Δούκογλου
Η κωμωδία στην Ελλάδα δεν είναι μία ενιαία οντότητα. Ο όρος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη γελοιογραφία, το θέατρο, την τηλεόραση, το TikTok, το σταντ απ κόμεντι, το χιούμορ της παρέας, μέχρι και την κυβέρνηση (χαρ χαρ). Ούτε και το σταντ απ, ο τομέας μου, είναι μια ενιαία οντότητα. Ιδίως τώρα, στον δεύτερο χρόνο μιας πανδημίας που έχει χτυπήσει σκληρά τον καλλιτεχνικό χώρο. Τα κρούσματα συνεχίζουν να αυξάνονται και τα πάντα είναι μετέωρα. Tα θέατρα έχουν μόλις αρχίσει, δειλά-δειλά, να ανοίγουν μετά από ενάμιση χρόνο λοκντάουν. Θα μείνουν άραγε ανοιχτά; Προς το παρόν η φάση είναι παραστάσεις όπου βρούμε: στο ίντερνετ, σε εξωτερικούς χώρους, με μειωμένη χωρητικότητα, υπό μέτριες συνθήκες. Παρ’όλα αυτά, μερικές από τις μεγαλύτερες παραστάσεις κωμωδίας, φέτος, ήταν αυτές που έγιναν στα πλαίσια του Athens Pride. Εν μέρει, αυτό συνέβη επειδή δεν έγιναν πολλές μεγάλες παραστάσεις φέτος. Ταυτόχρονα, όμως, σημαίνει πως, για πρώτη φορά, είχαμε στην Ελλάδα μια παράσταση στα πλαίσια ενός σημαντικού ΛΟΑΤΚΙ+ θεσμού, χωρίς την παρέμβαση κανενός από τους λευκούς, σις, στρέιτ άντρες που παραδοσιακά κυριαρχούν στο είδος. Η Χριστίνα Βούλγαρη και οι συνεργάτιδές της δημιούργησαν έναν ασφαλή χώρο για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στην ελληνική κωμωδία. Αυτό με κάνει χαρούμενο. Ξέρω πως δεν ήταν εύκολο. Η κωμωδία στην Ελλάδα, άλλωστε, περιλαμβάνει και το κοινό της Ελλάδος. Βλέπω τα σεξιστικά σχόλια που δέχονται στις διαδικτυακές τους εκπομπές. Η προσωπική μου αίσθηση είναι πως, στο χώρο μας, ο μισογυνισμός είναι πολύ πιο διαδεδομένος από την ομοφοβία. Ενδεικτικά, δε με έχουν ρωτήσει ποτέ αν θεωρώ πως οι γκέι έχουν χιούμορ… Φυσικά, για να γίνει ασφαλής χώρος η κωμωδία, τεράστιo μερίδιο ευθύνης φέρω κι εγώ ως λευκός, σις, στρέιτ, άντρας κωμικός μαζί με όλους τους ομοίους μου, που απαρτίζουμε την πλειοψηφία της σκηνής. Το πρώτο -κι ίσως ευκολότερο- βήμα είναι να αποφεύγω τον κακοποιητικό λόγο στα κείμενά μου. Η ευθύνη μου όμως δε σταματάει εκεί. Πρέπει και εκτός σκηνής, ενεργά και συνειδητά, να κάνω χώρο για τα άτομα που δε μοιράζονται τα προνόμιά μου: στις συνεργασίες μου, στις συζητήσεις μεταξύ συναδέλφων, στις διαπραγματεύσεις μας. Πρέπει να αντιστέκομαι στη συνήθειά μου να μιλάω και να μπαίνω μπροστά. Πρέπει να αφουγκράζομαι. Τα λέω για να τα ακούω πρώτος εγώ. Έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας. Η κοινωνία προχωράει, η κωμωδία προχωράει, αλλά ο αγώνας δεν τελειώνει. Το γέλιο έχει τεράστια δύναμη. Είναι διασκέδαση αλλά και εργαλείο. Είναι βάλσαμο αλλά και όπλο. Νομιμοποιεί απόψεις. Διαχωρίζει το «εμείς» από το «αυτοί». Όσο πιο συμπεριληπτική είναι η ελληνική κωμωδία κι όσο μεγαλύτερο μερίδιο της κοινωνίας εκπροσωπείται στη σκηνή, τόσο καλύτερα μπορούμε να διεκδικήσουμε και να διασφαλίσουμε το μέλλον που θέλουμε εμείς από τον κόσμο που θέλουν αυτοί.
Δήμητρα Νικητέα
Είναι και δεν είναι. Το 90% της σκηνής και πάνω αποτελείται από straight cis άντρες που έχουν/είχαν ως τεράστια πρωταρχική επιρροή από Ricky gervais, Louis CK, Joe Rogan, Steve Hughes, Chappelle κλπ. Όταν οι γίγαντες της παγκόσμιας κωμωδίας επιτρέπουν και κάνουν τρανσφοβικά αστεία, τότε δίνει σίγουρα το βήμα και το διαβατήριο και στους Έλληνες κωμικούς. Η διαφορά μεταξύ ξένων τρανσφοβικών αστείων και ελληνικών είναι ότι είναι πιο καλογραμμένα σε σχέση με τα ελληνικά και το πιο σημαντικό: στο ίδιο λαινάπ μπορεί να υπάρχουν και να παίζουν καθιερωμένοι ΛΟΑΤΚΙ κωμικοί, ώστε να απαντήσουν, να υποστηρίξουν τη θέση τους, να τοποθετηθούν και να ακουστεί και κάτι άλλο πέραν των προβλημάτων ενός λευκού στρέιτ άντρα . Ένα καλογραμμένο τρανσφοβικό αστείο είναι λιγότερο τρανσφοβικό; Όχι. Καταλαβαίνω πως ο στόχος των περισσότερων κωμικών είναι να εξισορροπήσουν με την εξυπνάδα τους τα σόκινγκ και επικίνδυνα θέματα ώστε να κάνουν τους ανθρώπους να γελούν παρά την πολιτική τους. Ένα punchline τόσο έξυπνο που να διαλύει κάθε κοινωνική δυσφορία που μπορεί να αισθανθεί κάποιος θεατής κατά τη διάρκεια της παράστασης. Σε ένα ελληνικό όπεν μάικ, θα παρατηρήσει κανείς πως ένα από τα πιο στερεοτυπικά στοχευμένα άτομα είναι η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα (κυρίως τα trans και gay άτομα) και έχουν σηκωθεί πολλές κόκκινες κάρτες. Αστεία που βαράνε αλύπητα τη κοινότητα αυτή, προσφέροντας μηδενικό γέλιο, γυρίζουν μπούμερανγκ την επιθετικότητα τους. Προς το παρόν, όταν βλέπω ένα νέο κωμικό να προσπαθεί να αστειευτεί σχετικά με την κουλτούρα του βιασμού κ.α.- ο σφιγκτήρας μου σφίγγει και νιώθω σαν μια ανήσυχη μητέρα που βλέπει το παιδί της να προσπαθεί να σερβίρει με παραμάνα. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι κωμικοί από την ελληνική σκηνή, που έχουν στα κείμενα τους τοποθετηθεί ενάντια στην ομοφοβία. Είναι όμως αυτό αρκετό για να απαντήσω πως είναι ασφαλής ο χώρος της κωμωδίας; Όχι. Ποτέ δεν θα είναι ασφαλής από σεξιστικά, ομοφοβικά κλπ αστεία. Και τα άστρα να ευθυγραμμιστούν αυτό δεν θα σταματήσει ποτέ, οι τρανς άνθρωποι να ακούν τα cis folk να χρησιμοποιούν τη γλώσσα και τα ιδιώματά τους εναντίον τους. Το ιδανικό είναι να παίζουν κωμικοί από διαφορές κοινωνικές ομάδες, περισσότεροι ξένοι, περισσότερες γυναίκες, περισσότεροι γκέι, τρανς κλπ ώστε να ακούγονται ανοιχτά και περισσότερα perspectives, και να υποστηρίζουν @ ιδι@ την θέση τους. Προσωπικά ως γυναίκα πχ, δεν μου λέγαν τίποτα τα κείμενα του Λούι που αφορούσαν τον κίνδυνο που ενέχει μια γυναίκα. Έχει άλλη αλήθεια ένα κείμενο που εκφράζεται από τον -δεινο-παθόντα.
