Vasilis Thanopoulos
Στην Βουλή μετέφεραν 27 Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – με πρωτοβουλία του βουλευτή Αχαΐας Κώστα Μάρκου- την καταγγελία που έχει έρθει στο φως της δημοσιότητας, σχετικά με την απαγόρευση συνταγογράφησης σκευασμάτων ορμονών.
Η καταγγελία, που είχε γίνει από το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, αναφέρει ότι το Υπουργείο Υγείας, αποφάσισε πολύ πρόσφατα την απαγόρευση συνταγογράφησης στην κατηγορία F64, της τριπτορελίνης, ενός σκευάσματος απαραίτητο για την ορμονοληψία των τρανς προσώπων, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία τους.
Το Σωματείο, μάλιστα, είχε καταθέσει αναλυτικό Υπόμνημα στον Υπουργό Υγείας κύριο Πλεύρη, στην Αν. Υπουργό κυρία Γκάγκα, καθώς και στη Γεν. Γραμματέα Δημόσιας Υγείας κυρία Αγαπηδάκη, αναφορικά με το θέμα αυτό.
«Με βάση την άδεια κυκλοφορίας του συγκεκριμένου φαρμάκου (ARVEKAP) δεν προβλέπεται χορήγηση για την ορμονική θεραπεία φυλομετάβασης. Ιδιαίτερα για τα τρανς πρόσωπα που ήδη βρίσκονται σε φυλομετάβαση, σύμφωνα με όλες τις διεθνείς έρευνες, η απότομη διακοπή της φυλομετάβασης, μπορεί να τα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα υγείας.
Το Υπουργείο Υγείας, πρέπει να κάνει όλες οι απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να αρθεί άμεσα το συγκεκριμένο κώλυμα που αφορά τη συνταγογράφηση του πιο πάνω φαρμάκου.
Επίσης, με την ευκαιρία αυτή θέσαμε προς τον Υπουργό και άλλα ζητήματα που αφορούν τα τρανς πρόσωπα και την υγεία όπως:
1. Τη νομοθετική ρύθμιση που να προβλέπει την πλήρη πρόσβαση των τρανς προσώπων στις υπηρεσίες υγείας χωρίς διακρίσεις και στιγματισμό για λόγους φύλου.
2. Την τροποποίηση του νόμου της ίσης μεταχείρισης, ώστε τα τρανς πρόσωπα να συμπεριλαμβάνονται στις πρόνοιες της ίσης μεταχείρισης στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης.
3. Την τροποποίηση του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας ώστε να συμπεριλαμβάνει την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου.
4. Την πλήρη αποψυχιατρικοποίηση της ταυτότητας φύλου ακολουθώντας τις σύγχρονες εξελίξεις (ενσωμάτωση του ICD-11).
5. Την πλήρη ασφαλιστική κάλυψη των διαδικασιών επαναπροσδιορισμού φύλου.
6. Ειδικές προβλέψεις για τρανς πρόσφυγες, μετανάστες και αιτούντες διεθνούς προστασίας.
Ελπίζουμε πως το Υπουργείο θα δείξει τη δέουσα προσοχή στα ζητήματα που θίξαμε, με στόχο την ισότιμη πρόσβαση των τρανς /φυλοδιαφορετικών προσώπων στις υπηρεσίες υγείας χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς!»
Με αφορμή την εξέλιξη αυτή, 27 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κατέθεσαν στη βουλή την ακόλουθη ερώτηση:
Προς: Τον Υπουργό Υγείας
«Να επιτραπεί η απαιτούμενη συνταγογράφηση φαρμάκων στα διεμφυλικά άτομα».
Το φαρμακευτικό προϊόν ARVEKAP, χορηγείται για μια σειρά από ιατρικές ενδείξεις, όπως καρκίνο του προστάτη, ενδομητρίωση, πρόκληση ωορρηξίας στην περίπτωση της εξωσωματικής γονιμοποίησης, καρκίνο του μαστού και τέλος σε ενδείξεις πρώιμης ήβης. Παρόλα αυτά, όπως συμβαίνει εξάλλου σε πλείστες άλλες περιπτώσεις στις οποίες ένα φαρμακευτικό προϊόν έχει ιατρική αξία να χορηγείται εκτός των προβλεπόμενων ενδείξεων, οι γιατροί χορηγούν το φάρμακο αυτό για την ορμονοθεραπεία ατόμων που συναντούν ασυμφωνία του εκ γενετής ανατομικού, βιολογικού φύλου και του εκφραζόμενου, επιθυμητού φύλου (διεμφυλικά άτομα). Μέ την ορμονοθεραπεία* αυτή τα διεμφυλικά άτομα διευκολύνονται στην αλλαγή των δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου τους, ώστε να είναι σε μεγαλύτερη συμφωνία με το πώς βιώνουν το φύλο τους.
Σύμφωνα με καταγγελίες που έχουν έρθει στο φώς της δημοσιότητας, ατομικών περιπτώσεων και ΜΚΟ της ΛΟΑΤΚΙ+ Κοινότητας, το συγκεκριμένο φάρμακο πλέον δεν μπορεί να συνταγογραφηθεί πλέον για ορμονοθεραπεία διεμφυλικών ατόμων, χωρίς να είναι γνωστή η αιτία αυτής της εξέλιξης. Όμως, το φαρμακευτικό προϊόν ARVEKAP (ενεργό συστατικό τριπτορελίνη) συνταγογραφείται εκτός ενδείξεων για άτομα που βρίσκονται σε ορμονοθεραπεία, ενώ το σκεύασμα παραμένει πιστοποιημένο και διαθέσιμο στην Ε.Ε. Το εν λόγω φάρμακο λειτουργεί ως αναστολέας ορμονών/blocker και δε δύναται να αντικατασταθεί από άλλο με την ίδια δράση (π.χ. γενόσημο), ενώ η απαγόρευση συνταγογράφησής του για όσα διεμφυλικά άτομα βρίσκονται σε ορμονοθεραπεία και το χρησιμοποιούν, ή θα μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν, σημαίνει την υποχρεωτική χρήση άλλων σκευασμάτων που δεν έχουν ακριβώς την ίδια δράση, αυξάνοντας την πιθανότητα επιπλοκών και επιβάρυνσης της υγείας τους.
Η διάσταση των εξωτερικών από τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά του φύλου (transsexualism*), για όσο διάστημα κρατάει στον χρόνο, διακυβεύει την ίδια την τιμή του προσώπου ως θεμελιώδες δικαίωμά του, όντας αναγκασμένο να αποκαλύπτει τη διαφορετικότητά του σε κοινωνικά περιβάλλοντα που συχνά δεν την ανέχονται. Η κατοχύρωση πρόσβασης σε ιατρικά προϊόντα ορμονοθεραπείας που επιβεβαιώνει το φύλο τους εξάλλου, ερείδεται στην αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου. Ενόψει ιδίως της εγγυητικής αποστολής του όσο αφορά στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο άρθρο 25, παρ. 1, του Συντάγματος, θα πρέπει το Κράτος να εκφράζει κοινωνική πολιτική στο πλαίσιο της διασφάλισης της κοινωνικής αυτονομίας του ανθρώπου, όπως και η κατοχύρωση του δικαιώματος πρόσβασης σε σχετικές ιατρικές επεμβάσεις.
Κατόπιν αυτών ερωτάται ο κ. Υπουργός
1. Ποιος είναι ο λόγος που για πρώτη φορά οι γιατροί συναντάνε αδυναμία συνταγογράφησης του ARVEKAP για ορμονοθεραπείες διεμφυλικών ατόμων;
2. Έχει ενημερωθεί για τις εντεινόμενες καταγγελίες;
3. Πώς θα παρέμβει για να επιλύσει το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί;
4. Είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης να υλοποιήσει το από το 2019 πόρισμα της Ομάδας Εργασίας για την Υγειονομική Κάλυψη των Διεμφυλικών του Υπουργείου Υγείας και να καλύψει την ορμονοθεραπεία των διεμφυλικών ατόμων;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Μάρκου Κώστας, Αγαθοπούλου Ειρήνη, Αναγνωστοπούλου Αθανασία(Σία), Αυλωνίτης Αλέξανδρος Χρήστος, Βαγενά Άννα, Βαρδάκης Σωκράτης, Γιαννούλης Χρήστος, Δρίτσας Θεόδωρος, Ζαχαριάδης Κωνσταντίνος, Ηγουμενίδης Νικόλαος, Θραψανιώτης Μανόλης, Μαμουλάκης Χαράλαμπος, Μπακαδήμα Φωτεινή, Μπαλάφας Γιάννης, Μπάρκας Κωνσταντίνος, Νοτοπούλου Αικατερίνη, Ξανθός Ανδρέας, Παπαδόπουλος Αθανάσιος(Σάκης), Πούλου Παναγιού, Σκουρλέτης Παναγιώτης, Συρμαλένιος Νικόλαος, Τζούφη Μερόπη, Φίλης Νικόλαος, Φωτίου Θεανώ, Χατζηγιαννάκης Μίλτος, Χρηστίδου Ραλλία, Ψυχογιός Γεώργιος
Σημαντικό να αναφέρουμε πως στο ερώτημα που κατέθεσαν οι βουλευτές γίνεται η χρήση κάποιων προβληματικών όρων, όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά και το Σ.Υ.Δ.
«Παρότι, ο όρος που χρησιμοποιείται στην ερώτηση των βουλευτών, «transsexualism» (τρανσεξουαλισμός), είναι ένας παρωχημένος, στιγματιστικός όρος, ο οποίος δεν έχει απολύτως καμία βάση, καθώς έχει αφαιρεθεί από σχετικό ταξινομητικό κατάλογο ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, από το 2018 , καθώς και ο όρος «ορμονοθεραπεία», είναι ένας αδόκιμος όρος και αντ’ αυτού θα πρέπει να χρησιμοποιείται ο πιο ουδέτερος «ορμονοληψία», όπως σημειώνεται στην ερώτηση των 27 βουλευτών, το συγκεκριμένο φάρμακο πλέον δεν μπορεί να συνταγογραφηθεί για ορμονοληψία των διεμφυλικών/τρανς προσώπων, χωρίς όμως να είναι γνωστή η αιτία αυτής της εξέλιξης. Όμως, το φαρμακευτικό προϊόν ARVEKAP (ενεργό συστατικό τριπτορελίνη) συνταγογραφείται εκτός ενδείξεων για άτομα που βρίσκονται σε ορμονοληψία, ενώ το σκεύασμα παραμένει πιστοποιημένο και διαθέσιμο στην Ε.Ε.»
