Χριστίνα Τριχά
Όλα ξεκίνησαν από το ντοκιμαντέρ στο νέτφλιξ, «Άνδρας για μια ημέρα». Σε αυτό, μια ομάδα γυναικών από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, παίρνουν το ρίσκο και περνούν μια εβδομάδα στο εργαστήριο της gender ακτιβίστριας, Ντιάν Τορ. Εκεί προσπαθούν υπό την καθοδήγησή της να κατασκευάσουν μια άλλη ταυτότητα.
Αφαιρούν ένα προς ένα όλα τα στρώματα συμπεριφορών και κανόνων που απαρτίζουν τις γυναικείες τους κοινωνικές «φορεσιές» και τις αντικαθιστούν με αντίστοιχες αντρικές. Η Τορ τους μαθαίνει πώς να περπατάνε και να μιλάνε σαν άντρες, πως να μη χαμογελάνε πολύ σαν γυναίκες. Να τρώνε και να πίνουνε αντρίκια και να απλώνονται. Μαζί με μια makeup artist, τους «προσθέτει» τρίχες στο πρόσωπο, τους καλύπτει το στήθος με binders και τους δείχνει ακόμα και πως να φτιάξουν το προσωπικό τους πέος από βαμβάκι και προφυλακτικό. Κάνει ό,τι μπορεί για να τις βοηθήσει, όχι απλώς να χτίσουν μια αντρική περσόνα, όπως θα έκανε μια ηθοποιός ή κάποια σε drag, αλλά για να φτάσουν στο σημείο πραγματικά να «γίνουν» ο χαρακτήρας αυτός.
Στο τέλος της εβδομάδας, ως άντρες πλέον, βγαίνουν στον πραγματικό κόσμο για να δοκιμάσουν την νεοαποκτηθείσα ταυτότητα τους. Το κάνουν όλο αυτό γιατί θέλουν να νιώσουν στο πετσί τους πώς η κοινωνία αντιμετωπίζει μια αντρική παρουσία. Πώς νιώθει κανείς όταν του ανήκει ολόκληρος ο ορατός και αόρατος κόσμος; Πώς είναι να μη λογοδοτείς σε κανέναν για το αναπολογητικό σου βλέμμα; Να είσαι το μοναδικό υποκείμενο σε έναν κόσμο που βρίσκεται στη διάθεση σου να τον παρατηρείς, να τον μελετάς και να τον αναλύεις. Και τελικά, για να καταλάβουν πώς θα μπορούσαν να συνδυάσουν αρρενωπές και θηλυκές συμπεριφορές προς όφελός τους.
Αυτά όλα ήθελα να ανακαλύψω κι εγώ και έκανα κάτι που δεν αρμόζει στην λεσβιακή μου ταυτότητα: άρχισα να περνώ τις μέρες μου παρατηρώντας άντρες. Ξεκίνησα δειλά, καταγράφοντας στην αρχή μια φωνή, ένα ύφος, κάποιο περπάτημα στο δρόμο. Κρατούσα σημειώσεις και κινησιολογικά αρχεία. Πού και πού έβγαζα και φωτογραφίες στα κρυφά, και σύντομα χωρίς να το αντιληφθώ άρχισα να ξεπατικώνω κινήσεις και στάσεις και να τις εφαρμόζω στη δουλειά, στον δρόμο, στο σπίτι. Μου άρεσε τόσο πολύ αυτό το παιχνίδι που όταν έβγαινα έξω για καμιά βόλτα με φίλες δεν σταματούσα να τους υποδεικνύω πράγματα όπως: «Κοίτα πως σκουπίζει το μάγουλό του», «είδες πως κρατάει τις σακούλες;», «άκουσες πως ζήτησε ψωμί;», «κοίτα τον πώς μαζεύει τα πράγματα από το τραπέζι». Θα έλεγε κανείς πως χρησιμοποιούσα την λεσβιακή μου αορατότητα ως μπέρτα για την απροκάλυπτη κατασκοπεία μου.
Ένα ασήμαντο κουνούπι, μια απαρατήρητη λεσβία, που είχε στρέψει τους προβολείς του στο νούμερο ένα θηρευτή της τροφικής μας αλυσίδας. Δεν πέρασε καιρός έως ότου να αντιληφθώ τη δύναμη που μου προσέφερε αυτή η νέα μου ασχολία. Κάτι που ξεκίνησε σαν αστείο ή ως πείραμα μου έδινε την άδεια να θέσω την εαυτή μου στη θέση του παρατηρητή σε μια κοινωνία που το να είσαι παρατηρητής σημαίνει να είσαι στην εξουσία, να είσαι το υποκείμενο σε έναν κόσμο με αντικείμενα. Χωρίς προ σχεδιασμό, άθελα μου, αντικειμενοποίησα το αντρικό φύλο. Τοποθέτησα την αρρενωπότητα στο μικροσκόπιο και την μελετούσα από θέση ισχύος. Αντιμετώπιζα θαρρείς το τέρας κατάματα και έτσι συγκεντρωτικά και υπό το πρίσμα της έρευνας, το τέρας μου φαινόταν αστείο. Οι κακές γλώσσες λέγανε πως οι λεσβίες κουβαλάμε στα κορμιά μας έναν πιο «αντρικό» αέρα. Το έλεγαν αυτό γιατί καμιά φορά οι κινήσεις μας δεν είναι κυκλικές, χαριτωμένες και αφαιρετικές. Ή γιατί οι φωνές μας είναι πιο μπάσες και ο τόνος μας πιο ευθύς, καθόλου ερωτηματικός. Το λέγαμε και εμείς οι λεσβίες μεταξύ μας όταν αναφερόμασταν στο πολυπόθητο «γκέι ραντάρ» και όταν προσπαθούσαμε να υπολογίσουμε αν μια κατά τ’ άλλα φεμ κοπέλα μας φαινόταν λεσβία ή όχι. Αυτό το «μας φαινόταν», δεν ήταν τίποτα άλλο από το «εντοπίσαμε συμπεριφορές οι οποίες δεν συνάδουν με τη θηλυκότητα».
Εγώ πάλι θέλω να πιστεύω πως η αρρενωπότητα, όπως και η θηλυκότητα δεν υπάρχουν. Αλλά μην πιστεύετε τα δικά μου αλαμπουρνέζικα. Σας προσκαλώ να βγείτε στους δρόμους και να αρπάξετε τα ερευνητικά σας κιάλια. Βγείτε έξω και εντοπίστε, καταγράψτε ότι σας κάνει θηλυκό ή αρρενωπό και ελάτε έπειτα να συνεχίσουμε την έρευνα.
