Τόνια Στεργίου
Μία σκέψη που έχω κάθε χρόνο τέτοια εποχή για τις ευχές παντός είδους και τα new year’s resolutions είναι πως τα απεχθάνομαι. Και τα απεχθάνομαι γιατί απεχθάνομαι οτιδήποτε περιττό, κοινωνικά κατασκευασμένο και ενίοτε βεβιασμένο. Οι ευχές –οι αληθινές- λέγονται και γράφονται αβίαστα, χωρίς πολλά θαυμαστικά, περίτεχνες λέξεις ή δυσεύρετα emoticons. Και το κυριότερο ̇ λέγονται καθημερινά, πρωί ή βράδυ, Δευτέρα ή Κυριακή, άμεσα ή υπόρρητα, με αφορμή ή χωρίς.
Τα φετινά Χριστούγεννα, ωστόσο, ένιωσα για πρώτη φορά κάτι που δεν πίστευα πως θα συμβεί ̇ το κέντρο βάρους των ευχών όλης της ανθρωπότητας μετατοπίστηκε σε κάτι πιο ουσιαστικό, πιο αληθινό, πιο προσγειωμένο. Στα δικά μου μηνύματα ήρθε η εξής ευχή: Υγεία – Καύλα – Επανάσταση. Και στο δικό μου πάντα δύσπιστο -κι αν θες ώρες-ώρες κάπως απαισιόδοξο- μυαλό η ευχή αυτή συνοψίζει σε τρεις λέξεις ό,τι μάς υπενθύμισε το 2020 πως χρειαζόμαστε.
Υγεία:
“Υγεία πάνω απ’ όλα…”: Ευχή δεδομένη, τυπική και κάπως τετριμμένη. Όλα αυτά μέχρι φέτος.
Το 2020, νιώσαμε έναν φόβο για την υγεία μας που δεν είχαμε ξανανιώσει παγκοσμίως με τέτοια ένταση και σε τέτοια κλίμακα. Είδαμε τον έλεγχο να χάνεται μέσα από τα χέρια μας. Παρατηρήσαμε τις ζωές μας να αλλάζουν κυριολεκτικά από τη μία μέρα στην άλλη. Αποφεύγαμε το άγγιγμα, την επαφή, την αγκαλιά. Στριμώξαμε τη συντροφιά πίσω από τις οθόνες. Κρύψαμε τα συναισθήματα πίσω από μάσκες. Βάλαμε την ελπίδα πίσω από την αγωνία.
Το 2020 είδαμε τι είναι η απώλεια με έναν από τους πιο βάναυσους τρόπους στη σύγχρονη ιστορία. “Ολλύω” το ενεργητικό του, που σημαίνει χάνω ̇ χάσαμε ανθρώπους, χαρά, ζωή, σχέδια, όνειρα. “Όλλυμι” το παθητικό του, που σημαίνει χάνομαι, αφανίζομαι, καταστρέφομαι. Οι άνθρωποι χάθηκαν κυριολεκτικά και μεταφορικά μέσα στη δίνη του απρόσμενου, του ανεξέλεγκτου και του αφανιστικού.
Το 2020 πέταξε στα μούτρα μας την τρωτότητά μας, μάς έδωσε ένα χαστούκι και μάς έβαλε -με έναν μοναδικά πρωτόγνωρο τρόπο- να κοιτάξουμε το συλλογικό μέσα από το ατομικό και να βάλουμε την υγεία στην πρώτη γραμμή.
Γι΄αυτό ας ευχηθούμε υγεία. Υγεία στο σώμα και την ψυχή μας, υγεία στα αγαπημένα μας πρόσωπα, υγεία στα φίλα μας, υγεία στην καρδιά μας.
Και να η πρώτη μας ευχή για το 2020. Χωρίς να είναι καθόλου περιττή.
Καύλα:
Το 2020 είδαμε πως τα σχέδια ματαιώνονται από τη μια στιγμή στην άλλη, αφήνοντάς μας εκτεθειμένα μπροστά σε γερές δόσεις απογοήτευσης και ένα τεράστιο αίσθημα κενού. Ένα κενό που αναπληρώνεται κατά τη γνώμη μου μονάχα μέσα από την καύλα.
Αν προσπαθήσουμε να καταλάβουμε με μία μόνο λέξη τι σημαίνει αυτό, αυτομάτως χάνουμε το μισό νόημα. Καύλα είναι η ανάγκη, η επιθυμία, η έλξη. Η καύλα συνοδεύει το παθιασμένο, το απροσδόκητο, το επιτακτικό. Η καύλα μάς μαθαίνει ποι@ είμαστε, τι θέλουμε, πώς το θέλουμε. Η καύλα δεν κοιτάει πίσω από γιατί, της είναι παντελώς αδιάφορα.
Και πάνω απ’ όλα καύλα σημαίνει δράση.
Εύχομαι να ερωτευόμαστε όποι@ θέλουμε, η φύση μας και ο χρόνος που περνάει το επιτάσσουν καθημερινά. Να αγαπήσουμε με πάθος, να εμπιστευτούμε χωρίς δεύτερες σκέψεις, να κάνουμε σεξ με ορμή, να αφήσουμε το μυαλό και το σώμα μας να ζήσουν ανοιχτά. Η καύλα δε χωράει περιορισμούς, μόνο περηφάνεια.
Να κυνηγήσουμε τα όνειρά μας, να γράψουμε τους στόχους μας έναν-έναν και να ξεκινήσουμε σήμερα να τους πραγματοποιούμε. Να αφήσουμε τις δικαιολογίες μας στην άκρη, να συνειδητοποιήσουμε πως πίσω απ’ αυτές κρύβεται ο φόβος της αποτυχίας. Το μόνο πράγμα που μπορεί να μας δείξει η αποτυχία είναι ένας διαφορετικός δρόμος για να φτάσουμε στο στόχο μας. Άλλα πρέπει να φοβόμαστε, όχι αυτήν.
Ας καυλώσουμε όλ@ με την ιδέα του να μάθουμε ποι@ είμαστε. Μια διαδικασία δύσκολη, επίπονη, κάποιες φορές αυτομαστιγωτική. Κρύβει όμως και συγχώρεση, αγάπη, αποδοχή.
Κι έτσι η δεύτερη ευχή μας για το 2020 περιέργως δεν κρύβει κοινωνικές κατασκευές. Αντιθέτως τις καταλύει.
Επανάσταση:
Δύσκολη ευχή, γιατί πάντα προέρχεται από συνθήκες επίπονες, τραυματικές και διαβρωτικές.
Η πανδημία του 2020 έφερε στην επιφάνεια -για ακόμη μία φορά- την παραδοχή πως σε συνθήκες κρίσεων τα θύματα μοιάζουν να έχουν την ίδια μορφή: θηλυκότητες, μαύρα και ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, χωρίς προνόμια, κοινώς σώματα χωρίς σημασία. Η βία έκανε την εμφάνισή της ακόμα πιο ηχηρή, αφήνοντας πίσω τiς βοές ανθρώπων που βίωσαν και εξακολουθούν να βιώνουν πόνο, αποκλεισμό, αποστέρηση των δικαιωμάτων τους και φυσικά θάνατο.
Όμως, το 2020 μάς απέδειξε περίτρανα πως οι άνθρωποι κρύβουμε πίσω μας μια τεράστια δύναμη και αποφασιστικότητα, όταν πρόκειται να παλέψουμε γι’ αυτά που πιστεύουμε.
Κίνημα υπεράσπισης υπέρ των ζωών των μαύρων ανθρώπων, κίνημα για την απόσυρση της απαγόρευσης των εκτρώσεων, κίνημα για την εξάλειψη του βιασμού, κίνημα για τον τερματισμό της αστυνομικής βίας. Κινήματα που όταν γράφτηκαν στις σελίδες της ιστορίας και που –κι ίσως αυτό ακουστεί κάπως θρασύ- σήμαιναν κάτι παραπάνω. Γιατί όλα αυτά απαιτούσαν επαφή, συνωστισμό, πάλη σώμα με σώμα, σφιχτές αγκαλιές στη νίκη αλλά και στην ήττα. Το 2020 όλα αυτά ήταν απαγορευμένα.
Κι αυτή είναι λοιπόν η τελευταία μας ευχή για το μέλλον:
Να επαναστατήσουμε απέναντι σε οτιδήποτε μας καταπιέζει, μας υποτιμά και μας ευνουχίζει καθημερινά. Να ενωνόμαστε πάντα για να διαμορφώσουμε την ιστορία. Να στηρίζουμε, να φωνάζουμε, να παλεύουμε. Όπως και όποτε μπορούμε. Για εμάς και για όλ@ μας.
Κι αυτή είναι μια ευχή που στα μάτια μου δε μοιάζει καθόλου βεβιασμένη.
Χρόνια πολλά, λοιπόν, με υγεία-καύλα-επανάσταση. Κατά τη δική μου γνώμη είναι όλα όσα χρειαζόμαστε.
Καλή χρονιά σε όλα και να προσέχετε τα εαυτά σας!
