Τόνια Στεργίου
Σημαντικές δηλώσεις από μη λευκές σουφραζέτες που αγωνίστηκαν για την ψήφο τους, ως γυναίκες και ως άτομα με διαφορετικό του λευκού χρώμα δέρματος.
Όταν αναλογιζόμαστε το κίνημα υπέρ του δικαιώματος ψήφου των γυναικών, τα πρώτα ονόματα που μας έρχονται στο μυαλό αφορούν γυναίκες, για τις οποίες διαβάσαμε στο σχολείο: Susan B. Anthony, Elizabeth Cady Stanton – όλες τους λευκές γυναίκες ντυμένες στα λευκά ρούχα.
Γράφει η Jewel Wicker για το Teen Vogue.
Τα αφηγήματα, τα οποία διδαχθήκαμε εστιάζουν γύρω από αυτές τις εξέχουσες προσωπικότητες που διεκδίκησαν το δικαίωμα ψήφου ειδικά για τις λευκές γυναίκες της μεσαίας τάξης, όπως εξάλλου ήταν κι οι ίδιες. Πέτυχαν τον στόχο τους με την έγκριση της 19ης τροπολογίας πριν από 100 χρόνια.
Ωστόσο, αυτή η μονόπλευρη παρουσίαση των γεγονότων διαγράφει τη συμβολή των μη-λευκών σουφραζετών, που αγωνίστηκαν για ίση εκπροσώπηση στην εκλογή των κυβερνήσεων – όπως επίσης διαγράφει και το απεχθές στίγμα του ρατσισμού, που αποτυπώθηκε στο κίνημα των γυναικών. Η Stanton ήταν γνωστό ότι έκανε ρατσιστικές δηλώσεις, εξοργισμένη με την ιδέα, ότι οι μαύροι άντρες θα μπορούσαν να αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου πριν από τις λευκές γυναίκες.
Όπως σημείωσε η Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών σε μια δημοσίευση του 2018 με τίτλο “Γιορτάστε το δικαίωμα ψήφου των γυναικών, αλλά μην “ξεπλένετε” τον ρατσισμό του κινήματος“: “Η ιστορία που ακολουθεί το δικαίωμα ψήφου των γυναικών στην Αμερική ,δεν είναι ούτε ωραία ούτε “τακτοποιημένη”. Ο αντίκτυπος της λευκής υπεροχής είναι μεγάλος. Η ανθρώπινη φύση ήταν πάντα “χαώδης.”
Καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα, οι μη λευκές σουφραζέτες και οι ακτιβίστριες των πολιτικών δικαιωμάτων δεν αγωνίζονταν απλώς για το δικαίωμα ψήφου. Μαύρες, Ιθαγενείς, Λατίνες και Ασιάτισσες Αμερικανίδες πολεμούσαν επίσης το σεξισμό, τις λεκτικές διακρίσεις, την οικονομική αδικία, και έναν καταιγισμό από άλλα αδικήματα, που συνοδεύουν τις μοναδικές προκλήσεις, του να είσαι γυναίκα και να έχεις διαφορετικό του λευκού χρώμα δέρματος σ’αυτή τη χώρα.
Έχοντας αυτό στο μυαλό μας, παρακάτω παραθέτονται μερικά από τα πιο ισχυρά αποσπάσματα, προερχόμενα από μη λευκές σουφραζέτες, που έπρεπε να παλέψουν με διαθεματικές διακρίσεις στον αγώνα τους για ίση εκπροσώπηση.
“Εάν οι λευκές Αμερικανίδες, με όλα τα “φυσικά” και αποκτηθέντα προνόμιά τους, χρειάζονται το ψηφοδέλτιο, τον κυριότερο προμαχώνα όλων των άλλων δικαιωμάτων… εάν οι Αγγλοσάξονες έχουν βοηθηθεί από αυτό… Άραγε, πόσο περισσότερο χρειάζονται τα μαύρα άτομα της Αμερικής, άνδρες και γυναίκες, την ισχυρή οχύρωση μιας ψήφου, για να τα βοηθήσει να διασφαλίσουν το δικαίωμά τους στη ζωή, την ελευθερία και την επιδίωξη της ευτυχίας; ”
– Adella Hunt Logan
Συγγραφέας, καθηγήτρια του Ινστιτούτου Tuskegee και μέλος της Εθνικής Αμερικανικής Ένωσης για το Δικαίωμα Ψήφου των Γυναικών
“Νιώθω ότι αν πρέπει να απαντήσω για τις πράξεις που έγιναν στο σώμα μου, όπως ένας άντρας, έχω το δικαίωμα να απαντήσω, τόσο όσο το έχει ένας άντρας. Γίνεται μεγάλος σάλος για το το δικαίωμα των αντρών με διαφορετικό του λευκού χρώμα δέρματος, να αποκτήσουν δικαιώματα, αλλά δεν υπάρχει ούτε μια λέξη για τις γυναίκες με διαφορετικό του λευκού χρώμα δέρματος. Κι αν οι άνδρες με διαφορετικό του λευκού χρώμα δέρματος τα αποκτήσουν, χωρίς να τα έχουν οι γυναίκες με διαφορετικό του λευκού χρώμα δέρματος, αντιλαμβάνεστε ότι αυτοί οι άντρες θα εξουσιάζουν τις γυναίκες. Και θα είναι εξίσου άσχημο με πριν.”
– Sojourner Truth
Πρώην δουλοπάροικη, υπέρμαχος για την κατάργηση της δουλίας και την ενδυνάμωση των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών
“Θα ήθελα να με θυμούνται ως ένα άτομο που ήθελε να είναι ελεύθερο και ήθελε και τα άλλα άτομα να είναι επίσης ελεύθερα” .
– Rosa Parks
Πρωτοπόρος πολιτικών δικαιωμάτων και το πρόσωπο με αφορμή την οποία ξεκίνησε το μποϋκοτάζ των λεωφορείων στο Montgomery
“Όταν το ψηφοδέλτιο τεθεί στα χέρια της Αμερικανίδας, ο κόσμος θα καταλάβει τι σημαίνει να είσαι Νέγρα γυναίκα. Θα της δώσει έναν πύργο δύναμης, για τον οποίο οι ποιητές δεν έχουν τραγουδήσει ποτέ, οι ρήτορες δεν έχουν μιλήσει ποτέ, και οι μελετητές δεν έχουν γράψει ποτέ.”
– Nannie Helen Burroughs
Συν-ιδρύτρια της National Association of Colored Women και ιδρύτρια της Εθνικής Σχολής Εκπαίδευσης για Γυναίκες και Κορίτσια στην Washington
“Με εμάς ως έγχρωμες γυναίκες, αυτός ο αγώνας είναι διπλός, πρώτον επειδή είμαστε γυναίκες και δεύτερον επειδή είμαστε έγχρωμες γυναίκες“.
– Mary Burnett Talbert
Αντιπρόεδρος της National Association of Colored Women
“Δεν πήγα εκεί ώστε να εγγραφώ για εσάς. Πήγα να εγγραφώ για μένα. ”
– Fannie Lou Hamer
“Κόρη” του καθεστώτος ενοικίασης αγροτεμαχίων από τα Αφροαμερικανά άτομα (sharecropping) και θύμα καταναγκαστικής στείρωσης, η οποία οργάνωσε τη Student Nonviolent Coordinating Committee και αποτέλεσε σύμβολο του κινήματος των πολιτικών δικαιωμάτων
“Έτσι, όσο σκαρφαλώνουμε, πηγαίνοντας όλο και προς τα πάνω, αντιμετωπίζοντας δυσκολίες και μοχθώντας, ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή τα μπουμπούκια και τα άνθη των επιθυμιών μας θα εκραγούν σε μια ένδοξη καρποφορία.”
– Mary Church Terrell
Εκπαιδευτικός και ιδρυτικό μέλος της National Association for the Advancement of Colored People (NAACP)
“[Μια μαύρη γυναίκα] χρειάζεται την ψήφο της, ώστε να θεωρηθεί υπολογίσιμη από άντρες, οι οποίοι δε δίνουν καμία αξία στα προτερήματά της και να διαμορφώσει μια υγιή γνώμη για τη δική της προστασία.”
– Nannie Helen Burroughs
“Τώρα δεν τις χρησιμοποιώ ως τακτική. Τις χρησιμοποιώ, γιατί πιστεύω ότι δεν υπήρχε πιο σημαντική εφεύρεση του 20ού αιώνα από τον τρόπο που επινόησε ο Γκάντι να διεξάγει πόλεμο και να κάνει κοινωνικές αλλαγές, χωρίς να σκοτώνει και να βλάπτει τους συνανθρώπους μας.”
– Diane Nash
Σχολιασμός της για μη βίαιες διαμαρτυρίες
Συν-ιδρύτρια της Συντονιστικής Επιτροπής Φοιτητών, η οποία βοήθησε στην καθοδήγηση της εκστρατείας για τα δικαιώματα ψήφου, στη Selma
“Εκπαιδεύστε μια γυναίκα και έτσι θα εκπαιδεύσετε μια οικογένεια.”
– Jovita Idár
Δημοσιογράφος που αγωνίστηκε για την ισότιμη εκπροσώπηση και την κατάκτηση πολιτικών δικαιωμάτων για τα άτομα που ήταν Μεξικανο-Αμερικανές/οί συμπατριώτισσες/τες της
“Ένας τρόπος για να διορθώσεις τα λάθη είναι να τους ανάψεις το φως της αλήθειας.”
– Ida B. Wells-Barnett
“Αδελφές μου, οι ξένες αδερφές μας είναι μαζί μας. Ο γερουσιαστής Wise μάς ρώτησε χθες αν καθοδηγούμαστε από τις λεγόμενες “γυναίκες της υψηλής κοινωνίας” και του είπαμε πως δεν έχει να κάνει μ’ αυτό. Παλεύουμε όλες μαζί και θέλουμε το νομοθετικό σώμα να το ξέρει. Και πρέπει, επίσης, να θυμόμαστε τις αδελφές μας στην Ανατολή, οι οποίες δεν είναι εδώ σήμερα, αλλά θα συνεισφέρουν, επίσης, ώστε να ενωθούμε, γι’ αυτόν τον σπουδαίο σκοπό.”
– Wilhelmina Kekelaokalaninui Widemann Dowsett
Ιδρύτρια του Εθνικού Συνδέσμου Ίσων Δικαιωμάτων Ψήφου για τη Γυναίκα, του πρώτου οργανισμού για τα δικαιώματα ψήφου στη Χαβάη
“Στη γη που ήταν κάποτε δική του – την Αμερική… δεν υπήρχε ποτέ πιο κατάλληλη στιγμή από τώρα, για τον Αμερικάνο να ελευθερώσει, τον Κόκκινο άνθρωπο!”
– Zitkala-Ša ή “Red Bird“
Συντάκτρια, υπέρμαχος των δικαιωμάτων ψήφου των ιθαγενών Αμερικανών και κατά της αφομοίωσης, συν-ιδρύτρια του National Council of American Indians
“[Ο φεμινισμός] δεν είναι τίποτα περισσότερο από την επέκταση της δημοκρατίας, ή της κοινωνικής δικαιοσύνης, και της ισότητας των ευκαιριών προς τις γυναίκες.”
– Mabel Ping-Hua Lee
Σουφραζέτα που προώθησε τις Κινέζο-Αμερικανίδες
να υποστηρίξουν τα δικαιώματα ψήφου τους
“Η ηγεσία των αντρών είναι τόσο απασχολημένη με το να εξυπηρετήσει τα προσωπικά τους συμφέροντα, ώστε δε γίνεται τίποτα, εκτός αν το κάνουν οι γυναίκες.”
– Daisy Elizabeth Adams Lampkin
Σχόλιό της σχετικά με τη σημασία των γυναικών διοργανωτριών
Αντιπρόεδρος της εφημερίδας Pittsburgh Courier και γραμματέας της NAACP του Pittsburgh
Κεντρική εικονογράφηση: D’Ara Nazaryan
