Η μαντίλα της Καλογεροπούλου και το προνόμιο της ενσυναίσθησης

Αφορμή γι΄αυτό το κείμενο στάθηκε ένα βίντεο της Μαρίας Καλογεροπούλου, μέσα από την πλατφόρμα του “Προχωράμε”.

Η κα. Καλογεροπούλου θέλησε να μπει στα παπούτσια των μουσουλμάνων γυναικών, φορώντας μια μαντίλα και περπατώντας στους δρόμους της Αθήνας. Στόχος της να αποτυπώσει τις αντιδράσεις του κόσμου και να ενισχύσει την ελευθερία επιλογής που πρέπει να απολαμβάνουν οι γυναικείες ταυτότητες ως προς την εμφάνισή τους.

Μια μαντίλα εξάλλου μπορεί να είναι προϊόν θρησκευτικής καταπίεσης και μισογυνισμού παράλληλα όμως μπορεί να είναι και η ελεύθερη επιλογή μιας γυναίκας.

Όσο κι αν συμφωνώ με την άποψη στο συγκεκριμένο βίντεο, δεν γίνεται να μη διαφωνήσω (έντονα) με τον τρόπο που η κα. Καλογεροπούλου προσπαθεί να την επικοινωνήσει.

Η ίδια επιλέγει να υιοθετήσει μια αναπαράσταση που παραπέμπει σε μια συγκεκριμένη ταυτότητα και μέσα απ΄αυτή την αναπαράσταση να μας μιλήσει για ένα συγκεκριμένο βίωμα της ταυτότητας αυτής. Ακόμα κι αν οι προθέσεις της είναι πραγματικά αγνές, δεν παύουν – κατά τη γνώμη μου – να είναι προσβλητικές προς την ταυτότητα αυτή. Γιατί επιλέγει τον προνομιούχο (σε σχέση με αρκετές μουσουλμάνες γυναίκες) εαυτό της για να μιλήσει γι΄αυτό το βίωμα, αγνοώντας πιθανότατα ένα βαθύ πολιτιστικό, κοινωνικό και θρησκευτικό υπόβαθρο.

Φυσικά και αντιλαμβάνομαι τη σημασία της ενσυναίσθησης και του πόσο αναγκαία είναι σε μια σύγχρονη κοινωνία και προσωπικά θα την αναγνωρίσω στην κα. Καλογεροπούλου. Αντιλαμβάνομαι όμως ότι ακόμη κι αυτή η ενσυναίσθηση δημιουργεί συνθήκες προνομίου (το προνομιούχο “εγώ” που καταλαβαίνει το πρόβλημα του λιγότερου προνομιούχου “άλλου”) και ότι αυτή δεν μας νομιμοποιεί στο να γίνουμε κοινωνοί του οποιαδήποτε βιώματος ή της οποιασδήποτε εμπειρίας.

Αντιθέτως, μας βοηθά να αντιληφθούμε την κυριαρχία των δικών μας προνομίων και μας αναγκάζει να τους επιβληθούμε ώστε να δώσουμε τον χώρο στα άτομα με βιώματα και ταυτότητες που υφίστανται διάκριση, αδικία ή έχουν λιγότερα προνόμια.

Πολύ απλά όταν θέλουμε να μιλήσουμε για ένα σοβαρό θέμα, ας μην μονοπωλούμε τον χρόνο με τον εαυτό ή την εαυτή μας. Πιο σημαντικό είναι να τον εξασφαλίσουμε στα άτομα που τους αναλογεί.

https://www.facebook.com/mariakaloprohorame/videos/322671718413767/

Υ.Γ1. Επειδή έχω τρομάξει με όλα αυτά που διαβάζω κάτω από τα ποστ του Προχωράμε, καλό είναι να καταλάβουμε τη διαφορά μεταξύ της κριτικής και της κακοποίησης. 

Υ.Γ2. Δεν μπορώ να ξεπεράσω τη συνέντευξη της στον Μπογδάνο και κυρίως τη “σιωπή” της.