Spyros Katopodis
Ο Φεβρουάριος ήταν ο μήνας εορτασμού της LGBTQI κοινότητας σε όλο τον κόσμο. Στο Λονδίνο έγιναν πολλές εκδηλώσεις στα πλαίσια του LGBTQI History month. Αμέτρητες εκθέσεις, πάρτυ και happening έλαβαν χώρα στη Βρεττανική πρωτεύουσα, και κανείς δεν έμεινε ασυγκίνητος. Το Antivirus Magazine βρέθηκε σε ένα event που έκανε ιδιαίτερο ντόρο και αίσθηση. Το όνομα του event είναι “Twilight People: The Exhibition – Stories of Faith and Gender Beyond The Binary”. Ο τίτλος του έργου είναι εμπνευσμένος από μια προσευχή και σχετίζεται με την Τρανς Ημέρα Μνήμης. Η έκθεση ασχολείται με την τομή ανάμεσα στην πίστη και την ταυτότητα του φύλου.
Συναντήσαμε τους διοργανωτές του κινήματος Twilight People, (Surat-Shaan Knan και Sean Curran) και τους γνωρίσαμε καλύτερα. Ορίστε τι μας είπαν:
Αυτή η έκθεση είναι η πρώτη έκθεση στο είδος της που έχει λάβει χώρα στο Λονδίνο και πολλοί θα την αποκαλούσαν επαναστατική. Πως νιώθετε γι’ αυτό;
Surat-Shaan Knan: Σε πρώτη φάση, θα ήθελα να πω ότι οι Twilight People αποτελούν σίγουρα μία πρωτοποριακή ιδέα, και είναι οι πρώτοι στο είδους τους στο Ηνωμένο Βασίλειο. Φυσικά, υπήρξαν πολλά καταπληκτικά έργα που εξερευνούν την τομή της πίστης και της ταυτότητας φύλου σε όλο τον κόσμο. Αυτό που είναι όμως το πιο επαναστατικό, είναι το γεγονός ότι οι άνθρωποι που έλαβαν μέρος στην έκθεση δεν είναι μόνο τα άτομα που γενναιόδωρα συμμετείχαν και μοιράστηκαν τις ιστορίες τους, τις εικόνες τους και τα ιερά τους αντικείμενα, αλλά είναι αυτοί που θα αφήσουν το στίγμα τους σε μία στιγμή ορόσημο για την LGBTQI ιστορία.
Η έκθεση Stories of Faith and Gender Beyond The Binary εξερευνά την «κρυμμένη ιστορία» των τρανς και των «gender nonconforming» ανθρώπων της πίστης, καταγράφοντας τις φωνές και τις εικόνες τους. Πόσο δύσκολο ήταν να τους ερμηνεύσετε σε ένα πλαίσιο πολιτιστικής κληρονομιάς και να συνδυάσεις την προφορική ιστορία με την προσωπογραφία;
Sean Curran: Η ενασχόληση με τις αφηγήσεις των ανθρώπων με περιθωριοποιημένες ταυτότητες παρουσιάζει μια σειρά από προκλήσεις, ιδιαίτερα όταν αυτοί οι άνθρωποι έχουν διατέμνουσες περιθωριοποιημένες ταυτότητες. Παράλληλα με αυτές τις προκλήσεις έρχονται μεγάλες ευκαιρίες για μετασχηματιστική και ριζική επιμέλεια, για υποσυνείδητο ακτιβισμό που μπορεί να εκπαιδεύσει, να διαφωτίσει και να κάνει τη σημαία για την υπερηφάνεια και την κοινωνική δικαιοσύνη να κυματίσει.
Ήταν απαραίτητο να φέρω αυτές τις φωνές -προφορικές ιστορίες- στο προσκήνιο και να τις παρουσιάσω στην έκθεση μέσα από ειδικά αποσμασματικά πάνελ, ηχητικά κλιπ και βίντεο. Τα συνοδευτικά πορτρέτα από τη φωτογράφο Christa Holka αποτυπώνουν τα πρόσωπα και τα σώματα πίσω από τις φωνές.
Είναι η πίστη ταμπού στην τρανς κοινότητα;
Surat-Shaan Knan: Συνολικά, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η οργανωμένη θρησκεία έχει καταπιέσει τους LGBTQI ανθρώπους εδώ και αιώνες, τουλάχιστον στο δυτικό κόσμο. Και κάποιες θρησκευτικές ομάδες εξακολουθούν να κάνουν διακρίσεις εις βάρος των ατόμων που ταυτοποιούνται «έξω από τον κανόνα». Πολλά LGBTQI άτομα είναι θυμωμένα και να πληγωμένα από όλο αυτό, και, ναι, η θρησκεία είναι συχνά ένα θέμα ταμπού στις κοινότητες LGBTQI. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι η «φυλετική διακύμανση» (gender variance) ήταν πάντα μέρος της θρησκείας και της άσκησης της πίστης. Στην πραγματικότητα, το να είσαι «ανάμεσα στα δύο φύλα» ήταν πάντα «κάτι ιερό και όχι κάτι απεχθές» σε αρχαίους πολιτισμούς, όπως η συνάδελφός μου και φίλη μου, ιστορικός Cheryl Smith δήλωσε στο άρθρο ‘God’s Chosen: Trans People and Religion’ για το LGBT History Month 2016.
Πως συμβάλλουν οι Twilight people στην αλλαγή της κουλτούρας και στην απομάκρυνση των αρνητικών στερεοτύπων του παρελθόντος;
Surat-Shaan Knan: Η θεραπευτική δύναμη της αφήγησης είναι καλά γνωστή. Μπορείς να δημιουργήσεις κατανόηση λέγοντας και ακούγοντας ιστορίες ζωής. Οι άνθρωποι συνδέονται όταν μοιράζονται αφηγήσεις για τις νίκες και τους αγώνες τους, για την αγάπη και την απώλεια. Κάθε ξεχωριστή διαδρομή είναι μέρος της συλλογικής ανθρώπινης εμπειρίας.
Οι Twilight People προσφέρουν μία πλατφόρμα για τρανς και «non-binary» άτομα της πίστης ώστε να διεκδικήσουν την ιστορία τους και να γιορτάσουν τις προσωπικές τους διαδρομές μεταξύ πίστης και φύλου. Ας ελπίσουμε ότι το έργο μας θα συμβάλει σε αυτή την διαδικασία επούλωσης και συμφιλίωσης.
Σε κάθε πολιτισμό και κοινότητα υπήρχαν άνθρωποι που δεν ήθελαν να συμμορφωθούν με το φύλο τους, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών κοινοτήτων, αλλά λίγα είναι γνωστά για τους ανθρώπους της πίστης που δεν ταιριάζουν στη δυαδική κατηγοριοποίηση άνδρα-γυναίκα.
Πώς η θρησκεία και η πίστη προσδιορίζουν της ταυτότητας του φύλου μας;
Surat-Shaan Knan:Έχουμε δει με τους Twilight People ότι κάθε διαδρομή ανάμεσα στην πίστη και στο φύλο είναι διαφορετική. Μερικοί άνθρωποι αισθάνθηκαν ότι η πίστη καθόρισε τη φυλετική τους διαδρομή σε διάφορα επίπεδα, είτε ολιστικά είτε απλά καθόρισε τον τρόπο που ντύνονται, τα τελετουργικά τους ή τα ιερά αντικείμενα τους. Άλλοι θεώρησαν ότι οι δύο αυτές πτυχές του εαυτού τους ήταν λιγότερο συνδεδεμένες, αλλά εξακολουθούσαν να υπάρχουν. Συνολικά, θέλαμε να αμφισβητήσουμε την ιδέα ότι τρανς και οι διάφορες φυλετικετικές ταυτότητες έρχονται σε αντίθεση με τη πίστη του καθενός. Δείξαμε ότι η ταυτότητα του φύλου μπορεί να επιβεβαιωθεί, να ανακαλυφθεί και να ανανεωθεί μέσα από τη θρησκεία, την πίστη και την πνευματικότητα, και το αντίστροφο.
Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι είναι αρκετά ενημερωμένοι όσον αφορά τη φυλετική διακύμανση;
Surat-Shaan Knan: Αν και η φρενίτιδα των μέσων ενημέρωσης τα τελευταία γύρω από «θέματα τρανς» έχει σίγουρα προκαλέσει την ευρύτερη δημόσια συζήτηση γύρω από θέματα ταυτότητας φύλου, εξακολουθεί να υπάρχει πολύ λίγη ευαισθητοποίηση γύρω από την πολυμορφία καθώς και γύρω από τις διασταυρούμενες και μη-δυαδικές ταυτότητες. Με άλλα λόγια, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν δημιουργήσει πρότυπα που αποσκοπούν κυρίως σε τρανς αφηγήσεις – όμορφες διασημότητες, συγκλονιστική ιστορίες coming-out, ή παθολογικές καταστάσεις που έχουν να κάνουν με χειρουργικές επεμβάσεις και ορμόνες. Κάποιες ιστορίες όμως, έχουν μείνει εκτός: τρανς άνθρωποι διαφορετικού χρώματος, τρανς άνθρωποι της πίστης, τρανς με αναπηρίες, κλπ. Φαντάζομαι, οι περισσότεροι άνθρωποι στον δρόμο δεν θα ξέρουν τι σημαίνει η ορολογία «non-binary». ΣτουςTwilight People, έχουμε ως στόχο να εκπαιδεύσoyme και να διαφωτίσoυμε – και είμαστε υπερήφανοι που είμαστε πιο «diverse» από όσο τα Oscars θα είναι ποτέ.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα τρανς άτομα;
Surat-Shaan Knan: Υπάρχουν πολλά θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να πάρουμε μέρος, από το ότι το εκπαιδευτικό σύστημα πλησιάζει στην προσέγγιση θεμάτων ισότητας των φύλων, μέχρι και τους αγώνες για καλύτερες υπηρεσίες υγείας. Η νομοθεσία για την ισότητα πρέπει να βελτιωθεί σε όλους τους τομείς της ζωής. Και μιλώ για το Ηνωμένο Βασίλειο μόνο, σε αυτό το σημείο. Σε πολλές άλλες χώρες, οι τρανς άνθρωποι δεν απολαμβάνουν τα ίδια ανθρώπινα ή νομικά δικαιώματα και πρέπει να φοβούνται για τη ζωή τους κάθε μέρα. Παγκόσμια στατιστικά δείχνουν ότι τα τρανς γυναίκες διαφορετικού χρώματος είναι ως επί το πλείστον σε κίνδυνο να είναι τα θύματα σε εγκλημάτα μίσους. Σε πολλές θρησκευτικές κοινότητες, τόσο οι τρανς όσο και οι ομοφυλόφιλοι αναγκάζονται από τις οικογένειές τους για να απαρνηθούν την ταυτότητα τους ή πολλές φορές, για παράδειγμα, υφίστανται τις λεγόμενες «θεραπείες μετατροπής», οι οποίες έχουν αποδειχθεί ότι είναι επιζήμιες και συχνά καταλήγουν στην κατάθλιψη, στον αυτοτραυματισμό και σε άλλα χειρότερα. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα θυμούνται τη Leelah Alcorn που αυτοκτόνησε όταν την έστειλαν οι χριστιανοί γονείς της σε μία τέτοια «επανορθωτική θεραπεία».
Ευτυχώς, όλο και περισσότερες θρησκευτικές κοινότητες αγκαλιάζουν την πολυμορφία και να κηρύττουν την αγάπη και συμπόνια προς κάθε ζωντανό ον, το οποίο εμείς στους Twilight People το ερμηνεύουμε ως πίστη και πνευμσατικότητα.
Αυτή η έκθεση θα διευρύνει τους ορίζοντες των ανθρώπων;
Surat-Shaan Knan: Η έκθεση έχει λάβει καταπληκτικά σχόλια τόσο από το κοινό όσο και από τους συμμετέχοντες. Πολλοί σχολίασαν ότι «τους αγγίξε, τους συγκίνησε και τους ενέπνευσε», ενώ αρκετοί ανέφεραν ότι βιώσαν κάποιο είδος «κάθαρσης». Θα έλεγα οι Twilight People έχουν μεγάλες δυνατότητες να μεταμορφώσουν τις καρδιές και τα μυαλά. Ένας επισκέπτης που ήρθε στην πρεμιέρα είπε «αποκαταστήσατε την πίστη μου στην πίστη». Μου είπε ότι πριν από την έκθεση αυτή είχε σκεφτεί ότι δεν υπήρχε σημείο τομής ανάμεσα στις LGBTQI ταυτότητες και στην πίστη και ότι οι πνευματικοί LGBTQI άνθρωποι πρέπει να ήταν τρελοί για να εγγραφούν σε ένα τέτοιο φρικτό δόγμα. Όταν έφυγε ένιωσε διαφορετικά και γεμάτος ελπίδα.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο μήνυμα που θέλετε να μεταφέρετε μέσω αυτής της έκθεσης;
Surat-Shaan Knan: Το Twilight αντιπροσωπεύει έναν ενδοιάμεσο χώρο, με την έννοια ότι αυτή η έκθεση στοχεύει στο να δείξει ότι οι τρανς πορείες, όπως και όλες οι προσωπικές πορείες, δεν έχουν να κάνουν απαραίτητα με μία αρχή και ένα τέλος, με ένα πριν και ένα μετά. Εμείς γιορτάζουμε το ενδοιάμεσο τμήμα δείχνοντας ότι η στιγμή της μεταμόρφωσης μπορεί να είναι ο ίδιος ο προορισμός.
Στη συνέχεια, συναντήσαμε τη φωτογράφο της έκθεσης, Christa Holka.
Πως αισθάνεστε γι’ αυτήν την έκθεση;
Surat-Shaan Knan: Προσωπικά πιστεύω ότι είναι μια πολύ σημαντική έκθεση και νιώθω περήφανη και ιδιαίτερα χαρούμενη που μου ανατέθηκε να είμαι η φωτογράφος, από τον Surat Shaan Knan που δημιούργησε αυτό το πρότζεκτ. Πιστεύω ότι η έκθεση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική διότι γράφει την ιστορία των ανθρώπων με τα δικά τους λόγια. Ήθελα να απεικονίσω την πιο αληθινή πλευρά του κάθε ατόμου που φωτογράφιζα και να μεταφέρω τη σχέση ανάμεσα στο φύλο και τις πνευματικές διαδρομές τους, και το πως αυτά τα δύο σχετίζονται. Δεν αντιμετώπισα κάποιο πρόβλημα κατά τη διάρκεια της φωτογράφισης, καθώς όλα ήταν πολύ καλά οργανωμένα και μελετημένα. Όσον αφορά την εύρεση των κατάλληλων ανθρώπων για τη φωτογράφιση, ήταν πρόκληση να βρούμε διαφορετικούς ανθρώπους να φωτογραφηθούν, αλλά, πισυεύω ότι είμασταν σε θέση να αντιπροσωπεύσουμε και να απεικωνίσουμε ένα μεγάλο φάσμα ανθρώπων και θρησκειών, στο τέλος.
[separator type=”thick”]
Παρακάτω ακολουθεί το αρχικό κείμενο, προκειμένου να αποφευχούν λανθασμένα και ανακριβή συμπεράσματα, που ενδεχομένως να προκληθούν από τη μετάφραση.
This exhibition is the first of its kind and some people it would call it revolutionary. How do you feel about this?
Well, I would say Twilight People is definitely a pioneering concept, and certainly the first of its kind in the UK. Of course there have been many amazing projects around the intersection of faith and gender identity worldwide. What is perhaps so revolutionary about it is that the people in the exhibition are not merely subjects who have generously participated and shared their stories, images and sacred objects, they are also Stakeholders of a Landmark Moment in LGBTQI History.
The exhibition explores the ‘hidden history’ of transgender and gender nonconforming people of faith – Stories of Faith and Gender Beyond The Binary captures the voices and images of trans and gender nonconforming people. How difficult was it to interpret them in a heritage context and combine oral history with portraiture?
I have to let our Twilight People co-curator Sean Curran answer this:
‘Curating narratives of people with marginalised identities presents a series of challenges, especially when those people have intersecting marginalised identities. Alongside these challenges come great opportunities for transformative and radical curating; for subliminal activism that can educate, enlighten and wave the flag for pride and social justice.
It was essential to foreground the voices – the oral histories – of the people in the exhibition through quote panels, an audio installation and video clips. The accompanying portraits by photographer Christa Holka capture the faces and bodies behind the voices.
Gender-nonconforming people have always existed in every culture and community, including religious communities, yet little is known about the people of faith who don’t fit neatly into the binary categories of male and female. How does religion and faith define our gender identity?
We have seen with Twilight People that every faith and gender journey is different. Some people felt that faith informed and defined their gender journey on various levels, be it holistically or simply how they dress, their rituals or their sacred objects, Others felt that those two aspects of themselves were less interconnected but still present. Overall, we wanted to challenge the notion that trans and gender-variant identities are inherently at odds with each with faith. We showed that gender identities can be affirmed, discovered and renewed through religion, faith and spirituality, and vice versa.
-How does Twilight People contribute to changing the culture and getting away from the negative stereotypes of the past?
The healing power of storytelling is well known. Telling and listening to life stories creates empathy; people connect through sharing narratives of struggles and victories, love and loss. Every individual journey is part of the collective human experience.
Twilight People gives a platform for trans and non-binary people of faith to reclaim their history and celebrate their personal journeys of faith and gender. Hopefully our project will contribute to this healing process and reconciliation.
Ιs faith a taboo in the trans community?
On the whole, we have to acknowledge that organised religion has oppressed LGBTQI people for centuries, at least in the Western World. And some religious groups still discriminate against people who have identities outside the norm. Many LGBTQI people are angry and hurt about this, and yes thus religion is often a taboo topic in LGBTQI communities. We mustn’t however forget that gender variance has always been part of religion and faith practice. In fact, being ‘ ‘between genders’ has always been as ‘something holy rather than something abhorrent’ in ancient cultures, as my colleague and friend historian Cheryl Smith states in her LGBT History Month 2016 article ‘God’s Chosen: Trans People and Religion’.
How does Twilight People contribute to changing the culture and getting away from the negative stereotypes of the past?
The healing power of storytelling is well known. Telling and listening to life stories creates empathy; people connect through sharing narratives of struggles and victories, love and loss. Every individual journey is part of the collective human experience.
Twilight People gives a platform for trans and non-binary people of faith to reclaim their history and celebrate their personal journeys of faith and gender. Hopefully our project will contribute to this healing process and reconciliation.
Are people informed enough about gender variance?
Although the recent media frenzy around ‘transgender issues’ has certainly enabled more public debate around gender identity issues,
there’s still very little awareness around diversity as well as intersecting and non-binary identities. In other words, media has created prototypes of trans narratives – around beautiful celebrities, shocking coming out stories, or as a pathology, all about surgery and hormones. Other narratives are generally being left out: trans people of colour, people of faith, disabilities etc. I reckon, most people in the street wouldn’t know what ‘non-binary’ means. At Twilight People, we aim to educate and enlighten – and we pride ourselves to be a lot more diverse than the ‘Oscars’ will ever be.
What is the biggest problem that trans people face?
There are many issues we have to tackle – from the education system catching up on gender issues to better health services; equality legislation has to be improved in all areas of life. And I’m talking about the UK only here. In many other countries, trans people have no human or legal rights whatsoever and have to fear for their life every day. Global stats show that trans women of colour are mostly at risk to be the victims of hate crime. In many faith communities, trans as much as gay people are forced to by their own families to denounce their identity or for example undergo so called ‘conversion therapies’, which have proven to be damaging often ending in depression, self-harm and worse. Most people would remember Leelah Alcorn who committed suicide after having been sent by her Christian parents to such a ‘reparative therapy.’
Thankfully, more and more religious communities embrace diversity and preach love and compassion toward every living being, which we at Twilight People believe faith and spirituality is really all about.
Will this exhibition broaden the horizons of people?
The Twilight Exhibition has received amazing feedback from the audience and participants alike. Many commented that they felt ‘touched , moved and inspired’, several mentioned having experienced some kind of ‘cathartic effect’. I would say Twilight People has a great potential to transform hearts and minds. One visitor who came to the launch night said ‘you have restored my faith in faith.’ He told me that before this exhibition he had thought that LGBTQI identity and faith were not reconcilable, and that he used think that religious LGBTQI people must be insane to sign up to such a horrible doctrine. He walked out feeling decidedly different and full of hope.
What is the biggest message you want to convey through this exhibition?
Twilight seemingly represents an in-between place, thus this exhibition aims to show that trans journeys , and in fact all personal journeys , are not necessarily about a start and a finish point, a before and after. At Twilight People: Stories of Faith and Gender Beyond the Binary, we celebrate the In Between place as well, to show that the transformative moment of Twilight can indeed be the destination itself.
Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι την 5η Μαρτίου 2016.
Περισσότερες πληροφορίες εδώ:
http://www.twilightpeople.com/
Twilight People is supported by the National Lottery through the Lottery Heritage Fund and proudly hosted by Liberal Judaism.
