Body-Shaming: Το να κρίνεις ή να κοροϊδεύεις κάποιον σχετικά με το μέγεθος, σχήμα, εμφάνιση του σώματός του. Το φάσμα του Body-Shaming μπορεί να περιλαμβάνει χαρακτηριστικά διαφόρων ειδών, σπυράκια, χρώμα δέρματος, μαλλιά, κιλά (εάν είναι πολλά ή λίγα).
της Μαριέλλας Σαββίδου
Επειδή είμαι μια γυναίκα με καμπύλες, που πάντα διέφερε από το πρότυπο ομορφιάς του αδύνατου σώματος με το οποίο μεγαλώσαμε και γαλουχηθήκαμε, επέλεξα να σταθώ στo Body-Shaming το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την χονδροφοβία.
Σαν κοριτσάκι, στο μάθημα μπαλέτου, παρατήρησα ότι δεν με επέλεγε η δασκάλα ούτε εμένα ούτε το άλλο στρουμπουλό κοριτσάκι να είμαστε ποτέ μπροστά στην τάξη και σχεδόν μας αγνοούσε. Το κοριτσάκι αυτό τα παράτησε πολύ νωρίτερα από μένα. Σε μια παράσταση χορού, που φορούσα κορμάκι με κολάν, άκουσα συμμαθήτριές μου να με κοροϊδεύουν και να με αποκαλούν «Claudia Schiffer» ενώ χόρευα στην σκηνή. Βλέπετε, τότε δεν είχε ούτε Ashley Graham,ούτε Candice Huffin. Δεν ξανάβαλα ούτε κορμάκι ούτε κολάν ούτε ξαναχόρεψα μέχρι να τελειώσει το σχολείο.
Ευτυχώς για μένα (και για τα κορμάκια και τα κολάν μου) πήγα να σπουδάσω στο Παρίσι. Εκεί είχα την τύχη να ζήσω για χρόνια σε πολυπολιτισμικό περιβάλλον. Διαφορετικές καταγωγές, από όλες τις ηπείρους, διαφορετικοί τύποι σώματος και κατάλαβα μέσα από αυτή την τριβή ότι η ομορφιά δεν είναι μία. Είναι ευτυχώς πολλές. Αυτό με έκανε να νιώσω πιο πολλή αυτοπεποίθηση και να αγαπήσω το σώμα μου όλο και πιο πολύ και να το ντύνω ξανά και με κορμάκια και με κολάν και με ότι άλλο ήθελα.
Είμαι από τα άτομα που αγαπάνε να γυμνάζονται καθημερινά. Θυμάμαι, πριν λίγα χρόνια μου είπε ένας γυμναστής διαπράττοντας κάζουαλ body-shaming: «Με εμένα γυμναστή σου, μέχρι το καλοκαίρι θα βάλεις brazilian στην παραλία», όπου εγώ του απάντησα με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «Μα μόνο brazilian φοράω ούτως ή άλλως». Ο γυμναστής αυτός τα έχασε και δεν καταλάβαινε εάν λέω αλήθεια ή κάνω χιούμορ, (εφόσον κιόλας τα μεγαλύτερα σώματα συνήθως προσφέρονται για (αυτο)σαρκασμό). Τόσο μακριά ήταν αυτό που του έλεγα από την πραγματικότητά του. Τόσο «απαγορευμένο» ήταν στο μυαλό του το να εμφανιστεί στην παραλία με brazilian μια κοπέλα με «περιττά» κιλά, που ανάθεμα και εάν ένιωσα ποτέ ότι κάτι πάνω μου μου «περίσσευε». Ήταν ξεκάθαρη βεβήλωση του Thin Privilege, δηλαδή κάτι που το δικαιούνται μόνο οι αδύνατες και καμία μα καμία άλλη, μην τρελαθούμε τώρα.
Το χεράκι τους βεβαίως στο να καθιερωθεί αυτό το Thin Privilege, η χονδροφοβία και το Body-Shaming έχουν βάλει και τα ΜΜΕ. Προωθώντας ανέφικτα πρότυπα ομορφιάς, με ανελέητο retouch και photoshop, δημιούργησαν ανασφάλεια στο ανθρώπινο και κυρίως στο γυναικείο σώμα (ζήτω η πατριαρχία). Πόσες φορές είδαμε το «ποια το φόρεσε καλύτερα» αναρτώντας φωτογραφίες δύο γυναικών την μία δίπλα στην άλλη, προς σύγκριση και προς βορά σχολιασμών, κριτικών και κοροϊδίας του αναγνώστη, όπως παλιά βάζανε τα ζώα στην αρένα να αλληλοσκοτωθούν. Πόσες φορές ακούσαμε πόσο «ανανεωμένη» και «κούκλα έγινε» κάποια που έχει χάσει κιλά. Και πόσες φορές ακούσαμε ότι «θα πάθετε σοκ» ή «αντέχετε» να δείτε πώς έγινε η τάδε διάσημη που πήρε κιλά;
Συχνά το Body-Shaming είτε στα μίντια είτε στην καθημερινότητα, γίνεται με την αμφίεση του «Καλού Σαμαρείτη», αυτού που «νοιάζεται» για την υγεία του ατόμου με τα «παραπανίσια» κιλά. Οι «καλοθελητές» αυτοί ισχυρίζονται ότι το κάνουν επικαλούμενοι θέματα υγείας. Και το κάνουν όχι μόνο, όταν τον γνωρίζουν προσωπικά αλλά και όταν το άτομο αυτό είναι στην δημόσια σφαίρα. Ωρύονται ότι δεν είναι «υγιές» να προβάλλονται τέτοιου είδους πρότυπα που «προωθούν» την ανθυγιεινή ζωή στα μίντια. Εδώ η υποκρισία του «Καλού Σαμαρείτη» είναι διπλή γιατί από την μία, ο ίδιος δεν κρατά αντίστοιχη στάση με καπνιστές, ας πούμε (που υπάρχουν άφθονοι στα μίντια). Έχετε ακούσει ποτέ να λένε «ο τάδε παρουσιαστής, ηθοποιός καπνίζει, ντροπή να προβάλλονται τέτοια πρότυπα!». Ποτέ. Έχετε όμως σίγουρα ακούσει το «Δεν πρέπει να προβάλλονται ανθυγιεινά πρότυπα στην τηλεόραση» (μιλώντας για εύσωμους/ εύσωμες που τολμούν να σταθούν μπροστά στον φακό). Και από την άλλη, εκεί που ο «Καλός Σαμαρείτης» πασχίζει να δείξει πόσο πολύ νοιάζεται για την «υγεία» του ατόμου αυτού, ενώ δεν ενδιαφέρεται να μάθει το ιατρικό ιστορικό του άλλου (εάν έχει υποθυρεοειδισμό, παχυσαρκία στην οικογένεια κτλ) με την πράξη του αυτή πλήττει ευθέως την ψυχική υγεία του «θύματός» του, για την οποία δεν έχει κανένα γνήσιο ενδιαφέρον.
Τα ανεπιθύμητα σχόλια και η έλλειψη ενσυναίσθησης των εκάστοτε Body-Shamers έχουν συχνά βαθιές ψυχολογικές επιπτώσεις που γίνονται επιβλαβείς και στην φυσική υγεία. Ανορεξία, βουλιμία, όλων των ειδών οι διατροφικές διαταραχές, κατάθλιψη, ακόμη και αυτοκτονίες γεννιόνται από τέτοιες κακοποιητικές επανειλημμένες συμπεριφορές. Πόσο αφόρητη μπορεί να γίνει η καθημερινότητα ενός εφήβου που βιώνει ανελέητο body-shaming στο σχολείο, στο σπίτι, στα social media και μέχρι πού μπορεί να τον οδηγήσει; Απάντηση στο ερώτημα: το 14χρονο κορίτσι που οδηγήθηκε στο χειρουργείο να βάλει γαστρικό δαχτυλίδι πριν λίγο καιρό και έχασε την ζωή του από την επέμβαση.
Όταν συνδέεις την αξία ενός ατόμου με το βάρος του και φροντίζεις να του υπενθυμίζεις συστηματικά ότι το βάρος του είναι ανεπιθύμητο, του λεηλατείς το μέλλον. Όταν κάνεις ένα άτομο να νιώσει ανάξιο να αγαπηθεί, να νιώσει σεξουαλικά ανεπιθύμητο, αυτό θα του καθορίσει την έννοια της αξίας του σε διάφορους τομείς στην ζωή του. Το άτομο που έχει υποστεί κακοποίηση μέσω του Body-Shaming είναι πολύ πιθανό να δεχτεί πιο εύκολα άλλου είδους κακοποιητικές συμπεριφορές από τον/την σύντροφο του/της καθώς θα αμφισβητεί μονίμως την αξία του. Αυτό το άτομο, λοιπόν, μπαίνει στην επαγγελματική αρένα με βαθιά ανασφάλεια και πληγωμένη αυτοεκτίμηση. Μοιραία, το να διεκδικήσει μια προαγωγή ή μια αύξηση και την θέση του στον επαγγελματικό στίβο μοιάζει ακατόρθωτο.
Η ομορφιά δεν αποτελεί μονοπώλιο κανενός. Ευτυχώς αρχίσαμε να προωθούμε διαφορετικά πρότυπα ομορφιάς γιατί χωρίς ορατότητα δεν υπάρχει δικαίωμα και σεβασμός. Ευτυχώς υπάρχουν πια plus-size μοντέλα και οφείλουμε να προωθήσουμε το diversity στα μίντια. Επίσης, κάθε γονιός οφείλει από μικρή ηλικία να μιλήσει στο παιδί του για το Body-Shaming ως ένα είδος Bullying και να ξεκαθαρίσει ότι δεν μπορεί να είναι αποδεκτό. Να του μάθει ότι όταν το βλέπει να γίνεται πρέπει να αντιδρά. Καλό είναι να γίνονται και τέτοιες συζητήσεις και στα σχολεία. Ναι, ξέρω πολλά ζητώ αλλά καλό είναι από κάπου να ξεκινήσουμε σαν κοινωνία και να το βλέπουμε πιο υπεύθυνα.
Εάν έχω ένα πράγμα να πω σε οποιοδήποτε έφηβο/έφηβη γίνεται Body-Shamed είναι: Μην συγκρίνεις τον εαυτό σου με κανένα. Το να μισούμε το σώμα μας είναι κάτι που το μαθαίνουμε και μπορούμε και να το ξεμάθουμε. Μην ακούς κανένα, είσαι όμορφος/η όπως είσαι, με λιγότερα ή περισσότερα κιλά, ψηλός/ή, κοντός/ή. Πολύ πιο όμορφος απ´ότι μπορείς να φανταστείς.
Και τώρα που είναι ακόμη καλοκαίρι, η λύση είναι μία: Πάμε παραλία. Με brazilian, μπικίνι, ολόσωμο, topless, string, όπως γουστάρουμε.
Υ.Γ. Thin Privilege: Όλα τα κοινωνικά, οικονομικά και πρακτικά πλεονεκτήματα που θα λάβει ένα άτομο που είναι αδύνατο. π.χ. Πιο εύκολα θα δοθεί ρόλος στο θέατρο ή στην τηλεόραση σε άτομα που είναι αδύνατα πάρα σε άτομα που δεν είναι ή οι αδύνατοι δικαιούνται να φοράνε τα πάντα, οι χοντροί όχι.
