Εχουν περάσει σχεδόν πέντε μήνες από τις εκλογές και η κυβέρνηση, αντί να καταθέσει για ψήφιση στη Βουλή το νομοσχέδιο που αίρει τον αποκλεισμό των ομόφυλων ζευγαριών από το σύμφωνο συμβίωσης για το οποίο καταδικάστηκε η Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου ενάμιση χρόνο πριν, δηλώνει πως θα συνεχιστεί και άλλο η εκκρεμότητα.
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Δικαιοσύνης, Κωστή Παπαϊωάννου, η νομοπαρασκευαστική επιτροπή, που συστάθηκε πριν από περίπου δύο μήνες με αντικείμενο το σύμφωνο συμβίωσης και τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλλου, εργάζεται με γρήγορους ρυθμούς και θα έχει παραδώσει το πόρισμά της για το σύμφωνο στις αρχές Ιουνίου, για να συνεχίσει τις εργασίες της για την ταυτότητα φύλου.
Από κει και πέρα παραμένει άγνωστο αν η κυβέρνηση θα προλάβει να συμπέσει στο θέμα του συμφώνου με τη διοργάνωση του Athens Pride στις 13 Ιουνίου ή αν θα υπάρξει μεγαλύτερη καθυστέρηση λόγω της ροής του νομοθετικού έργου, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται με ανοιχτή τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές και ενώ ενδέχεται να διαμορφωθεί σταδιακά μια διαφορετική πολιτική συγκυρία.
Η καθυστέρηση ακούγεται ακόμα πιο σημαντική αν σκεφτεί κανείς πως, σύμφωνα με τον υπουργό, το σύμφωνο θα ήταν η πρώτη νομοθετική πράξη του υπουργείου Δικαιοσύνης, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε πρόταση νόμου για τη θέσπιση συμφώνου συμβίωσης με διευρυμένα δικαιώματα τον Μάρτιο του 2014 και πως ο πρώην υπουργός Χ. Αθανασίου είχε εξαγγείλει καιρό πριν πως το θέμα θα λυνόταν σε νομοπαρασκευαστική επιτροπή για το Οικογενειακό Δίκαιο.
Υπάρχουν βέβαια εξηγήσεις. Η προηγούμενη κυβέρνηση συνέστησε τη νομοπαρασκευαστική επιτροπή για το Οικογενειακό Δίκαιο μόλις τον Δεκέμβριο του 2014, περισσότερο από ένα χρόνο μετά την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου και ένα μήνα πριν από τις εκλογές, οπότε και έληξε άπρακτη η θητεία της. Η νέα κυβέρνηση έπρεπε να ξεκινήσει εξαρχής. «Είχαμε μπροστά μας μια βασική επιλογή: είτε να αλλάξουμε το πρώτο άρθρο του υπάρχοντος συμφώνου ώστε να περιλαμβάνει τα ομόφυλα ζευγάρια, είτε να προσπαθήσουμε να θεραπεύσουμε αδυναμίες που είχε το υπάρχον σύμφωνο. Ακολουθήσαμε τη δεύτερη επιλογή».
Αν και η επιλογή αυτή βρίσκεται στο ίδιο πνεύμα με την πρόταση νόμου που κατέθεσε πέρυσι ο ΣΥΡΙΖΑ, η σύνταξη ενός νομοσχεδίου προϋποθέτει μια πιο σύνθετη και χρονοβόρα διαδικασία, η οποία δεν θα επέτρεπε εκ των πραγμάτων να είναι το σύμφωνο το πρώτο νομοθέτημα που θα έφερνε στη Βουλή το υπουργείο.
«Η αναβάθμιση και η ενίσχυση του συμφώνου συνεπάγεται διάφορες παράπλευρες ρυθμίσεις. Σύμφωνα με όσα ισχύουν μέχρι στιγμής, καθώς η επιτροπή δεν έχει ολοκληρώσει το έργο της, το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων αποδίδει στους συντρόφους την έννοια της οικογένειας δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αποκτήσουν οικογενειακή μερίδα στο Ληξιαρχείο, τους αναγνωρίζει ως οικεία πρόσωπα για ιατρικά ζητήματα, τους αποδίδει ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα, το δικαίωμα συνυπηρέτησης, πλήρη κληρονομικά δικαιώματα, αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα. Αυτά σημαίνουν μεγάλο φόρτο συνεννόησης με τα συναρμόδια υπουργεία και συνεπάγονται την έκδοση εξουσιοδοτικών πράξεων που θα εγγυώνται την πρόσβαση στα νέα δικαιώματα» λέει ο Κ. Παπαϊωάννου.
Το υπουργείο δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη θέσπιση ενός ισχυρού και δεσμευτικού συμφώνου, όπως αντανακλάται στον τρόπο σύναψης και λήξης του.
Το σημερινό σύμφωνο δίνει τη δυνατότητα στον ένα σύντροφο να προχωρήσει μονομερώς σε λήξη, χωρίς να ενημερώσει τον άλλο.
Το νέο σύμφωνο θα προβλέπει έγκαιρη ενημέρωση του συντρόφου πριν από τη λήξη. Θα αποτελεί επίσης κώλυμα για τη σύναψη γάμου του ενός συντρόφου με άλλο πρόσωπο.
Σήμερα, μπορεί ο ένας σύντροφος να παντρευτεί με άλλο πρόσωπο ενώ βρίσκεται σε ισχύ το σύμφωνο συμβίωσης, το οποίο λήγει αυτομάτως τη στιγμή του γάμου.
Αυτό που φαίνεται ότι θα λείπει από το σύμφωνο θα είναι η δυνατότητα των ομόφυλων ζευγαριών να έχουν παιδιά, μέσω της πρόβλεψης του τεκμηρίου πατρότητας στις σχετικές διατάξεις.
Πρόκειται για σημαντική υποχώρηση σε σχέση με τα αιτήματα του ΛΟΑΤ κινήματος, που περιλαμβάνουν τη δυνατότητα της τεκνοθεσίας (κάτι που αποτελεί ξεχωριστό νομοθετικό κεφάλαιο, καθώς η υπάρχουσα κατάσταση στη νομοθεσία θεωρείται πως δεν υπηρετεί το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών) όπως και τη θέσπιση πολιτικού γάμου για τα ομόφυλα ζευγάρια.
Ωστόσο, το σύμφωνο είναι μόνο η αρχή. Το υπουργείο ετοιμάζεται να προχωρήσει σε επόμενη φάση στην αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου, στο πλαίσιο του οποίου αναμένεται να συζητηθούν και να αντιμετωπιστούν πολλά από αυτά τα ζητήματα.
«Στο ζήτημα των παιδιών πρέπει να κάνουμε βήματα που θα παίρνουν υπόψη τους διάφορους παράγοντες: το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών, τις κοινωνικές και πολιτικές ισορροπίες και, πολύ σημαντικό, το γεγονός πως αργά ή γρήγορα η κοινωνία θα πρέπει να αναγνωρίσει μια κοινωνική πραγματικότητα. Πιστεύω πως η κοινωνική πραγματικότητα έχει ξεπεράσει τη βούληση του νομοθέτη, με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε μια γκρίζα ζώνη ευαλωτότητας τα παιδιά που ζουν με ομόφυλα ζευγάρια.
»Εκτός από καταπιεστικό και λάθος, είναι και αυτοκαταστροφικό για μια κοινωνία να ωθεί κάποια παιδιά να μεγαλώνουν με αυτό τον τρόπο. Αυτά τα θέματα θα λυθούν αργά ή γρήγορα.
»Στη χώρα μας προχωράμε αργά. Προκρίθηκε η σταδιακή επίλυση των ζητημάτων, που αποτελεί ασφαλή οδό. Ξέρω ότι αυτή η λύση είναι ανοιχτή σε κριτική, αποτελεί όμως μια επιλογή. Από την άλλη, δεν χάνουμε τον τελικό μας στόχο.
»Ενα καλό σύμφωνο συμβίωσης που περιλαμβάνει τα ομόφυλα ζευγάρια είναι ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, πάντα όμως με επίγνωση ότι δεν είναι το τελευταίο» λέει ο Κ. Παπαϊωάννου.
«Καίριο νομοθέτημα για την ισονομία»
Βασιλική Κατριβάνου, βουλευτής, συντονίστρια Τμήματος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ΣΥΡΙΖΑ
Το διευρυμένο σύμφωνο συμβίωσης για ομόφυλα και ετερόφυλα ζευγάρια θα είναι ένα από τα επόμενα νομοθετήματα του υπουργείου Δικαιοσύνης, όπως επιβεβαίωσε και πρόσφατα ο υπουργός. Θα συμπεριλαμβάνει ασφαλιστικά, φορολογικά, συνταξιοδοτικά και κληρονομικά δικαιώματα για όλους που δεν καλύπτονται αυτή τη στιγμή από το ισχύον σύμφωνο.
Είναι καίριο νομοθέτημα για την ισονομία και τη δικαιοσύνη όσον αφορά τη συμπερίληψη των ομόφυλων ζευγαριών. Νομίζω ότι το σύμφωνο πρέπει να στηριχτεί από όλες τις ΛΟΑΤ οργανώσεις, την κοινωνία των πολιτών και τα άλλα πολιτικά κόμματα και να ψηφιστεί το ταχύτερο. Προσωπική μου άποψη είναι ότι πρέπει να συμπεριλαμβάνει και το δικαίωμα της παιδοθεσίας.
Πολλά ομόφυλα ζευγάρια αποκτούν παιδιά και αυτό είναι μια πραγματικότητα που συμβαίνει και πρέπει να ρυθμιστεί έτσι ώστε να μη μένουν τα παιδιά αυτά ακάλυπτα και να δημιουργείται μια ολόκληρη γενιά ανθρώπων στο περιθώριο που θα στιγματίζεται.
«Ισοπολιτεία για τη ΛΟΑΤ κοινότητα»
Νικόλας Γιατρομανωλάκης, πολιτικός υπεύθυνος του Τομέα Δικαιωμάτων, Το Ποτάμι
Το διευρυμένο σύμφωνο συμβίωσης για ομόφυλα και ετερόφυλα ζευγάρια θα είναι ένα από τα επόμενα νομοθετήματα του υπουργείου Δικαιοσύνης, όπως επιβεβαίωσε και πρόσφατα ο υπουργός. Θα συμπεριλαμβάνει ασφαλιστικά, φορολογικά, συνταξιοδοτικά και κληρονομικά δικαιώματα για όλους που δεν καλύπτονται αυτή τη στιγμή από το ισχύον σύμφωνο.
Είναι καίριο νομοθέτημα για την ισονομία και τη δικαιοσύνη όσον αφορά τη συμπερίληψη των ομόφυλων ζευγαριών. Νομίζω ότι το σύμφωνο πρέπει να στηριχτεί από όλες τις ΛΟΑΤ οργανώσεις, την κοινωνία των πολιτών και τα άλλα πολιτικά κόμματα και να ψηφιστεί το ταχύτερο. Προσωπική μου άποψη είναι ότι πρέπει να συμπεριλαμβάνει και το δικαίωμα της παιδοθεσίας.
Πολλά ομόφυλα ζευγάρια αποκτούν παιδιά και αυτό είναι μια πραγματικότητα που συμβαίνει και πρέπει να ρυθμιστεί έτσι ώστε να μη μένουν τα παιδιά αυτά ακάλυπτα και να δημιουργείται μια ολόκληρη γενιά ανθρώπων στο περιθώριο που θα στιγματίζεται.
«Καταργώντας απλά μία λέξη»
Γιάννης Φ. Ιωαννίδης, εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ στην Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, πρώην γ.γ. των υπ. Εσωτερικών και Δικαιοσύνης
Σταθερή θέση του ΠΑΣΟΚ είναι ότι πρέπει να επεκταθεί το σύμφωνο συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια. Αυτό μπορεί να γίνει με πολύ απλό τρόπο, σε πρώτη φάση καταργώντας απλά μία λέξη από το ισχύον νομοθέτημα για το σύμφωνο συμβίωσης, προκειμένου να μην αφορά αυτό μόνο άτομα διαφορετικού φύλου.
Από κει και πέρα η βελτίωση των ρυθμίσεων του συμφώνου συμβίωσης, είτε αφορά τα ομόφυλα είτε τα ετερόφυλα ζευγάρια, με επέκταση δικαιωμάτων ιδίως κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου, όπως ενδεχομένως και κάποιες άλλες που είχαν παραλειφθεί από την αρχική ρύθμιση, είναι κάτι το ευκταίο και θα πρέπει να γίνει με τη δέουσα επεξεργασία.
Εξάλλου, στα συρτάρια του υπουργείου Δικαιοσύνης υπάρχει από το 2011 η πρόταση σχετικής νομοπαρασκευαστικής επιτροπής αποτελούμενης από καθηγητές της Νομικής και δικαστές, που δίνει μια ολοκληρωμένη λύση στα περισσότερα από αυτά τα ζητήματα. Περιμένουμε λοιπόν να επιλυθεί το ταχύτερο δυνατόν και το ζήτημα αυτό που αφορά θέματα δικαιωμάτων και ισοπολιτείας σε μια ευρωπαϊκή κοινωνία.
«Αόριστες υποσχέσεις, ίδια έλλειψη αναγνώρισης»
Παναγιώτης Δαμάσκος, για το Δ.Σ. της ΟΛΚΕ (Ομοφυλοφιλική Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδας)
Με την πρώτη φορά αριστερά αναθαρρήσαμε. Μετά την αύξηση των επιθέσεων σε LGBTI άτομα το 2014, μετά τις υποσχέσεις για σύμφωνο συμβίωσης, ο ΣΥΡΙΖΑ σε κυβερνητικό ρόλο μάς έκανε να ελπίσουμε ότι θα αναπνεύσουμε πιο ελεύθερα.
Μετά την πρώτη συνάντηση με τον γενικό γραμματέα Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο υπ. Δικαιοσύνης στις 4 Μαρτίου 2015, περιμέναμε την κατάθεση του συμφώνου συμβίωσης στα πρώτα νομοσχέδια.
Οι 100 πρώτες ημέρες της κυβέρνησης πέρασαν και δεν έχουμε παρά αόριστες υποσχέσεις και την ίδια έλλειψη αναγνώρισης.
Θυμίζουμε ότι το σύμφωνο συμβίωσης που είχε καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ όταν ήταν αντιπολίτευση είναι έτοιμο και δεν χρειάζεται ειδική επεξεργασία. Με τα πιο ακανθώδη θέματα, όπως η τεκνοθεσία, να μη συμπεριλαμβάνονται, είναι ουσιαστικά ένα σύμφωνο που συνεχίζει μια πολιτική διακρίσεων. Αναγνωρίζουμε, όμως, ότι το προτεινόμενο σύμφωνο κάνει βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση (π.χ. περιλαμβάνει ασφαλιστικά και κληρονομικά δικαιώματα), που είναι ο πολιτικός γάμος και η τεκνοθεσία – πάγια αιτήματα της ΟΛΚΕ.
Ακόμη και η κοινή γνώμη, όπως αποτυπώνεται στις έρευνες, είναι πια έτοιμη, στερώντας από τους απανταχού πολιτικούς το αγαπημένο τους επιχείρημα. Το μόνο που μένει πια είναι η πολιτική βούληση, ώστε κι εμείς για πρώτη φορά στη ζωή μας να μπορέσουμε να πάρουμε μια ανάσα αξιοπρέπειας.
«Πρώτο βήμα για την κάλυψη των δεσμεύσεων»
Σάββας Κλεάνθους, συντονιστής θεσμικών διεκδικήσεων, Colour Youth
Η Colour Youth χαιρετίζει την πρωτοβουλία του υπουργείου Δικαιοσύνης όσον αφορά το σύμφωνο συμβίωσης, που αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς την κάλυψη των προεκλογικών δεσμεύσεων του ΣΥΡΙΖΑ προς την LGBTQ κοινότητα. Μας χαροποιεί πολύ το γεγονός ότι ο Τύπος κάνει λόγο για αλλαγές στον εργατικό και φορολογικό τομέα, καθώς η διεύρυνση του ισχύοντος συμφώνου συμβίωσης, ώστε να καλύπτει και ομόφυλα ζευγάρια, χωρίς παράλληλη διεύρυνση των δικαιωμάτων που αναγνωρίζει, θα ήταν μια ανούσια κίνηση.
Θεωρούμε, όμως, εξαιρετικά σημαντικό το υπουργείο να καλέσει την LGBTQ κοινότητα και να παραδώσει το νομοσχέδιο στο οποίο θα καταλήξει η επιτροπή προς διαβούλευση, όπως άλλωστε έχει δεσμευθεί να κάνει. Παράλληλα, αναμένουμε με ακόμα μεγαλύτερη αγωνία το αποτέλεσμα της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για τη θεσμική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, που για εμάς αποτελεί σημαντική προτεραιότητα.
Γκάλοπ: Το 70% των πολιτών υπέρ του συμφώνου συμβίωσης
Η κοινωνική πραγματικότητα φαίνεται ότι έχει ξεπεράσει κατά πολύ το νομικό καθεστώς που διέπει τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ στην Ελλάδα. Το δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών να συνάπτουν σύμφωνο συμβίωσης αναγνωρίζεται πια από πολύ μεγάλο ποσοστό της ελληνικής κοινωνίας, που φτάνει το 70%, σύμφωνα με έρευνα της Focus Bari. Μόνο το 20% δηλώνει αντίθετο, ενώ το 8% δηλώνει αναποφάσιστο και το 2% λέει πως δεν γνωρίζει τι είναι το σύμφωνο συμβίωσης.
Ακόμα και στο δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών να κάνουν πολιτικό γάμο, η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας τάσσεται υπέρ, αν και με αισθητά χαμηλότερο ποσοστό. Με τον πολιτικό γάμο συμφωνεί το 56%, ενώ διαφωνεί το 35% και είναι αναποφάσιστο το 9%.
πηγή: efsyn.gr
