Το ξύλο της μάνας είναι αγάπη, γιατί η μάνα σε αγαπάει πάντα. Δε μιλάμε για γονείς κακοποιούς, που βασανίζουν συστηματικά τα παιδιά τους, ή που τα κλειδώνουν σε ντουλάπια. Μιλάμε για το ξύλο αγάπης. Αυτό που η μάνα ονομάζει έτσι, όταν το παιδί είναι μικρό. Αυτό που το παιδί θυμάται έτσι, έχοντας πια μεγαλώσει, γιατί δεν διαννοείται να το θυμηθεί αλλιώς.
Το ξύλο της μάνας είναι αγάπη, γιατί η μάνα σε νοιάζεται. Η σφαλιάρα που σου έδωσε στην εφηβεία ήταν γιατί ήξερε καλύτερα από εσένα τους κινδύνους και τους άντρες. Η ξυλιά που σου έδωσε στα μπούτια όταν ήσουν παιδί ήταν γιατί εσύ δεν ήξερες ότι το τραπέζι στο οποίο ανέβηκες ήταν ψηλό και θα χτυπούσες.
Το έχεις αποδεχτεί πια, πως το ξύλο της μάνας επιτρέπεται. Η μάνα έχει μια περίοπτη θέση στη ζωή σου, γιατί σε μεγάλωσε και σε θήλασε και σου έμαθε να περπατάς και να τρέχεις, πράγματα που σου υπενθυμίζει συνεχώς για να μη λησμονήσεις ποτέ όλα αυτά που χρωστάς. Πώς να σε πειράξει το ξύλο που σου έδωσε κάποιος, όταν του χρωστάς τόσα πολλά; Ακούγεται σχεδόν σαν δίκαιη ανταλλαγή.
Το ξύλο του άντρα που αγαπάς σε μπερδεύει. Η κοινωνία σου έχει πει πως είναι λάθος. Η παιδική σου φίλη συμφωνεί. Όμως το ξύλο της μάνας είναι αγάπη γιατί η μάνα σ’αγαπά, και αφού ο άντρας σου σε αγαπά κι αυτός, δεν είναι κι αυτό ξύλο αγάπης; Κάποιος λόγος θα υπήρχε άλλωστε που εσύ έτρωγες ξυλιές ενώ η παιδική σου φίλη δεν έτρωγε. Ήσουν ζωηρή και άτακτη, ζιζάνιο σκέτο, κάπως κακομαθημένη με την καλή έννοια. Αυτά ήσουν σαν παιδί, σου το έλεγε η μάνα και το έλεγαν και άλλοι. Ίσως δεν κατόρθωσες ποτέ να τα αποβάλλεις. Ακόμα και τώρα, μεγάλη γυναίκα, παντρεμένη, ίσως είσαι ακόμα ζωηρή και άτακτη. Αυτό βλέπει ο άντρας σου και σε χτυπάει. Θυμάσαι τα λόγια της μάνας και ηρεμείς. Είναι αγάπη.
Κάποτε ρώτησες τη μάνα πώς γίνεται οι γονείς της παιδικής σου φίλης να μη σήκωσαν ποτέ τους χέρι. “Μην είσαι χαζή” σου είχε πει. “Θα έρθει να σου το πει, όπως τα λες εσύ και το κάνεις θέμα; Οι άλλοι ξέρουν να προστατεύουν τις οικογένειές τους, δεν θα σου πουν τι συμβαίνει μέσα στο σπίτι τους.”
Από τότε πείστηκες πως όλοι τρώνε ξύλο, αλλά δεν το πολυ-σκέφτεσαι. Οι λέξεις “βία” και “κακοποίηση” ποτέ δεν αγγίζουν στο μυαλό σου την πραγματικότητα αυτή. Κακοποίηση είναι κάτι άλλο, πιο σοβαρό, από αυτά που βλέπουμε στην τηλεόραση και τα σχολιάζουμε για καιρό. Αυτό που συμβαίνει στο δικό σου σπίτι δεν είναι κακοποίηση, γιατί έρχεται και φεύγει, γιατί είσαι άτακτη, γιατί κι εσύ αν σε ήξερες μπορεί να σε χτυπούσες. Όλα καλά.
Είσαι πια μεγάλη, και πρέπει να σταματήσεις να είσαι άτακτη. Αυτό που κάνει ο άντρας σου δεν το λες πουθενά. Προστατεύεις την οικογένειά σου, δεν θα πεις και τι συμβαίνει μέσα στο σπίτι σου.
Και έρχεται η μέρα που καταρρέεις: με δάκρυα στα μάτια μιλάς στη μάνα για τον άντρα σου, και εκείνη δεν καταλαβαίνει. “Έτσι σε μεγάλωσα;” ρωτά. “Γιατί δεν είπες τίποτα τόσον καιρό; Το κτήνος! Το τέρας!” και είσαι μπερδεμένη, γιατί αν εκείνος είναι τέρας, τότε σίγουρα κι άλλοι που σ’αγάπησαν και σε χτύπησαν ήταν τέρατα, κι όσο μιλάς γι’αυτό στους γύρω σου τόσο πέφτεις στον χαρούμενο τοίχο του “το παιδί πρέπει να μάθει” και “πώς αλλιώς θα μάθει το παιδί” και “κάποιες φορές τα παιδιά δεν παίρνουν από λόγια” και είσαι σίγουρα όσο κακομαθημένη έλεγαν, γιατί όλοι έχουν φάει ξύλο, αλλά εσύ διαμαρτύρεσαι πιο πολύ, εσένα σε πειράζει πιο πολύ, εσύ το κάνεις θέμα ενώ δεν θα έπρεπε, ενώ δεν ήταν τίποτα, ενώ έτσι πρέπει.
“Έτσι σε μεγάλωσα;” ρωτά ξανά και ξανά, και θυμάσαι την αθώα σφαλιαρίτσα στο χέρι, όταν ήσουν παιδί. Πού ξεκινάει η βία; Πόσο συχνά πρέπει να συμβαίνει για να είναι κακοποίηση; Υπάρχει μέτρο που τα αναγράφει ξεκάθαρα; Αν δεν αφήνει σημάδι, είναι βία; Αν δεν συμβαίνει παρά μόνο μια φορά το χρόνο, είναι βία; Και αν ήσουν άτακτη;
Κι αν είσαι ακόμα;
Η βία της μάνας δεν είναι αγάπη.
*Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου.
