Την ίδια ώρα που το πρόσωπο του Κοινοβουλίου της Νέας Ζηλανδίας αλλάζει, οι κανονισμοί και οι νόρμες του, ακόμη προέρχονται από τις εμπειρίες των λευκών ανδρών.
Ξεκινώντας οποιαδήποτε δουλειά «την πρώτη μέρα νιώθεις αγχωμένος», λέει ο Ibrahim Omer, ένας από τους νεοεκλεγέντες βουλευτές της Νέας Ζηλανδίας. «Δεν υπάρχει εξαίρεση στον κανόνα».
Η 53η Βουλή, που άρχισε τις συνεδριάσεις την Τρίτη (02/02/21), είναι η πιο διαφορετικοποιημένη στην ιστορία του κράτους, με περίπου το 50% από τις 120 θέσεις να κρατείται από γυναίκες, το 11% να εκπροσωπείται από ΛΟΑΤΚΙ άτομα, και το 21% από Maori βουλεύτριες και βουλευτές (25 μέλη).
Όταν το Κοινοβούλιο άνοιξε επίσημα τον Νοέμβριο, ο όρκος της υποταγής στους νόμους που αναγνώστηκε από τους νέους βουλευτές, επαναλήφθηκε σε 10 γλώσσες, διαφορετικές από την επίσημη αγγλική και τη γλώσσα των Maori – οι περισσότερες γλώσσες που έχουν επαναληφθεί ποτέ σε ορκωμοσία.
Η βουλή ήταν ένα «σχετικά τρομακτικό περιβάλλον» για να μπεις μέσα, λέει ο Ομέρ, ο πρώτος βουλευτής με Αφρικανική καταγωγή και ο δεύτερος που έχει υπάρξει πρόσφυγας. Αλλά, μέσα σε λίγες ώρες «όλη μου η νευρικότητα είχε βασικά εξαφανιστεί». Μας έκαναν να νιώσουμε ευπρόσδεκτοι.
Η διαφορετικότητα του κοινοβουλίου έχει επαινεθεί παγκοσμίως, ως δείγμα της προοδευτικότητας και της πολιτικής, που προωθεί η πρωθυπουργός, Jacinda Ardern. Η Νέα Ζηλανδία, πλέον, πιστεύεται πως έχει την μεγαλύτερη αναλογία ΛΟΑΤΚΙ νομοθετών στον κόσμο, συν τις περισσότερες γυναίκες σε σύγκριση με όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ.
Αλλά, η Jennifer Curtin, μια καθηγήτρια πολιτικής επιστήμης και διευθύντρια του Ινστιτούτου Δημόσιας Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Auckland, λέει ότι το βήμα «αλλαγή» έχει τις ρίζες του πίσω στο 1996, με την εισαγωγή του συστήματος μεικτής εκλογικής αναλογίας.
Το συγκεκριμένο σύστημα, είχε προταθεί ως εναλλακτικό του απλού πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος, με μια σχετικά ριζοσπαστική βασιλική εντολή το 1986 – που στις προτάσεις της αναφερόταν στην ομοιογένεια του κοινοβουλίου ως ένα βήμα «προς μια καλύτερη δημοκρατία».
«Έχουμε δει αυτήν την αυξανόμενη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι εκπρόσωποι μας δείχνουν και στους χώρους από τους οποίους προέρχονται», λέει η Curtin. «Ακόμη κι αν αυτό το γκρουπ των εκπροσώπων μας είναι το πιο πολύπλοκο είχαμε ήδη πάρει μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση».
Καμία δημογραφική εξαίρεση από την κακή συμπεριφορά
Αλλά, καθώς το πρόσωπο του Κοινοβουλίου αλλάζει, οι συμπεριφορές εντός του μπορεί να αργήσουν λίγο παραπάνω, ώστε να φτάσουν να το αποδεχτούν.
Η Έκθεση Francis, που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2019, βρήκε ευρέως διεσπαρμένο μπούλινγκ και κακομεταχείριση εντός των ορίων του χώρου εργασιών του κοινοβουλίου, παράλληλα με ισχυρισμούς για σεξουαλικές προσβολές – και αυτό που ένα από τα μέλη του προσωπικού της βουλής περιέγραψε ως «καθημερινό, επαναλαμβανόμενο ρατσισμό».
Η βουλή πάντα «έχει υπάρξει τοξική» λέει ο Trevor Mallard, ο εκπρόσωπος του Κοινοβουλίου, που ήταν υπεύθυνος της έκθεσης στην πρώτη εκλογική του περίοδο – αλλά με την έκδοση των αποτελεσμάτων της Έκθεσης, «είναι σαν οι χειρότεροι φόβοι μας να πραγματοποιήθηκαν».
Καμία δημογραφική ομάδα δε φάνηκε να εξαιρείται από την κακή συμπεριφορά, λέει: «Οι βουλευτές και το προσωπικό σε κάθε ένα απ’ αυτά τα δύο γκρουπ ασκούσαν μπούλινγκ.»
Τα προβλήματα ήταν πολιτισμικά, συμπεριλαμβανομένων συμπεριφορών απευθυνόμενων σε γυναίκες και μειονότητες, ιεραρχικές και άνισες σχέσεις εργασίας, και μια μεγάλη ανοχή για την κακή συμπεριφορά ένθετη στις κυβερνήσεις, που εναλλάσσονταν από το 1970 και μετά.
Η Curtin προσφωνεί το παραπάνω πρόβλημα ως «το δίλημμα της διαφορετικότητας»: ενώ η εκπροσώπηση εντός της βουλής αυξάνεται, «οι κανονισμοί και οι νόρμες συνεχίζουν να προέρχονται από τις εμπειρίες και την κατανόηση της πολιτικής από τους λευκούς άνδρες».
«Η μετατροπή του τρόπου εκλογών σε σύστημα μεικτής αναλογίας άνοιξε την πόρτα σε «άλλους» που θα μπορούν να εισέρχονται σε μεγαλύτερους αριθμούς – αλλά κατά κάποιο τρόπο, αυτή η αλλαγή στο εκλογικό σύστημα, απλά συγκάλυψε μια νέα ομάδα από σχετικούς με το ίδρυμα κανόνες, που ενυπήρχαν σε παλαιά υπάρχοντα συστήματα, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί να εναντιώνονται και να αποκλείουν τέτοιες αλλαγές.»
«Όλα τα χαρακτηριστικά του κοινοβουλίου, από τις ώρες στις οποίες είναι σε λειτουργία, την ονοματολογία που χρησιμοποιεί και τον τρόπο που φτιάχνονται οι εκλογικές επιτροπές, έχουν τη δυναμική να αποκλείουν εκπροσώπους που ιστορικά έχουν ιδωθεί ως εκτός συστήματος», λέει η Curtin.
«Το να τους ζητήσεις να υπομείνουν την αλλαγή είναι μια μεγάλη πρόκληση. Πολλές πρωτοβουλίες πρέπει να παρθούν απ’ αυτούς που βρίσκονται στην κορυφή.»
«Πώς μοιάζει ένα καλό, μοντέρνο περιβάλλον εργασίας;»
Ο Mallard, λέει, πως η δέσμευση είναι εκεί και η αλλαγή είναι ήδη σε εξέλιξη. Μια από τις πρώτες και «περισσότερο διδακτορικές αποφάσεις» του ως Προέδρου της Βουλής ήταν, το 2017, όταν αφαίρεσε τις αναφορές στον Ιησού Χριστό από την κοινοβουλευτική προσευχή.
Ήταν μια αμφισβητούμενη κίνηση, που γνώρισε διαμαρτυρίες, αλλά ο Mallard λέει ότι ήθελε να κάνει μια δήλωση σχετική με την διαφορετικότητα.
Παρόμοια, η βουλή έχει κάνει πρόοδο προς την κατεύθυνση της φιλοξενίας γονέων στους κόλπους της – όπως με το να κάνει πιο εύκολο για τις βουλεύτριες και τους βουλευτές να παίρνουν προσωπικές άδειες, με το να αλλάζει τις ώρες των συνεδριάσεων της βουλής ώστε να ολοκληρώνονται μια εβδομάδα νωρίτερα και με το να αφαιρέσουν τους «για μέλη μόνο» περιορισμούς μέσα στα όρια των κοινοβουλευτικών κτηρίων και παροχών.
Το 2019 ένα βίντεο που δείχνει τον Mallard να ταΐζει με μπιμπερό το μωρό ενός βουλευτή, στο ενδιάμεσο διάστημα μιας εκλογικής αναμέτρησης έγινε viral. Στην πραγματικότητα «Δεν ήταν κανένα σπουδαίο πράγμα – αλλά μετατράπηκε σε ένα σημαντικό σύμβολο», λέει.
«Πιστεύω ότι έχουμε υποχρέωση να καθοδηγήσουμε την κοινωνία, ώστε να πει «Πώς μοιάζει ένα καλό, μοντέρνο εργασιακό περιβάλλον; Ας γίνουμε κι εμείς ένα.»
Αυτό επεκτείνεται από το κοινοβουλευτικό προσωπικό –καθαριστές και υπεύθυνοι τροφοδοσίας έχουν πληρωθεί έναν ικανοποιητικό μισθό από τον προηγούμενο κιόλας χρόνο– ως το υψηλότερο επίπεδο της πολιτικής γραφειοκρατίας, όπως αναφέρει ο Mallard.
Εξαίρει τις περιπτώσεις της Ardern και της εθνικής βουλεύτριας Paula Bennett (που ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, όταν ο βουλευτής Jami-Lee Ross κατηγορήθηκε για κακή σεξουαλική διαγωγή) με το να έχουν κάνει ξεκάθαρες τις προθέσεις των συνεδριάσεων τους.
Αλλά, ειδικά μετά την Έκθεση Francis, η πρόθεση για αλλαγή έχει καλωσοριστεί με δομικές αλλαγές από την Κοινοβουλευτική Υπηρεσία, τον μεγαλύτερο εργοδότη μέσα στο συγκεκριμένο σύμπλεγμα, με σκοπό να βελτιωθεί η εργασιακή διαδικασία και να αποβληθεί η κακή συμπεριφορά.
Από τον Ιούλιο του περασμένου έτους, 29 από τις 85 συστάσεις της Έκθεσης Francis είχαν εκτελεστεί – περιλαμβανομένου της εισαγωγής ενός κώδικα συμπεριφοράς και μιας επιτροπής διαφορετικότητας – με άλλες 40 να ακολουθούν.
Το έργο συνεχίζεται, λέει ο διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Υπηρεσίας, Rafael Gonzalez-Montero: «Η πολιτισμική αλλαγή είναι το σημαντικό κομμάτι. Απλώς με το να τικάρουμε κουτάκια και να λέμε έχουμε τελειώσει τα 85 – αυτό δεν πρόκειται να πετύχει κάτι».
Όμως κάθε επίπεδο της κυβέρνησης έχει προσαρμοστεί με τη δέσμευση, λέει – ξεκινώντας με το να υποστηρίζουμε τους νέους βουλευτές. Πράγματι, στην έκθεση της, η ανεξάρτητη ερευνήτρια Debbie Francis ξεχώρισε «την αυξανόμενη ποικιλομορφία των μελών» ως έναν παράγοντα κλειδί που οδηγεί σε θετικές εξελίξεις εντός της βουλής.
Ο Omer λέει ότι έχει ακούσει τις ιστορίες του παρελθόντος, όπου νέοι βουλευτές είχαν αφεθεί να βρουν τον δρόμο μόνοι τους ως μέλη του κοινοβουλίου. «Αυτό είναι βάρβαρο – είναι ένα τόσο τεράστιο και τρομακτικό περιβάλλον. Αν αυτό συνέβαινε σε μένα, σήμερα, θα με έφερνε σε μεγάλη δυσκολία.
Αλλά η προσωπική του εμπειρία έχει προς το παρόν υπάρξει αρκετά διαφορετική, με την δέσμευση για αλλαγή φανερή από την πρωθυπουργό προς την Κοινοβουλευτική Υπηρεσία. Από την πρώτη του μέρα μέσα στην συνεδρίαση του Εργατικού Κόμματος», ο Omer λέει. «μας είπε ότι είμαστε ευπρόσδεκτοι».
«Μπορείς να δεις καθαρά ότι έχουν δουλέψει σκληρά για να είναι βέβαιο ότι έχουμε ένα ασφαλές περιβάλλον για όλους – ότι ανεξάρτητα από το ποιος είσαι, ποιο είναι το περιβάλλον σου, μπορείς να έρθεις και να συνδράμεις».
Τώρα, ο Omer λέει, ότι «δεν μπορεί να περιμένει» μέχρι να ξεκινήσει.
