Είναι απ’αυτές τις περιπτώσεις, που η συνθήκη μιας παράστασης αποτελεί την καλύτερη αφορμή για μια συνέντευξη και συζήτηση γύρω από το κουήρ. Ο Γιώργος Ιατρού συμμετέχει στις -κουήρ- «Βάκχες» της Έλλης Παπακωνσταντίνου, που θα παιχτούν στο πλαίσιο του φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου. Ο Γιώργος Ιατρού έχει, επίσης, καταφέρει – μέσα από την ντραγκ περσόνα του (Νίνα Νάη)- να σπάσει τα στερεότυπα που πολύ συχνά συναντάμε σε πολλές μορφές τέχνης, όπως αυτή του οπερατικού τραγουδιού.
Μίλα μας λίγο για τη συμμετοχή σου στο έργο;
Πέρσι που έκανα την πρώτη μου συνεργασία στο θέατρο στην παράσταση Φθινόπωρο με το Γιάννη Σκουρλέτη/ Bijoux de Kant, ήρθε η Έλλη Παπακωνσταντίνου να το δει και μου ζήτησε να της κάνω μία ακρόαση. Πήγα λοιπόν χωρίς μονόλογο, με άγνοια από ακροάσεις ηθοποιών, τραγούδησα ένα μέρος από τον Προμηθέα του Ορφ που είχα κάνει πριν δύο χρόνια στο Μπαϊρόιτ και μου πρότεινε τον Τειρεσία. Στη συνέχεια ακολούθησε μία εκτεταμένη, επίπονη, βαθιά δημιουργική δουλειά 2,5 μηνών κατά την οποία γεννήθηκε το έργο που θα δείτε στο φεστιβάλ Αθηνών 4-6.7.
Είμαι πολύ ευγνώμων που συμμετέχω σε ένα τέτοιο πρότζεκτ με σπουδαίους ερμηνευτές και δημιουργούς από τελείως διαφορετικά περιβάλλοντα και που έχουμε την ευκαιρία να ταξιδέψουμε σε διάφορα φεστιβάλ και θέατρα της Ευρώπης. Την προηγούμενη εβδομάδα ήμασταν στο muziekgebouw του Άμστερνταμ ένα υπερσύγχρονο θέατρο φτιαγμένο από γυαλί πάνω στο νερό και τώρα βρισκόμαστε στη Μασσαλία κι έξω από την πρόβα μας γίνεται ένα φεστιβάλ μεταναστών με μουσικές και φαγητό του κόσμου. Είναι σπουδαία εμπειρία η περιοδεία.
Οι «Βάκχες» που ανεβάζετε αποτελούν μια πρωτότυπη ανάγνωση της ευριπίδειας τραγωδίας. Πιο είναι αυτό το στοιχείο πρωτοτυπίας που φέρνει η δική σας ανάγνωση;
Νομίζω μιλάμε- με αφορμή τις Βάκχες- για σύγχρονα ζητήματα, για το gender, τον καπιταλισμό, την εξουσία, το political correctness, τον φεμινισμό. Επίσης, η πρωτοτυπία έγκειται στα υλικά της παράστασης. Συνδυάζει όπερα, σύγχρονο χορό, βίντεο Αρτ, ηχοτοπία, ψυχανάλυση, ποπ μουσική και έναν σεισμογράφο επί σκηνής ως περφόρμερ.
Είναι η έννοια του κουήρ και της ρευστότητας των ταυτοτήτων κάτι καινούργιο για τον χώρο της τραγωδίας ή απλώς τα τελευταία χρόνια μαθαίνουμε να το αναγνωρίζουμε;
Δεν νομίζω ότι είναι καινούργιο. Ιστορικά οι γυναικείοι ρόλοι στην τραγωδία παίζονταν από άντρες, ένα είδος drag δηλαδή- το οποίο βέβαια γινόταν λόγω της πατριαρχίας και της υποβαθμισμένης θέσης της γυναίκας. Επίσης, ο Τειρεσίας στο μύθο έχει μεταμορφωθεί κι έχει ζήσει ως γυναίκα- εταίρα και αργότερα ξανά ως άντρας. Είναι μία βαθιά κουήρ, ρευστή ύπαρξη που εμπεριέχει τη σοφία όλων των φύλων και όλες τις επιθυμίες και αυτή είναι και η προσέγγιση μου στον ρόλο αλλά και στη ζωή μου ως ένα βαθμό.
Πάντως τα τελευταία χρόνια είναι αλήθεια ότι το κουήρ το συναντάμε όλο και πιο συχνά σε όλα τα είδη τεχνών αλλά και στην πολιτική και σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής κι αυτό γιατί υπάρχει η ανάγκη να μιλήσουμε για έναν άλλο τρόπο ύπαρξης, που δεν καταπιέζει τα σώματα και τα πνεύματα, που ανοίγει δυνατότητες και δεν περιορίζει, περικλείει, εδραιώνει. Κι αυτή, κατά τη γνώμη μου, είναι η νέα οντολογία, το κουήρ ως τρόπος να είμαστε και να γινόμαστε.
Πώς αποτυπώνεται όλο αυτό το queerness στις «δικές» σας Βάκχες;
Αισθητικά, στα κοστούμια, στο μέικ απ, στην χορογραφία, στο κείμενο, στη μουσική και πιο πολύ στην ανάγκη μας να γίνουμε κουήρ. Αν δεν είναι οι Βάκχες κουήρ… τότε τι;
Πώς αυτοπροσδιορίζεσαι καλλιτεχνικά;
Θα έλεγα ντραγκ βαρύτονος, με όλες τις αντιφάσεις που αυτό φέρει. Αλλά είμαι ανοιχτός στο να διευρύνω τους ορίζοντες μου καλλιτεχνικά πέρα από αυτά που ήδη γνωρίζω. Πχ στις Βάκχες δουλέψαμε εκτεταμένα, χορογραφία δίπλα σε εξαιρετικούς χορογράφους (sine qua non) και χορευτές (Χαρά Κότσαλη και Άρης Παπαδόπουλος). Οπότε νιώθω ότι με κάθε νέα παραγωγή αποκτώ και νέα βέλη στη φαρέτρα μου. Δεν θέλω όμως να γίνομαι type cast ή να είμαι βιωματικός περφόρμερ. Μου αρέσει η πρόκληση των “κόντρα” ρόλων. Με ενδιαφέρει πάντα η κλασική και σύγχρονη όπερα που είναι το μεγάλο μου πάθος αλλά και το θέατρο και διαφορετικά παραστασιακά είδη που μπλέκουν πολλές τέχνες- όπως πχ τώρα οι Βάκχες μας. Μετά από δεκαπέντε χρόνια στη σκηνή αυτό που εκτιμώ πλέον πιο πολύ είναι οι καλές συνεργασίες και οι ανθρώπινες σχέσεις που αναπτύσσονται στις πρόβες.
Ποια στερεότυπα καλείται να διαχειριστεί ένας καλλιτέχνης της Όπερας και πώς μία ντραγκ περσόνα μπορεί να τον βοηθήσει να απαλλαγεί απ΄αυτά;
Τα στερεότυπα είναι διάφορα. Π.χ. οι τραγουδιστές όπερας δεν είναι καλοί ηθοποιοί, αρνούνται να κινηθούν ή να κάνουν πράγματα που μπορεί να τους ζορίσουν ή να επηρεάσουν το φωνητικό τους αποτέλεσμα. Οι βαρύτονοι είναι οι μάτσο, αρχετυπικά “άντρακλες” που κάνουν τον κακό, τον μπαμπά, τον στρατιώτη, το καμάκι. Κάπως όλα αυτά με τη βοήθεια της Νίνας αλλά και την γενικότερη προσέγγιση μου στην λυρική τέχνη νιώθω ότι τα προκαλώ, τα κοντράρω και προσπαθώ να χαράξω έναν δικό μου καλλιτεχνικό δρόμο. Το ίδιο θα δείτε και από τη συνάδελφο μου κι εξαιρετική σοπράνο Λητώ Μεσσήνη που επίσης συμμετέχει στις Βάκχες.
Υπάρχουν όμως και άλλα στερεότυπα που ακολουθούν τους κουήρ καλλιτέχνες. Συχνά δεν σε παίρνουν στα σοβαρά και καλείσαι να κάνεις υπερπροσπάθεια για να πείσεις ότι αυτό που κάνεις είναι λετζίτ και υψηλού επιπέδου. Έχω χάσει ρόλους λόγω της ανοιχτής παρουσίας και θέσης μου στον κόσμο, βέβαια έχω κερδίσει την δημιουργικότητα και την ηρεμία μου.
Ποια άλλα καλλιτεχνικά σου σχέδια πρέπει να γνωρίζουμε;
Στις 29 και 30.6 τραγουδάω τον He στην σύγχρονη όπερα του Ορέστη Παπαϊωάννου “The fall of the house of Commons , ένα έργο για τη σχέση του ανθρώπου με το ΑΙ σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Ευκλείδη. Και αργότερα 17-20.7 θα τραγουδήσω ως Νίνα Νάη τα είκοσι τραγούδια του ελληνικού λαού του Γ. Κωνσταντινιδη στο φεστιβάλ Αθηνών σε σκηνοθεσία Γιάννη Σκουρλέτη/bijoux de Kant με τον χρόνια συνεργάτη μου μαέστρο Γ.Ζιαβρα και co performer το icon Daglara.
Πες μας κάτι για το τέλος;
Έρχονται κάποια δύσκολα χρόνια για τους καλλιτέχνες, τους κουήρ, τους εργαζόμενους, τους μετανάστες, τους μη προνομιούχους. Αλληλεγγύη σε όλα, να προστατεύουμε το ένα το άλλο, να έχουμε φωνή και να αγωνιζόμαστε… οι εκλογές και η ανάθεση δεν είναι μονόδρομος.
Πληροφορίες
Πειραιώς 260 (Η)
04/07 έως 05/07/2023 στις 21:00
06/07/2023 στις 21:30
