Ενδυναμωτικός τρόπος έκφρασης και προβολής ή ένα επικίνδυνα τοξικό περιβάλλον; Στον απόηχο των νέων (και πιο φοβικών) οδηγιών της Meta για τη ρητορική μίσους αλλά και της συχνής ακροδεξιάς προπαγάνδας του “x” (πρώην Twitter), έξι ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα γράφουν για το πόσο ασφαλή νιώθουν -πλέον- στον κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Χριστιάνα Γεννατά – ψυχολόγος
Ανησυχητικά πρόσφατα παραδείγματα εν δυνάμει αποκλεισμού, και ήδη περιορισμού και μη προστασίας των κουήρ ατόμων, είναι οι αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές της Meta για τη ρητορική μίσους.
Πολλά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα μιλούν ανοιχτά στα social media για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό ή/και για την ταυτότητα του φύλου τους, αναφέρουν τις αντωνυμίες που χρησιμοποιούν, ενημερώνουν για ασφαλείς πρακτικές, κατακρίνουν δημόσια την ρητορική μίσους και τις διακρίσεις, είτε και δημοσιεύουν τις προσωπικές τους ιστορίες: από ένα ομο/τρανσφοβικό περιστατικό μέχρι μία γλυκιά ιστορία για το coming out με μία θετική για αυτά έκβαση. Ως εκ τούτου, ενισχύεται η αλληλεγγύη, η ασφάλεια, δημιουργείται δηλαδή ένας χώρος ορατότητας και ύπαρξης. Ωστόσο, το πόσο ασφαλείς είναι αυτές οι πλατφόρμες, τι πολιτικές και κανόνες εφαρμόζουν για την προστασία όλων των μειονοτήτων, μας φέρνει αντιμέτωπα αναπόφευκτα με την αναπαράσταση της προστασίας ή μη, της αποδοχής ή μη, της κουήρ ταυτότητας από το ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό σύστημα. Ανησυχητικά πρόσφατα παραδείγματα εν δυνάμει αποκλεισμού, και ήδη περιορισμού και μη προστασίας των κουήρ ατόμων, είναι οι αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές της Meta για τη ρητορική μίσους, όπως και η σταδιακή αποχώρηση αρκετών προφίλ από το Χ (πρώην Twitter), λόγω της αφαίρεσης δυνατότητας αναφοράς του misgendering και της στοχευμένης τρανσφοβικής συμπεριφοράς. Ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν πως η αίσθηση ασφάλειας σε οποιοδήποτε κοινωνικό δίκτυο μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των νεαρών κουήρ ατόμων. Όπως αναφέρει το Trevor Project στα ευρήματά του «το να αισθάνεσαι ασφαλής και αποδεκτός σε τουλάχιστον έναν διαδικτυακό χώρο συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο αυτοκτονίας τον περασμένο χρόνο και χαμηλότερα ποσοστά άγχους για όλα τα νεαρά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα».
Ηλίας Λουκόπουλος – Κούτσης (aka Aphrodite HGW)
Ο σημερινός Ηλίας βλέπει τα social media ως μια ζούγκλα, όπου η ασφάλεια – ειδικά για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα – είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Από την πρώτη μου εμπειρία στα social media, ήξερα ότι δεν ήταν ασφαλές περιβάλλον. Θυμάμαι, έφηβος ακόμα, όταν έφτιαξα προφίλ στο Hi5 και έπεσα πάνω σε μια επεξεργασμένη φωτογραφία του Σάκη Ρουβά στο σώμα μιας γυναίκας με μαγιό, προφανώς για να τον «προσβάλλουν». Χωρίς να έχω τότε τη συνειδητοποίηση που έχω σήμερα, κατάλαβα πως βρίσκομαι σε επικίνδυνα νερά. Μεγαλώνοντας, ήλπιζα – έστω και λίγο – ότι το monitoring και το fact-checking θα βελτίωναν την κατάσταση. Όμως, η πραγματικότητα με διαψεύδει. Σήμερα, ζούμε σε μια εποχή που η τοξικότητα στα social media έχει ενισχυθεί, ενώ το ασταθές πολιτικό κλίμα και η άνοδος συντηρητικών δυνάμεων, όπως η δεύτερη θητεία Τραμπ, κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Ο έφηβος Ηλίας δεν ένιωθε ασφαλής. Ο 20άρης Ηλίας είχε μια μικρή ελπίδα. Ο σημερινός Ηλίας βλέπει τα social media ως μια ζούγκλα, όπου η ασφάλεια – ειδικά για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα – είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Το μόνο που μένει είναι η συνειδητοποίηση ότι, δυστυχώς, η αλλαγή είναι πιο δύσκολη απ’ όσο φανταζόμασταν.
Μελίνα Νάτσιου, ηθοποιός
Δε νιώθω ιδιαιτέρως ασφαλής να εκφράσω την άποψη μου δημοσίως γι΄αυτό και το κάνω σπανίως.
Ως τρανς άτομο, έκανα coming out στο διαδίκτυο ώστε να έχω μια εικόνα του πώς φαίνομαι στον κόσμο. Καθαρά επιφανειακά και από θέμα εμφάνισης. «Είμαι τέρας», όπως νιώθω τις μισές μέρες ή «εντάξει, καλή είμαι μωρέ», τις υπόλοιπες μισές; Γεγονός είναι πως όσο πιο δημόσιο είναι το προφίλ σου τόσο περισσότερο εκτίθεσαι και παραδίνεσαι στα θηρία. Θυμάμαι σε μια συνέντευξη που έδωσα σε πολύ δημοφιλές σάιτ, πάνω από τα μισά σχόλια, περιείχαν ρητορική μίσους και χοντροκομμένο misgendering. Δε νιώθω ιδιαιτέρως ασφαλής να εκφράσω την άποψη μου δημοσίως εξού και το κάνω σπανίως. Κανείς δεν κρίνει αυτό που λες παρά στέκονται στο πώς φαίνεσαι. Εάν η ψευδαίσθηση ότι είσαι προστατευμένος πίσω από ένα κινητό, δημιουργεί την άλλη ψευδαίσθηση ότι από μια φωτογραφία σου, εξαρτάται η – δικαιολογημένα εύθραυστη – ψυχική σου υγεία, τότε είναι πιθανό να κάνεις και κακό στον εαυτό σου, μιας και βιώνεις κοινωνική απόρριψη. Αρκετές οι περιπτώσεις αυτόχειρων παιδιών, λόγω κακόβουλων σχολίων στα social media. Η οικογενειακή απόρριψη σε κάνει να στραφείς στην κοινωνία, η οποία με την απόρριψή της σε οδηγεί στα social media, ως την τελευταία σου ευκαιρία για αποδοχή. Μόνο που στις πλατφόρμες, οι άνθρωποι θέλουν να πουν την άποψή τους αδιαφορώντας αν σε πληγώνει οποιοσδήποτε χαρακτηρισμός τους. Κάποιος θα πει, πως αυτό ισχύει για πολλές ομάδες ανθρώπων, ωστόσο στη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, θίγεται ένα υπαρξιακό ζήτημα που κλονίζει τον πυρήνα σου. Πήγα να το πάθω στην αρχή της φυλομετάβασής μου και δε θα την «έβγαζα καθαρή», εάν δεν έκανα ψυχοθεραπεία. Ωστόσο, εξακολουθώ να μη λέω την άποψή μου σε δημόσια σάιτ, μιας και απο πολιτικό ή κοινωνικό σχόλιο, θα γίνω απλώς «ένας άντρας που φοράει φουστάνια» και που οφείλει να «ψοφήσει για να ξεβρωμίσει ο τόπος».
Χλόη Νικολαΐδη, καλλιτέχνης
Πιστεύω πως οι μόνοι που αισθάνονται ασφαλείς στα social media είναι οι cis hetero άνδρες.
Φυσικά και δε νιώθω ασφαλής. Όμως δεν έχω μάθει να φοβάμαι εύκολα, ίσως επειδή είμαι ένα άτομο που πάντα είχα υποστήριξη από οικογένεια και φίλους, και δεν είχα θέματα bullying στο δρόμο ή online. Οπότε, όταν βρεθώ σε μια κατάσταση με άσχημα ομοτρανσφοβικά σχόλια ή μηνύματα, που πρέπει να αμυνθώ ή να υποστηρίξω κάποιο άλλο άτομο, το κάνω χωρίς δεύτερη σκέψη. Είναι, όμως, τρομακτική η κατάσταση η οποία εξελίσσεται. Αυτό που με φοβίζει είναι το μέλλον που βλέπω να έρχεται. Αντί να προχωράμε μπροστά σε ό,τι αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα, έχουμε σταματήσει την εξέλιξη και οπισθοδρομούμε σε νοοτροπίες και αντιλήψεις που είχαν οι παππούδες μας. Και η δυνατότητα που δίνουν τα social για έκφραση του πραγματικού εαυτού, πίσω από την προστασία της οθόνης και της ανωνυμίας, έχει πάρει δυστοπικές διαστάσεις πλέον, και ειδικά μετά την εκλογή του Τραμπ. Πιστεύω πως οι μόνοι που αισθάνονται ασφαλείς στα social media είναι οι cis hetero άνδρες. Φαίνεται από τον τρόπο που μιλάνε και το τί λένε, με πόση αναισθησία και entitlement σχολιάζουν τα πάντα, αγνοώντας τα πάντα πέρα από τη δική τους ζωή. Όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι δεν είμαστε ασφαλείς, και όχι μόνο ως ΛΟΑΤΚΙ+. Και δεν είμαστε ασφαλείς ακριβώς από αυτούς τους cis hetero άνδρες, που τη βλέπουν υπερασπιστές της πατριαρχίας και υπερήφανοι της “χ” εθνικότητας γιατί μόνο μέσω αυτής έχουν μάθει να δίνουν στον εαυτό τους αξία. Αν τους γδύσεις από τον ρόλο του μάτσο άνδρα και της εθνικής υπερηφάνειας δεν ξέρουν καν ποιοι είναι. Δεν θέλουν να δουν πως οι ρόλοι που με τόσο ζήλο υπερασπίζονται είναι η φυλακή τους, και όσο δυστυχούν αυτοί, μιζεριάζουν και εμάς τους υπόλοιπους.
Στρατής Σκουντιανέλλης, δημοσιογράφος
Οι άνθρωποι πάντα θα βρίσκουμε κάποιον τρόπο να διακινούμε τις ιδέες μας με πυκνή ροή. Ας αντισταθούμε σε νεοφασιστικά ψηφιακά περιβάλλοντα που μας θέτουν σε κίνδυνο.
Δεν θα το κρύψω, κάνω πολύ «παραμετροποιημένη» χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Υπάρχουν μέρες που, όσο συζητιέται ένα θέμα που «διαχωρίζει» τα σύμμαχα άτομα από τους (έως τότε κρυφούς) πολέμιους, εγώ βάζω το κατάλληλο keyword στο ψαχτήρι του timeline μου, και διαπιστώνω ικανοποιημένος, κυριολεκτικά μηδέν αναρτήσεις επαφών μου, προσκείμενες στην «απέναντι» πλευρά. Αυτό το έχω πετύχει με πολλές διαγραφές και μπλοκαρίσματα, κάποια από αυτά με ένα άλφα συναισθηματικό κόστος. Ήμουν υποχρεωμένος να προχωρήσω σ’ αυτές τις διαγραφές; Όλα είναι ζήτημα μεθοδικής αυτοπροστασίας; Περιδιαβαίνουμε τα S/M με ατομικά προσδιορισμένη την ευθύνη της ασφάλειάς μας, της σωματικής και ψυχικής υγείας και ακεραιότητάς μας; Όσο η λεκτική βία συνεχίζει να λειτουργεί κοινωνικά, ως μορφή έμπρακτης άσκησης φοβίας, επίκρισης, περιφρόνησης και τελικά αποβολής και αδικίας, κατά ανθρώπων οι οποίοι βρίσκονται στο πεδίο της ετερότητας, τόσο, συγκεκριμένοι περιορισμοί της ελευθερίας της έκφρασης θα είναι δίκαιοι. Χρειαζόμουν το Meta και τον Ζούκενμπεργκ να επιβάλουν τέτοιους περιορισμούς υπέρ της ασφάλειάς μου; Ναι, χρειαζόμουν και αυτούς. Έχουν βγάλει και οι δύο αρκετά χρήματα από εμένα. Κάποια από αυτά, και μέσα από τις επιθέσεις που υπέστην ή κινδύνεψα να υποστώ. Επίσης, συγκατατέθηκα να τα βγάλουν, υπό ορισμένους όρους, τους οποίους εκ των υστέρων ανατρέπουν για να εναγκαλιστούν, κι άλλο, με τους συναδέλφους τους μεγιστάνες οι οποίοι επιτίθενται στα φτωχά άτομα και καμαρώνουν τον Τραμπ. Τυπογραφία, βιβλίο, αφίσα, βίντεο, διαδίκτυο, blogs, μέσα κοινωνικής δικτύωσης… Οι άνθρωποι πάντα θα βρίσκουμε κάποιον τρόπο να διακινούμε τις ιδέες μας με πυκνή ροή. Ας αντισταθούμε σε νεοφασιστικά ψηφιακά περιβάλλοντα που μας θέτουν σε κίνδυνο.
Αστέρη Φωτιάδη, δάσκαλο προσβάσιμης γιόγκα
Ως non – binary άτομο πρέπει να προσέχω πολύ με τι περιεχόμενο αλληλοεπιδρώ
Ως δάσκαλο γιόγκα ανοιχτό με την non-binary ταυτότητα φύλου, τα μέσα δικτύωσης είναι ο μόνος τρόπος να προωθήσω τη δουλειά μου, μιας και γνωρίζω ότι στην Ελλάδα κανένας εργοδότης δεν πρόκειται να μου κάνει πρόσληψη λόγο της ταυτότητας μου. Τα socials είναι ένα ναρκοπέδιο για κάθε ευάλωτο άτομο. Στις τρανς ταυτότητες, η anti-woke προπαγάνδα μια ακροδεξιά συνωμοσιολογία έχει εισχωρήσει στον δημόσιο διάλογο, με την χείρα βοηθείας από την meta, η οποία χαλάρωσε την πολιτική της προς της ρητορική μίσους. Προσωπικά, πρέπει να προσέχω πολύ με τι περιεχόμενο αλληλοεπιδρώ, έτσι ώστε να μην λάβει εντολή ο αλγόριθμος να κάνω αλληλεπίδραση με προβληματικό που έχει ξεκάθαρα σκοπό να πυροδοτήσει μία έντονη αντίδραση απο πλευράς μου, έτσι ώστε να φανώ ως το υστερικό τρανς άτομο. Ο λόγος που ανέφερα ότι είμαι ανοιχτά non-binary άτομο που διδάσκει γιόγκα, είναι επειδή τον Ιούνιο του 2024, ένα στέλεχος ακροδεξιού κόμματος είδε ένα απο τα βίντεο που δημιούργησα για να διαφημίσω τη δουλειά μου και το κοινοποίησε με σκοπό τον δημόσιο εξευτελισμό μου. Το συγκεκριμένο βίντεο είχε γίνει δημοφιλές και είχαν γεμίσει τα σχόλια με ρατσιστικές δηλώσεις για την ταυτότητα μου, το βάρος μου και την ψυχική μου υγεία.Τα σόσιαλ μίντια για εμάς τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα αλλά και πολλές άλλες ευάλωτες ομάδες μπορεί να είναι ένα μέσο χειραφέτησης. Έχουμε τον χώρο να ενδυναμώσουμε την κοινότητα μας, αλλά ακόμα και να έχουμε ευκαιρίες εργασίας λόγω της δημόσιας εικόνας μας.Πλέον, στην τωρινή πολιτική σφαίρα η δουλειά που κάνουμε ως κοινότητα έχει ακόμα περισσότερη σημασία να συνεχίσει.
