Vasilis Thanopoulos
Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως Πανελλήνια Σχολική Ημέρα κατά της Βίας και του εκφοβισμού.
Φέτος, το υπουργείο κάλεσε σχολικές μονάδες της χώρας να αφιερώσουν χρόνο (δύο ή περισσότερες διδακτικές ώρες με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών) σε δράσεις-συζητήσεις – εκδηλώσεις (π.χ. βιβλιοπαρουσιάσεις, προβολές ταινιών, εικαστικά εργαστήρια, διαδραστικές ομιλίες, βιωματικά σεμινάρια κ.α.) με στόχο την ευαισθητοποίηση σε θέματα βίας και σχολικού εκφοβισμού.
Μέσα από μήνυμά της, η υφυπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη τόνισε πως : «Το σχολείο κλείνει την πόρτα στο φόβο και στη βία. Ανοίγουμε μια μεγάλη αγκαλιά αλληλεγγύης, σεβασμού, φιλίας, στήριξης και ευγενούς άμιλλας. Η μαθητική ζωή είναι μια συναρπαστική διαδρομή γνώσης, εξέλιξης και ολοκλήρωσης, που περνά μέσα από δυνατές σχέσεις κατανόησης και στήριξης. Μαθαίνουμε να μοιραζόμαστε και να στηριζόμαστε. Σε αυτή τη διαδρομή κάθε αντιπαλότητα που εκδηλώνεται μα τρόπο επιθετικό και βίαιο δεν έχει θέση».
Στο μήνυμά της αναφέρθηκε και στο σχέδιο δράσης του υπουργείου απέναντι στον εκφοβισμό και τη βία στο σχολικό περιβάλλον.
Όλα καλά μέχρι εδώ και φυσικά όλες οι προσπάθειες με στόχο την εξάλειψη του φαινομένου αυτού είναι σημαντικές. Με μια μικρή αλλά εξαιρετικά σημαντική επισήμανση:
Καμία απ΄αυτές τις προσπάθειες δε θα φέρει το αποτέλεσμα που πρέπει αν δεν ξεπεράσει τις επιδερμικές προσεγγίσεις και δεν ασχοληθεί με ζητήματα διαφορετικότητας, έμφυλων διακρίσεων και σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της Έρευνας για το Σχολικό κλίμα που διεξήχθη από την Colour Youth – Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας, ένα στα τρία παιδιά έχουν δεχτεί κάποιας μορφής λεκτική παρενόχληση (βρισιές, απειλές, χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου, κοροϊδευτικές κινήσεις, γελάκια, κλπ.) για τον σεξουαλικό προσανατολισμό (32,0%), το φύλο (31,1%), ή/και την έκφραση φύλου τους (50,3%). Επίσης, περίπου ένα στα επτά παιδιά έχουν δεχτεί κάποιας μορφής σωματική παρενόχληση ή/και σωματική βία (σπρωξιές, σκουντήγματα, φτυσίματα, γροθιές, κλωτσιές, κλπ.) σε σχέση με τον σεξουαλικό προσανατολισμό (14,6%), το φύλο (12,6%), ή/και την έκφραση φύλου τους (19,3%). Επιπλέον, ένα στα τρία ΛΟΑΤΚ παιδιά (33,0%) δηλώνουν ότι έχουν δεχτεί σεξουαλική παρενόχληση.
Η υφυπουργός μάς λέει ότι το υπουργείο ανταλλάσσει εμπειρία με χώρες που εφάρμοσαν επιτυχημένες στρατηγικές αντιμετώπισης του εκφοβισμού και της βίας στα σχολεία όπως η Νορβηγία, η Ισπανία, η Φινλανδία (σ.σ. χώρες που δε φοβούνται να μιλήσουν για ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα στα σχολεία). Παράλληλα, όμως, επισημαίνει πως θα προσαρμόσει τις εμπειρίες αυτές στην ελληνική πραγματικότητα και ανάγκες. Δυστυχώς, όλοι/ες καταλαβαίνουμε τι σημαίνει αυτό.
Αναφέρει, επίσης, ότι εισάγεται ο θεσμός του «δασκάλου συμβούλου εμπιστοσύνης», στον οποίο θα μπορούν να απευθύνονται οι μαθητές ατομικά ή ομαδικά, συζητώντας προβλήματα που αντιμετωπίζουν, όπως θέματα σχολικού εκφοβισμού.
Αυτό, τη στιγμή που φορείς και οργανώσεις κάνουν λόγω και έλλειψη κατευθυντήριων οδηγών γύρω από θέματα φύλου και σεξουαλικότητας, στα σχολεία αφήνοντας τα θέματα αυτή στη διακριτική ευχέρεια των εκπαιδευτικών.
Χαρακτηριστικά είναι όσα αναφέρει το Πολύχρωμο Σχολείο, “οι εκπαιδευτικοί όταν καλούνται να αντιμετωπίσουν ένα σοβαρό σχετικό ζήτημα στο σχολείο, ή ακόμα και σε απλές περιπτώσεις σχολιασμού της επικαιρότητας ή σε ερωτήματα των παιδιών, συνήθως παίρνουν θέση και εκφράζουν άποψη με βάση τις προσωπικές τους προκαταλήψεις, κοινωνικές ή θρησκευτικές. Αυτό συμβαίνει αφενός επειδή στην συντριπτική τους πλειοψηφία δεν έχουν λάβει ειδική επιμόρφωση και δυστυχώς παραμένουν αδαείς και αφετέρου επειδή δεν υπάρχουν κατευθυντήριες γραμμές από το υπουργείο γύρω από θέματα φύλου και σεξουαλικότητας. Ένας άλλος πολύ σημαντικός λόγος που αναπαράγει την στρεβλή αυτή κατάσταση ακόμα και σε περιπτώσεις εκπαιδευτικών που έχουν επαρκείς γνώσεις είναι η αίσθησή τους ότι πιέζονται από αυτό που είναι αντιληπτό ως «η άποψη της κοινωνίας», άρα υποθετικά και των γονέων, οπότε θεωρείται ότι είναι αναγκασμένοι να αθετήσουν τις παιδαγωγικές κι επιστημονικές θέσεις και να συμμορφωθούν με το «παραδεδομένο».”
“Μία καθηγήτρια άρχισε να λέει πως τα μέλη της ΛΟΑΤΚ
κοινότητας δεν κάνουν καλό στην κοινωνία και τους σύγκρινε με
τους παιδόφιλους και τους κανίβαλους… ήταν η αγαπημένη μου
μέχρι εκείνη την μέρα…”
“Μια καθηγήτρια μια φορά είχε περιγράψει ένα τρανς άτομο με
χαρακτηρισμούς όπως «αυτό το πράγμα», «αυτή η αηδία»,
«αυτό το διαστρέβλωμα»…”
“Με απέβαλλε από το μάθημα λέγοντας μου μπροστά σε
όλη την τάξη «Συγγνώμη αν σε προσέβαλα, αν είσαι λεσβία ή
ομοφυλόφιλη» με ύφος ειρωνικό. Έβαλα τα κλάματα και βγήκα
στο προαύλιο και πλέον όλη μου η τάξη γνωρίζει για την
σεξουαλικότητα μου χωρίς την άδεια μου…”
Κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου της Βουλής με θέμα την αντιμετώπιση του bullying στα σχολεία, η βουλεύτρια του Σύριζα, Ραλλία Χρηστίδου, έθεσε το ζήτημα της ανάγκης ένταξης μαθημάτων και προγραμμάτων που θα προωθούν τον σεβασμό στη διαφορετικότητα καθώς και προγραμμάτων οπτικής φύλου και σεξουαλικής αγωγής στην εκπαιδευτική διαδικασία, υπογραμμίζοντας τη σημασία τους για τον περιορισμό φαινομένων bullying.
Ρώτησε, επίσης, αν υπάρχει συγκεκριμένος σχετικός προγραμματισμός του Υπουργείου και γιατί μέχρις ότου να υλοποιηθεί ο προγραμματισμός αυτός καταργήθηκαν επιτυχημένοι θεσμοί όπως η Θεματική Εβδομάδα στα σχολεία, η οποία πέρσι υλοποιήθηκε στα 1.656 από τα 1.700 Γυμνάσια της χώρας.
Τέλος, με δεδομένο ότι κανένα από αυτά δεν θα πραγματοποιηθεί φέτος, η κα Χρηστίδου ρώτησε την Υφυπουργό αν τουλάχιστον γίνεται σήμερα επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, ώστε να διαπιστώνουν έγκαιρα και να αντιμετωπίζουν με επιτυχία φαινόμενα bullying ή αν έστω υπάρχει σχετικός συγκεκριμένος σχεδιασμός επιμόρφωσης και από ποιον φορέα.
Δυστυχώς, η υφυπουργός Παιδείας απαντώντας μίλησε αορίστως για επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, χωρίς να μπορεί να αναφέρει καμία συγκεκριμένη λεπτομέρεια, και υπερασπίστηκε την κατάργηση της Θεματικής Εβδομάδας.
Πόσες (τέτοιες) ημέρες κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού πρέπει να περάσουν για να καταλάβουμε τι πρέπει να κάνουμε;
Οι δηλώσεις έγιναν στα πλαίσια της Έρευνας για το Σχολικό κλίμα.
