Queer ζευγάρια που έμειναν στην ιστορία: Έντουαρντ Κάρπεντερ και Τζόρτζ Μέριλ

14/08/2025
Ο Έντουαρντ Κάρπεντερ υπήρξε ποιητής, συγγραφέας, φιλόσοφος και σοσιαλιστής του 19ου και πρώιμου 20ού αιώνα. Υποστήριζε ιδέες που ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του, όπως ο φεμινισμός, η χορτοφαγία και η προστασία του περιβάλλοντος. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτο, όμως, ήταν το γεγονός ότι έζησε ανοιχτά ως γκέι άνδρας, σε μια εποχή που η ομοφυλοφιλία ήταν παράνομη και ποινικά κολάσιμη. Υπήρξε από τους πρώτους διανοούμενους που υπερασπίστηκαν ανοιχτά την γκέι ταυτότητα, θεωρώντας την φυσική έκφραση της ανθρώπινης αγάπης. Με τον σύντροφό του, Τζορτζ Μέριλ, έζησαν μια απλή, αυτάρκη ζωή κοντά στη φύση για περίπου σαράντα χρόνια.

Ο Έντουαρντ Κάρπεντερ γεννήθηκε στο Χόβερσαμ, κοντά στο Μπράιτον της κομητείας του Σάσεξ της Αγγλίας, στις 29 Αυγούστου 1844. Μεγάλωσε σε μία άνετη, μεσοαστική, πολυμελή και συντηρητική οικογένεια. Φοίτησε σε ιδιωτικά σχολεία και, στις οικογενειακές του ασχολίες, περιλαμβάνονταν το πιάνο και οι μακρινές βόλτες με άλογο στους λόφους των Ντάουνς.

Συνεχίζοντας σε έναν περισσότερο ακαδημαϊκό δρόμο, σπούδασε μαθηματικά και κλασική φιλοσοφία στο Trinity College του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, όπου και παρέμεινε μετά τις σπουδές του, εφόσον το 1867 του δόθηκε η ευκαιρία να γίνει εταίρος του Trinity Hall του Κέιμπριτζ, μετά την παραίτηση του Λέσλι Στίβεν, πατέρα της Βιρτζίνια Γουλφ. Μετά από μία περίοδο που υπηρέτησε ως ιερέας στην Αγγλικανική Εκκλησία, έγινε λέκτορας.

Το 1868 λαμβάνει ένα αντίτυπο των ποιημάτων του Γουόλτ Γουίτμαν, Φύλλα Χλόης (Leaves of Grass), κάτι που του αλλάζει τη κοσμοθεωρία του. Η δημοκρατική ποίηση του Ουίτμαν αποτέλεσε τη σπίθα που οδήγησε τον Κάρπεντερ στον δρόμο του σοσιαλισμού και στις ριζικές αλλαγές της ζωής του. Το 1873, όπως έγραψε και ο ίδιος «ήθελα και έπρεπε με κάποιον τρόπο να πάω να ζήσω τη ζωή μου μαζί με τον λαό, με τους χειρώνακτες». Έτσι, υπέβαλε την παραίτησή του από την εκκλησιαστική του θέση στο Κέιμπριτζ και ξεκίνησε να εργάζεται για το Κίνημα Πανεπιστημιακής Επέκτασης στη Βόρεια Αγγλία. Για αρκετά χρόνια ταξίδευε και έδινε διαλέξεις πάνω σε επιστημονικά θέματα, όμως το έργο του σε αυτό το ιδεαλιστικό κίνημα δεν τον ικανοποιούσε πλήρως.

Μετά τον θάνατο των γονιών του, το 1881, κληρονόμησε ένα αρκετά σημαντικό ποσό και αποφάσισε να αγοράσει ένα κτήμα στο Μέιλθορπ, ανάμεσα στο Τσέστερφιλντ και το Σέφιλντ. Δύο χρόνια αργότερα έχτισε εκεί ένα σπίτι, μετακόμισε μόνιμα και άρχισε να προωθεί έναν σοσιαλιστικό και πολύ πιο απλό τρόπο ζωής. Τα πολιτικά του γραπτά στα επόμενα χρόνια αποτέλεσαν τη βάση του βρετανικού σοσιαλισμού. Ωστόσο, τα πιο δημοφιλή έργα του αφορούσαν την ομοφυλοφιλία και τη σεξουαλικότητα.

Έγραψε τα βιβλία Homogenic Love (1895), Love’s Coming of Age (1896) και The Intermediate Sex (1908) υπερασπιζόμενος την γκέι ταυτότητα και προωθώντας τη μεγαλύτερη ανεκτικότητα προς την αγάπη μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Το The Intermediate Sex μάλιστα αποτέλεσε ένα από τα θεμέλια για τις μεταγενέστερες εκστρατείες κατά των διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Σύμφωνα με τον Κάρπεντερ, η αγάπη μεταξύ ανθρώπων του ίδιου φύλου ήταν«όχι μόνο φυσική, αλλά αναγκαία και αναπόφευκτη».

Ο Κάρπεντερ είναι γεγονός πως ξεκίνησε να γράφει αυτά τα βιβλία μετά τη γνωριμία του με τον Τζορτζ Μέριλ, ο οποίος υπήρξε σύντροφος της ζωής του για δεκαετίες. Ο Τζορτζ Μέριλ γεννήθηκε στις 16 Αυγούστου 1867, προερχόταν από μια φτωχή εργατική οικογένεια στο Σέφιλντ και δεν είχε κάποια ιδιαίτερη μόρφωση. Οι δυο τους συναντήθηκαν το 1891, στο τρένο με προορισμό το Τότλεϊ , λίγο καιρό μετά την επιστροφή του Κάρπεντερ από την Ινδία. Σύμφωνα με απόσπασμα από τα αρχεία του Έντουαρντ Κάρπεντερ και τη βιογραφία του Τζορτζ Μέριλ, την οποία έγραψε ο ίδιος, αναφέρει για τη γνωριμία τους:

Κάποια στιγμή στις αρχές του 1891, γνώρισα για πρώτη φορά τον Τζορτζ. Ήταν μέσα σε ένα σιδηροδρομικό βαγόνι, καθ οδόν από το Σέφιλντ προς το Τότλεϊ. Σε κάποιον ενδιάμεσο σταθμό, μπήκαν μερικοί νεαροί άνδρες, μιλώντας και πειράζοντας ο ένας τον άλλον. Ένας από αυτούς τράβηξε αμέσως την προσοχή μου. Το κάπως απλό και ελεύθερο στυλ ντυσίματός του, και κάτι ανάλογο στο πρόσωπό του, ήταν τόσο διαφορετικά από την αυτάρεσκη συμβατικότητα των άλλων· Ανταλλάξαμε μερικές κουβέντες και ένα βλέμμα αλλά δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή για συζήτηση.Όταν κατεβήκαμε από το τρένο στο Τότλεϊ, μια μικρή παρέα ενώθηκε μαζί μου από τα άλλα βαγόνια και αναγκάστηκα να περπατήσω μαζί τους.

Παρ’ όλα αυτά, σύντομα παρατήρησα ότι λίγα μέτρα πίσω μας, ο Τζορτζ μας ακολουθούσε. Είχε φύγει από την παρέα των φίλων του και είχε πάρει τα ίχνη μας. Το ικετευτικό του βλέμμα, ακόμη και από εκείνη την απόσταση, με άγγιξε. Αυτό συνεχίστηκε για ένα μίλι περίπου· και έτσι, τελικά, μετά από λίγη επιδέξια μανούβρα, έμεινα πίσω, και με πρόφτασε, και περπατήσαμε μαζί για λίγο.

Ο Τζορτζ, όπως έμαθα αργότερα, με είχε δει περισσότερες από μία φορές στο Σέφιλντ και ήθελε, αλλά μάταια, να πιάσει κουβέντα μαζί μου. Έπειτα εξαφανίστηκα και αναρωτιόταν τι είχε απογίνει· και τελικά, με συνάντησε εκείνο το απόγευμα στο τρένο. Αυτό εξηγεί την ένταση και την ανυπομονησία που προφανώς ένιωθε, τόσο στο τρένο όσο και αργότερα στον δρόμο. Με παρακαλούσε να σταματήσω και να αφήσω τους άλλους να συνεχίσουν, να επιστρέψω μαζί του προς το Σέφιλντ, και άλλα τέτοια· αλλά φυσικά δεν μπορούσα και τελικά έπρεπε να τον αποχαιρετήσω, αν και δεν το έκανα μέχρι να έχω εξασφαλίσει το όνομά του και τη διεύθυνσή του στο Σέφιλντ. Αυτή ήταν η αρχή της γνωριμίας μας, που σχεδόν αμέσως έγινε στενή και οικεία, και παραμένει έτσι έκτοτε σχεδόν είκοσι πέντε χρόνια».

Οι δύο άνδρες ανέπτυξαν μια βαθιά συναισθηματική και ερωτική σχέση και τελικά μετακόμισαν μαζί το 1898. Έζησαν ανοιχτά ως ζευγάρι και παρέμειναν σύντροφοι για το υπόλοιπο της ζωής τους. Η σχέση τους θεωρείται ένα αξιοσημείωτο επίτευγμα που αψήφησε τις βικτωριανές σεξουαλικές νόρμες και το βρετανικό ταξικό σύστημα, σε μια εποχή που εκατοντάδες άνδρες διώκονταν ποινικά για ομοφυλοφιλία. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο μετακομίζουν ξανά, αυτή τη φορά στο Γκίλντφορντ. Το 1928, μετά από σχεδόν σαράντα χρόνια συντροφικότητας, πέθαναν με διαφορά μόλις ενός έτους και θάφτηκαν μαζί στο Γκίλντφορντ.

Η ιστορία τους και η σχέση τους ενέπνευσαν το μυθιστόρημα του Ε.Μ. Φόρστερ «Μόρις» (στο οποίο ο αριστοκράτης Μόρις βρίσκει την αγάπη και την ευτυχία με τον Άλεκ Σκάντερ, έναν νεαρό θηροφύλακα).







Δες και αυτό!