Το Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου Ελλάδος επιστρέφει για το καθιερωμένο ανοιξιάτικο ραντεβού του παρουσιάζοντας -μεταξύ άλλων- διάσημες queer ταινίες, στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας «Φύλο και Σινεμά».
Η ενότητα θέλει, μέσα από την προβολή 8 ταινιών, να παρουσιάσει μια επισκόπηση της εξελισσόμενης αναπαράστασης του φάσματος του φύλου στη γαλλόφωνη μεγάλη οθόνη, από το 1933 ως το 2023.
Εμείς μιλήσαμε με τον Joffrey Speno, το άτομο που επιμελήθηκε τη θεματική αυτή, θέλοντας να μάθουμε περισσότερα για την κριτήρια επιλογής καθώς και για το σημαντικό κοινωνικό αποτύπωμα των ταινιών που φιλοξενεί.
«Δυσκολεύτηκα πολύ στις επιλογές. Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να διακρίνουμε τους περιορισμούς, που επιβάλλουν αυτές οι 8 γαλλόφωνες ταινίες μεγάλου μήκους. Αναγκάστηκα να συγκρατήσω πολλές από τις παρορμήσεις μου, επειδή οι ιδέες που είχα αφορούσαν συχνά αγγλόφωνες ή μικρού μήκους, περισσότερες και ενδεχομένως πιο τολμηρές και ακριβείς. Η δεύτερη πτυχή έχει περισσότερο να κάνει τόσο με κινηματογραφικά στιλιστικές όσο και με ηθικές ανησυχίες, ιδίως όσον αφορά την αντιμετώπιση του ζητήματος του φύλου σε σχέση με την αναπαράστασή του».
«Καθώς τα φύλα είναι ήδη μια μυθοπλασία στη ζωή, ένα κοινωνικό δημιούργημα που επιβάλλεται στα σώματα, οι σκηνοθεσίες τους στην οθόνη πρέπει να αμφισβητούνται τόσο επειδή ισχυρίζονται ότι αναπαριστούν την πραγματικότητα όσο και επειδή έχουν την ικανότητα και τη δύναμη να τη διαμορφώνουν μέσω των φαντασιώσεων που αναπτύσσουν. Στόχος μου ήταν λοιπόν να αποκλειστούν εξαρχής οι προβληματικές απόψεις και αναπαραστάσεις που ήδη έχουμε δει υπερβολικά πολύ, προκειμένου να τονιστούν ιστορίες πιο φωτεινές. Εκτός από Tο Κτήνος που λαμπυρίζει, η οποία προορίζεται ως μάρτυρας του κανονιστικού μισογυνιστικού πατριαρχικού εδάφους από το οποίο ξεκινούν όλα, οι υπόλοιπες ταινίες αναδεικνύουν αφηγήσεις και εμπειρίες που ωφελούν τις πιο ευάλωτες ομάδες: τις cis γυναίκες, τα τρανς άτομα, τα μη δυαδικά άτομα και τα φυλετικοποιημένα άτομα στη διατομεακότητα των διακρίσεων.
Ο όρος queer μου φαίνεται να παρουσιάζει πολλές σημασίες και ο περιορισμός του με τη γενική του έννοια είναι ίσως ο ίδιος με τον όρο LGBTQI, ο οποίος έχει συχνά αφανίσει τους αγώνες και τα βιώματα των μειονοτήτων εντός του συνόλου και σταδιακά απορροφάται κι αυτός από τον καπιταλισμό. Ήταν κατά τα άλλα απαραίτητο να γίνει διαχωρισμό μεταξύ σεξουαλικών προσανατολισμών και ταυτοτήτων φύλου, παρόλο που σε μεγάλο βαθμό σμίγονται αλληλένδετα. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι περισσότερο με ένοιαξε να επιλέξω περισσότερες ταινίες που ασχολούνται με τις αναπαραστάσεις αμφισημιών φύλου και τις υλικές πραγματικότητες των τρανς ατόμων, επειδή εκείνοι είναι που εξακολουθούν να υφίστανται τις περισσότερες διακρίσεις και να σκιαγραφούνται σε καρικατούρες ή να υποστούν βία στις ταινίες, συχνά σκηνοθετημένες από ετεροφυλόφιλους άνδρες.
Αυτές οι φιλοδοξίες έρχονται αντιμέτωπες με το τρομακτικό γεγονός ότι αυτές οι “ιδανικές” ταινίες που μεταφέρουν αυτές τις αφηγήσεις δεν υπάρχουν καν στο πλαίσιο που αναφέρθηκε παραπάνω. Από αυτή την άποψη, η ταινία του Paul B. Preciado είναι μοναδική και στην πραγματικότητα αναπόφευκτη. Παραμένει επιπλέον το πρόβλημα των μη ανιχνεύσιμων κοπιών ή της αδύνατης ταυτοποίησης των νόμιμων ιδιοκτητών. Ίσως μπορώ να εκφράσω εδώ τη λύπη μου που δεν μπόρεσα να ολοκληρώσω το κόκκινο νήμα του corpus επεκτείνοντας τη σκέψη της Monique Wittig και να δηλώσω ότι “οι ομοφυλόφιλοι δεν είναι άνδρες” (νοούμενοι ως κοινωνικά κατασκευασμένοι από την ανδρική νόρμα), για παράδειγμα με τον Dakan (1997). Τέλος, ήταν απαραίτητο να ληφθούν υπόψη οι παραγωγές εκτός Γαλλίας και να βρεθεί μια ισορροπία μεταξύ των ταινιών πολιτιστικής κληρονομιάς και των σύγχρονων ταινιών, ώστε να αποτυπωθεί ένα τοπίο ποικίλων παραγωγών -όχι εξαντλητικό, αυτό είναι αδύνατο, αλλά δίκαιο.»
Κέρδισε διπλές προσκλήσεις για τις προβολές Διαγωνισμός
Οι ταινίες
Gazon maudit | Για Όλα Φταίει το Γκαζόν
Ο Laurent και η Loli φαίνονται ευτυχισμένο ζευγάρι: δύο παιδιά, εκείνη στο σπίτι, εκείνος μεσίτης με πολλές εξωσυζυγικές περιπέτειες που δεν επηρεάζουν την αρμονία του ζεύγους, αφού η Loli προφανώς δε γνωρίζει τίποτα για τα καμώματά του. Μια μέρα μια κοπέλα ονόματι Marijo μένει με το τροχόσπιτό της ακριβώς μπροστά στο σπίτι τους. Ο Laurent και η Marijo έχουν μόνο ένα κοινό, αλλά ουσιαστικό: και οι δύο αγαπούν τις γυναίκες.
César 1996 — 2 Βραβεία: Καλύτερου σεναρίου πρωτότυπου ή/και διασκευασμένου (Telsche Boorman) και (Josiane Balasko)
22:10 Δευτέρα 27.03.23
Δαναός | Danaos: Λεωφ. Κηφισίας 109, 11524 Αμπελόκηποι, Τ. +30 210 692 2655
Viktor und Viktoria | Βίκτωρ και Βικτώρια
Η Susanne, επίδοξη τραγουδίστρια, αντικαθιστά τον Viktor, που είναι ηθοποιός, σ’ένα μικρό καμπαρέ του Βερολίνου. Τυχαία την ανακαλύπτει ένας ατζέντης, ο οποίος την περνάει για άνδρα. Η Susanne γίνεται διάσημη, αλλά η κατάστασή της περιπλέκεται όταν ερωτεύεται τον Robert.
https://www.youtube.com/watch?v=rnmlm5O818E
22:20 Παρασκευή 24.03.23
Δαναός | Danaos: Λεωφ. Κηφισίας 109, 11524 Αμπελόκηποι, Τ. +30 210 692 2655
Visages de femmes | Πρόσωπα Γυναικών
Στην Ακτή Ελεφαντοστού, οι δρόμοι τριών γυναικών είναι αλληλένδετοι. Μια γυναίκα του χωριού γοητεύεται από τον μικρότερο αδελφό του συζύγου της. Η Fanta μαθαίνει καράτε για να αντιμετωπίσει τη ζήλια του συζύγου της. Στο Αμπιτζάν, η Bernadette διευθύνει μια επιχείρηση, της οποίας τα κέρδη πηγαίνουν στα πεθερικά της…
Cannes 1985 — Βραβείο Fipresci
22:10 Πέμπτη 23.03.23
Δαναός | Danaos: Λεωφ. Κηφισίας 109, 11524 Αμπελόκηποι, Τ. +30 210 692 2655
Lola vers la mer | Η Λόλα Πάει στη Θάλασσα
Η Λόλα, μια δεκαοκτάχρονη τρανς που ετοιμάζεται να κάνει φυλομετάβαση, χάνει τη γη κάτω από τα πόδια της μετά τον αναπάντεχο θάνατο της μητέρας της. Ικανοποιώντας απρόθυμα και καταναγκαστικά τη στερνή της επιθυμία, η Λόλα και ο αποξενωμένος πατέρας της ταξιδεύουν στη βέλγικη ακτογραμμή για να σκορπίσουν την τέφρα της εκλιπούσας στην παραλία των παιδικών της χρόνων.
Festival Namur (FIFF) 2019 — Bραβείο Cinevox
22:40 Σάββατο 25.03.23
Αστορ | Astor: Στοά Κοραή, Σταδίου 28, 10559 Αθήνα, Τ. +30 210 321 1950
Delphine et Carole, insoumuses | Delphine και Carole: Ανυπότακτες Μούσες
Η συνάντηση μεταξύ της μυθικής ηθοποιού Delphine Seyrig και της καλλιτέχνιδας Carole Roussopoulos μας μεταφέρει στην καρδιά του φεμινισμού της δεκαετίας του 1970. Με τη βιντεοκάμερα στο χέρι, θα δώσουν φεμινιστικές μάχες με θράσος, αδιαλλαξία και πολύ χιούμορ.
17:45 Δευτέρα 27.03.23
Αστορ | Astor: Στοά Κοραή, Σταδίου 28, 10559 Αθήνα, Τ. +30 210 321 1950
La Bête lumineuse | Το Κτήνος που Λαμπυρίζει
Ντοκιμαντέρ για το παραδοσιακό κυνήγι της άλκης στο Κεμπέκ, αφορμή για εξερεύνηση της ανθρώπινης ψυχής. Σε μια καλύβα στο Maniwaki, μια παρέα από την πόλη κάνει την ετήσια επιστροφή της στα δάση. Παίρνουν μεγάλη ευχαρίστηση από την αναμέτρηση με τα στοιχεία της φύσης και δοκιμάζουν τα όριά τους. Όμως πέρα από τους πανηγυρισμούς, τη μαγκιά και τον κομπασμό, επανεμφανίζονται ξαφνικά οι άγριοι τρόποι της αγέλης στην παρέα, όπου σύντομα εντοπίζεται ένας αποδιοπομπαίος τράγος
21:20 Τρίτη 28.03.23
Αστορ | Astor: Στοά Κοραή, Σταδίου 28, 10559 Αθήνα, Τ. +30 210 321 1950
Tomboy | Αγοροκόριτσο
Το καλοκαίρι γίνεται μεγάλο πεδίο παιχνιδιού και η Laure γίνεται Michaël, ένα αγόρι σαν τα άλλα… αρκετά διαφορετικό ώστε να τραβήξει την προσοχή της Lisa που την ερωτεύεται. Η Laure απολαμβάνει τη νέα της ταυτότητα, σαν το τέλος του καλοκαιριού να μην αποκάλυπτε ποτέ το μυστικό της.
Berlinale 2011 — Ειδικό βραβείο Teddy
19:30 Τετάρτη 22.03.23
Αστορ | Astor: Στοά Κοραή, Σταδίου 28, 10559, Αθήνα, Τ. +30 210 321 1950
Orlando, ma biographie politique | Ορλάντο, η Πολιτική μου Αυτοβιογραφία
Το 1928 η Βιρτζίνια Γουλφ γράφει το Orlando, το πρώτο μυθιστόρημα όπου ο πρωταγωνιστής αλλάζει φύλο στα μέσα της ιστορίας. Έναν αιώνα μετά, ο συγγραφέας και τρανς ακτιβιστής Paul B. Preciado αποφασίζει να στείλει μια κινηματογραφική επιστολή στη Βιρτζίνια Γουλφ: ο Orlando της βγήκε από τη μυθοπλασία και ζει μια ζωή που δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί εκείνη. Ο Preciado συγκεντρώνει 26 σύγχρονα τρανς και non binary άτομα, 26 Orlando ηλικίας από 8 έως 70 ετών…
Berlinale 2023 — 4 Βραβεία: Βραβείο Teddy καλύτερου ντοκιμαντέρ — Βραβείο καλύτερης ταινίας – κριτική επιτροπή Tagesspiegel Readers’ — Bραβεία Berlinale καλύτερου ντοκιμαντέρ – Ειδική μνεία — Encounters -Ειδικό βραβείο
https://www.youtube.com/watch?v=TtFrKllE6Zo&t=2s
20:30 Τρίτη 28.03.23
Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος (Auditorium Theo Angelopoulos &
αίθουσα Μικρός Πρίγκιπας): Σίνα 31, 10680 Αθήνα, Τ. +30 210 33 98 600
Εκτός των πλαισίων της ενότητας «Φύλο και Σινεμά» θα προβληθούν το Άγριες Νύχτες στις ειδικές προβολές και Τα Αγόρια από την Επαρχία στο Πανόραμα (παρουσία σκηνοθέτη) και αρκετές από τις μεσαίου μήκους της Brive έχουν επίσης queer θεματικές.
Το πρόγραμμα ανά ημέρα
Τετάρτη 22.03.23
19:30 Tomboy | Αγοροκόριτσο
Céline Sciamma, 2011, 82’ ελ
Αστορ | Astor: Στοά Κοραή, Σταδίου 28, 10559 Αθήνα, Τ. +30 210 321 1950
Πέμπτη 23.03.23
22:10 Visages de femmes | Πρόσωπα Γυναικών
Désiré Écaré, 1985, 100’ ελ
Δαναός | Danaos: Λεωφ. Κηφισίας 109, 11524 Αμπελόκηποι, Τ. +30 210 692 2655
Παρασκευή 24.03.23
22:20 Viktor und Viktoria | Βίκτωρ και Βικτώρια
Reinhold Schünzel, 1933, 100’ ελ
Δαναός | Danaos: Λεωφ. Κηφισίας 109, 11524 Αμπελόκηποι, Τ. +30 210 692 2655
Σάββατο 25.03.23
22:40 Lola vers la mer | Η Λόλα Πάει στη Θάλασσα
Laurent Micheli, 2019, 90’ ελ εn
Αστορ | Astor: Στοά Κοραή, Σταδίου 28, 10559 Αθήνα, Τ. +30 210 321 1950
Δευτέρα 27.03.23
17:45 Delphine et Carole, insoumuses | Delphine και Carole: Ανυπότακτες Μούσες
Αστορ | Astor: Στοά Κοραή, Σταδίου 28, 10559 Αθήνα, Τ. +30 210 321 1950
22:10 Gazon maudit | Για Όλα Φταίει το Γκαζόν
Josiane Balasko, 1995, 105’ ελ
Δαναός | Danaos: Λεωφ. Κηφισίας 109, 11524 Αμπελόκηποι, Τ. +30 210 692 2655
Τρίτη 28.03.23
20:30 Orlando, ma biographie politique | Ορλάντο, η Πολιτική μου Αυτοβιογραφία
Paul B. Preciado, 2022, 75’ ελ
Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος (Auditorium Theo Angelopoulos &
αίθουσα Μικρός Πρίγκιπας): Σίνα 31, 10680 Αθήνα, Τ. +30 210 33 98 600
21:20 La Bête lumineuse | Το Κτήνος που Λαμπυρίζει
Pierre Perrault, 1982, 128’ ελ
Αστορ | Astor: Στοά Κοραή, Σταδίου 28, 10559 Αθήνα, Τ. +30 210 321 1950
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ
Ενιαία τιμή εισιτηρίου για όλες τις προβολές: 6 €
Θα διατεθούν και κάρτες πολλαπλών προβολών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Στη Λάρισα, στην Πάτρα, στα Χανιά και στο Ηράκλειο θα διατίθενται και ειδικές προσφορές: πληροφορίες στις αντίστοιχες συνεργαζόμενες αίθουσες.
Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα του Φεστιβάλ
Η πώληση των εισιτηρίων ξεκινά την Τετάρτη 15 Μαρτίου 2023.
