O Mario Desiati, συγγραφέας του μυθιστορήματος «Ασυμβίβαστοι», που τιμήθηκε με το βραβείο Strega 2022 (τη μεγαλύτερη λογοτεχνική διάκριση στην Ιταλία), μίλησε στο ANTIVIRUS για την κουήρ κοινότητα αλλά και για την έννοια του ξεριζωμού.
της Έλλης Βουγιούκα
Είναι οι «Ασυμβίβαστοι» ένα κουήρ μυθιστόρημα;
Στο μυθιστόρημα οι πρωταγωνιστές δε θέλουν να τους ορίζει κάποιος οπότε το να ορίσουμε και το ίδιο το μυθιστόρημα προδίδει και κατά κάποιο τρόπο την ίδια του την υπόσταση. Φυσικά ασχολείται με θέματα της κοινότητας, που δεν περιορίζονται μόνο στον σεξουαλικό προσανατολισμό. Σίγουρα, δηλαδή, υπάρχουν κουήρ θεματικές στο βιβλίο, αλλά χωρίς ωστόσο να προσδιορίζεται απόλυτα απ΄αυτές.
Πόσο καθημερινοί θα λέγαμε ότι είναι οι χαρακτήρες του βιβλίου;
Κατά την γνώμη μου, όταν κανείς σχεδιάζει ήρωες για έναν βιβλίο υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα και χαρακτήρες που αναμειγνύονται με τις εμπειρίες του δημιουργού. Πρόκειται δηλαδή για ένα άθροισμα πολλών καθημερινών εκφάνσεων. Πέρα από καθημερινοί οι ήρωες είναι συγχρόνως και ουτοπικοί, γιατί υπηρετούν τη δημιουργικότητα του προσώπου που τους φτιάχνει.
Πώς αισθάνεστε που ένα μυθιστόρημα το οποίο διαπραγματεύεται και την ρευστότητα στο φύλο, βραβεύτηκε με το βραβείο Strega.
Ήταν μεγάλη έκπληξη για μένα, καθώς δεν το περίμενα. Η κριτική επιτροπή αποτελείται από συγγραφείς και λογοτέχνες. Αυτό σημαίνει ότι μιλάμε για ένα αρκετά ανοιχτόμυαλο κοινό. Και αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι κάθε χρόνο κερδίζει ένα τελείως διαφορετικό βιβλίο. Είναι ανάλογα και με την εποχή. Σίγουρα δε περίμενα να κερδίσω ούτε το πίστευα.
Αλήθεια, είναι τελικά ο ξεριζωμός κομμάτι της ανθρώπινης φύσης;
Όπως έχουν πει και άλλοι καλύτερα από μένα, «ο άνθρωπος γεννιέται με πόδια για να τον οδηγούν σε διαφορετικούς δρόμους». Από την άλλη, οι ρίζες σε κρατούν σταθερά σε ένα μέρος. Ωστόσο ο άνθρωπος έχει πόδια για να ανακαλύπτει νέους δρόμους και όχι για να ριζώνει. Πάντα υπάρχει αυτή η αναζήτηση ενός διαφορετικού ορίζοντα. Και ο καθένας πρέπει να ακολουθήσει τον προορισμό που ονειρεύεται.
Είπατε πριν ότι είστε λογοτεχνικός συγγραφέας. Ποιος είναι ο δικός σας αγαπημένος λογοτεχνικός συγγραφέας;
Πάρα πολλοί. Η αγαπημένη μου Ιταλίδα συγγραφέας είναι η Elsa Morante. Μου αρέσουν όλα της τα βιβλία, ειδικά το Aracoeli με έχει συγκλονίσει. Έπειτα ο Goffredo Parise, ο Alberto Moravia, αλλά και πάρα πολλές γυναίκες συγγραφείς όπως η Rina Durante, η Maria Marcone και η Mariateresa Di Lascia, που έχει κερδίσει και αυτή το βραβείο Strega. Αλλά πέθανε πριν να το παραλάβει.
Ποια θα λέγαμε ότι είναι η κατάσταση των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων στην Ιταλία;
Είναι ένα σημαντικό πολιτικό θέμα στην Ιταλία αυτό τον καιρό. Αν και τώρα τελευταία έχει ξεχαστεί. Πριν από δυο χρόνια μάλιστα η βουλή συζητούσε για έναν νόμο κατά της ομοφοβίας και του σεξισμού. Δυστυχώς, όμως δεν ψηφίστηκε. Γενικά στην Ιταλία υπάρχουν δυο κόσμοι. Ο ένας έχει να κάνει με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που μπορεί κανείς ως μέλος της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας να εκφραστεί πιο ελευθέρα. Ωστόσο η πραγματικότητα δεν είναι καθόλου έτσι, και αυτό είναι πρόβλημα όχι μόνο των μικρών πόλεων αλλά και των μεγάλων. Στην Ιταλία υπάρχει ένας νόμος σχετικά με τα σύμφωνα συμβίωσης, ωστόσο δεν συγκρίνεται με τα δικαιώματα που έχουν για παράδειγμα οι ΛΟΑΤΚΙ+ στην Γερμανία. Όπου υπάρχουν οι οικογένειες ουράνιο τόξο, όπως θα τις λέγαμε στην Ιταλία. Ωστόσο ο όρος αυτός θα λέγαμε ότι χρησιμοποιείται από μεγάλο μέρος των ομιλητών αλλά και του τύπου με υποτιμητικό τρόπο. Για αυτό αποτέλεσε και μεγάλη έκπληξη από μένα το ότι κέρδισα το βραβείο. Αν και όπως είπα η κριτική επιτροπή ανήκει σε ένα τελείως διαφορετικό κόσμο.
Κλείνοντας, τι θα θέλατε να πείτε στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα που θα διαβάσουν αυτή τη συνέντευξη;
Δεν είμαι καλός στο να δίνω μηνύματα (γέλια) και για αυτό έγινα συγγραφέας. Γιατί οι συγγραφείς δε στέλνουν κανένα μήνυμα. Αν ήταν έτσι θα είχα γίνει ιερέας, αλλά η ζωή μου και η ηθική μου απέχουν από αυτό. Αυτό που έχω να τους προτείνω είναι να διαβάσουν την ιστορία για να τους δημιουργηθεί μία αμφιβολία παραπάνω. Να αντιληφθούν ότι είμαστε όλοι διαφορετικοί απο αυτό που ενδεχομένως βλέπουν οι άλλοι. Και να μη φοβούνται. Να τολμούν, να μη φοβούνται την επιθυμία – εγώ νιώθω πολύ δεμένος με την λέξη αυτή. Γιατί μας ωθεί να πάμε στον ουρανό, είναι ένας οιωνός για τα πάντα. Αλλά αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση μήνυμα, ούτε καν συμβουλή. Περισσότερο μοιάζει με ευχή.
Ασυμβίβαστοι του Mario Desiati απο τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος
