Vasilis Thanopoulos
Μια συζήτηση για τη ΛΟΑΤΚΙ+ εκπροσώπηση στη σύγχρονη τηλεοπτική μυθοπλασία και μια βουτιά στον -γεμάτο χρώματα- γαλαξία του ηθοποιού που κέρδισε τις εντυπώσεις και τις (κουήρ) καρδιές μας.
Θα ήθελα να ξεκινήσουμε με τον ρόλο σου στη σειρά “Milky Way”, η οποία προβάλλεται στο Mega.
Στη σειρά παίζω τον Τζο. Ο Τζο είναι ένα παιδί στο τέλος της εφηβείας του, το οποίο η μητέρα του το στέλνει σε ένα ορεινό χωριό της Ελλάδος για να τελειώσει το σχολείο του, αλλά και να γνωρίσει τον πατέρα του. Εκεί, λοιπόν, συμβαίνουν διάφορα πράγματα. Μέσα από την ιστορία του παρακολουθούμε το πώς τον υποδέχεται η κλειστή κοινωνία της επαρχίας, αλλά και πώς ο ίδιος έρχεται σε επαφή με τον πατέρα του. Παρακολουθούμε δηλαδή και το πώς ζυμώνεται η σχέση τους. Φυσικά, στη ζωή του Τζο υπάρχει ο έρωτας, η φιλία και η περιπέτεια.
Για αρκετά χρόνια οι ΛΟΑΤΚΙ+ χαρακτήρες στην τηλεόραση παρουσιάζονταν ως κωμικές καρικατούρες. Μετά κάπως σαν να περάσαμε στο άλλο άκρο και τους βλέπουμε αποκλειστικά ως “τραγικές φιγούρες”. Ο χαρακτήρας σου, ωστόσο, στη σειρά αποτυπώνεται με έναν διαφορετικό τρόπο, πιο κοντά σε αυτό που βιώνουν σήμερα τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Ποια είναι η γνώμη σου για τον τρόπο που βλέπουμε τις ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες στην τηλεόραση;
Η αλήθεια είναι πως για χρόνια είχαμε συνηθίσει να βλέπουμε τους ΛΟΑΤΚΙ+ χαρακτήρες ως καρικατούρες. Και άλλους χαρακτήρες βλέπαμε με αυτόν τον τρόπο, η διαφορά είναι όμως πως τους ΛΟΑΤΚΙ+ τους βλέπαμε αποκλειστικά έτσι. Δεν υπήρχε κάποια εναλλακτική. Τελευταία, οι ΛΟΑΤΚΙ+ ρόλοι εμφανίζονται και σε δραματικές σειρές, στις οποίες όμως βλέπουμε μια υπερδραματοποίηση των ιστοριών τους. Πάντα παρακολουθούμε τη χειρότερη των περιπτώσεων. Πάντα βάζουν τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στον ρόλο του απόλυτου θύματος για να προκληθεί η λύπηση και να τα κάνουν πιο συμπαθή στο κοινό. Η λύπηση, όμως, δεν είναι το ίδιο με τη συμπάθεια. Για να γνωρίσεις έναν άνθρωπο, δεν είναι απαραίτητο να τον λυπηθείς. Ο ρόλος μου, πάντως, στη σειρά νομίζω πως τα έχει όλα μέσα. Σίγουρα, έχει το δράμα – στο επίπεδο ότι υπάρχει μια δυσκολία αποδοχής από πλευράς κοινωνίας και οικογένειας – αλλά δεν στέκεται εκεί. Είναι απλώς η αφετηρία της ιστορίας, η οποία εξελίσσεται και φτάνει σε πολύ ωραίo σημείο. Με ρεαλισμό, χωρίς ακρότητες, χωρίς πατεράδες που δέρνουν τα παιδιά ή τα διώχνουν. Το πολύ ωραίο, επίσης, στον χαρακτήρα αυτόν είναι ότι νιώθει πολύ σεξουαλικός, έχοντας αποδεχτεί πλήρως τη σεξουαλικότητά του – πράγμα σπάνιο για τους ΛΟΑΤΚΙ+ χαρακτήρες στις ελληνικές σειρές. Θέλει, επίσης, να πειραματιστεί και να μην ενοχοποιήσει τίποτα. Πρόκειται για έναν χαρακτήρα που δεν κρύβεται, ξέρει πολύ καλά ποιος είναι και του αρέσει πολύ αυτό.
Μεγαλώνοντας υπήρχαν ΛΟΑΤΚΙ+ χαρακτήρες, με τους οποίους μπορούσες να ταυτιστείς;
Η αλήθεια είναι πως δεν υπήρχαν, αν και έβλεπα αρκετή τηλεόραση. Η τηλεόραση ήταν η συντροφιά μου, γιατί ήμουν πολύ μοναχικός και γενικά καθόμουν πολύ στο σπίτι. Κυρίως άκουγα μουσική και έβλεπα τηλεόραση. Και ενώ στη μουσική μπορώ να πω ότι είχα βρει – τραγούδια (όχι ελληνικά), με τα οποία μπορούσα να ταυτιστώ, στην τηλεόραση δεν υπήρχε τίποτα. Υπήρχαν μόνο αυτοί οι ρόλοι – καρικατούρες και ενώ έβλεπες στις εκπομπές αρκετούς ανθρώπους να μιλούν για τις εμπειρίες τους, ποτέ κανείς δεν έβγαινε να πει “its ok to be gay”. Το μόνο που έβλεπα ήταν ανθρώπους, που ίσως ήταν ΛΟΑΤΚΙ+, να έχουν τον ρόλο του διασκεδαστή, χωρίς ωστόσο να μιλούν ποτέ γι΄αυτό. Εγώ όμως είχα ανάγκη να το ακούσω για να αισθανθώ καλύτερα και λιγότερο μόνος. Δυστυχώς, δεν υπήρχαν για μένα αυτά τα πρότυπα μεγαλώνοντας. Και γι΄αυτό χαίρομαι τόσο με τον ρόλο μου στη σειρά. Θα ήθελα πολύ ως έφηβος να έβλεπα έναν χαρακτήρα σαν αυτόν του Τζο. Θα με είχε βοηθήσει πολύ και θα μου είχε λύσει τα χέρια γύρω από πολλά πράγματα που καθυστέρησα να αντιληφθώ για τον εαυτό μου. Γιατί δεν υπήρχαν ερεθίσματα στον περίγυρό μου. Και όταν δεν έχεις τα ερεθίσματα δεν μπορείς να πας εύκολα παραπέρα.
Διαβάστε επίσης
Φυσικά, πέρα από την τηλεόραση είναι σημαντικό να υπάρχουν τα ερεθίσματα αυτά και παντού στην καθημερινότητά μας.
Εννοείται. Μπορεί τώρα να μιλάμε για την τηλεόραση, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι αυτές οι συζητήσεις δεν γίνονται ούτε στο σχολείο. Δεν υπήρχε ούτε η στοιχειώδης σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, τουλάχιστον όταν πήγαινα εγώ. Ήμασταν αποκομμένοι από παντού. Από το σχολείο, τη θρησκεία, την οικογένεια… τουλάχιστον έτσι το βίωσα εγώ. Δεν υπήρχε κάποιος για να μου μιλήσει για όλα αυτά που αισθανόμουν. Μιλούσαν συνέχεια για κάτι άλλο και ποτέ για περιπτώσεις σαν τη δική μου. Με απέκλειαν από το σύνολο, κάνοντάς με να πιστεύω πως αυτό που μου συμβαίνει είναι κάτι που εγώ πρέπει να διορθώσω. Σκέψου πως τα πάντα στο σχολείο, όλα τα παραδείγματα, έχουν να κάνουν με τη σχέση ενός αγοριού με ένα κορίτσι. Από τη βιολογία μέχρι τη λογοτεχνία, όλα. Πάντα ένα ετεροκανονικό πρότυπο, χωρίς ποτέ κανείς να ξεφεύγει από αυτό και να υπαινίσσεται έστω ότι υπάρχουν και άλλα “χρώματα” εκεί έξω. Αυτό σημαίνει – και αυτή είναι η ουσία – ότι όλη η δουλειά πρέπει να γίνει από εμάς εσωτερικά, ώστε να βρούμε μόνα μας τη δύναμη να μιλήσουμε και να αναγνωρίσουμε τους εαυτούς μας, βρίσκοντας στη συνέχεια τους ανθρώπους εκείνους που μπορούν να μας συμβουλέψουν.
Θέλω να πάμε λίγο και στην ερωτική σκηνή, για την οποία πολλά γράφτηκαν στο διαδίκτυο. Όταν σε μια σειρά βλέπουμε (ως κοινωνία) ένα ΛΟΑΤΚΙ+ χαρακτήρα να δέχεται επίθεση, για παράδειγμα από τον πατέρα του (όπως είδαμε πέρυσι), κανείς δε σοκάρεται, αντιθέτως αν δούμε τον χαρακτήρα αυτόν να κάνει σεξ, νιώθουμε σοκαρισμένοι και αντιδράμε. Δεν είναι τρομακτικό που δεχόμαστε τη βία ενώ αντιδράμε στον έρωτα;
Καταρχάς, νιώθω ότι γενικά έχουμε αρχίσει να γινόμαστε σε κάποια πράγματα και πάλι συντηρητικοί. Όπως στην προβολή του σεξ για παράδειγμα. Στις σειρές, στις ταινίες και στην τέχνη γενικότερα, το σεξ πάντα ήταν ένα μοτίβο που επαναλαμβανόταν. Τώρα κάπως σαν να κάνουμε πίσω. Αυτό είναι ένα γενικό σχόλιο. Τώρα, αν το σεξ αναφέρεται σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα εκεί είμαστε ακόμη πιο πίσω. Και είναι ειρωνικό αν σκεφτείς πως δεν θεωρούμε προβληματική την επαναλαμβανόμενη αναπαραγωγή της βίας σε πάρα πολλές σειρές. Το μεγαλύτερο ποσοστό των σειρών σήμερα, σχεδόν σε κάθε επεισόδιο έχει και μια σκηνή βίας, είτε είναι σωματική είτε λεκτική. Γενικότερα, αυτό το πρότυπο του τοξικού άνδρα που είναι πολύ περήφανος και δε σηκώνει μύγα στο σπαθί του και με το παραμικρό θα πάρει την καραμπίνα για να πυροβολήσει, παίζει πολύ και δεν θεωρείται προκλητικό. Δεν το θεωρούμε προβληματικό και δεν πιστεύουμε ότι μπορεί να κάνει πλύση εγκεφάλου στα παιδιά μας, τα οποία μετά θα συμπεριφερθούν αντίστοιχα στις σχέσεις τους. Αντιθέτως, θεωρούμε ότι θα επηρεαστούν από μία σκηνή γκέι σεξ. Κάτι δηλαδή που συμβαίνει στην κοινωνία μας και δεν είναι παραβατικό. Παραβατική είναι η βία, όχι το σεξ. Αλλά εμείς προτιμάμε τη βία. Σε αυτό το σημείο να πούμε, επίσης, ότι υπάρχουν και πολλές σκηνές, οι οποίες παίζουν πολύ νωρίτερα από το Milky Way, που δείχνουν γυναίκες να κάνουν σεξ με άνδρες, Κανένας, όμως, δεν θα σχολιάσει μια τέτοια σκηνή. Θα σχολιάσουμε τις σκηνές με τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα ως ακατάλληλες. Γίνεται, λοιπόν, μια σύγκριση που είναι καθαρά ομοφοβική. Και τα δύο σεξ είναι, αλλά το πρόβλημα είναι με τα άτομα του ίδιου φύλου.
Πώς αυτοπροσδιορίζεσαι καλλιτεχνικά;
Είμαι ηθοποιός. Αυτή είναι η δουλειά μου. Για χρόνια, επίσης, έχω ασχοληθεί με τον χορό και γενικότερα το performing. Χορεύω σε κλαμπ και κάνω σόου ως queer performer, άρα έχω και αυτή την καλλιτεχνική ταυτότητα που έχει και κάποια στοιχεία του drag.
Αυτή την περίοδο συμμετέχεις και στην παράσταση «Η Δωδέκατη Νύχτα». Θες να μας πεις λίγα πράγματα γι΄αυτή;
Η παράσταση είναι σε σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα. Είμαστε 10 ηθοποιοί και πρόκειται για μια ανάγνωση που έχει κάνει ο Κακλέας στο κείμενο. Έχει κόψει, έχει ράψει και έχει φτιάξει ένα καινούριο – κατά κάποιον τρόπο – έργο, διατηρώντας τη βασική ιστορία. Εγώ σ΄αυτήν κάνω τον τρελό. Πρόκειται για έναν ανακατασκευασμένο χαρακτήρα. Είναι αυτός που εισάγει και αφηγείται την ιστορία. Είναι και αυτός που κινεί τα νήματα και επειδή το θέμα του έργου – τουλάχιστον έτσι όπως το έχει προσεγγίσει ο Κακλέας – είναι κατά κάποιο τρόπο ο έρωτας που δεν έχει φύλο, ο χαρακτήρας είναι μια δισυπόστατη παρουσία, κάτι μεταξύ άνδρα και γυναίκας. Χρησιμοποίησα αυτό που έκανα τόσα χρόνια στα κλαμπ και το χώρεσα κάπως σε αυτόν τον ρόλο. Είμαι πολύ χαρούμενος που συμμετέχω (σ.σ. θα πάει μέχρι 14/1).
Για ποια πράγματα αισθάνεσαι περήφανος;
Για τις επαγγελματικές δουλειές που έχω κάνει και για το ότι κατάφερα να σπουδάσω. Για όλα αυτά που έχω καταφέρει μόνος μου αλλά και για το γεγονός ότι έχω εκπληρώσει πολλά από τα όνειρά μου (λιγότερα απωθημένα). Είμαι, επίσης, περήφανος που έχω δουλέψει με τον εαυτό μου, ξεπερνώντας φρίκες και θέματα που είχα μικρός. Τέλος, είμαι περήφανος για τους φίλους μου, που είναι η οικογένειά μου.
Τι θα ήθελες να πεις στα άτομα που θα διαβάσουν αυτή τη συνέντευξη;
Ότι δεν πρέπει να εγκλωβιζόμαστε στην εικόνα που φτιάχνουν οι άλλο για εμάς. Δυστυχώς, υπάρχουν ακόμη πολλοί που προσπαθούν να μας βάλουν σε κάποιο καλούπι. Η φωνή τους όμως και η άποψη που έχουν για εμάς δεν πρέπει να μας ενδιαφέρει ή να μας επηρεάζει. Αν κάποιος στεναχωριέται με αυτό που είμαστε, όταν αυτό που είμαστε δεν βλάπτει κανένα, τότε υπάρχει τοξικότητα και πρόβλημα, το οποίο ο άλλος πρέπει να το λύσει κι όχι εμείς. Επίσης, αν το πλαίσιο στο οποίο ζούμε είναι ασφυκτικό για εμάς, τότε είναι καλό να ανοίξουμε την πόρτα και να φύγουμε.
φωτογραφίες: Γιώργος Κασαπίδης
