Κυκλοφορώντας στο μετρό της Αθήνας, έπεσα πάνω στη νέα διαφημιστική καμπάνια μιας διεθνούς εταιρίας σούπερ-μάρκετ, η οποία εγκαινιάζει ένα πρόγραμμα, που δίνει μια επί πληρωμή σπουδαστική εμπειρία σε άτομα, που θέλουν να εκπαιδευτούν για να εργαστούν στον όμιλο. Τα μεγάλα κίτρινα γράμματα στο κέντρο, και άρα ο τίτλος που σου τραβάει την προσοχή, αναφέρει χαρακτηριστικά: γίνε επαγγελματίας σπουδαστής/άτρια. Και χρησιμοποιώ αυτές τις καταλήξεις ως μια μετάφραση του συμβόλου που έχουν χρησιμοποιήσει, το όποιο είναι ο συνδυασμός του γυναικείου και του αντρικού συμβολισμού του φύλου.
Η χρήση συμβόλου στο τέλος μιας λέξης
Οι πρώτες μου σκέψεις βλέποντας τη χρήση συμβόλου στο τέλος της τελευταίας λέξης μου θύμισε κάτι πολύ συγκεκριμένο, το οποίο ήταν η νόρμα που δημιούργησε η φεμινιστική και κουίρ κοινότητα για να είναι πιο συμπεριληπτική προς όλα μας. Με λίγα λόγια, με αυτόν τον τρόπο ενθαρρύνεται η χρήση ενός συμβόλου στο τέλος ενός επιθέτου, το οποίο θα αφαιρεί το «φύλο» από το επίθετο, ή τουλάχιστον δε θα παρουσιάζει μονάχα το αρσενικό φύλο ως το κυρίαρχο, αλλά θα συμπεριλαμβάνει όλες τις εκφράσεις φύλου.
Εδώ όμως έρχεται το plot twist
Το σύμβολο που χρησιμοποιείται από τη φεμινιστική και κουίρ κοινότητα, και που πλέον έχει εδραιωθεί και στη γραφή μιας μεγάλης μερίδας της νεολαίας είναι το «@» (παπάκι). Το σύμβολο όμως που χρησιμοποιεί ο διεθνής όμιλος στα μεγάλα γράμματα δεν είναι το παπάκι, αλλά ένα σύμβολο που συνδυάζει τα σύμβολα της γυναικείας και της αρσενικής μονάχα έκφρασης του φύλου. Και αναρωτιέμαι: αφού μπήκανε στον κόπο να συμπεριλάβουν τη χρήση ενός συμβόλου στο τέλος του επιθέτου, για να ‘ναι τάχα πιο συμπεριληπτικοί, γιατί δε χρησιμοποίησαν το σύμβολο που φτιάξαμε ΕΜΕΙΣ και που μας συμπεριλαμβάνει όλα μας;
Ή μήπως βιάστηκα να βγάλω συμπεράσματα;
Διαβάζοντας παρακάτω η διαφήμιση αναγράφει «Βγες Υποδιευθυντ@ Καταστήματος». Άρα, συμπεραίνω πως, ξέρουν πολύ καλά πoιο σύμβολο χρησιμοποιούμε. Και ενώ η χρήση του «@» χρησιμοποιείται για να μας συμπεριλαμβάνει όλα, επιλέγουν να το χρησιμοποιήσουν στα μικρά γράμματα, αφήνοντας τα μεγάλα με ένα δυαδικό και πλέον παλιό σύμβολο. Η αποδοχής μας, λοιπόν, και η συμπερίληψή μας στον εργασιακό χώρο, ανεξάρτητα του φύλου μας, μπαίνει στα ψιλά γράμματα. Στα μεγάλα;
Το μάρκετινγκ της όλης κατάστασης
Το εκτιμώ, ας πούμε, όταν μεγάλοι όμιλοι προσπαθούν να μας προσεγγίσουν. Απλά δεν το εκτιμώ, όταν κάτι τέτοιο γίνεται επιλεκτικά και με στρατηγική. Δεν έχω δει καμία άλλη διαφήμιση του συγκεκριμένου -ή οποιουδήποτε άλλου ομίλου- να χρησιμοποιεί το παπάκι σαν κατάληξη ενός επιθέτου. Ποτέ. Επικρατεί το «Υποδιευθυντής» σε διαφημίσεις, σε πόστερ, σε αφίσες, και όχι το «Υποδιευθυντ@». Χρησιμοποιώντας, λοιπόν, το «Υποδιευθυντ@» σε μια διαφήμιση που στοχεύει να προσεγγίσει την νεολαία, και όχι σε άλλες διαφημιστικές καμπάνιες, που προσεγγίζουν τον κόσμο γενικά, εμένα μου δείχνει ένα «Ας κάνουμε αυτό που κάνουν οι νέοι, για να μιλήσουμε στη γλώσσα τους, χωρίς την παραμικρή ενσυναίσθηση του “γιατί” χρησιμοποιείται αυτή η κατάληξη και τον παραμικρό σεβασμό στην κοινότητα που την προώθησε.»
Και το ξέρω: this is marketing! Θες να μιλήσεις στη γλώσσα του πελάτη σου. Αλλά και το μάρκετινγκ πρέπει να γίνεται σωστά, ρε γαμώτο! Μου θυμίζει την πρώτη Ιουνίου, που όλες οι εταιρίες γίνονται «πολύχρωμες» κι αυτό μονάχα για έναν μήνα, για να γιορτάσουν -τάχα- μαζί μας, αγνοώντας τελείως τη ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα τον υπόλοιπο χρόνο.
Δεν είναι δύσκολο να διορθωθεί το λάθος
Ενώ χρησιμοποιείται το «@» στα υπόλοιπα επίθετα, και στην αφίσα, και στο site της συγκεκριμένης καμπάνιας, απορώ γιατί δε χρησιμοποιείται στον τίτλο! Ενώ είναι τόσο απλό. Αφού το κάνουν που το κάνουν, γιατί δεν το κάνουν σωστά; Κι αφού θέλουν τόσο πολύ να μιλήσουν στη γλώσσα μας, γιατί δεν το κάνουν για όλες, όλους, και όλα; Γιατί δεν το χρησιμοποιούν σε όλες τις καμπάνιες τους από εδώ και πέρα; Βέβαια, μπορεί να το έχουν σκοπό, κι εγώ να κατακρίνω την προσπάθειά τους άδικα. Απλά, είναι λίγο ύποπτο να μην έχεις δει τη χρήση του «@» πουθενά αλλού, και την πρώτη φορά που τη βλέπεις να είναι σε καμπάνια ειδικά στοχευμένη προς τη νεολαία. Εκτός αν υπονοούν πως υπάρχουν non-binary άτομα μόνο στη νεολαία.
Πίσω από έναν πολυεθνικό όμιλο, και το μάρκετινγκ που χρησιμοποιεί, κρύβονται πολλά. Εάν θέλουμε να κάνουμε μια πραγματική αλλαγή προς τη σωστή κατεύθυνση, που να μας συμπεριλαμβάνει όλες, όλους και όλα μας, είναι καλό όντως να μιλάμε με την ίδια γλώσσα. Απλά, να μη γίνεται αυτό επιλεκτικά και χωρίς ειλικρίνεια.
Γιατί εμείς δεν παίζουμε με τα σύμβολα. Υπάρχει λόγος που τα «σπάμε» και τα ξαναφτιάχνουμε.
