Συζητάμε με την καθηγήτρια Δερματολογίας & Αφροδισιολογίας ΕΚΠΑ και Ταμία του ΔΣ της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας, κα. Ηλέκτρα Νικολαΐδου, για τα ΣΜΝ και γενικότερα για τις παθήσεις που συναντάμε συχνότερα τώρα το καλοκαίρι.
Η Ελληνική Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ), στην οποία είστε μέλος, τρέχει μία καμπάνια για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα με τίτλο «Χρειάζεσαι Δερματολόγο – Αφροδισιολόγο, όχι λεξικό». Θα ήθελα να μου πείτε λίγα πράγματα γι΄αυτήν και τι σημαίνει ακριβώς ο τίτλος της.
Είναι η δεύτερη χρονιά που τρέχουμε αυτή την καμπάνια, γιατί εντυπωσιαστήκαμε με την τόσο μεγάλη απήχηση που είχε στο κοινό πέρυσι, ιδιαίτερα στους νέους. Πάρα πολλά άτομα επισκέφτηκαν το site μας www.edae.gr, στο οποίο υπάρχουν πληροφορίες για όλα τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, αλλά και τα ιατρεία των δερματολόγων-αφροδισιολόγων για να εξεταστούν, αφού είδαν την καμπάνια!Ο κόσμος έχει συνηθίσει να ακούει ιατρικούς, περίεργους όρους και τους αντιμετωπίζει ως άγνωστες λέξεις. Δεν συνδυάζει αυτά τα ονόματα με ασθένειες που εμφανίζονται πολύ συχνά ακόμα και σε άτομα μικρής ηλικίας. Συχνά, μπορεί να εμφανίζει συμπτώματα και δεν τα αναγνωρίζει. Με την καμπάνια «Χρειάζεσαι Δερματολόγο – Αφροδισιολόγο, όχι λεξικό», θέλουμε να μιλήσουμε ανοιχτά για τα ΣΜΝ, να ενημερώσουμε όλο το σεξουαλικά ενεργό κοινό για τα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοεί και κυρίως για τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης! Όσο πιο νωρίς γίνει η διάγνωση και ξεκινήσει η θεραπεία, τόσο το καλύτερο.
Θεωρείτε ότι η ελληνική κοινωνία εξακολουθεί να αναγνωρίζει τα ΣΜΝ ως ταμπού κι αυτό την αποτρέπει από το να επισκεφθεί έναν/μία/ένα ειδικό;
Θεωρώ πως ειδικά τα νέα άτομα, τα τελευταία χρόνια, προσέρχονται στους ιατρούς. Ενημερώνονται και προσέχουν την υγεία τους περισσότερο από παλιά. Ταμπού ακόμα είναι ίσως για τις μεγαλύτερες ηλικίες που θεωρούν τα ΣΜΝ αποτέλεσμα μίας ξέφρενης σεξουαλικής ζωής. Κάτι που δεν ισχύει. Τα ΣΜΝ αφορούν όλα τα άτομα που έχουν ενεργή σεξουαλική ζωή. Δεν είναι δύσκολο να κολλήσει κάποι@ Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενο Νόσημα. Κι αυτό γιατί δεν δίνει την απαραίτητη προσοχή στα μέτρα προστασίας και στην χρήση προφυλακτικού. Καθημερινά, δεχόμαστε αρκετούς ασθενείς με την υποψία ότι πάσχουν από κάποιο Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενο Νόσημα. Ειδικότερα, την διετία 2020-2022 παρατηρήθηκε αύξηση της τάξεως του 60% σε περιστατικά Σύφιλης, συγκριτικά και με την προηγούμενη διετία 2018-2020.
Πότε θα λέγαμε ότι επιβάλλεται η επίσκεψη σε έναν/μία/ένα δερματολόγο;
Όταν έχουμε κάποιες ενδείξεις ότι μπορεί να υπάρχει ένα νόσημα που μεταδίδεται με σεξουαλική επαφή. Οι ενδείξεις αυτές μπορεί να είναι μία πληγή στα γεννητικά όργανα ή ένα οποιοδήποτε άλλο εξάνθημα (π.χ. ένα κοκκίνισμα, μία απολέπιση, μικρά σπυράκια). Οποιοδήποτε εξάνθημα προκύψει στην γεννητική περιοχή, καλό είναι να αξιολογείται από έναν Δερματολόγο – Αφροδισιολόγο. Άλλες ενδείξεις είναι η εκροή υγρού από την ουρήθρα στο ανδρικό μόριο, η αύξηση των κολπικών υγρών και φυσικά εξανθήματα που μοιάζουν με μικρές ελιές, τα γνωστά κονδυλώματα. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, θα πρέπει να επισκεφθούμε έναν Δερματολόγο – Αφροδισιολόγο.
Ένα από τα πάγια αιτήματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας είναι η συμπεριληπτική σεξουαλική εκπαίδευση στα σχολεία. Θεωρείτε ότι κάτι τέτοιο θα «βελτίωνε» τις σχέσεις των ανθρώπων με την «ειδικότητά» σας;
Μία τέτοια προσέγγιση θα βοηθούσε σίγουρα πολύ. Πολλά από τα νοσήματα αυτά, όπως είναι για παράδειγμα τα κονδυλώματα, είναι νοσήματα που τα εντοπίζουμε σε νεαρές ηλικίες, 18-19 ετών και λιγότερο σε άτομα 30-35 ετών. Επομένως είναι πολύ σημαντικό το να υπάρξει μία συμπεριληπτική σεξουαλική εκπαίδευση στα σχολεία για την ύπαρξη αυτών των νοσημάτων – γιατί είναι πολύ πιθανό να μην γνωρίζουν καν τα παιδιά ότι υπάρχουν νοσήματα που μεταδίδονται με αυτόν τον τρόπο – και για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους. Η αλήθεια είναι ότι γίνονται και κάποιες δράσεις από εμάς. Στο νοσοκομείο Ανδρέας Συγγρός, έχουμε πολλές φορές αιτήματα από σχολεία για την ενημέρωση των μαθητών για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα και θεωρώ πως καλό θα ήταν να γίνεται μία τέτοια ενημέρωση και λίγο πιο συστηματικά, χωρίς να περιμένουμε δηλαδή να μας προσεγγίσει κάποιο σχολείο. Παράλληλα η ΕΔΑΕ, που ήδη ξεκίνησε από φέτος την ενημέρωση σε ορισμένα σχολεία για τον καρκίνο του δέρματος και την προστασία από τον ήλιο, έχει την πρόθεση να διερευνήσει μια πιο μαζική ενημέρωση στα σχολεία τόσο για τον δερματικό καρκίνο όσο και για τα ΣΜΝ.
Γνωρίζω ότι πολλά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα μπορεί να αποφύγουν να επισκεφθούν κάποι@ Δερματολόγο – Αφροδισιολόγο για κάποιο θέμα που σχετίζεται με ΣΜΝ, υπό τον φόβο να μην υποστεί κάποια φοβική συμπεριφορά (λόγω κοινωνικών προκαταλήψεων). Πώς το σχολιάζετε αυτό;
Πολλοί από τους ασθενείς μας είναι άτομα που ανήκουν στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και δεν έχουν θέμα να έρθουν στο νοσοκομείο ή στα ιατρεία μας και να εξεταστούν. Όταν έρχεται ένας ασθενείς, παίρνουμε πάντα ένα μικρό ιστορικό εφόσον έχουμε και τη δική του συγκατάθεση. Ένα από τα ερωτήματα που καλούνται να απαντήσουν, αφορά και στις σεξουαλικές προτιμήσεις του ασθενή. Εμείς από τη μεριά μας, προσπαθούμε στα συνέδριά μας να εντάσσουμε παρουσιάσεις για το πώς θα πρέπει να προσεγγίζουμε τα άτομα που ανήκουν στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Οι συμπεριφορές που μπορεί ενδεχομένως σε κάποιες περιπτώσεις να αντιμετωπίζουν τα άτομα αυτά έχουν να κάνουν με την έλλειψη εξοικείωσης που μπορεί να έχει ο κάθε γιατρός με το συγκεκριμένο θέμα. Γι’ αυτό το λόγο φροντίζουμε να αφιερώνουμε χρόνο στο κομμάτι αυτό, στα συνέδριά μας, για να εξοικειωθούν οι Δερματολόγοι – Αφροδισιολόγοι στο πώς θα πρέπει να προσεγγίζουν τους ασθενείς τους. Προσωπικά δεν θεωρώ ότι η προσέγγιση αυτή, θα πρέπει να είναι διαφορετική για τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Θα πρέπει να ακολουθείται η ίδια διαδικασία με όλους τους ασθενείς.
Υπάρχει κάποιο μυστικό για την προστασία μας από τα ΣΜΝ;
Μυστικό δεν υπάρχει. Η χρήση του προφυλακτικού είναι απαραίτητη, γιατί μειώνει σε πολύ μεγάλο βαθμό την πιθανότητα μετάδοσης των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων και βέβαια, στο βαθμό που είναι εφικτό, η διατήρηση μίας μονογαμικής σχέσης. Η εναλλαγή συντρόφων και η μη χρήση προφυλακτικού, οπωσδήποτε αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης νοσημάτων που μεταδίδονται με την σεξουαλική επαφή.
Υπάρχουν δερματικές παθήσεις που συναντάμε συχνότερα τώρα το καλοκαίρι. Αν ναι, ποιες είναι αυτές;
Η αλήθεια είναι πως τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα τα συναντάμε συχνότερα το καλοκαίρι. Γι’ αυτό το λόγο, η Ελληνική Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταιρεία, επέλεξε να κάνει και πέρυσι αλλά και φέτος, την καμπάνια της για τα ΣΜΝ στην αρχή του καλοκαιριού, δηλαδή τον μήνα Ιούνιο θεωρώντας πως είναι η πιο κατάλληλη περίοδος για να ενημερωθεί το κοινό για τα νοσήματα αυτά.
Το καλοκαίρι, είμαστε πιο χαλαροί, κάνουμε διακοπές και πολλές φορές αυξάνεται και ο αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων. Σίγουρα λοιπόν αυξάνεται και ο κίνδυνος εμφάνισης Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων. Κάποια άλλα νοσήματα που βλέπουμε εμείς οι Δερματολόγοι πιο συχνά το καλοκαίρι, είναι τα τσιμπήματα, που αντιμετωπίζονται πολύ εύκολα, κάποια νοσήματα που προκαλούνται με το ηλιακό φως όπως είναι η Ηλιακή Κνίδωση ή το Πολύμορφο Εξάνθημα εκ φωτός και κάποια άλλα αυτοάνοσα νοσήματα όπως ο ερυθηματώδης λύκος που επιδεινώνεται από το φως. Σαφώς όμως, το καλοκαίρι εντοπίζονται πιο συχνά τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να αναφέρω πως το Νοσοκομείο Αντρέας Συγγρός, θα έχει παρουσία στο φετινό Athens Pride με το δικό του περίπτερο. Οι γιατροί μας θα είναι εκεί για να απαντήσουν σε κάθε απορία ή ερώτηση που μπορεί να έχει κάποι@.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο καρκίνος του δέρματος είναι ο πιο συχνή μορφή καρκίνου, ποια είναι η συμβουλή σας σε σχέση με τη «διαχείριση» του ήλιου.
Η αλήθεια είναι ότι ο ήλιος έχει δύο πλευρές. Την καλή του πλευρά, μιας και μας αρέσει να είμαστε σε εξωτερικό χώρο, να χαιρόμαστε τον ήλιο, τη θάλασσα, ειδικά σε μία χώρα σαν την Ελλάδα που ο καιρός είναι καλός για πολύ μεγάλο διάστημα του χρόνου. Από την άλλη όμως, είναι αποδεδειγμένο ότι η μεγάλη έκθεση στον ήλιο συσχετίζεται με την εμφάνιση καρκίνων στο δέρμα, είτε πρόκειται για μελάνωμα είτε για άλλους μη μελανωματικούς καρκίνους. Πρέπει λοιπόν να προσπαθήσουμε να περιορίσουμε όσο γίνεται την έκθεση στον ήλιο. Δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση τα εγκαύματα. Ειδικά στην παιδική ηλικία, τα εγκαύματα είναι ένας άσχημος προγνωστικός παράγοντας για την καρκινογένεση στο δέρμα στο μέλλον. Δε θέλουμε επίσης μία συνεχόμενη έκθεση στον ήλιο γιατί και αυτή αυξάνει τον κίνδυνο καρκινογένεσης. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να μην καθόμαστε για μεγάλο χρονικό διάστημα στον ήλιο, ιδανικά καθόλου τις ώρες 11:00-4:00μ.μ. Αν εκτεθούμε στον ήλιο, πρέπει να είμαστε πολύ σχολαστικοί με τα προληπτικά μέτρα, δηλαδή με τη χρήση καπέλου, τη χρήση γυαλιών ηλίου, τη χρήση αντηλιακών αλλά και τη χρήση προστατευτικών ενδυμάτων όπως ένα μπλουζάκι ή ένα παρεό. Το αντηλιακό είναι σημαντικό, να εφαρμόζεται σε μεγάλη ποσότητα και να ανανεώνεται ανά 2-3 ώρες. Όλα τα παραπάνω, μπορούν να βοηθήσουν πολύ στα να μειωθεί η εμφάνιση του καρκίνου του δέρματος, τόσο του μελανώματος όσο και των μη μελανωματικών καρκίνων που δυστυχώς έχουν μεγάλη αύξηση τα τελευταία χρόνια. Γι’ αυτό και η ΕΔΑΕ έχει θεσπίσει την εκστρατεία ενημέρωσης και πρόληψης για τον καρκίνο του δέρματος ΔΕΡΜΑΪΟΣ, που διεξήχθη με μεγάλη επιτυχία φέτος για 3 συνεχόμενη χρονιά, προκειμένου να αφυπνίσει τους συμπολίτες μας για την σημασία της ετήσιας προληπτικής εξέτασης πριν από την έκθεση στον ήλιο.
